Ма??ыстау облысы, Т?п?ара?ан ауданы, А?ш??ыр ауылы
М.?бдіхалы?ов атында?ы орта мектебіні?
бастауыш сынып м??алімі Кукенова Нуржамал
Та?ырыбы: Даналы? т???иы?ы
Ма?саты: А?ын М.Шаханов пен сазгер Ш.?алдая?овты? ?мірі мен шы?армашылы?ын о?ушылар?а таныстыру. О?ушыларды? шы?армаларын таныстыра отырып адалды? пен адамгершілікке, ізгілікке, досты??а т?рбиелеу. ?з ана тілін, ?лтты? рухын ??рметтеуге, ?н ?нерін д?ріптеуге ?йрету.
К?рнекілігі: А?ын мен сазгерді? суреттері, кітаптары, слайд.
І – кезе?
М??алім: - ?аза?ыны? ?ні бол?ан а?ын М. Шаханов пен ?н ?леміні? падишасы бол?ан Ш.?алдая?ов сазгерге арнал?ан ашы? т?рбие са?атымызды бастау?а р??сат еті?іздер. Саба?ымыз ?нер адамдарына арнал?анды?тан а?ын мен сазгер атымен атал?ан екі ауылды? ?нерлерін тамашалаймыз.
Шаханов ауылы екі сыныптан іріктелген с?з ?нерін д?ріптейтін ж?не оны жан т?німен т?сінетін сегіз о?ушыдан ??рал?ан. Б?л о?ушыларды? ?міріндегі ?стамы т?ртібі, т?рбиелі ?л мен ?ыз болып ?су.
?алдая?ов ауылында ?нді жанындай жа?сы к?ретін екі сыныпты? ?нерпаз о?ушылары топтас?ан. Оларды? с?йікті ісі бос уа?ытында жа?а ?ндер ты?дап, оларды ?йрену. Кезекті, жас ?нерпаздар?а берейік.
1- ж?ргізуші: ?айырлы к?н ?стаздар! Азаматты? рухани азы? берер ?уатты шы?армалары мен поэзия патшалы?ында даралан?ан, ?з дауысы, ?з ?ні, ?з болмысы ?згеден ерекше біткен дарынды а?ын М.Шаханов шы?армаларында?ы т?сінбестік, ??ыспау, то?ышарлы? сия?ты ?асиеттерді сана?а тез ?ялататын, сын?а ?шырататын, т?йін жасасатын жыр жолдарын с?йетіндерді ?олдап отырайы?.
1- ж?ргізуші: М.Шаханов а?ын. Ол 1942 жылды? 2 шілдесінде О?т?стік ?аза?стан облысыны? ?ас?асу ауылында д?ниеге келген. 1996 жылдан бері ?аза?стан Республикасыны? Халы? жазушысы. Оны? ал?аш?ы ?ле?і 1959 жылы «Сырдария» деген атпен жарияланып, «Ба?ыт» атты т???ыш ?ле?дер жина?ы 1966 жылы жары? к?рді. М.Шаханов 1991 жылдары бірінші болып, 1986 жыл?ы Алматыда?ы жастар к?терілісіне ?атысушыларды? ерлігін халы? алдында мойындатып, оларды? ?о?амда?ы д?режесіні? к?терілу істеріне атсалысты. А?ын атамыз ана тілі мен ?лт жанашырлары ретінде белсенділік танытуда.
2-ж?ргізуші: Ш.?алдая?ов 1930 ж 15 тамызда О?т?стік ?аза?стан облысында Отырар ауданында д?ниеге келген. Сазгер, ?аза?станны? халы? ?ртісі. Шымкент, Тараз, Жетісай ?алаларыны? ??рметті азаматы. Оны? жаратылысы б?лек, ?згеше мейірімді жан бол?ан. Ол тіл мен?нерді ?атар с?йген, т?ла бойынан ?н мен ?уен т?гіле ж?нелетін тумысы б?тен, ерекше дарын иесі.
