М. Шаханов «Отырар»

Кайрбаева Набира Жумырбаевна учитель казахского языка и литературы6 СШ Жамбыла

Та?ырыбы: М. Шаханов «Отырар»

Ма?саты:

1. М.Шахановты? ?мірі мен шы?армашылы?ына шолу жасай отырып, «Отырар» туындысымен таныстыру. Шы?арманы? тарихпен байланысын т?сіндіру.
2. О?ушыларды? ?з ойларын, пікірлерін, к?з?арастарын еркін тілмен жеткізе білу да?дыларын, д?ниетанымдарын ке?ейту. ?з пікірлерін д?лелдеп, ?ор?ай білуге ?йрету.
3. Ту?ан жер, ел, Отан?а деген с?йіспеншілік сезімдерін дамыту. Бауырмашылы??а, ?айырымдылы??а, батырлы??а баулу.

Саба? типі: Жа?а саба?.

Саба? т?рі: ?деби – композициялы?, іздендіру саба?ы.

Саба?ты? ?дісі: ?ткенге шолу, т?сіндіру, к?рініс, талдау,пікір алмасу, тапсырмалармен ж?мыс.

П?н аралы? байланыс: Тарих п?ні, бейнелеу саба?ы.

Саба?ты? к?рнекілігі: Проектр, слайдтар, к?рініске ?ажетті н?рселер, а?ын портреті.

Саба?ты? барысы:

1. ?йымдастыру: О?ушылармен с?лемдесу, т?гендеу, саба??а деген ?ызы?ушылы?ын ояту, к??ілдерін б?ру.
2. ?й тапсырмасын с?рау.

Б?гінгі саба?ты бастамас б?рын бір шума? ?ле? о?ы?ым келіп т?р.

Та?дыры?ды тамырсызды? індетінен ?ал?ала

?р адамда ?з анасынан бас?а да,

??мырына етер м??гі астана

Демеп ж?рер, жебеп ж?рер ар?ада,

Болу керек ??діретті т?рт ана:

Ту?ан жері – т?п ?азы?ы, айбыны

Ту?ан тілі – м??гі ?неге айдыны

Жан байлы?ы, салт – д?ст?рі тірегі

?адамына шуа? шашар ?немі ж?не ту?ан тарихы

Еске алу?а ?аншама,

Ауыр ?рі ?асіретті болса да

??дірет жо? т?рт ана?а те? келер

Онсыз сана? ?а?ба??а ??сап сенделер

      Б?л ?ле?ні? авторы кім?

     ?рине, М. Шаханов, осындай жалынды жырлар жазып, о?ырманны? ж?регіне жол тап?ан а?ынны? шы?армашылы?ына, ?міріне то?таламыз, «Отырар» атты тарихи шы?армасыны? сюжетімен танысып, талдау жасаймыз.

Саба? бейне к?рсетіліммен басталады. К?рсетілімде М.Шахановты? ?мір жолы, шы?армашылы? ізденісі, туындылары, ?ле?дері жайлы айтылады.

      Проектрмен к?рсетілген слайдтарда оны? ?ле?деріні? та?ырыбы ассоцациямен к?рсетіледі. ?ні бар ?ле?дері кестемен к?рсетіледі.

     Негізгі та?ырып «Отырар» шы?армасына то?талмас б?рын та?ы бір бейне ?зіндіден тарих п?ніні? м??аліміні? осы тарихи ?аланы? ?асырлар бойы ішіне б?гіп жат?ан сырын, жырын айтады. Слайдтардан ?аланы? суреттері к?рсетіледі. ?уен ойнатылып, «Отырар» дастанына ??рыл?ан о?ушыларды? к?рінісі к?рсетіледі. К?рініс к?рсетіліп жат?анда «Шы??ысхан» кинофильмінен «Отырар» ?аласына жаса?ан шабуылынан эпизодтар к?рсетіледі.

О?ушылар?а с?ра? ?ойылады:

1. Туынды ?нады ма? Несімен, ?ай жері?
2. Кейіпкерлерді? ішінде ?ай кейіпкерді несімен ?натты? ?
3. Сат?ынды? деген не? М?нда?ы сат?ын кім? ?арашо?ы неге сатылып кетті ?
4. Шы??ысхан сені? ойы?ша ?андай ?олбасшы ?
5. ?айырханны? ?айсарлы?ы туралы не айтасы?дар? (Тауып о?ыту)
6.  ?арашо?ыны? ?кесі ?андай адам ?
7. ?кесі бола т?ра перзентіні? сат?ын болып шы?уы ?алай ?сер етті ? ?зі?ді сат?ынны? орнында ?алай сезінді? ?

Ситуациялы? с?ра?тар:  Сені? ойы?ша.

1. ?арашо?ы есікті ашып бермегенде ?ала не болар еді ?
2. Шы??ысхан Ша?атай?а ?з ??пиясын ашып, айласын ?йретпегенде  ?андай болар еді ?

3. Есіктен шы?арып жіберген баланы? одан ар?ы ?мірін ?з ойлары?мен жал?астыры?дар ?

4. ?айырханны? орнында сен болса? не істер еді? ?

Батыр

Білімді

 ерж?рек

айлакер

?ділетсіз

?айырхан

шешен

Шы??ысхан

?

 ?у

  ?айырымсыз

                                                                                                                                                    О?ушылар к?рсетілген слайдтар?а ?арап отырып кейіпкерлерге берілген бейнелі с?здерді тауып о?иды. Мысалы: «Ойы- дауыл, сезімі-аспан, тек же?іспен к?зін аш?ан» - Шы??ысхан, «Ж?рек шамын ізгіліксіз жал?айтын»- ?айырхан, «?ара т?нде ?а??ан ?ара ?анатын» - ?арашо?ы, «Нар текті, зиялы, сыйлы» - ?арашо?ыны? ?кесі.

?йге тапсырма: ?здері?е ?на?ан ?зінді жолдарын жаттап келу, а?ын туралы зерттеу, оны ?ор?ау.