Ашы? саба? "Бисермен ж?мыс"

Сабақтың тақырыбы:Бисермен жұмыс жасау техникасы.
Сабақтың мақсаты:Білімділік: Оқушыларға бисермен жұмыс жасауды үйрету,қолөнер шеберлігін, сөз өнерімен ұштастыра отырып білімдерін кеңейту.
Дамытушылық: Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін, өз бетімен жұмыс жасау дағдыларын дамыту.
Тәрбиелік:шеберлікке,шыдамдылыққа,эстетикалық талғамын арттыра отырып еңбексүйгішттіке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі:аралас,сарамандық жұмыс.
Сабақтың әдісі:түсіндіру,сұрақ-жауап,үйрету.
Пәнаралық байланыс:бейнелеу,тарих.
Көрнекілігі:интерактивті тақта,бисерден жасалған дайын бұйымдар.
Қажетті құрал-жабдықтар:түрлі-түсті бисер,сым,қайшы.
Сабақ барысы
І.Ұйымдастыру кезеңі.
Сәлемдесу,оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру,сабаққа дайындығын тексеру.
ІІ.Өткенді қайталау.
1.Бисер деген не?
2.Бисердің түрлері
ІІІ.Жаңа тақырып.
Еңбек өнер арқау боп мың дастанға,
Шаттанамыз шұғыласын шашқанға
Еңбек –өнер сенен бақыт асқанба?
Еркін елдің болашағы жастарда- дей келе жаңа сабағымызды бастаймыз.

Тренинг «Сен қайдасың?» Қызыл,жасыл  моншақ  болып топқа  бөлу.

I.Қызығушылығын   ояту:

Дәптерге  күннің  жадын жазу.Тақырып:Бисермен  жұмыс жасау техникасы. 

-Оқушылар,бүгін бисерден бұйым жасауды үйренеміз. Бисердің шығу тарихына тоқталсақ,бисер деген сөздің өзі ұсақ моншақтарға берілген жалпы түсінік.Ұсақ,домалақ.сопақша,әр түрлі хрусталь,шыны,керамикалық материалдардан жасалған моншақтарды бисер деп атайды.
Қазақша бисер су моншақ,ұсақ моншақ.жалған маржан деп атайды.
Моншақты әр халықта атауы әр қалай болған.Индияда –хар,Кубада-кояр,Эфиопияда-чале,Анголада-мисанга,Болгария,Румыния,Молдавияда-гарданыПрибалтикада-каролинес,Өзбекстанда-зебигардан,Россияда-ожерели деп,қазақ,,қырғызда моншақ,інжу-маржан деп аталады.
Бисер таңдау-үлкен жұмыс.Олардың өлшемдері,түстері әр алуан.Сондықтан тігілетін бұйымға байланысты бисердің қандай түрін қанша мөлшерде алуды,қандай түсті таңдай білу керек.
Бисер тоқу өнері ертеде кеңінен таралып келе жатқан халық шығармашылығының және әшекей бұйымдар дайындаудың бір түрі.
Бисермен жай суреттен бастап өте күрделі түрлі түсті жұмыстар жасауға.алқа,тұмарша,сырға,білезік,сөмкелерді де әшекейлеп тоқуға болады,сонымен қатар ойыншықтар да тоқуға болады.
Бүгінгі сабағымыздың мақсаты-бисерден ағаш жасау әдісін үйрену.
Біздің ұранамыз «Талаппен бастап,талғаммен аяқта»
«Іскерлік еңбекте шыңдалады»-беген мақалға сүйене отырып,біз жұмысымызды бастаймыз.
Шығармашылық  жобаны  таңдау.

Бүгінгі сабақтың мақсаты - шығармашылық жобада  бұйымды  таңдай білуге үйрену және бисермен тоқу техникасын жетілдіру. Жұмысты шығармашылықты түрде ұйымдастыру үшін сынып шағын топтарға бөлінеді, әрбір топ жұмыстың өздеріне бөлінген кезеңін атқарады, әрбір топтың өз жұмыс орны, қажетті құралдары болады және мұғалімнің кеңесін ала алады. 

I-топ»Қызыл   моншақ»

II-топ»Жасыл  моншақ»

Жоба бойынша жұмыс. «Пальма   ағашы», « Гүлтізбек»

Жобаның көкейтестілігі.

 

2 топ  жобаны жіктеу мен талқылау  барысында іс-әрекеттер жоспары жасалады, проблемаға талдау жүргізіледі. 

Қазір қолда не барын және нені істеу керек? 

Деген сұрақ төңірегінде пікір алмасады. 

Зерттеу.

Жоба нұсқалары суреттермен, сұлбалармен, қысқаша сипатталармен қатар беріледі. 

Тақырып бойынша ақпарат жиналып, талқыланады. Бірлесіп талқыланғаннан кейін негізгі нұсқаны таңдап алады. 

Мұғалім іс-әрекеттер жоспарын жасауға көмектеседі. 

Жобаны дайындаудың технологиялық картасын құрастырады, құрал –саймандар,(сым,қайшы,моншақ.композиция ,т.б) материалдар іріктеліп алынады. Оқушылар көрсетілген дайын жобаларға талдау жасайды, болашақ бұйымға қажетті заттардың тізімін құрастырады. 

Жоба тақырыбын таңдап алуды негіздеу, идеяларды дайындау мен үздіктерін таңдап алу.

