?аза?стан тарихы 6 сынып. Ашы? саба? "?ола д?уіріндегі ?аза?стан"

Саба?ты? та?ырыбы: ?айталау. ?ола д?уіріндегі ?аза?стан

Саба?ты? ма?саты: О?ушылар?а ?ола д?уіріндегі ?аза?стан тарауы бойынша ал?ан білімдерін жина?тап ?орытындылау. О?ушыларды? білім де?гейлерін аны?тау.

Дамытушылы?: О?ушыларды танымды? ойындар ар?ылы п?нге деген ?ызы?ушылы?тарын арттыру, логикалы? ойлау, тарихи о?и?аларды о?ып ?йрену, есте са?тау ?абілеттерін арттыру.

Т?рбиелік: О?ушыларды достарын ты?дай білуге, пікірін д?рыс жеткізуге ?йрету, ?з еліні? тарихын танып, оны ??рметтей білуге т?рбиелеу.

Саба?ты? т?рі: ?жымды?, іздену саба?

?діс – т?сілдері: танымды? ойын, топпен ж?мыс, с?ра? – жауап.

К?рнекілік ??ралдар: интерактивті та?та, таратпалар, венн диаграммасы

Саба?ты? барысы:

І. ?йымдастыру кезе?і
1) о?ушылармен с?лемдесу, о?ушыларды т?гендеу, саба??а барысын тексеру;
2) саба?ты? та?ырыбы мен ма?саттарын айту.

ІІ. Жа?а саба?
О?ушылар! Б?гінгі саба?ымыз к?нделікті саба?ымыз?а ?ара?анда ?згешелеу ?теді. «?ола д?уіріндегі ?аза?стан» деп аталатын тарау бойынша ал?ан білімдерімізді пысы?таймыз, еске т?сіре отырып, ?ола д?уіріні? ерекшелігі мен ескерткіштері туралы м?ліметтер аламыз. Біз сендермен ойын ?леміне аттанамыз. Ойын ар?ылы сендерді? білімдері?ді тексеремін.
Класты ?ш топ?а б?лу.
- «Андронды?тар» тобы;
- «Бе?азы – Д?ндібай» тобы;
- «?ола д?уірі»

1 - кезе?. «Сенемін – сенбеймін»
Кезе? шарты: ?р топ?а кезекпен ?ш – ?штен то?ыз с?ра? ?ойылады. Бірінші топ жауап бермесе келесі топ жауап беруге болады.
1 - топ:
- ?ола д?уірінде адамзат баласы металл ??деуді игерді ( сенемін)
- ?ола мыс пен ?алайыны? ?осындысы ( сенемін)
- ?ола д?уіріндегі петроглифтерде а? аулау с?ттері мен сарай ?мірін бейнелеген (сенбеймін)

2 - топ:
- ?аза?стан жеріндегі ?ола д?уірі б. з. б. 2 мы?ыншы жылды? – б. з. б. 8 ?асыр аралы?ын ?амтиды (сенемін)
- Т?рмыста т???ыш пайдалан?ан металл – к?міс ( сенбеймін)
- ?ола д?уіріндегі ыдыс жасауды? е? бір ?рістеген кезі еді (сенемін)

3 - топ:
- ?ндіріске металл ??ралдарды? енуі е?бек ?німділігін арттырды, шаруашылы?ты? жа?а т?рлеріні? пайда болуына ?келді (сенемін)
- ?ола д?уірі кезінде жеке меншік ?алыптасты (сенемін)
- ?ола д?уіріндегі шаруашылы?ты? негізгі т?рі – терімшілік ( сенбеймін)

2 - кезе?: «Тарихи диктант» ( топтар?а карточка беріледі)
Кезе? шарты: берілген карточкалар?а 5 минут ішінде жауап беруі тиіс. Карточканы? жауабын топ м?шесі о?иды.

1 - топ. «Тарихи диктант».
Еуразия даласында?ы ?ола д?уіріні? жетістіктері... (Андрон м?дениеті) деп аталады. Осы м?дениетті? ал?аш?ы ескерткіштері... (Андроново) деген селоны? ма?ынан табыл?ан. Б?л село Сібірдегі... (Ачинск) ?аласыны? жанында орналас?ан. Селоны? атына ?арай б?л ?ола м?дениет «....» деп аттанып кетті. Андрон тектес ?ола м?дениеті... ( Орал) ?зенінен бастап, Енисей ?зеніне дейінгі,... (Батыс Сібір) ал?абынан бастап, Памир тауларына дейінгі аралы??а тара?ан. ?алымдар Солт?стік ж?не Батыс ?аза?станнан... (80) аса Андрон м?дениетіні? ?оныстарын зерттеді.

