Портрет (5 сынып)

Саба?ты? та?ырыбы: Портрет 5-сынып
(адамды бейнелеу)
Ма?саты:
Білімділік: портрет ж?не оны? т?рлерімен таныстыруды жал?астыру, портрет салуда?ы графикалы? да?дылар мен біліктерді ?алыптастыру;
Дамытушылы?: назар аудару ж?не ба?ыла?ышты?ты дамыту; ?орша?ан орта?а эстетикалы? ?арым - ?атынасын ?алыптастыру;
Т?рбиелік: ?орша?ан шынды? пен ?нерге эстетикалы? ?арым - ?атынасты? ж?не шы?армашылы? м?дениетіні? ?алыптасуына ы?пал ету;
Саба? т?рі: д?ст?рлі, жа?а саба?
Саба? ?дісі: ?арап салу, ма?л?мат беру, с?ра? - жауап, дидактикалы? ойын, аралас т?сіл
П?наралы? байланыс: математика, ?зін ?зі тану, сызу

Саба?ты? к?рнекілігі:
М??алім ?шін: к?рнекіліктер - адамдарды? фотосуреттері, слайд, портрет к?шірмелері; «портрет салу» кестесі, дидактикалы? материалдар

Саба? барысы:
І. ?йымдастыру. ?ткен саба?ты еске т?сіру ?шін ?айталау с?ра?тарын ?ою.
1) Зергер ?нері – бейнелеу ?неріні? ?ай т?ріне жатады.?
2) Зергерлік б?йымдар ?ай жерде ?олданылады?
3) Зергерлік б?йымдарды жасайтын адамды не деп атайды?

ІІ. Жа?а саба?. О?ушылар білімін еске т?сіру, «портрет» ??ымын ж?йелеу.
Портрет – б?л адамды бейнелеу. Портретте адамны? ?зына бойы, отыр?ан ?алпы немесе бет - пішіні ?ана бейнеленуі м?мкін. Осы к?ріністі? б?рі - портрет деп аталады. Я?ни, жо?арыда айтыл?ан портрет, орындалу т?сіліне ?арай 2 т?рге б?лінеді. Бір т?л?алы портрет ж?не к?п т?л?алы портрет.
Портрет кескін к?леміне ?арай - бас(иы?тан жо?ары), кеуде, белге дейін, тізеге дейін, бойды т?тас ?амтитын портрет деген т?рлерге б?лінеді.
Б?л жанр бас?а жанрлардан б?рын пайда болды. Ежелгі Египет, Рим м?сіндік, мозайкалы? портреттерінен бастау алады.

Портреттік кескіндер жанр бойынша да б?лінеді: мифологиялы? – ертегілік ж?не мифологиялы? кейіпкерлерді? кескіні, отбасылы? портрет – отбасы м?шелеріні? бейнесі, жанрлы? портрет – портретте бейнелеушіні белгілі бір образда (мысалы, актрисаны? портреті немесе шахтерді? портретін ж?не т. б.) беру, автпортрет – суретшіні? ?зін - ?зі бейнелеуі.

Адамды жай ?ана бейнелеп ?оймай, оны айнытпай беру о?ай шаруа емес. Портретте бейнеленгелі отыр?ан адамны? мінез - ??л?ын к?рсетіп, т?л?алы? ерекшелігін беру ма?ызды.

Адамны? мінез - ??л?ын ашып беру ?шін оны? ішкі к??іл к?йін д?рыс к?рсету керек. Денені? ?имыл - ?оз?алысы немесе т?р?ы, бет ерекшеліктер ар?ылы адамдарды? ішкі жан д?ниесі мен арманын берумен ?атар, ?з ойын ж?не бейнеленген адам?а деген к?з?арасын беруге тырысады.
?аза? халы? суретшісі ?. ?астеевтен бастап, б?гінгі жас суретшілерге дейінгі ?аза?стан ?ыл?алам шеберлері портрет жанрында да ?зіндік ?олта?басымен к?зге т?седі.