Оқушылар мұғаліммен бірге алға қойылған мәселелерді талқылайды. Өз жобалары үшін қажетті ақпаратты іріктеп алады. 

Қауіпсіздік  техникалық  ережесі:

 

* Моншақтарды араластырма.

* Моншақтар шашылып кетпес үшін оларды бөлек жайпақ ыдыстарда немесе қорапшада ұстаған жөн.

* Сым темірмен ойнама.

* Сымды қайшымен қияды.

*Сымды көзге жақын ұстамайды.

* Жұмыс орныңды таза ұста.

 

Керекті құрал – жабдықтар:

• жасыл, жартылай мөлдір бисер;

•қайшы; жіңішке  сым;

.фарнитуралар(түйреуіш,т..б)

.ермексаз

І топ *Сарамандық жұмыс

Қауіпсіздік ережесін үнемі есте сақтау керек;

1. Ұзындығы 1 м сым қиып алу;

2. 5 бисерді тізіп, оларды ортаға орналастыру керек;

3. Соңғысын бөлек алып, қалған төртеуінен сымды өткізу керек;

4. Осылайша екі бүйір жапырақтарын жасау

5. Бір бисерді ортаға орналастыру;

6.Әрбір жапырақ жұбының арасына, ортасына 2 бисер орналастыру;

7. Ұзындығы 15-20 см жуандығы 1 см-ден көп емес таяқша таңдау. Оған сыммен барлық жапырақшаларды орап бекіту

8 Жоғарғы жағы жіңішкелеу болу үшін жапырақ негізгі таяқша ұшынан аздап жоғары болуы керек

9.Алдымен қысқа, одан соң ұзындау жапырақтар бекітіледі.

10.Пальма діңін тегістеп қағаз жабысқақ таспамен, сыртынан түстес жүннен жасалған жіппен орау

11. Гипсті қоюлығы қаймақтай етіп сумен араластыру. Пальманың негізін жасау.

ІІ топ Сарамандық жұмыс.

Бисермен тоқудың ең кең тараған техникасы – параллельді тоқу. Яғни, сым бисердің қуысынан параллель өтеді. Берілген тоқудың негізгі әдісін қарап көрейік.

Бәйшешек 6 гүл күлтесінен, 9 аталық және 2-3 жапырақтан тұрады.

1. Аталықтар. Ұзындығы 40 см сымның ортасына 1 қоңыр майда моншақты өткізіңдер және оның астындағы сымның 5 мм-ге бұрыңдар. Сымның әрбәр ұшына осындай тағы да төрт аталық жасаңдар (Барлығы-тоғыз)

2. 2. Жапырақтар. Бәйшешек жапырақтарын сұлба бойынша жасыл бисерлермен толқыңдар, параллель тоқу техникасын пайдаланыңдар (28 сурет)

3. Жинастыру Күлтелерді үш-үштен біріктіріп қосыңдар. Гүл күлтелерінің екі қабатын аталықтардан тұратын орталықтың төңірегіне үлкен күлтелер кішілерінің арасына орналасатындай етіп қойыңдар және сымның ұштарымен бірге 7-8 см-ге бұрыңдар. Екі жапырақта қосып, сымды соңына дейін бұрауды жалғастырыңдар

Сергіту сәті. Көзімізді демалтамыз Жданов әдісі бойынша көзге арналған жаттығулар жасау. 3 мин Жаттығу жасау реті: 

 

Көзді алақанмен жауып   тұру.

1 жаттығу “төртбұрыш сызу” және керісінше,3 рет көзді жыпылықтату

2 жаттығу “сағат тілі” және керісінше, 3 рет

көзді жыпылықтату

3 жаттығу “жылан” және керісінше, 3 рет

 

Нәтижелер мен қорытындылар:

Оқушылар дайындаудың оңтайлы технологияларын таңдап алып, болашақ жобалардың эскиздерін көрсетеді, жиналған ақпаратты нақтылайды,талдайды, қорытындылар жасайды. (Барлық жұмыс мұғалімнің бақылауымен жүргізіледі.) 

Жоба таңдағанда қойылатын талаптар.

 1.Таңдаған заттың өзіңе жақсы таныс, түсінікті, қызықты болуы керек. 

2.Таңдаған зат сенің шығармашылығыңды көрсете ала ма? 

Осының барлығын ойластыру керек. 

3.Таңдаған жобаның күрделілігін, қанша еңбекті қажет ететінін білу керек.  Жұмыс орындарын жинастыру.

 

VI. Сабақты бекіту:

Енді оқушылардың бисер туралы түсініктерін тұжырымдап алу үшін «Ғажайып қоржын» ойыны ойналады. Ойынның шарты: қоржыннан асық алу арқылы сұрақтарға жауап беру.

Бисер дегеніміз не? (Бисер деген сөздің өзі ұсақ моншақтарға берілген жалпы түсінік. Ұсақ, домалақ, сопақ, әр түрлі хрусталь, шыны, металл, керамикалы материалдан жасалған моншақтарды бисер деп атаймыз)

Моншақ дегеніміз не? (Бисерлерден үлкендерін кәдімгі моншақ деп атайды)

Бисердің стеклярустен қандай айырмашылығы бар? (Стеклярустың бисерден айырмашылығы оның ұзындығы 3 мм. түтікше тәріздес келеді)

Бисермен жұмыс істеу барысында қандай техникалық қауіпсіздіктің ережелерін сақтау керек? т.б.

