Н-? дыбыстарын ажырату

Тақырыбы: Н-ң дыбыстарын ажырату

Сабақтың мақсаты: дыбыстарды салыстыра біліп, бір-бірінен ажырата білу; н-ң дыбыстарының айырмасын нақтылай отырып буын, сөз, сөйлем ішінде бекіту; ойлау қабілетін және фонематикалық есту қабілетін дамыту; сөздік қорын молайту. Үлкендердің еңбегін бағалауға тәрбиелеу

Сабақтың көрнекілігі: суреттер, кеспе буындар, жаңа әріптің баспа және жазба үлгісі, айналар, «Дыбысбілгіш» ойыншығы.

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі. Психологиялық дайындық.

«Гүлдер» Көктемде біз гүл егеміз (саусақтармен дән себетін қылады)

Жазда гүлдер әдемі болып өседі (қолдарын жоғары көтереді)

Күзде қатты жел соққанда (қолдарын оңға-солға шайқайды)

Біздің гүлдер жапырақтарымен жерге түседі (қолдарын астына түсереді).

2. Тыныс алу жаттығулары. Артикуляциялық жаттығулар.

«Күрекше», «Сағат», «Ат шауып келеді», «Кесе», «Саңырауқұлақ».

3. Үй тапсырмасын тексеру. ң-әріпі бар сөздерді жазып әкелу.

4. Сабақтың тақырыбын хабарлау.

Н-нан Ң-ның қарашы,

Айырмасы бар қандай?

Бейне бір оң аяққа,

Тұзақ іліп алғандай. (Н-ң дыбыстары).

5. Артикуляциялық және акустикалық белгілеріне мінездеме: ң- дыбысы да н-дыбысы сияқты мұрынмен айтылады, ң-дыбысынан н-дыбысының айырмасы – тілдің ұшы тістің түбіне тиеді. Н-тіл ұшы дыбысы, ң-тіл арты дыбысы.

Дыбыстардың артикуляциясын «Дыбысбілгіш» ойыншығымен көрсету (тіл, тіс, ерін).

6. Әріптерді дәптерге жазу: н ң н ң н ң ...

7. Дыбыстарды басқа дыбыстардан, буындардан бөлу.

а) на-ан, ны-ын, аңа-оңа-ыңа, аң-оң-ең, ін-ін-ын және т.б..

ә) а-а-аң, ә-ә-ән, шаң-шаң-шаңғы, на-на-нан, не-не-ине.

8. Дыбыстарды сөздерде айту.

а) он-оң, тон-тоң, мен-мең, сен-сең, шын-шың, ән-аң, кен-кең. (сөздегі өзгертіп тұрған дыбыстарды салыстырып, мағынасын түсіндіру).

ә) ң-дыбысын естісең, сигнал карточканы көтер! (ән, ана, аң, таң, нан, жан,жаңа, шаң).

9. Сергіту сәті. Саусақ жаттығуы.

1) Әжеміз бауырсақты қалай пісіреді? Бірінші ұнды илейді, сосын нанды ысады, кеседі.

2-тапсырма. Ой сергіту жаттығуы. «Кім көп біледі ?» Жұмбақ шешу.

1.Нанда бар,майда жоқ,

Ұнда бар,айда жоқ. (н)

2.Шаңда бар,гулде жоқ,

Аңда бар, сайда жоқ. (ң)

3.Екі жағым «н» болса,

Қасиетті тағаммын.

Екі жағым «а» болса,

Ең қадірлі адаммын. (Нан,ана)

10. Дыбыстарды сөйлемдерде (мақалда) айту. (н немесе ң)

Е...бекті... на...ы тәтті, жалқауды... жа...ы тәтті.

11. Байланыстырып айту.

а) Мәтінді түсініп оқу. «Нан дастарқанға қалай келеді?»

Диқандар көктемде жер жыртып, егін егеді. Егін жақсы шығу үшін жәндіктерден қорғайды.

Содан кейін күзде піскен егінді комбайнмен жинайды. Машинамен элеваторға тасиды, себебі элеваторда астық жақсы сақталады. Элеваторда бидайдан ұн тартылады. Содан соң ұн элеватордан наубайханаға түседі. Онда наубайшылар тәтті тоқаштар, дәмді нандар пісіреді. Наубайханадан нан дүкенге түседі. Дүкеннен қалаған нанымызды сатып аламыз.

Нан дастарқанға дейін көп еңбекпен келеді. Сондықтан нанды қастерлеу керек.

ә) Сұрақтарға жауап беру.

Кім жер жыртады? Егінді қашан егеді? Элеваторда бидайдан не тартады? Нанды неден пісіреді? Кім нан пісіреді?

ә) Сызба бойынша әңгімелеу.

егін – бидай – ұн – нан

б) Нан туралы мақал оқу: «Ас атасы – нан».

10. Қорытынды.

Саденова Гульнара Жаксылыковна, мұғалім-логопед, №9 орта мектебі, Қостанай қаласы.

87024116421, 8(7142)55-30-16.