Ешкімде де, ешн?рсе де ?мытылма? емес! Со?ыс- к?йретуші к?ш! Со?ыс жа??ыры?ы жылдан - жыл?а алыстап барады. Ол туралы ?лкендерден, к?нек?з ?ариялардан естіп ж?реміз. Кинолардан, деректі фильмдерден к?реміз. ?йтсе де ?ткенге к?з ж?гіртпей, болаша??а ба?дар жасау м?мкін емес. ХХ ?асырды? орта кезінде бол?ан алапат со?ыс Екінші д?ниеж?зілік со?ыс болса, соны? бір б?лшегі Ке?ес Ода?ыны? тарихында?ы ?лы Отан со?ысы болды. Б?л со?ыс кезінде ?рбір бесінші ?аза?станды? майдан?а аттанып, Отан анасын ?ор?ау?а атсалысты. Тарихта небір алапат со?ыс бол?анмен, соларды? бірде-бірі екінші д?ниеж?зілік со?ыспен те?есе алмайды. ?йткені б?л со?ыста б?кіл д?ние ж?зі хал?ыны? та?дырын тал?ы?а салып, б?кіл ?лемге билік ж?ргізіп, б??ауда ?ста?ысы келген Гитлерге тойтарыс беріп ?ана ?оймай, ?з елімізбен ?оса Еуропаны да фашистік тепкіден азат етті.
?аншама ?аза?станды?тар ?рыс даласында мерт болды. Же?іс бізге миллионда?ан адамдарды? т?гілген ?анымен келді. Со?ыс сал?ан ?асірет ?рбір жан?яны? тарихында із ?алдырып кетті. ?лы Отан со?ысы тарихы туралы ?аншама шы?арма жазылып, ?аншама кино т?сіріліп жатса да оны? тарихына еш уа?ытта н?кте ?ою м?мкін емес. Ерлікпен шай?асып лайы?ты ба?асын ал?андар да бар. Кезінде аты аталмай ?алса да ?азір санамыз?а ?айта оралып, жат?ан т?л?алар аз емес. Отан со?ысыны? ізінде ?лі де ашылмай жат?ан а?и?аттар, еленбей ?ал?ан ерліктер, елеусіз жат?ан ерлер ?аншама?. Оны ашып аны?тау белгісіз болып жат?ан та?дырларды тауып елге танытып, лайы?ты ата??а ие бол?ызу, олар?а ?ам?орлы? жасау - б?гінгі ?рпа?, бізді?, ?асиетті парызымыз.
Бізді? ауылымызды? ?зінен ?аншама ?зиз жанды а? ?желер бауыр еті балаларын ел ?ор?ау?а аттандырды. Б?легенін, Б?ленін, Б?лебайын, Бекназарын, Жаншуа?ын т?гел аттандыр?ан ?алау ?же, Кемелін, Шай?ыбегін, Кіребайын, Жанайдарын бірдей аттандыр?ан Тамаса ?же, ?шірін, ?шірбегін, Шардарбегін бірге аттандыр?ан ?сем ?желер; «??лындарым майдан жоры?тарынан аман-сау оралады»- деген ?мітпен ?аншама жылдар бойы са?ына к?тті. Біра?, сол сарсыла к?ткен ?рпа?тары с?рапыл со?ысты? ??рбаны болып,елге оралмады.
?анды майдан жоры?тарда ж?рген ?аншама а?аларымыз елдегі асыл аналарына, бірге ту?ан бауырларына, ауылды? ??рметті ?арттарына деген са?ынышты с?лемдерін кейде ?ле?мен жазып та жеткізіп отырды.
Мен, ?з к?шемні? батыры Ж?сіпбек?лы Баттал а?а жайлы сыр шертпекшімін.
Баттал Ж?сіпбек?лы а?амыз 1921 жылы 19 с?уірде ?ызылжы??ыл болысында д?ниеге келді. 1936-1940 жылдар аралы?ында ?ызылордада?ы педтехникумда о?ып, арнаулы орта білім алды.
1940-1941 жылдары Жа?а?ор?ан ауданы «Октябрь »орталау мектебінде м??алім болып ж?мыс істеді. ?лы Отан со?ысында 1942 жылы аттанып, Брянск, Орловск, Смоленск,Белоруссия, Витебск, Латвия, Польша ж?не Германия жерлерін азат етуге ?атысты. 213- ат?ыштар дивизиясыны? 385- полкінде полк мектебін бітіріп, кіші командир атанды.