VI. Қорытынды. Дәулетім қызым өнерің,
Өнермен артар беделің,
Өнерін болса бойыңда
Халқыңа тиер көмегің-дегендей халыққа пайдаларыңды тигізіп,мынадай әдемі дүниелерді жасауға мүмкіндіктерің бар.Міне,қыздар бүгін сендер бисермен ағаш жасау жолдарын үйрендіңдер,келесі сабақта бұл жұмыс жалғасын табады. «Көз қорқақ-қол батыр» дегендей зейін қойсаңдар үйренбейтін өнер жоқ.Тек сендерге терең білім,үлкен шеберлік,төзімділік,іскерлік,шыдамдылық,белсенділік керек.

Оқушы жұмысының нәтижесіне қарай  бағалау. 

 «Инсерт» арқылы  қызыл  түсті фишка- «5»,жасыл түсті- «4»бағалау.

Көңіл-күй»ойыны

Бүгінгі  сабақтан алған  әсерлеріңді  бейнелеңіз.

Ақ қағазды  пайдалана  отырып білдіру. Ойын  шарты : қарындаш,қаламсап,қайшының  көмегінсіз.

Сабақ  аяқталды .Сау  болыңыздар

үлдер». Осы гүлдерден алқаны, сырғаны және салпаншақты тоқуға болады. Ең алғашқы тоқу кезеңінде түсі және көлемі бірдей болуы керек. Тоқу әдісі дөңгелек тоқу әдісіне ұқсас.

Тереміз:

жұмыс жіпке гүлдің ортасын тоқу үшін бес моншақ теріп, оны дөңгелек тәріздес бекітеміз 1-ші моншақтан өткіземіз;

5 моншақ басқа түспен (6,7,8,9 және 10-ші) гүлдің ортанғы бөлігі өткіземіз 1-ші және 2-ші моншақтардан;

4 моншақты (11,12,13,14-ші) өткіземіз 6,2 және 3-ші моншақтардан;

3 моншақты (23,24 және 25-ші) өткіземіз 19,5,10,9 және 8-ші моншақтардан.

Енді гүлімізге 5 моншақтан жапырақты қосамыз. Жұмыс жіпті 8-ші моншақтан шығарамыз. Жапыраққа дайындаған моншақты пайдаланамыз. Инеге 5 моншақты теріп, дөңгелекке бекітеміз де 8-ші моншаққа ілеміз.

Жұмыс жіпті 13-ші моншақты теріп дөңгелекке бекітеміз, өткіземіз 13-ші моншақтан. Жұмыс жіпті көшіреміз 17-ші моншақты іліп, өткіземіз 12,11,18 және 17-ші моншақтардан.

Үшінші жапыраққа қайтадан жұмыс жіпке 5 моншақтан теріп, өткіземіз 17,15,15,22 және 21 моншақтардан.

Тереміз 5 моншақты тоқимыз төртінші жапырақты, өткіземіз 21, 20,19,25 және 24 моншақтардан.

Бесінші жапырақты тоқу үшін 5 моншақты аламых дөңгелекке бекітеміз 24-ші моншақтан өткізіп жіпті бекітеміз, гүліміз дайын.

«Қуыршақтар»тоқу үшін бізге қажет қызыл, ақ, 2 көгілдір және 1 күлгін түсті моншақтар. Тоқу қуыршақтың бас киімінен басталады.

Тереміз:

1-ші қатар:сым темірдің ортасына 5 күлгін моншақ

2-3-ші қатар:сым темірдің бір ұшына 5 күлгін моншақты теріп береміз, екінші ұшын осы моншақтардың ішімен өткіземіз.

4-ші қатар:сым темірдің бір ұшына 2 күлгін, 4 ақ, 2 күлгін имоншақтар теріп, бекітеміз. Сым темірдің екі ұшын тартамыз, міне бас киіміміз дайын болды.

5-ші қатар: 1 ақ, 1 көгілдір, 1 ақ, 1 көгілдір, 1 ақ моншақтарды тереміз, екінші ұшымен моншақтардың ішімен өткізіп, бекітеміз.

6-шы қатар: 2 ақ, 1 қызыл, 2 ақ моншақтарды теріп, бекітеміз.

7-ші қатар: 4 ақ моншақты теріп бекітеміз, сым темірдің екі ұшынан тартамыз. Қуыршақтың басы дайын.

8-ші қатар: 2 ақ моншақты тереміз, қуыршақтың мойынын бекітеміз.

9-шы қатар: сым темірдің бір ұшына тереміз 3 ақ моншақ бекітеміз. 9-шы қатарда қуыршақтың иық пен қолдары орындалады. Ол үшін сым темірдің бір ұшына 2 қызыл, 9 ақ моншақ тереміз. Енді қайтадан кері моншақты бос қалдырып, 6 ақ моншақтардың ішінен шығарамыз, сым темірдің ұшын тартамыз.

10-шы қатар: 7 қызыл моншақ

11-ші қатар: 6 қызыл моншақ

12-ші қатар: 5 қызыл моншақ

13-ші қатар: 4 қызыл моншақты бекітеміз – бұл қуыршақтың белі.