Атап айтса?, ана с?ті мен ?лтты? д?ст?рін бойына сі?ірген ?лы суретші ?. ?астеев ана образын ерекше сомда?ан. Келбеттік бейнеде ана н?ры ажарлана т?седі. Алыс?а ?адал?ан к?з жанарынан тере? философиялы? ойды бай?ау?а болады. Бояу ?ндестігімен бедерленген бет ?лпеттеріндегі ?жімдері ?мір жолын баяндап т?р?андай. К?мкерілген жаулы?ты? аясында т?л?асына жарасымды а? кимешек адал ж?рек, д??гелек ж?зді, ?ой к?зді ананы? келбетін ажарландыра т?седі. Иы?ына жамыл?ан к?кшіл - к?лгін т?сті орамалы мен жасыл т?сті шапаны дене бітіміне жарасып т?р.
Б?л - бір т?л?алы? композициялы? ??рылымынан т?ратын ?ондыр?ы портрет, ?аза?стан бейнелеу ?нері ?орынан айыры?ша орын ал?ан к?ркем туынды.

Портретті салу жолдары:
1. Бет кескінін до?алдау етіп саламыз, сосын оны к?мекші сызы?тар ар?ылы тігінен (симметрия осьімен) те?дей екі б?лікке б?леміз. Барлы? к?мекші сызы?тар о?ай ?шірілу ?шін жай ?арындашпен жай басып, жі?ішке етіп сызу ар?ылы салынатынын т?сіндіру.
2. Сосын бас пішінін к?мекші сызы?тармен к?лдене?інен ?зара шамалас ?ш б?лікке б?леміз. До?алдау етіп сызыл?ан бас пішініні? жо?ар?ы б?лігі - ма?дай, орта??ы б?лігінде м?рын мен к?з, ??ла?, т?менгі жа?ына ауыз бен иек т?сіріледі.
3. Шашты салу кезінде шаш ?ою ?лгісіні? де ?зіндік к?лемі мен пішіні болатыны ескерілу керек.
4. Мойын мен иы?ты бейнелеуді ая?тап, киімін саламыз.
5. Портрет бояуын т?сіреміз.
Саба?ты бекіту. 1. Портрет нені бейнелейді?
2. Портретті? ?андай т?рлерін ?ттік?
3. Осы та?ырып бойынша саба? ?ызы?ты болды ма?
?орытынды: О?ушыларды ба?алау.
?йге тапсырма Адамны? к??іл - к?йін білдіретін бет пішіндер суреттерін салу.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Портрет (5 сынып)»

Сабақтың тақырыбы: Портрет 5-сынып
(адамды бейнелеу)
Мақсаты:
Білімділік: портрет және оның түрлерімен таныстыруды жалғастыру, портрет салудағы графикалық дағдылар мен біліктерді қалыптастыру;
Дамытушылық: назар аудару және бақылағыштықты дамыту; қоршаған ортаға эстетикалық қарым - қатынасын қалыптастыру;
Тәрбиелік: қоршаған шындық пен өнерге эстетикалық қарым - қатынастың және шығармашылық мәдениетінің қалыптасуына ықпал ету;
Сабақ түрі: дәстүрлі, жаңа сабақ
Сабақ әдісі: қарап салу, мағлұмат беру, сұрақ - жауап, дидактикалық ойын, аралас тәсіл
Пәнаралық байланыс: математика, өзін өзі тану, сызу

Сабақтың көрнекілігі:
Мұғалім үшін: көрнекіліктер - адамдардың фотосуреттері, слайд, портрет көшірмелері; «портрет салу» кестесі, дидактикалық материалдар

Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру. Өткен сабақты еске түсіру үшін қайталау сұрақтарын қою.
1) Зергер өнері – бейнелеу өнерінің қай түріне жатады.?
2) Зергерлік бұйымдар қай жерде қолданылады?
3) Зергерлік бұйымдарды жасайтын адамды не деп атайды?