1- ж?ргізуші: А?ынны? ?лтты? санамызды жа??ыртар жыр жолдарына назар аударайы?. М.Шахановты? «Со?ыр музыкант» ?ле?ін м?нерлеп о?у.
2-ж?ргізуші: Анам жайлы сурет салып, ой т?йсем де
Анамдай б?рібір ол бола алмайды деп а?ындар жырла?андай, Ш?мші де ана туралы тол?ан?ан.
« Ана туралы жыр»
ІІ-кезе?
М??алім: - А?ын мен сазгерді? ??мырлы поэзиясы мен ?ндері б?л к?нде к?кте ?алы?тап т?р деуге болады. Соны? ішінде М.Шаханов с?зіне жазыл?ан Ш?мші ?ндері к?птеп кездеседі. Олар б?гінгі та?да барша ж?ртты? ж?регінен берік орын алып, ?уанышы мен ?ай?ысын б?лісетін айнымас жан серігіне айналды. Осы ?ндерді ?аншалы?ты білеміз екен оны келесі б?лімнен тамашалаймыз.
1-ж?ргізуші: ?ане, достар олай болса аздап сынасып к?релік.
2-ж?ргізуші: Жарайды. Сынасса?, сынасайы?.
М.Шаханов ауылыны? о?ушысы: - Шаханов а?амызды?
Достарсыз б?л к?нде
К?н кешу м?мкін бе
Досымыз к?бейсін, келе берсін
Жайнай бер жас?анбай
М?лдір бол аспандай
Кірлетпе к??ілді? терезесін, - ?ле?ін ?айсы?ыз сазымен айтып бере аласы?ыз?
Ш.?алдая?ов ауылы / ?уаныш вальсі/ о?ушылары ?нді орындап береді екі ж?п осы ?нге вальс билейді.
М.Шаханов ауылы: - Б?л ?нде ??рбылар к?ше бойында ?олты?тасып, сырласып барады. Бір адамды та?атсыз к?теді. Б?л ?андай ?н?
Ш.?алдая?ов ауылы /Кешікпей келем деп е?/
М.Шаханов ауылы: - «А? бантик» ?ніне к?рініс к?рсетеді, ?алдая?ов ауылы ол ?андай ?нге ?ойыл?анын табады.
М.Шаханов ?рі а?ын, ?рі сазгер. Оны? бірнеше ?з ?ндері де бар. Мысалы : «Г?лд?урен» ?ні. / орындау /
2-ж?ргізуші: Жо? мені? ?ле? жырдан ?зге ала?ым
Іздеймін сенен б?лек с?з баламын
Кейде бір шертіп ?алса? домбыраны
К??ілді? кетеді ?ой ?оз?ап ?нін.
Адамдар ж?регінен орын тап?ан ?уенні? ?ашанда ?мірі ?за?. Ш?мші атамызды? да «Арыс жа?асында», «Сыр с?луы», «А? бантик» та?ы да бас?а ?ндеріні? де ?мірі с?з жо? ?за?, ?аза? хал?ымен бірге жасайтыны даусыз. Оны? ?ндерін сан рет ?айталап айтса? та жалы?паймыз.
Ш?мші ауылы : Ш?мші а?аны? ?ндері
Ж?ректерді тербеді
?нмен бірге жа??ырып
Болаша??а беттеді.
Жа?сы ?ндердей м??гілік
?рпа?тарды та? ?ылып
Тозбасын тарих беттері
2-ж?ргізуші: М.Шаханов ?аза? поэзиясыны? алтын ?орына мол ?деби м?ра ?алдырып келеді. ?аза? жыры оны о?итын ел аманда хал?ымен бірге ?мір с?рері а?и?ат. ?нер мен ?ле? мі?гілік дегеніміз осы емес пе! ?мірді? ?зенінде ?нмен ж?зелік
«?мір – ?зен» ?німен ая?талады.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Та?ырыбы: Даналы? т???иы?ы »
Маңғыстау облысы, Түпқараған ауданы, Ақшұқыр ауылы
М.Әбдіхалықов атындағы орта мектебінің
бастауыш сынып мұғалімі Кукенова Нуржамал
Тақырыбы: Даналық тұңғиығы
Мақсаты: Ақын М.Шаханов пен сазгер Ш.Қалдаяқовтың өмірі мен шығармашылығын оқушыларға таныстыру. Оқушылардың шығармаларын таныстыра отырып адалдық пен адамгершілікке, ізгілікке, достыққа тәрбиелеу. Өз ана тілін, ұлттық рухын құрметтеуге, ән өнерін дәріптеуге үйрету.