2 - топ. «Тарихи диктант».
?ола д?уіріне жататын.... (Солт?стік) ?аза?станда?ы... (Петровка) мен.... (Боголюбов) ?оныстары орлармен ж?не дуалдармен ?оршал?ан. Сондай – а? ?алымдар Орталы? ?аза?стан аума?ынан ?ола д?уіріне т?н. (30) ?онысты,. ( 150) обаны зерттеді. О?т?стік ?аза?стан мен Жетісуда?ы... (Та?балы – тас) пен... (?аратау) жартастарынан табыл?ан суреттер б?л айма?та да ?ола д?уірінде адамдар мекендегенін білдіреді. Сырдарияны? т?менгі а?ысында?ы, ?ола д?уіріні? со??ы кезе?іне жататын... (Т?гіскен) кесенесі. ?здеріні? дене ??рылысы жа?ынан андронды?тар... (еуропеоидтерге) ??са?ан.

3 - топ. «Тарихи диктант».
Андронды?тарды? басты к?сібі.. (мал ба?у),.... (егіншілік) пен... (балы? аулау) бол?ан...,...,..,.. (Есіл, Ертіс, Тобыл, Б??тырма) ?зендерін бойлай ?оныстан?ан. ?оныстарды? ма?ында?ы егістікке..,...,... (бидай, арпа, тары) еккен. Андронды?тар жерді тесемен ??деген,...,..,.. мен.. (сиыр, ?ой, ешкі, жыл?ы) ?сірген. Сазбалшы?ты. (ыдыс) жасау?а пайдаланды. Ыдыстар ?р алуан пішінде жасал?ан. Андрон тайпалары шаруашылы? саласыны? бірі кен ісі мен.. (металл ?ндеу) ??рады.

3 - кезе?. «С?здер с?йлейді».
Кезе? шарты: терминдер жазыл?ан карточкалар к?рсетемін. Ойынны? шарты бойынша ешкім ?ндемейді, ?ол к?теріп айтады.
- ?ола д?уірі - (?ола ??ралдарды? ?ндіріске енген кезе?і)
- Со?а (егін егу ?шін жер жырту?а арнал?ан металл тісті негізгі жер ??деу ??ралы)
- Оба (?абір ?стіне топыра?тан ?йілген т?бешік)
- Жеке меншік (жекелеген отбасыларды? байлы?ы)
- Абыздар (руды? ежелгі салт – д?ст?рі мен ?дет – ??рыптарыны? б?лжымай орындалуын ?ада?алады)
- Тотемизм (шы?у тегін жануарлармен байланыстыру)
- Фетишизм (жансыз д?ниеге сеніп, соны? ?асиетіне табыну)
- Анимизм (жан?а, рух?а сену)

4 - кезе?. «Кім білгір, кім жылдам?»
Кезе? шарты: жалпы о?ушылар?а с?ра?тар ?ойылады. Кім бірінші ?олын к?терсе, сол жауап беру ???ы?ын иеленеді.
1) Нешінші мы?жылды?та тайпалар ?ола б?йымдар жасау ісін ме?герді? (б. з. б. 2 мы?ж.)
2) Андронды?тарды? сырт бет – бейнесін сипатта?ан академик? (В. Алексеев)
3) Бе?азы – Д?ндібай м?дениетіні? обалары ?айда орналас?ан? (Орталы? ?аза?стан)
4) ?ола д?уірін жоспарлы зерттеу ?ай жылы басталды? (1946 жылы)
5) ?аза?стан жеріндегі ?ола д?уірі ескерткіштеріні? сырын аш?ан ?аза?ты? ?алымы (?. Мар??лан)
6) Андрон м?дениетіні? неше ерекшелігі болды? (3)
7) ?ола д?уіріне жататын т?йе с?йектері табыл?ан айма?тар? (Орталы? ж?не Батыс ?аза?стан)
8) ?ола д?уіріні? ?оныстары к?бінесе ?ай жерлерде орналасты? (?зендерді? жа?асында)
9) Т?р?ын ?йлері неше т?рге б?лінді ж?не ?андай – ?андай? (2 т?рге: жартылай жерт?ле, жер бетіне салын?ан ?йлер)
10) ?ола д?уіріні? со?ына ?арай ?олдан?ан ?ола ж?не мыс ора?тар ?ай жерлерден табылды? (Шы?ыс ?аза?стан Мало – Красноярка, Батыс ?аза?стан Алексеев, Солт?стік ?аза?стан Степняк, Жетісу)
11) ?ола шал?ы табыл?ан жер? (К?кшетау жеріндегі Ша?алалы)
12) ?лген адамдарды ?алай жерледі? (м?рдені ?абірге сол, не о? жамбасымен бір ?ырынан жат?ыз?ан, ?лікпен бірге барлы? заттарын жерлеген)