ІІ. Жаңа сабақ. Оқушылар білімін еске түсіру, «портрет» ұғымын жүйелеу.
Портрет – бұл адамды бейнелеу. Портретте адамның ұзына бойы, отырған қалпы немесе бет - пішіні ғана бейнеленуі мүмкін. Осы көріністің бәрі - портрет деп аталады. Яғни, жоғарыда айтылған портрет, орындалу тәсіліне қарай 2 түрге бөлінеді. Бір тұлғалы портрет және көп тұлғалы портрет.
Портрет кескін көлеміне қарай - бас(иықтан жоғары), кеуде, белге дейін, тізеге дейін, бойды тұтас қамтитын портрет деген түрлерге бөлінеді.
Бұл жанр басқа жанрлардан бұрын пайда болды. Ежелгі Египет, Рим мүсіндік, мозайкалық портреттерінен бастау алады.

Портреттік кескіндер жанр бойынша да бөлінеді: мифологиялық – ертегілік және мифологиялық кейіпкерлердің кескіні, отбасылық портрет – отбасы мүшелерінің бейнесі, жанрлық портрет – портретте бейнелеушіні белгілі бір образда (мысалы, актрисаның портреті немесе шахтердің портретін және т. б.) беру, автпортрет – суретшінің өзін - өзі бейнелеуі.

Адамды жай ғана бейнелеп қоймай, оны айнытпай беру оңай шаруа емес. Портретте бейнеленгелі отырған адамның мінез - құлқын көрсетіп, тұлғалық ерекшелігін беру маңызды.

Адамның мінез - құлқын ашып беру үшін оның ішкі көңіл күйін дұрыс көрсету керек. Дененің қимыл - қозғалысы немесе тұрқы, бет ерекшеліктер арқылы адамдардың ішкі жан дүниесі мен арманын берумен қатар, өз ойын және бейнеленген адамға деген көзқарасын беруге тырысады.
Қазақ халық суретшісі Ә. Қастеевтен бастап, бүгінгі жас суретшілерге дейінгі Қазақстан қылқалам шеберлері портрет жанрында да өзіндік қолтаңбасымен көзге түседі.

Атап айтсақ, ана сүті мен ұлттық дәстүрін бойына сіңірген ұлы суретші Ә. Қастеев ана образын ерекше сомдаған. Келбеттік бейнеде ана нұры ажарлана түседі. Алысқа қадалған көз жанарынан терең философиялық ойды байқауға болады. Бояу үндестігімен бедерленген бет әлпеттеріндегі әжімдері өмір жолын баяндап тұрғандай. Көмкерілген жаулықтың аясында тұлғасына жарасымды ақ кимешек адал жүрек, дөңгелек жүзді, қой көзді ананың келбетін ажарландыра түседі. Иығына жамылған көкшіл - күлгін түсті орамалы мен жасыл түсті шапаны дене бітіміне жарасып тұр.
Бұл - бір тұлғалық композициялық құрылымынан тұратын қондырғы портрет, Қазақстан бейнелеу өнері қорынан айырықша орын алған көркем туынды.

Портретті салу жолдары:
1. Бет кескінін доғалдау етіп саламыз, сосын оны көмекші сызықтар арқылы тігінен (симметрия осьімен) теңдей екі бөлікке бөлеміз. Барлық көмекші сызықтар оңай өшірілу үшін жай қарындашпен жай басып, жіңішке етіп сызу арқылы салынатынын түсіндіру.
2. Сосын бас пішінін көмекші сызықтармен көлденеңінен өзара шамалас үш бөлікке бөлеміз. Доғалдау етіп сызылған бас пішінінің жоғарғы бөлігі - маңдай, ортаңғы бөлігінде мұрын мен көз, құлақ, төменгі жағына ауыз бен иек түсіріледі.
3. Шашты салу кезінде шаш қою үлгісінің де өзіндік көлемі мен пішіні болатыны ескерілу керек.
4. Мойын мен иықты бейнелеуді аяқтап, киімін саламыз.
5. Портрет бояуын түсіреміз.
Сабақты бекіту. 1. Портрет нені бейнелейді?
2.. Портреттің қандай түрлерін өттік?
3. Осы тақырып бойынша сабақ қызықты болды ма?
Қорытынды: Оқушыларды бағалау.
Үйге тапсырма Адамның көңіл - күйін білдіретін бет пішіндер суреттерін салу.