Әр қарай берілген кесте бойынша қуыршақтың белдемшесін тоқимыз. Көйлектің түсін және белдемшесін тоқимыз. Көйлектің түсін және белдемшенің суретін немесе ою-өрнегін өзгертуге болады.

VI. Сабақты бекіту:

Енді оқушылардың бисер туралы түсініктерін тұжырымдап алу үшін «Ғажайып қоржын» ойыны ойналады. Ойынның шарты: қоржыннан асық алу арқылы сұрақтарға жауап беру.

Бисер дегеніміз не? (Бисер деген сөздің өзі ұсақ моншақтарға берілген жалпы түсінік. Ұсақ, домалақ, сопақ, әр түрлі хрусталь, шыны, металл, керамикалы материалдан жасалған моншақтарды бисер деп атаймыз)

Моншақ дегеніміз не? (Бисерлерден үлкендерін кәдімгі моншақ деп атайды)

Бисердің стеклярустен қандай айырмашылығы бар? (Стеклярустың бисерден айырмашылығы оның ұзындығы 3 мм. түтікше тәріздес келеді)

Бисермен жұмыс істеу барысында қандай техникалық қауіпсіздіктің ережелерін сақтау керек? т.б.

VI. Қорытынды.Қорыта келгенде, жұмыстың (композицияның) жасалуында біліктілікті, білімділікті, нәзіктілікті, әдемілікті, қиял мен шеберлікті талап етілуін қадағалау.

Жамбыл облысы ,Жуалы ауданы,

абақтық тақырыбы: Бисерден доллар ағашын жасау
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: оқушыларға бисер туралы мағлұмат беру;
Дамытушылық:оқушылардың жұмысты орындағандағы еріктілігін дамыту, алған білімдерін өз бетінше қолдана білуін қадағалау, эстетикалық талғамын қалыптастыру;
Тәрбиелік: оқушыларды осы өнер түрімен қызықтыру, ұқыптылыққа, еңбексүйгіштікке, сұлулықты қабылдау сезімін ояту, эстетикалық талғамдылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас
Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, өз бетінше сарамандық жұмыс.
Сабақтық көрнекілігі: үлгілер, дайын доллар ағашы
Пәнаралық байланыс: сызу,бейнелеу өнері, математика, тарих
Ұйымдастыру кезеңі:
• Оқушылармен сәлемдесемін;
• Оқушыларды түгендеймін;
• Оқушылардың құрал – жабдықтарын түгендеу;
• Оқушылардың зейіндерін сабаққа аударту.
Үй тапсырмасын тексеру.
Өткен тақырыпты қайталай отырып, оқушыларға тақырып бойынша сұрақтар қою.
Жаңа сабақ
Оқушылар бүгін біз бисерден доллар ағашын жасауды үйренеміз.Доллар (ағылш. – dollar, нем. – taler) – АҚШ, Канада, Австралия, Ливан, Эфиопия, т.б. бірқатар елдер ақшасының атауы. Бүгінгі сабақта біз бисерден доллардың белгісін жасаймыз.
Бисердің шығу тарихына тоқталсақ бисер деген сөздің өзі ұсақ моншақтарға берілген жалпы түсінік. Ұсақ, домалақ сопақша, әр түрлі – хрусталь, шыны, керамикалық материалдардан жасалған моншақтарды бисер деп атайды екенбіз.
Стеклярустың бисерден айырмашылығы – оның ұзындығы 3 мм түтікше тәріздес болып келеді. Бисер тоқу өнері ертеде кеңінен тарап, танылып келе жатқан халық шығармашылығының және әшекей бұйымдар дайындаудың бір түрі. Бисермен жай суреттерден бастап өте күрделі түрлі-түсті жұмыстар жасауға (тоқуға), алқа, тұмарша, шаш буғыш, сырға, білезік, белдік, сөмкелерді де әшекейлеп тоқуға болады, сонымен қатар ойыншақтар да тоқуға болады. Қолдан жасалатын бисер моншақтары Ресейде, шет елдерде өте жоғары бағаланады. Нақ осы кезде халық шығармашылығының осы түрі жаңа өрлеу үстінде, дамудың сатысында.
Бисердің шығу тарихы әйнектің пайда болуымен тікелей байланысты. Ал. әйнектің қашан пайда болғанынан әлі күнге дейін дерек жоқ. Дегенмен әйнекті пайдаланудың ең алғаш құпиясын Финикия елі ашқан деген аңыз бар. Бұл аңызда Финикиялық көпестер әлемді жүзіп жүріп Сирияға тоқталады. Кейбір деректер бойынша әйнектің Отаны ежелгі Египет болған. Әйнектен жасалған моншақтар, амулет, ыдыс-аяқтар біздің заманымызға дейін УІ ғасырдың ескерткіштерінен табылған.

Керекті құрал – жабдықтар:
• Бисер түрлері;
• Диаметрі 3 мм болатын сым;
• Сызғыш, қайшы;
• Қалың сым;
• Гипс немесе алебастр;
• ПВА желімі;
• Қоңыр, ақ, жасыл түсті гуашь;
• Изолент.

