Ежелгі дәуіріндегі шаруашылығы

Ұзақ мерзімді жоспар: 5.1.А

Мектеп: Сырымбет орта мектебі

Мұғалім аты- жөні: Ергалиева З.К.

Күні:

Сынып:5

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Ерте металл дәуіріндегі тайпалардың шаруашылығы

Оқу мақсаттары

5.4.2.2. металл өндірісі жетілуінің шаруашылық салаларына тигізген ықпалын түсіндіру

Сабақтың мақсаты

металл өндірісі жетілуінің шаруашылық салаларына тигізген ықпалын және қоғамдағы өзгерістерді анықтау

Бағалау критерийлері

Картадан оқулықта берілген қоныстарды көрсете алады,металлургияның шаруашылыққа тигізген оң әсерін айта алады, металлургияның қоғамдық өзгерістегі жетістігін біледі

Тілдік мақсаттар

Оқушы сабақ барысында «кетпенді - теселі егіншілік», «тайпа», «еңбек құралдары» атты тірек сөздерді пайдаланып металлургияның шаруашылық салаларына тигізген ықпалын анықтайды.

Айтылым дағдысын қалыптастыру мақсатында әңгіме құрастыруда « Қоныстардан табылған...», «Шаруашылықтың дамуы......» сөз тіркестерін қолданады

Құндылықтарға баулу

Ата-бабалар мәдениеті мен әдет-ғұрыптарына құрмет, орта білім беру негізінде оқушыларды Қазақстандық патриотизмге, жауапкершілік, қарым-қатынас жасауға тәрбиелеу

Пәнаралық байланыс

География сабағы – картаны пайдаланып, одан Орталық және Шығыс Қазақстан облыстарында орналасқан металл кеніштерін көрсетеді

Алдыңғы білім

1. Тас және металлдан жасалған еңбек құралдарының шаруашылыққа әсерін біледі,

2. Қазақстандағы ежелгі адамдардың кен өндіру орталықтарын біледі

3. Қола дәуірінде адамдардың айналысқан кәсіптерін біледі

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурс

Сабақтың басы

5 мин.

8 мин

Ынтымақтастық атмосферасын құру үшін «Суреттер сөйлейді» әдісі өткізіледі.

Мақсаты: оқушылардың сыныпты топтастыру, деңгейіне байланысты сын тұрғысынан ойлау қабілеті арқылы сабақтың тақырыбын ашу. Сол мозайка суреттер арқылы оқушылар 3 топқа бөлінеді.

Мұғалім: 1. Бұл суреттерде не көріп тұрсыңдар? 2. Оларды не біріктіреді?

3. Бұл құралдарды не үшін қолданады?

1. 2. 3.

«Ыстық орындық» әдісі арқылы оқушылардың алдыңғы алған білімдерін сұрақ-жауап арқылы пысықтау

1 Қола металын ежелгі адамдар қайдан алды?

1. Зергерлік өнер дегеніміз не?

2. Қорымдардан қандай заттар табылды?: т.т.

Тас және қола құралдардың

Суреттері

Сабақтың ортасы

15 мин

М. Оқушылармен «Кубизм» әдісін қолдана отырып сабақтың негізгі бөлімін сипаттап топпен жұмыс жасайды. Ол үшін әр топқа кубтың әр қабырғасына жазылған проблемалық сұрақтарды береді.Сол сұрақтардың жауаптарын саралау арқылы оқушыларға постер жасатады.

Бірінші топқа:

Қола табиғатта қандай түрде кездеседі және оны ежелгі адамдар қалай өндірген?

Қола құралының шаруашылыққа әсерін қандай болды?

Екінші топқа:

Ежелгі адамдар егінді қалай екті?

Ежелгі адамдар негізінен қандай дәнді - дақылдарды екті?

Үшінші топқа:

Ежелгі адамдардың қоғамында орын алған негізгі өзгерістерді анықтаңдар

Қоғамдағы ер адамның рөлі қандай дәрежеде болды?

О. Мәтінді пайдаланып сол сұрақтарға жауап бере отырып топпен бірге жұмыс істейді және «Автобус аялдамасы » әдісі арқылы қорғайды. және бағалайды. Әр топтың жұмысы оқу аудиториясының қабырғасына ілінеді.Әр топтан екі оқушы қалып « Қоныстардан табылған...», «Шаруашылықтың дамуы......» сөз тіркестерін және тірек сөздерді қолдана отырып жұмыстарын басқа топ мүшелеріне түсіндіріп қорғайды және осылай барлық топ болған соң әр топ стикерге өз қалыптастырушы бағаларын жазып беріп кетеді.