1943 жылдан 1946 жылды? тамыз айына дейін 5- танк корпусы,277 арнаулы минометшілер полкінде зе?бірек командирі болды. Орлов –Курск до?асында?ы шай?аста 1943 жылы «Батылды?ы ?шін» медальімен марапаттал?ан. А?амыз?а Риганы азат ету кезінде «?ызыл Ж?лдыз» ордені берілді. Сондай-а? «?лы Отан со?ысы», «Берлинді босат?аны ?шін » «Варшаваны босат?аны ?шін», т.б 9 жауынгерлік ордень- медальдарды? иегері болды.
?лы Отан со?ысы жылдарында Жо?ар?ы бас ?олбасшы И. В. Сталинні?, К. Жуков, Рокосовский сия?ты маршалдарды?, генерал-майор Сахноны? «Жауынгерлік ерлігі ?шін »ал?ыс хаттары мен ??тты?тауларын ал?ан.
1946 жылы елге келгеннен кейін Орта?шыл, Молотов колхозында бас?арма басты?ы, 1948 жылы Бір?азанда?ы жетіжылды? мектепті? директоры болды. 1952 жылы Сырдария ауданында партия комитетіні? ?гіт-насихат б?ліміні? ме?герушісі, 1952 жылы М.И. Калинин атында?ы мектеп директорыны? орынбасары, 1954 жылы осы ауданда?ы 1 мамыр колхозында партком хатшысы ?ызметін ат?арды.
1960 жылдары Октябрь колхозыны? партия ?йымын бас?арды. 1952-1965 жылдары партиялы? ?ызметтер ат?арып ж?ріп, облысты?,ауданды? партия комитетіні? пленум м?шесі ж?не бірнеше рет жергілікті ке?естерді? депутаты болып сайланды. 1965 жылдан бастап №143 мектеп директорыны? орынбасары болды. 1967 жылы Киров колхозыны? ?ой фермасын бас?ару?а жіберілді. Одан бірер жылдан кейін мектепке ?айта келіп, ?аза? тілі мен ?дебиеті, ал?аш?ы ?скери даярлы? п?ндерінен д?ріс берді. ?з т?жірбиелері негізінде республикалы? ж?не б?кілода?ты? педагогикалы? о?у?а ?атысып, ж?лдегер атанды.
«?аза?стан Республикасы ж?не КСРО халы? а?арту ісіні? ?здігі» белгісімен, сондай-а? «?здік насихатшы» белгісімен марапатталды. ?аза?стан жо?ары ке?есіні? грамотасымен де марапаттал?ан. Аудан?а сі?ірген ?негелі е?бектері ??рметтеліп, «Сырдария ауданыны? ??рметті азаматы» ата?ына ие болды.
Баттал а?ай шы?армашылы? ж?мыстарымен ?здіксіз айналысып отырды.1946 жылдан бері республикалы?, облысты?, ауданды? баспа беттерінде к?птеген патриотты?, ?лтты?, саяси ма?алалары, пікірлері, ?ле?дері жарияланып отырды. Мысал?а кейбірін атап айтар болса? ; «Боямасыз білім» «Баба туралы тол?ау» «Ізгілік» «Астана» «?аза? атты ауылым» т.б.
Ардагер а?а ?зінен кейінгілерге к?п м?селелерді жиі ескертіп отыратын. «?ркімні? ?зі ат?ару?а тиіс ?ызметін асыра ба?алап, жасанды ?айраткер етіп д?ріптеу – ?о?ам?а жат ??былыс!» деп атап к?рсетіп отырушы еді.
«Естері?де болсын, елімізді ?лтты?- патриотты? идеалда?ы мемлекеттік намысты»- жастарымыз ?ана ны?айтып, ?лемдік биікке к?тере алады»- деуші еді, асыл а?амыз. Арда?ты а?аны? ?р с?зінен тере? ой, ?лкен ма?ына а??арылып т?рушы еді. Осындай к?пшілікті? ??рметіне б?ленген ардагер а?а 2008 жылы 23 маусымда м??гілікке к?з ж?мды.