Сарамандық жұмыс
1. Қауіпсіздік ережесін үнемі есте сақтау керек;
2. Жұмыс киімін кию;
3. Құралдарды тексеру;
4. Шұңғылдау бір ыдысқа керекті бисерлерді қосып араластырып аламыз;
5. 60-70 см ұзындықтағы жұқа сымды аламыз;
6. Сымның бір шетін түйіндеп, екінші шетінен бисер өткіземіз;
7. Сымның бір шетінен бастап бисерлерді 7 түйірден бастап ораймыз, ара қашықтығы 1-1,5 см болу керек;
8. Осындай бұтақтық 20-30 данасын жасауымыз керек;
9. Ұзындығы бірдей үш қалың сымды доллар бейнесіне ұқсастырамыз, оның біреуін- S ағылшын әрібі тәрізді майыстырып, матамен және тоқыма жіппен сыртын ораймыз;
10. Дайын болған долларға бұтақтарды біріктіріп ораймыз;
11. Дайын ағашты арнайы ыдысқа саламыз, ол үшін бізге гипспен ПВА желімге кішкене су қосып араластырып ыдысқа құямыз да, үстіне доллар ағашын саламыз;
12. Осы ағашымыз 2 тәулік бойы тұру керек;
13. Гипс кепкеннен соң гуашпен бояймыз;
14. Эстетикалық талғаммен ағашымызды түрлендіреміз.

Қорытынды сұрақтар
Бисер дегеніміз не?
Доллар дегеніміз не?
Доллар қай елдің ақшасы?
Бисердің отаны қай ел?
Бисермен стеклярустың айырмашылығын ата?
Пайетка дегеніміз не?
Бисерден қандай бұйымдар жасауға болады?
Оқушы жұмысын бағалау.
• Жасалған бұйымдарды қабылдап, оқушылардың еңбегін бағалау;
• Жіберілген қателіктерді қайта түсіндіріп, оны іс жүзінде көрсету;
• Жақсы жасалған жұмыстарды атап көрсету.
Үй тапсырмасы:жұмысты үйден аяқтап келу.
Қолданылған әдебиеттер:
1. Мектептегі технология журналы
2. Технология оқулығы 9 сынып.

• Басты бет

• Ұлттық тағамдар

• Жоба туралы

• Рецепт жіберіңіз

• Сұрақ-Жауап

• Ас үйдегі этикет

Өзбекше самса жасау

Ноябрь 26, 2013 - Дәмді бәліштер, Дәмді кекстер - 3 пікір Баспаға жіберу

Құрамы:

Қамырына:

• Ұн – 4 стакан

• Жұмыртқа – 1 дана

• Жылы су – 1 стакан

• Сары май – 100 гр

• Тұз

Салмасына:

• Қой еті

• Қой майы

• Пияз

• Тұз, бұрыш

• Дәмдеуіштер дәміне қарай

Самса дайындау тәсілі:
Жылы суға жұмыртқа, тұз, сары май қосып, жаймен ұнды салып қамыр илейміз.
Қамырымызды үш бөлікке бөліп, бетін жауып, 20-30 минутқа қойып қоямыз.
Енді салмасына дайындап аламыз. Қой еті мен майын майдалап тураймыз. Пиязды майдалап турап, тұз бен бұрыш қосып, дәміне қарай дәмдеуіштер қосуыңызға да болады.Барлығын жақсылап араластрамыз.
Қамырымыздың бір бөлігін алып, жайямыз да арасына ерітілген сары майды жағамыз.Келесі екі қамырымызды да дәл осылай жайып, арасына май жағып майы сіңгенше сәл тұрамыз.
Енді қамырымызды рулет ұқсатып ораймыз. Қамырымызды бірнеше бөліктерге бөліп үсті үстіне қойып, шетінен қамырымызды дөңгелектеп жаямыз.
Әр қамырымызға салмасын салып, дөңгелектеп, немесе үшбұрыш етіп жабыстырамыз ол енді өз қалауыңызда.
Енді табамызды алып, майлап самсаны салып, самса бетін жұмыртқаның сарысын жағып бетінен мак себемізде пешке салып пісіреміз. Самсамыз дайын.

