Абай ??нанбаевты? ?мІр жолы

Сабақтың тақырыбы ׃ Абай Құнанбаев

Білімділік мақсаты ׃ Оқушыларға Абай өлендерін барынша терең меңгерту, жатқа айту, өлеңді талдау машығын жетілдіру, теориялық ұғымдарды түсіндіру, этнографиялық танымдарды кеңейту. Дамытушылық ׃ Оқушылардың шығармашылықпен жұмыс істеуіне ықпал ету, ойлау қабілеттерін, сөйлеу мәдениетін жетілдіру. Тәрбиелік ׃ Оқушыларға эстетикалық, экологиялық тәрбие беру, олардың поэзия, саз өнері, бейнелеу өнері секілді көркем өнер дүниесіне сүйіспеншіліктерін арттыру.Абай ұлылығын терең сездіру, туған табиғатқа қамқорлық жасауға тәрбиелеу.

Сабақ түрі ׃ Жарыс сабақ (топтық)

Әдіс - тәсілі ׃ Баяндау.«Ой қозғау».«Дөңгелек стол» . Топтық жарыс.

Пәнаралық байланыс ׃ Тарих, ән-күй.

Көрнекілік ׃ Интербелсенді тақта,ақын портреті,қосымша дидақтиқалық материалдар .

Сабақ барысы ׃

1 1.Ұйымдастыру. Қызығушылықты ояту.

2. Өткенді пысықтау.

• Сүйінбай Аронұлы қай жерде дүниеге келген?
• Ақынның ерлік,батырлық, елдік тақырыбында қандай толғаулары бар?
• -Сүйінбай неше жасынан бастап ақындық жолын қуды?

3. Жаңа сабақ .

Жарыс 4 бағыт бойынша өтеді. 1.Поэзия 2. Сұрақ - жауап 3.Ән-күй. 4.Этнография

1 бағыт – Поэзия

Әр топ оқушылары өлеңді мәнерлеп жатқа айту керек.

2 бағыт – Сұрақ - жауап .

• Абай қай жылы туған?
• Туған жерін ата.

3. Абайдың шын аты кім еді?

4. Абайдың әжесінің аты кім?

5. Абайдың арғы аталары кімдер?

6. Шешесінің аты кім болған.

7. Құнанбай неше әйелді болған?

8. Абайдың. Дүниеге көзімді ашқан кім еді ?

9. Абай неше жасқа дейін оқыған?

10. Семейдегі Абай оқыған медресе қалай аталған?

11. Абайдың руы қаңдай?

3 бағыт-Ән-күй.

Абайдың әндерін шырқау жарысы .

4 бағыт- Этнография

Өлеңдерде кездесетін қазақтың көне тұрмысына, шаруашылығына қатысты кейбір

сөздеріне түсінік беру.

1. Малма деген не? Малма сапсу дегенді қалай түсінесіңдер?

2. Шуда жіп деп қандай жіпті атаған. Оны қалай иіреді.

3. Шом, Шомшы деген не?

4. Күзеу деген не? Көшпелі қазақтардың қысқа, жазғы қоныстары қалай аталған.

5. Алты қанат үй деген қандай үй? Киіз үй неше қанат болуы мүмкін.Киіз үй қандай бөліктерден тұрады?

6. Шидем деген не?

7. Ене деген кім? Қазақша қандай туыстық атауларды білесің ?

8. Құда деп кімді айтады?

Жауабы.

1. Малма-тері илейтін ашытқы, иге салатын теріні асты-үстіне шығарып, араластыруды малма сапсу деген.

1. Түйенің шудасынан иірілген жіпті айтады. Оны әжелер ұршықпен иірген.

2. Шом- түйенің беліне жүк батпас үшін салынатын жұмсақ нәрсе, шомшы-түйемен

жүк тасушы адам.

3. Күзеу-малшылардың күзде отыратын қонысы.жайылымы.

Қысқы қоныс-қыстау.жазгы-жайлау делінген.

4. Киіз үйлер керегесінің санына байланысты 5, 6, 7, 12 қанат болып келеді.Ол мынадай бөліктерден тұрады: кереге.уық.шаңырақ.сықырлауық.түндік.іргелік.туырлық үзік.басбау.бау.т.б.

5. Шидем-қойдың жабағысынан тігіп .сыртын маталап қаптаған киім.оны күпі деп те атаған.Қазақта сондай-ақ тон.ішік.тымақ.бөкебай.түлкі тымақ.құлақшын.пима

байпақ. т.б. киімдер бар.

6. Келіндер күйеуінің шешесін ене деп атаган.Туыстық атаулар: апа.көке.ата.әже.

жезде.аға.жеңге.балдыз.абысын.келін.құда.құдағи.құда бала.құдаша.бөле.

нағашы,жиен,жиеншар,сіңілі,қарындас,қайын сіңілі.

7. Қыз алысып,қыз беріскен адамдар құдалар деп аталады."Құда мың жылдық,

күйеу – жүз жылдық" , "Құдаңды құдайыңдай сыйла"

5 бағыт. Абайдың қара сөздерін кім көп айтады

Сабақтың insert стратегиясы бойынша бекіту. Осы тақырып бойынша не білетін еді, нені үйренді, білді, не жөнінде білгісі келеді.

Білемін

Білдім (мен үшін жаңа ақпарат)

Білгім келеді.