5 - кезе?. «Салыстыру кестесі»
Кезе? шарты: «Тас д?уірі», «?ола д?уірі» кезе?дерін салыстыру.
Венн диаграммасымен ж?мыс

6 - кезе?. «?орытынды»
ІІІ. ?й тапсырмасын беру. ?лкей Мар??лан туралы ма?л?мат жинау.
ІV. Ба?алау.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«?аза?стан тарихы 6 сынып. Ашы? саба? "?ола д?уіріндегі ?аза?стан"»

Сабақтың тақырыбы: Қайталау. Қола дәуіріндегі Қазақстан

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға қола дәуіріндегі Қазақстан тарауы бойынша алған білімдерін жинақтап қорытындылау. Оқушылардың білім деңгейлерін анықтау.

Дамытушылық: Оқушыларды танымдық ойындар арқылы пәнге деген қызығушылықтарын арттыру, логикалық ойлау, тарихи оқиғаларды оқып үйрену, есте сақтау қабілеттерін арттыру.

Тәрбиелік: Оқушыларды достарын тыңдай білуге, пікірін дұрыс жеткізуге үйрету, өз елінің тарихын танып, оны құрметтей білуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: ұжымдық, іздену сабақ

Әдіс – тәсілдері: танымдық ойын, топпен жұмыс, сұрақ – жауап.

Көрнекілік құралдар: интерактивті тақта, таратпалар, венн диаграммасы

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі
1) оқушылармен сәлемдесу, оқушыларды түгендеу, сабаққа барысын тексеру;
2) сабақтың тақырыбы мен мақсаттарын айту.

ІІ. Жаңа сабақ
Оқушылар! Бүгінгі сабағымыз күнделікті сабағымызға қарағанда өзгешелеу өтеді. «Қола дәуіріндегі Қазақстан» деп аталатын тарау бойынша алған білімдерімізді пысықтаймыз, еске түсіре отырып, қола дәуірінің ерекшелігі мен ескерткіштері туралы мәліметтер аламыз. Біз сендермен ойын әлеміне аттанамыз. Ойын арқылы сендердің білімдеріңді тексеремін.
Класты үш топқа бөлу.
- «Андрондықтар» тобы;
- «Беғазы – Дәндібай» тобы;
- «Қола дәуірі»

1 - кезең. «Сенемін – сенбеймін»
Кезең шарты: әр топқа кезекпен үш – үштен тоғыз сұрақ қойылады. Бірінші топ жауап бермесе келесі топ жауап беруге болады.
1 - топ:
- Қола дәуірінде адамзат баласы металл өңдеуді игерді ( сенемін)
- Қола мыс пен қалайының қосындысы ( сенемін)
- Қола дәуіріндегі петроглифтерде аң аулау сәттері мен сарай өмірін бейнелеген (сенбеймін)

2 - топ:
- Қазақстан жеріндегі қола дәуірі б. з. б. 2 мыңыншы жылдық – б. з. б. 8 ғасыр аралығын қамтиды (сенемін)
- Тұрмыста тұңғыш пайдаланған металл – күміс ( сенбеймін)
- Қола дәуіріндегі ыдыс жасаудың ең бір өрістеген кезі еді (сенемін)

3 - топ:
- Өндіріске металл құралдардың енуі еңбек өнімділігін арттырды, шаруашылықтың жаңа түрлерінің пайда болуына әкелді (сенемін)
- Қола дәуірі кезінде жеке меншік қалыптасты (сенемін)
- Қола дәуіріндегі шаруашылықтың негізгі түрі – терімшілік ( сенбеймін)

2 - кезең: «Тарихи диктант» ( топтарға карточка беріледі)
Кезең шарты: берілген карточкаларға 5 минут ішінде жауап беруі тиіс. Карточканың жауабын топ мүшесі оқиды.

1 - топ. «Тарихи диктант».
Еуразия даласындағы қола дәуірінің жетістіктері........... (Андрон мәдениеті) деп аталады. Осы мәдениеттің алғашқы ескерткіштері.............. (Андроново) деген селоның маңынан табылған. Бұл село Сібірдегі........... (Ачинск) қаласының жанында орналасқан. Селоның атына қарай бұл қола мәдениет «.................» деп аттанып кетті. Андрон тектес қола мәдениеті............. ( Орал) өзенінен бастап, Енисей өзеніне дейінгі,................ (Батыс Сібір) алқабынан бастап, Памир тауларына дейінгі аралыққа тараған. Ғалымдар Солтүстік және Батыс Қазақстаннан........... (80) аса Андрон мәдениетінің қоныстарын зерттеді.