Просмотр содержимого документа
««Бізді? к?ше батыры» »
«Біздің көше батыры»
Ешкімде де, ешнәрсе де ұмытылмақ емес! Соғыс- күйретуші күш! Соғыс жаңғырығы жылдан - жылға алыстап барады... Ол туралы үлкендерден, көнекөз қариялардан естіп жүреміз. Кинолардан, деректі фильмдерден көреміз. Әйтсе де өткенге көз жүгіртпей, болашаққа бағдар жасау мүмкін емес. ХХ ғасырдың орта кезінде болған алапат соғыс Екінші дүниежүзілік соғыс болса, соның бір бөлшегі Кеңес Одағының тарихындағы Ұлы Отан соғысы болды. Бұл соғыс кезінде әрбір бесінші қазақстандық майданға аттанып, Отан анасын қорғауға атсалысты. Тарихта небір алапат соғыс болғанмен, солардың бірде-бірі екінші дүниежүзілік соғыспен теңесе алмайды. Өйткені бұл соғыста бүкіл дүние жүзі халқының тағдырын талқыға салып, бүкіл әлемге билік жүргізіп, бұғауда ұстағысы келген Гитлерге тойтарыс беріп қана қоймай, өз елімізбен қоса Еуропаны да фашистік тепкіден азат етті.
Қаншама қазақстандықтар ұрыс даласында мерт болды. Жеңіс бізге миллиондаған адамдардың төгілген қанымен келді. Соғыс салған қасірет әрбір жанұяның тарихында із қалдырып кетті. Ұлы Отан соғысы тарихы туралы қаншама шығарма жазылып, қаншама кино түсіріліп жатса да оның тарихына еш уақытта нүкте қою мүмкін емес. Ерлікпен шайқасып лайықты бағасын алғандар да бар. Кезінде аты аталмай қалса да қазір санамызға қайта оралып, жатқан тұлғалар аз емес. Отан соғысының ізінде әлі де ашылмай жатқан ақиқаттар, еленбей қалған ерліктер, елеусіз жатқан ерлер қаншама?... Оны ашып анықтау белгісіз болып жатқан тағдырларды тауып елге танытып, лайықты атаққа ие болғызу, оларға қамқорлық жасау - бүгінгі ұрпақ, біздің, қасиетті парызымыз.
Біздің ауылымыздың өзінен қаншама әзиз жанды ақ әжелер бауыр еті балаларын ел қорғауға аттандырды. Бөлегенін, Бөленін, Бөлебайын, Бекназарын, Жаншуағын түгел аттандырған Қалау әже, Кемелін, Шайқыбегін, Кіребайын, Жанайдарын бірдей аттандырған Тамаса әже, Әшірін, Әшірбегін, Шардарбегін бірге аттандырған Әсем әжелер; «Құлындарым майдан жорықтарынан аман-сау оралады»- деген үмітпен қаншама жылдар бойы сағына күтті. Бірақ, сол сарсыла күткен ұрпақтары сұрапыл соғыстың құрбаны болып,елге оралмады.
Қанды майдан жорықтарда жүрген қаншама ағаларымыз елдегі асыл аналарына, бірге туған бауырларына, ауылдың құрметті қарттарына деген сағынышты сәлемдерін кейде өлеңмен жазып та жеткізіп отырды.
Мен, өз көшемнің батыры Жүсіпбекұлы Баттал аға жайлы сыр шертпекшімін.
Баттал Жүсіпбекұлы ағамыз 1921 жылы 19 сәуірде Қызылжыңғыл болысында дүниеге келді. 1936-1940 жылдар аралығында Қызылордадағы педтехникумда оқып, арнаулы орта білім алды.
1940-1941 жылдары Жаңақорған ауданы «Октябрь »орталау мектебінде мұғалім болып жұмыс істеді. Ұлы Отан соғысында 1942 жылы аттанып, Брянск, Орловск, Смоленск,Белоруссия , Витебск, Латвия, Польша және Германия жерлерін азат етуге қатысты. 213- атқыштар дивизиясының 385- полкінде полк мектебін бітіріп, кіші командир атанды.
1943 жылдан 1946 жылдың тамыз айына дейін 5- танк корпусы,277 арнаулы минометшілер полкінде зеңбірек командирі болды. Орлов –Курск доғасындағы шайқаста 1943 жылы «Батылдығы үшін» медальімен марапатталған. Ағамызға Риганы азат ету кезінде «Қызыл Жұлдыз» ордені берілді. Сондай-ақ «Ұлы Отан соғысы», «Берлинді босатқаны үшін » «Варшаваны босатқаны үшін», т.б 9 жауынгерлік ордень- медальдардың иегері болды.