исермен жұмыс жасау техникасы

Мендикулова Клара Маңғыстау облысы Жаңаөзен қаласы №17 орта мектеп Технология пәні мұғалімі Сабақтың тақырыбы:Бисермен жұмыс істеу техникасы.Бисермен кестелеу. Сабақтың мақсаты:Білімділік:Оқушыларға моншақпен жұмыс жасауды үйрету,жұмыс істеудегі шеберлігін арттырып,білімін жүйелеу. Дамытушылық:оқушылардың ойлау қабілетін дамытып,икемді жұмыс жасауға үйрету. Тәрбиелік:шеберлікке,шыдамдылыққа,эстетикалық талғамын арттыра отырып еңбексүйгішттіке тәрбиелеу. Сабақтың түрі:аралас,сарамандық жұмыс. Сабақтың әдісі:түсіндіру,сұрақ-жауап,үйрету. Пәнаралық байланыс:бейнелеу,тарих. Көрнекілігі:интерактивті тақта,моншақтан жасалған дайын бұйымдар. Қажетті құрал-жабдықтар:түрлі-түсті бисер,сым,қайшы. Сабақ барысы І.Ұйымдастыру кезеңі. Сәлемдесу,оқушылардың сабаққа қатысуынтексеру,сабаққа дайындығын тексеру. ІІ.Өткенді қайталау. 1.Бисер деген не? 2.Бисердің түрлері 3.Бисерді неден жасайды. 4.Бисер қай кезден бастап пайда болды? 5.Бисер тоқу нені талап етеді? ІІІ.Жаңа тақырып. Еңбек өнер арқау боп мың дастанға, Шаттанамыз шұғыласын шашқанға Еңбек –өнер сенен бақыт асқанба? Еркін елдің болашағы жастарда- дей келе жаңа сабағымызды бастаймыз. -Оқушылар,бүгін бисерден бұйым жасауды үйренеміз.Бисердің шығу тарихына тоқталсақ,бисер деген сөздің өзі ұсақ моншақтарға берілген жалпы түсінік.Ұсақ,домалақ.сопақша,әр түрлі хрусталь,шыны,керамикалық материалдардан жасалған моншақтарды бисер деп атайды. Қазақша бисер су моншақ,ұсақ моншақ.жалған маржан деп атайды. Моншақты әр халықта атауы әр қалай болған.Индияда –хар,Кубада-кояр,Эфиопияда-чале,Анголада-мисанга,Болгария,Румыния,Молдавияда-гарданыПрибалтикада-каролинес,Өзбекстанда-зебигардан,Россияда-ожерели деп,қазақ,,қырғызда моншақ,інжу-маржан деп аталады. Бисер таңдау-үлкен жұмыс.Олардың өлшемдері,түстері әр алуан.Сондықтан тігілетін бұйымға байланысты бисердің қандай түрін қанша мөлшерде алуды,қандай түсті таңдай білу керек. Бисер тоқу өнері ертеде кеңінен таралып келе жатқан халық шығармашылығының және әшекей бұйымдар дайындаудың бір түрі. Бисермен жай суреттен бастап өте күрделі түрлі түсті жұмыстар жасауға.алқа,тұмарша,сырға,білезік,сөмкелерді де әшекейлеп тоқуға болады,сонымен қатар ойыншықтар да тоқуға болады. Бүгінгі сабағымыздың мақсаты-бисерден ағаш жасау әдісін үйрену. Біздің ұранамыз «Талаппен бастап,талғаммен аяқта» «Іскерлік еңбекте шыңдалады»-беген мақалға сүйене отырып,біз жұмысымызды бастаймыз. ІҮ. Сарамандық жұмыс. 1.Қауіпсіздік ережесін үнемі есте сақтау керек: 2.Құралдарды тексеру: 3.Шұңғылдау бір ыдысқа керекті бисерлерді саламыз: 4.40-50 см ұзындықта жұка сым аламыз: 5.Сымның бір шетінен бастап бисердің 10-12 түйірін тізіп ораймыз, сымды ара қашықтығы 1-1,5см болу керек,тағы 10-12 бисер өткізу. 6.Осы ретпен бірнеше шалу жасау. 7.Осындай бұтақтың 20-21 данасын жасауымыз керек: 7.Дайын болған бұтақтарды қалың сымға біріктіріп, жасыл жіппен немесе таспамен ораймыз: 8.Гипстің көмегімен ағашты белгілі бір пішінде қатыру. 9.Осы ағашымыз 2 тәуілік бойы тұру керек: 10.Гипс кепкен соң эстетикалық талғаммен ағашымызды түрлендіреміз. «Инсерт» әдісі Білемін Үйрендім Білгім келеді Қорытынды. Ассоциация.Оқушылар бисер туралы өз ойларын жазады. Білезік гүл Алқа Ойыншық Бисер Сырға киім Дәулетім қызым өнерің, Өнермен артар беделің, Өнерін болса бойыңда Халқыңа тиер көмегің-дегендей халыққа пайдаларыңды тигізіп,мынадай әдемі дүниелерді жасауға мүмкіндіктерің бар.Міне,қыздар бүгін сендер бисермен ағаш жасау жолдарын үйрендіңдер,келесі сабақта бұл жұмыс жалғасын табады. «Көз қорқақ-қол батыр» дегендей зейін қойсаңдар үйренбейтін өнер жоқ.Тек сендерге терең білім,үлкен шеберлік,төзімділік,іскерлік,шыдамдылық,белсенділік керек. Ү.Сабақты бекіту: 1.Бүгінгі сабақ ұнады ма? 2.Сабақтың басында қойған мақсатымызға жеттік пе? Оқушылар сабақтан алған көңіл-күйлерін білдіреді. ҮІ.Үйге тапсырма.Жұмысты жалғастыру,аяқтау.

Сураганова Алия Казымаевна

Сабақтың мақсаты: оқушыларға бисерден гүл тоқуды үйрете отырып, композиялы панно жасау;

Білімділігі: моншақ тоқудағы білімін жүйелендіру, шеберлік деңгейін арттыру арқылы әсемдік пен сұлулықты бағалай білуге үйрету;

Дамытушылығы: жұмысты орындаудағы ептілігін дамыту, алған білімін өз бетінше қолдана білуін қадағалау;

Тәрбиелігі: Оқушылардың эстетикалық талғамын тәрбиелеу, тиянақтылық деңгейін көтеру.

Сабақтың барысы:

Бисердің шығу тарихы әйнектің пайда болуымен тікелей байланысты. Кейбір деректер бойынша, әйнектің Отаны Ежелгі Египет. Әйнектен жасалған моншақтар, амулет, ыдыс – аяқтар сонау б.з.д. ІV ғасыр ескерткіштерінен табылған.  Әйнекті массаға кобальт, мыс, марганец қосу арқылы көгілдір, жасыл, алақызыл түсті әйнек алған. Әшекейлерді еркектер де, әйелдер де ақ түсті киімдермен таққан екен.