Көрнекілігі: Ақын мен сазгердің суреттері, кітаптары, слайд.
І – кезең
Мұғалім: - Қазағының үні болған ақын М. Шаханов пен ән әлемінің падишасы болған Ш.Қалдаяқов сазгерге арналған ашық тәрбие сағатымызды бастауға рұқсат етіңіздер. Сабағымыз өнер адамдарына арналғандықтан ақын мен сазгер атымен аталған екі ауылдың өнерлерін тамашалаймыз.
Шаханов ауылы екі сыныптан іріктелген сөз өнерін дәріптейтін және оны жан тәнімен түсінетін сегіз оқушыдан құралған. Бұл оқушылардың өміріндегі ұстамы тәртібі, тәрбиелі ұл мен қыз болып өсу.
Қалдаяқов ауылында әнді жанындай жақсы көретін екі сыныптың өнерпаз оқушылары топтасқан. Олардың сүйікті ісі бос уақытында жаңа әндер тыңдап, оларды үйрену. Кезекті, жас өнерпаздарға берейік.
1- жүргізуші: Қайырлы күн ұстаздар! Азаматтық рухани азық берер қуатты шығармалары мен поэзия патшалығында дараланған, өз дауысы, өз үні, өз болмысы өзгеден ерекше біткен дарынды ақын М.Шаханов шығармаларындағы түсінбестік, ұғыспау, тоғышарлық сияқты қасиеттерді санаға тез ұялататын, сынға ұшырататын, түйін жасасатын жыр жолдарын сүйетіндерді қолдап отырайық.
2- жүргізуші: Қазақстан Республикасының халық әртісі, қазақ ән әлемінің падишасы, вальс королі Ш.Қалдаяқов әндеріне деген халық махаббаты күннен күнге арта түсуде. Осылай ін әлеміне мәңгілік тазалық сыйлаған ән мұрасын орнатып, еліне «вальс королі» атанған Ш.Қалдаяқов ауылын қошеметтеп отырайық.
1- жүргізуші: М.Шаханов ақын. Ол 1942 жылдың 2 шілдесінде Оңтүстік Қазақстан облысының Қасқасу ауылында дүниеге келген. 1996 жылдан бері Қазақстан Республикасының Халық жазушысы. Оның алғашқы өлеңі 1959 жылы «Сырдария» деген атпен жарияланып, «Бақыт» атты тұңғыш өлеңдер жинағы 1966 жылы жарық көрді. М.Шаханов 1991 жылдары бірінші болып, 1986 жылғы Алматыдағы жастар көтерілісіне қатысушылардың ерлігін халық алдында мойындатып, олардың қоғамдағы дәрежесінің көтерілу істеріне атсалысты. Ақын атамыз ана тілі мен ұлт жанашырлары ретінде белсенділік танытуда.
2-жүргізуші: Ш.Қалдаяқов 1930 ж 15 тамызда Оңтүстік Қазақстан облысында Отырар ауданында дүниеге келген. Сазгер, Қазақстанның халық әртісі. Шымкент, Тараз, Жетісай қалаларының құрметті азаматы. Оның жаратылысы бөлек, өзгеше мейірімді жан болған. Ол тіл менөнерді қатар сүйген, тұла бойынан ән мен әуен төгіле жөнелетін тумысы бөтен, ерекше дарын иесі.
1- жүргізуші: Ақынның ұлттық санамызды жаңғыртар жыр жолдарына назар аударайық. М.Шахановтың «Соқыр музыкант» өлеңін мәнерлеп оқу.