2 - топ. «Тарихи диктант».
Қола дәуіріне жататын.................... (Солтүстік) Қазақстандағы............... (Петровка) мен................... (Боголюбов) қоныстары орлармен және дуалдармен қоршалған. Сондай – ақ ғалымдар Орталық Қазақстан аумағынан қола дәуіріне тән...... (30) қонысты,...... ( 150) обаны зерттеді. Оңтүстік Қазақстан мен Жетісудағы........... (Таңбалы – тас) пен............... (Қаратау) жартастарынан табылған суреттер бұл аймақта да қола дәуірінде адамдар мекендегенін білдіреді. Сырдарияның төменгі ағысындағы, қола дәуірінің соңғы кезеңіне жататын.................. (Түгіскен) кесенесі. Өздерінің дене құрылысы жағынан андрондықтар............... (еуропеоидтерге) ұқсаған.

3 - топ. «Тарихи диктант».
Андрондықтардың басты кәсібі........ (мал бағу),................... (егіншілік) пен........... (балық аулау) болған.............,.............,..........,.......... (Есіл, Ертіс, Тобыл, Бұқтырма) өзендерін бойлай қоныстанған. Қоныстардың маңындағы егістікке..........,..............,............. (бидай, арпа, тары) еккен. Андрондықтар жерді тесемен өңдеген,...........,.......,......... мен.......... (сиыр, қой, ешкі, жылқы) өсірген. Сазбалшықты...... (ыдыс) жасауға пайдаланды. Ыдыстар әр алуан пішінде жасалған. Андрон тайпалары шаруашылық саласының бірі кен ісі мен............ (металл өндеу) құрады.

3 - кезең. «Сөздер сөйлейді».
Кезең шарты: терминдер жазылған карточкалар көрсетемін. Ойынның шарты бойынша ешкім үндемейді, қол көтеріп айтады.
- Қола дәуірі - (қола құралдардың өндіріске енген кезеңі)
- Соқа (егін егу үшін жер жыртуға арналған металл тісті негізгі жер өңдеу құралы)
- Оба (қабір үстіне топырақтан үйілген төбешік)
- Жеке меншік (жекелеген отбасылардың байлығы)
- Абыздар (рудың ежелгі салт – дәстүрі мен әдет – ғұрыптарының бұлжымай орындалуын қадағалады)
- Тотемизм (шығу тегін жануарлармен байланыстыру)
- Фетишизм (жансыз дүниеге сеніп, соның қасиетіне табыну)
- Анимизм (жанға, рухқа сену)

4 - кезең. «Кім білгір, кім жылдам?»
Кезең шарты: жалпы оқушыларға сұрақтар қойылады. Кім бірінші қолын көтерсе, сол жауап беру құқығын иеленеді.
1) Нешінші мыңжылдықта тайпалар қола бұйымдар жасау ісін меңгерді? (б. з. б. 2 мыңж.)
2) Андрондықтардың сырт бет – бейнесін сипаттаған академик? (В. Алексеев)
3) Беғазы – Дәндібай мәдениетінің обалары қайда орналасқан? (Орталық Қазақстан)
4) Қола дәуірін жоспарлы зерттеу қай жылы басталды? (1946 жылы)
5) Қазақстан жеріндегі қола дәуірі ескерткіштерінің сырын ашқан қазақтың ғалымы (Ә. Марғұлан)
6) Андрон мәдениетінің неше ерекшелігі болды? (3)
7) Қола дәуіріне жататын түйе сүйектері табылған аймақтар? (Орталық және Батыс Қазақстан)
8) Қола дәуірінің қоныстары көбінесе қай жерлерде орналасты? (өзендердің жағасында)
9) Тұрғын үйлері неше түрге бөлінді және қандай – қандай? (2 түрге: жартылай жертөле, жер бетіне салынған үйлер)
10) Қола дәуірінің соңына қарай қолданған қола және мыс орақтар қай жерлерден табылды? (Шығыс Қазақстан Мало – Красноярка, Батыс Қазақстан Алексеев, Солтүстік Қазақстан Степняк, Жетісу)
11) Қола шалғы табылған жер? (Көкшетау жеріндегі Шағалалы)
12) Өлген адамдарды қалай жерледі? (мүрдені қабірге сол, не оң жамбасымен бір қырынан жатқызған, өлікпен бірге барлық заттарын жерлеген)

5 - кезең. «Салыстыру кестесі»
Кезең шарты: «Тас дәуірі», «Қола дәуірі» кезеңдерін салыстыру.
Венн диаграммасымен жұмыс

6 - кезең. «Қорытынды»
ІІІ. Үй тапсырмасын беру. Әлкей Марғұлан туралы мағлұмат жинау.
ІV. Бағалау.