Разработка урока

Оңтүстік Қазақстан облысы Кентау қаласы Ә.Науаи атындағы № 17 жалпы орта мектебі Тарих пәні мұғалімі Сайфуллаева Муяссар Мерзімі : 9.02.2017 жыл Пән: Қазақстан тарихы Сынып: 6-В Пән мұғалімі: Сайфуллаева Муяссар Сабақтың тақырыбы: Шығыс Қазақстан

Сабақтың мақсаты: Қазақстан аумағын мекендеген сақ тайпалары қалдырған мәдени мұралар мен таныстыру. Берел қорымдары тұралы мәлімет беру.

Сабақ түрі: аралас

Сабақта қолданылатын стратегиялық іс-әрекет : Жылдар мен жұмыс, тестпен жұмыс, к арта мен жұмыс, постер жасау, ойды жалғастыр , сурет пен жұмыс . сөздік пен жұмыс

Күтілетін нәтиже: Тарихи оқиғаны саралауға мүмкіндік беру арқылы оқушылар өзіндік қорытынды шығарады, ұжымдық бірлік жөнінде өзіндік пікір қалыптастырады, топтық жұмысқа үйренеді, топ ішінде, көпшілік алдында өз пікірін ашық айтады.

Ресурстар: Интербелсенді тақта, карта, тест үлестірмелер, суреттер

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру кезеңі

Амандасу

Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

Сыныпта ынтымақтастық атмосфера қалыптастыру.

Зейінін шоғырландыру.

Топқа бөлу. (сақ тайпаларының атаулары арқылы)

1-топ. Аргиппей

2-топ. Исседон

3-топ. Аримаспы

Әр топ мүшелері топ басшыларын сайлайды. Топ басшылары топ мүшелерін бағалау парағына бағалап отырады.

Үй тапсырмасын сұрау.

1.Ненің бейнесі? Жеке жұмыс

Сақ жауынгері Қорған

Аң стилінде жасалған қаптырмалар Құрбандық шырағдан

Шілікті Алтын адамы Алтын бесжұлдыз

2. Жылдар сөйлейді. Жеке жұмыс

• Б.з.б. VIII – б.з-дың VI ғасырлар аралығы – ерте темір дәуірі

• Б.з.б. V – IV ғасырлар – Алтын киімді адамның жерленген мерзімі

• 1960 жыл – Археолог Черников алғаш рет Шілікті ескерткіштерін зерттеген.

• 1969 жыл – Археолог Кемал Ақышев Есік обасын тапқан.

3. Тест пен жұмыс. Жеке жұмыс

• 1. Шілікті жазығындағы обалар саны

а) 150 б) 31 в) 40 г) 200

• 2. Шілікті алтын адамы табылған оба

а) №3 оба б)№ 11 оба в) № 1 оба г) № 4 оба

• 3. Шілікті алтын адамының киіміндегі алтын қаптырмалардың саны

а) 4000 б) 4303 в)3003 г) 4200

• 4. Шілікті алтын адамы жерленген обаны ашып зерттеген археолог

а) Черников б) Ақышев

в) Төлеубаев г) Самашев

4. Полиглот.

Тақырыпта кездесетін термин сөздерді 3 тілде айту.

Саркофаг -- табыт – sarcophagus

Дромос -- дәліз – dromos

Менгир -- тас баған – menhir

Аргиппей – аргиппей – argippey

Исседон -- исседон – issedonians

Аримаспи -- аримаспы – arimaspi

Звериный стиль - аң стилі – animal style

5. Карта мен жұмыс. (жеке жұмыс)

Оқушылар сақ тайпаларының орналасқан жерін картадан көрсетеді.

Жаңа тақырып.

«Өз тарихын білмеген халық өзінде сыйламайды»

Н.Ә. Назарбаев

Ой қозғау.

Мен сақ тайпаларынан қалған ескерткіштер туралы не білемін?

Мен бүгінгі сабақта нені меңгеремін?

Оқушылар өз ойларын айтады.

Слайдтардан пайдаланып жаңа тақырыпты түсіндіру.

Ежелгі гректер Ұлы далада аримаспылар-жалғыз көзді адамдар тұрады деп есептеген.

“Арима” скифтерше “бір”, ал “спу”- көз дегенді білдіреді.

Сарбаздар садақты көздегенде бір көздерін сығырайтады.

Халықтың аримаспылар - жалғыз көзді адамдар деген атауы осыдан шыққан.

Шын мәнінде, аримаспылар - ешқандай да жалғыз көзділер емес, әшейін садақ көздеуші сарбаздар.

Шығыс Қазақстанның ерте темір дәуірінің б.з.б.V-IV ғасырлар аралығын қамтитын кезеңін Берел кезеңі деп атаймыз. Берел кезеңі деп аталуы Катонқарағай ауданындағы Берел қорымына байланысты қойылған. Бұл қорымнан 40-тан астам обалар табылған. Биіктігі 9 метр болған обаға саркофагқа салынған адам жерленген. Қабір жанынан әр қатарда 4 аттан 4 қатар болып орналастырып жерленген 16 аттың қаңқасы шықты. Обаға аттармен қоса ер-тұрман да көмілген. Ат әбзелдері алтынмен апталған.

1998-1999 жылдары археолог-ғалым Зейнолла Самашев № 11 обада қазба жұмыстарын жүргізді. Оба үйіндісі сопақша. Қорым шұңқырынан қима қабір табылған. Онда астау табыт қойылған. Табытқа 45 жастағы ер адаммен одан егделеу әйел жерленген. Мәйіттер сән-салтанатпен киіндіріліп қойылған. Қаңқа сүйектің әр жерінде киім-кешектің шірінді қалдықтары сақталған. Мәйіт киімі алтын жапырақшалар қадалып, әшекейленген.

Обадан 13 жирен жылқы табылған. Жылқылардың терісі мен жүні, ішкі құрылысы тұтастай сол күйінде сақталған. Оның себебі мынадай: Шығыс Қазақстанның климаты Солтүстік Қазақстанмен ұқсас. Шілде айында жерлеу камерасының ішінде, 2 метрдей тереңдікте температура ноль градус болады.

Аттардың кекілінен құйрығына дейін алтын мен күмістен жасалған әбзелдері бар. Аттардың біреуінің басында таутекенің ағаштан жасалған мүйіздерімен әшекейленген тері бетперде болған.

Берел қорымдары туралы бейнеролик көрсету.

6. Постер Топтық жұмыс

1 топ. Шілікті алтын адамы туралы

2 топ. Тұлғаны таны

3 топ. З.Самашев зерттеген №11 оба туралы

Бекіту.

7.«Қызықты көш» ойыны. Топтық жұмыс

Әр топ басшысы түйелердің қоржынынан 2 сұрақтан алады. Топ мүшелерімен ақылдасып сұраққа жауап береді.

Үйге тапсырма.

• Шығыс Қазақстан тақырыбын оқу.

• Берел обасы туралы қысқаша әңгіме құрастыру

Бағалау.

Критериалды бағалау.

6-7 ұпай – 5 баға

4-5 ұпай – 4 баға

2-3 ұпай – 3 баға