Жоба оқулықтағы мәтін мен

жұмыс

Әр түрлі-түсті маркерлер,

Ватман,

стикер

5 мин

6 мин

4-мин

М. « Жүгіртпе диктант» әдісін қолдана отырып оқушылардың есте сақтау қабілетін арттыру, шығармашылық және сын тұрғысынан ойлау қабілеттерін арттыру мақсатында әр топқа алдын ала жазылған 7 сөйлемнен тұратын тарихи диктант оқу аудиториясының қабырғасына іледі, әдісті қолдануға 5 минут уақыт береді.

Бірінші топ:

Шығыс Қазақстан мыс, қалайы рудаларын және алтын өндіретін орталықтардың бірі болды.Үй кәсіптері, қыш ыдыстарды жасау ісі дамыды.Әдетте ыдыстар шырша,тырнақ ою-өрнек ретінде өрнектелді.Қанай,Малокрасноярка қоныстарынан ежелгі металл құятын шеберхана орындары табылған.

Екінші топ:

Қоныстардан табылған мал сүйектері арқылы жайылымның алыс орналаспағанын білуге болады.Қоныс маңында мал бағу біртіндеп жайлауға көшуге ұласты.Мал санының көбеюі жайылым жерлердің кең болуын қажет етті.Бақташылар бір жайылымнан екінші жайылымға жылжып көшіп жүретін болды.

Үшінші топ:

Қола дәуірінде қоныстар өзен-көлдерге жақын орналасқан.Қола дәуірі адамдары егіншілікпен де айналысты.Олар бидай, қара бидай,тары екті. Өзен жағалауындағы жұмсақ топырақ тесемен қопсытылды.

О. Оқушылар өз араларынан спикерді таңдап алады және сол спикер қабырғада берілген диктанттың әр сөйлемін оқып еске сақтап топқа айтады.Топ мүшелері сөйлемдерді жазып отырады және тез әрі нақты жазған топ бағаланады.

Қалыптастырушы бағалау: «Екі жұлдыз,бір тілек»

М. Қола және тас дәуіріндегі адамдардың өмірін салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау мақсатында әр оқушыға жеке «Венн диаграммасына» салуға береді.Кем дегенде 5 айырмашылығы және 5 ұқсастығын табуға нұсқау береді.

Дескриптор Білім алушы

Қола және тас дәуіріндегі адамдардың өмірін салыстырып,кем дегенде бес айырмашылығын және бес ұқсастығын жазады

Бағалау критерийлері:

Қола және тас дәуіріндегі адамдардың өмірін салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын жазу

О. Оқушы алдымен ұқсастықтарын іздеп айқындап,содан кейін айырмашылықтарын айқындайды және өзара оқу дәптерлерімен алмасып тексеріп өзара бағалайды.

Тапсырма: Кескін картада Қазақстан территориясында Орталық және Шығыс Қазақстан облыстарында орналасқан металл кеніштерін географиялық орналасуын белгілеңіз.

Тарихи диктант үлгісі жазылған парақша

Оқу дәптері,оқулық

Кескін карта суреті

Сабақтың соңы

2 мин

Кері байланыс

Мақсатым: Түстер арқылы балалардың сабақтың меңгеруі, көңіл-күйлерін анықтау

түрлі–түсті қарындаш-тар, үлестірме материал-дар

Саралау- Сіз оқушыларға қандай тәсілмен көмектесесіз?

Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?

Бағалау- Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз.

Пән аралық байланыстар. Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау.

Оқушылардың жеке қабілетін, жас ерекшеліктерін ескере отыра мен саралап оқыту тәсілін қолдану арқылы «Кубизм » әдісін қолдандым. Кейбір оқушыларға: Қола құралының шаруашылыққа әсерін қандай болды?

Мысал келтір:

Басым бөлігіне:

Ежелгі адамдардың қоғамында орын алған негізгі өзгерістерді анықтаңдар

. Барлығына :

Қоғамдағы ер адамның рөлі қандай дәрежеде болды?

проблемалық сұрақтарды бердім.Сол сұрақтардың жауаптарын саралау арқылы оқушылар постер жасады.

-қалыптастырушы бағалау

- екі жұлдыз, бір тілек

- бас бармақ

- стикер арқылы тілек жазу

-рефлексия

Сабақ барысында қауіпсіздік ережелерін сақтау жолын таныстырдым. Пәнаралық байланыс география пәнімен тығыз байланысты. Интер белсенді тақтамен, интернет желісімен жұмыс істеген уақытта қауіпсіздік ережесін сақтау, тәртіп ережелері туралы ескерту.