Жұмыс орнын ұйымдастыру.

Бисермен тоқу жұмысы қызықты,  әрі қарқынды жүруі үшін тек құрал – сай сммандардың түгел болуы ғана емес, жұмыс орнынды ыңғайлап алып, бисерді қалай орналастыруды ойластыруды қажет. Кей жағдайда өте терең емес (5 – 10 мм) тәрелкелерге салған жөн, не болмаса жақтаулары өте биік емес қорапшалар пайдалануға болады.

Бисермен жұмыс істегенде, жұмыс істегенін орын жарықпен жақсы қамтамасыз етілу керек. Болмаса, көзді ауыртып, жиі шаршауға әкеліп соғады. Көзге демалыс беру үшін әр сағат сайын 10 – 15 минут үзіліс  жасау қажет.

 Сарамандық жұмыс.

Бисермен тоқудың ең кең тараған техникасы – параллельді тоқу. Яғни, сым бисердің қуысынан параллель өтеді. Берілген тоқудың негізгі әдісін қарап көрейік.

Қарапайым жапырақ немесе гүлдің жапырағы келесі түрде орындалады.

Ұзындығы мейлінше 20 – 30 см болатын сым алынады, оған таңдалған үш бисер кигізіледі, кейін сымның келесі ұшымен екі бисерден бір – біріне тығыз орналасып, үш моншақтан тұратын үшбұрыш құралады. Осы жерде сымдардың  екі ұшының ұзындығы тең болуына көңіл аудару қажет. Содан соң сымдардың кез келген басына үш бисер өткізіп, арғы басымен қарсы параллель жүргіземіз.

Жұмыс 1 – негізгі параллель тоқу схемасына  сәйкес жалғасады. Жапырақ шашылып қалмау үшін соңғы қатар  орындалған соң,  сымның ұштарын мықтап бұраймыз.  Осындай  үлгіден 5 – 8 жапырақша тоқып, оны біріктіру арқылы  гүл, не болмаса, бұтақ құрауға болады.

Бұл жұмысқа  қажетті заттар: дөңгелек формадағы ақ түсті бисер 15 – 20 г, дөңгелек  қызғылт  сары бисер 3 г, 3 м жуық мыс немесе темір сым. Гүлдің  дайындау ережесі әдеттегідей жапырақшысынан басталады.

Берілген гүлдің нұсқасы 5  жапырақтан тұрады. Ол үшін әрқайсысы 40 см болатындай алдын ала  5 сым, ақ және қызғылт сары бисер дайындау қажет.

Шалып тоқу техникасы сиреньді тоқуға, параллель тоқу әдісі жапырақ тоқуға қолданылады.

Қорыта келгенде жұмыстың (композицияның) жасалуында біліктілікті, нәзіктікті, әсемдікті, қиял мен шеберлікті талап етілуін қадағалау.

Оқушылардың жұмысын бағалау, үйге тапсырма беру.

Ұсақ моншақтан гүл жасау»

 Мектеп өмірінде еңбек сабағының бала үшін ролі өте зор. Олай дегенім: ұсақ заттармен жұмыс жасау арқылы балаларды төзімділікке баулып,сұлулыққа қызығушылығы артады. Өнерге деген құрметін қалыптастырып, есептеу, түстерді дұрыс таңдау, өз бетінше шешім қабылдай алу қабілеті оянады.

Бисерді қол өнердегі маңызын түсіндіріп, әшекейлеу жұмыстарын дұрыс қолдана білуді үйретемін.Осы мақсатта өзімнің бір сабағымның жоспарын үлгі ретінде көпшілік оқырманға ұсынуды жөн көрдім.

Моншақпенсәнді жұмыс жасау тарихы өте, арыдан басталған екен. Өнертанушы ғалымдарымыз қолданбалы сән өнерішеберлерінің әйгілі, осы уақытқа дейін сақталып келген өте әдемі,
сапалы орындалған жұмыстарын зерттеу арқылы дәлелденген.Адам баласы ерте кездің өзінде тұрмысына қолданатын заттарынтүрлі дән, жидек, ұлу және түрлі тастарды қолдан езілген үзілмейтін шөптерге,аттың қылына тізіп, тігу, тоқу арқылыбезендіре білген.

Моншақты неолит дәуірінде тастан және сүйектен, қола дәуірінде матадан жасаған. Уақыт өте келе моншақты өте бағалы және аса қымбат емес тастар, әйнек өндіру кәсібінің нәтижесі
моншақ, сумоншақтар алмастырады.

Су моншақты ең көп шығаратын елЖапония. Әйнекті тұңғыш ойлап тапқан ел Финикия. Моншақ ертеде тау хрусталі мен ақық тастардан даярланған. Ақық, меруерт, маржан, інжу моншақтар барлық халықтарда, қазақ арасында да кең тараған.

      Бағалы тастарға-алмас, лағыл, изумруд, сапфир, табиғиінжу, александрит, жартылайтастар-ай тасы, берилл, гранат, көгілдір ақық,топаз, т.б.әшекейлі тастарға-малахит,янтарь, маржан, лазурит, яшма т.б. жарқырауық тастар жатады.