Ұлы Отан соғысы жылдарында Жоғарғы бас қолбасшы И. В. Сталиннің, К. Жуков, Рокосовский сияқты маршалдардың, генерал-майор Сахноның «Жауынгерлік ерлігі үшін »алғыс хаттары мен құттықтауларын алған.
1946 жылы елге келгеннен кейін Ортақшыл, Молотов колхозында басқарма бастығы, 1948 жылы Бірқазандағы жетіжылдық мектептің директоры болды. 1952 жылы Сырдария ауданында партия комитетінің үгіт-насихат бөлімінің меңгерушісі, 1952 жылы М.И. Калинин атындағы мектеп директорының орынбасары, 1954 жылы осы аудандағы 1 мамыр колхозында партком хатшысы қызметін атқарды.
1960 жылдары Октябрь колхозының партия ұйымын басқарды. 1952-1965 жылдары партиялық қызметтер атқарып жүріп, облыстық,аудандық партия комитетінің пленум мүшесі және бірнеше рет жергілікті кеңестердің депутаты болып сайланды. 1965 жылдан бастап №143 мектеп директорының орынбасары болды. 1967 жылы Киров колхозының қой фермасын басқаруға жіберілді. Одан бірер жылдан кейін мектепке қайта келіп, қазақ тілі мен әдебиеті, алғашқы әскери даярлық пәндерінен дәріс берді. Өз тәжірбиелері негізінде республикалық және бүкілодақтық педагогикалық оқуға қатысып, жүлдегер атанды.
«Қазақстан Республикасы және КСРО халық ағарту ісінің үздігі» белгісімен, сондай-ақ «Үздік насихатшы» белгісімен марапатталды. Қазақстан жоғары кеңесінің грамотасымен де марапатталған. Ауданға сіңірген өнегелі еңбектері құрметтеліп, «Сырдария ауданының құрметті азаматы» атағына ие болды.
Баттал ағай шығармашылық жұмыстарымен үздіксіз айналысып отырды.1946 жылдан бері республикалық, облыстық , аудандық баспа беттерінде көптеген патриоттық , ұлттық, саяси мақалалары, пікірлері, өлеңдері жарияланып отырды. Мысалға кейбірін атап айтар болсақ ; «Боямасыз білім» «Баба туралы толғау» «Ізгілік» «Астана» «Қазақ атты ауылым» т.б.
Ардагер аға өзінен кейінгілерге көп мәселелерді жиі ескертіп отыратын . «Әркімнің өзі атқаруға тиіс қызметін асыра бағалап, жасанды қайраткер етіп дәріптеу – қоғамға жат құбылыс!» деп атап көрсетіп отырушы еді.
«Естеріңде болсын, елімізді ұлттық- патриоттық идеалдағы мемлекеттік намысты»- жастарымыз ғана нығайтып , әлемдік биікке көтере алады»- деуші еді, асыл ағамыз. Ардақты ағаның әр сөзінен терең ой, үлкен мағына аңғарылып тұрушы еді. Осындай көпшіліктің құрметіне бөленген ардагер аға 2008 жылы 23 маусымда мәңгілікке көз жұмды.
Баттал ағаның сүйген жары Балшекер апамызға жазған майданнан хатынан үзінді
Ақ қағаздан ақ сәлем
Сағынып жаздым өзіңді
Жүректен шыққан жалынды
Қабыл ал, жаным, сөзімді
Қара көзді, қиғаш қас,
Арқадан шашың төгіліп.
Ойласаң сүйген өмірді,
Жас жүрек балқып бөлініп
Жолды күтіп қарарсың,
Жолаушым қашан келер деп.
Бақытты күні кездесіп,
Жолдасым қолын берер деп.
Найзағайдай жарқылдаған отты ой бар қаһарлы сөйлесе де қайырымы мол, өз мүддесін , ұрпақ мүддесін ойлаған, қара қылды қақ жаратын әділдіктен жаралған ойы тұңғиық, қимылы қылыш Баттал Жүсіпбекұлы ағамыздың есімі, ерлігі жадымызда мәңгі қалып, өнегесі болашаққа күш,қайрат , рух береді. «Ер есімі – ел есінде »- демекші бізге жарқын болашақ бақытты ғұмыр сыйлаған атамыздың ерлігі ешқашан ұмытылмайды..
Сөз соңында тәуелсіздіктің ақ таңын өскелең ұрпаққа сыйлаған ардақты ардагерлеріміз жасай берсін демекпін!Ұлы Жеңіс құтты болсын, ардақты халқым менің!