2-жүргізуші: Анам жайлы сурет салып, ой түйсем де
Анамдай бәрібір ол бола алмайды деп ақындар жырлағандай, Шәмші де ана туралы толғанған.
« Ана туралы жыр»
ІІ-кезең
Мұғалім: - Ақын мен сазгердің ғұмырлы поэзиясы мен әндері бұл күнде көкте қалықтап тұр деуге болады. Соның ішінде М.Шаханов сөзіне жазылған Шәмші әндері көптеп кездеседі. Олар бүгінгі таңда барша жұрттың жүрегінен берік орын алып, қуанышы мен қайғысын бөлісетін айнымас жан серігіне айналды. Осы әндерді қаншалықты білеміз екен оны келесі бөлімнен тамашалаймыз.
1-жүргізуші: Қане, достар олай болса аздап сынасып көрелік.
2-жүргізуші: Жарайды. Сынассақ, сынасайық.
М.Шаханов ауылының оқушысы: - Шаханов ағамыздың
Достарсыз бұл күнде
Күн кешу мүмкін бе
Досымыз көбейсін, келе берсін
Жайнай бер жасқанбай
Мөлдір бол аспандай
Кірлетпе көңілдің терезесін, - өлеңін қайсыңыз сазымен айтып бере аласыңыз?
Ш.Қалдаяқов ауылы / қуаныш вальсі/ оқушылары әнді орындап береді екі жұп осы әнге вальс билейді.
М.Шаханов ауылы: - Бұл әнде құрбылар көше бойында қолтықтасып, сырласып барады. Бір адамды тағатсыз күтеді. Бұл қандай ән?
Ш.Қалдаяқов ауылы /Кешікпей келем деп ең/
М.Шаханов ауылы: - «Ақ бантик» әніне көрініс көрсетеді, Қалдаяқов ауылы ол қандай әнге қойылғанын табады.
М.Шаханов ауылы: - Әрқайсымыздың туған күнімізде шырқалып, жақсы күндерімізге куә болған ән ?
Ш.Қалдаяқов ауылы: «Туған күн кешінде»
ІІІ-кезең
1-жүргізуші: Дана аталарымыздың маржан жырлары мен сазды әуендері мәңгілік болашақ ұрпақтың еншісі, қастерлеп қадірлейтін қазынасы. Ендеше М.Шахановтың жалынды жырларымен бір сәт сусындайық.
Төрт ана, дос т.б өлеңдерін оқушылар кезектесіп мәнерлеп оқиды.
М.Шаханов әрі ақын, әрі сазгер. Оның бірнеше өз әндері де бар. Мысалы : «Гүлдәурен» әні. / орындау /
2-жүргізуші: Жоқ менің өлең жырдан өзге алаңым
Іздеймін сенен бөлек сөз баламын
Кейде бір шертіп қалсаң домбыраны
Көңілдің кетеді ғой қозғап әнін.
Адамдар жүрегінен орын тапқан әуеннің қашанда өмірі ұзақ. Шәмші атамыздың да «Арыс жағасында», «Сыр сұлуы», «Ақ бантик» тағы да басқа әндерінің де өмірі сөз жоқ ұзақ, қазақ халқымен бірге жасайтыны даусыз. Оның әндерін сан рет қайталап айтсақ та жалықпаймыз.
Шәмші ауылы : Шәмші ағаның әндері
Жүректерді тербеді
Әнмен бірге жаңғырып
Болашаққа беттеді.
Жақсы әндердей мәңгілік
Ұрпақтарды таң қылып
Тозбасын тарих беттері
2-жүргізуші: М.Шаханов қазақ поэзиясының алтын қорына мол әдеби мұра қалдырып келеді. Қазақ жыры оны оқитын ел аманда халқымен бірге өмір сүрері ақиқат. Өнер мен өлең міңгілік дегеніміз осы емес пе! Өмірдің өзенінде әнмен жүзелік
«Өмір – өзен» әнімен аяқталады.
М.Әбдіхалықов атындағы орта мектебі
Даналық тұңғиығы
/ 3 «б», 3 «ә» сыныптарының арасында өткен ашық тәрбие сағаты/