Моншақ мойынға тағылатын сәндік бұйым. Оның формасы ірі және ұсақ болады. Шыныдан жасалатын қазіргі біз пайдаланып жүргенмоншақтардың өзіндік тарихы бар.

Уақытталабына қарай моншақ, сумоншақтармен және технологиялық кестелеу  өнеріарқылы панно картиналар жасалады. Живописке жазылған    картинадағыдай  түрлі-түсті өңі бар етіп, сумоншақпен де картина кестелеуге болады. Жаңа сабаққа байланыстыра отырыпеңбек туралы мақал-мәтел айтып оқушылар бір-бірімен жарысады.  Жаңа сабақты қалай меңгергендерін білу үшін оқушылар сөзжұмбақты шешеді.

 

Сөз жұмбақ

1. Моншақты тоқуда керекті
   заттың бірі?

2. Су моншақты ең көп
   шығаратын ел?

3. Әйнекті тұңғыш ойлап
   тапқан ел?

4. Шашқа тағатын әшекей?

5. Бағалы металл?

6. Мойынға тағатын әшекей?

Ұсақ моншақтан жасалған гүлдер, өрнектер.

 Біз ұсақ моншақтардан гүл дайындап көрейік.

Бұл гүлдердің (1-сурет) күлте жапырақшалары үшкіл, түсі қызғылт сары. Гүлдің күлтелері бес-бестен. Оған моншақтардан жасалған гүл де сәйкес келеді. (3-сурет) Осындай гүл жасап көрейік

 

Бұл үшін мыналар қажет:

1. Түрлі-түсті ұсақ
   моншақтар.

2. Жіптің жуандығындай,
   ұзындығы 15-30 см
   мыс сымдар

3. Жіптер.

4. ПВА желімі

5. Қайшы.

 Әрбір күлтелерді жеке-жек орындайды.             Екінші қатарда – 2 моншақ

1-суретті мұқият қарап, оқиық.                             Үшіншіде – 3 моншақ

Гүлдің 5 күлтесі бар.                                             Төртіншіде – 2 моншақ

Бір күлтені қарап көрейік.                                     Бесіншіде – 1 моншақ бар

Күлтеде неше қатар бар? (2-сурет)                       Енді қанша моншақ керек екендігін              

Бес қатардан                                                           анықтап аламыз.

Бірінші қатарда – 1 моншақ                                Бір күлтеде моншақ саны – 9 (2-сурет
бойынша)

                                                                                            

    Күлте жасау

 Мыс сымға бір моншақты кигіземіз. Оны, 4-суреттегідей етіп, сымның ортасына ілмектеп бекітеміз. Екінші қатарда сымның екі ұшынан екі моншақ енгіземіз (5-сурет). Үшінші қатарда - сымға үш моншақ кигіземіз (6-сурет). Төртінші қатарда сымның екі ұшынан тағы да екі моншақ енгіземіз. Бесінші қатарға - бір моншақ. Күлте жасалып бітті. Сымның ұштарын біріктіріп, бұрап бекітеміз. Күлтені (7-сурет) схемамен (3-сурет) салыстырыңдар. Әр қатардағы сым біркелкі тартылуы тиіс.

 Су моншақпен жұмыс жасау арқылы өзімізге қандай дайындық алдық?-деп сұрап сабағымды қорытамын.



Сәндік бұйымдарды қолдан жасау

Posted on 30/11/2012 | Leave a comment

Егер сіз тіге алсаңыз, жасанды гүлдер жасай білсеңіз, былғары, бисер және қауырсынмен жұмыс істей алсаңыз, онда сіз дизайнерлік заттарды қиындықсыз шығара аласыз. Алдымен адам өз брендіне, сосын бренд адамға қызмет етеді.

Қолдан жасалған сәндік бұйымдардың кең тарауы бұл бизнес түрінің дамуына жол ашты.

Ғимарат. Бұл қызмет түріне арнайы ғимаратты жалға алудың қажеті жоқ. Бастапқыда бұл бизнеспен үйде айналыса аласыз.

Кейінірек, бизнесіңіз дамып, тұрақты клиенттер пайда болған кезде сәндік қолөнер бұйымдарын жасауды үйрету орталығын ашуыңызға болады. Бұл сіздің қосымша табысыңыз. Оның үстіне шәкірттеріңіздің жұмыстарын көрмеге шығарып, сатуға болады. Бұл кезде адам санына байланысты арнайы ғимарат қажет.

Ең дұрысы 10-12 адамнан тұратын топтар құру, сабақ 2 сағат жүруі керек, арасында 30 минут үзіліс жасасаңыз болады. Сонда орталық 10.00-ден 20.00-ге дейін жұмыс істесе, жалпы 10 адамнан тұратын 4 топқа сабақ беруге әбден болады. Сонда ай сайынғы табыс: егер оқу құны 500 теңге/сағат болса x 40 адам x 24 жұмыс күні = 480 000 теңге.

Құрал-жабдықтар. Бұл бизнес түріне арнайы құралдар-жабдықтар қажет емес. Бірақ, сіз бисер, жіп, тастар және т.б. қажетті материалдарды артығымен алып қоюыңыз керек.

Технология. Әшекейлерді жасау жөніндегі идеяларды эксклюзивті тауарлар сайтынан немесе қолөнер форумдарынан алуға болады.

Алдымен, 10-20 дизайн-жобаны құрып, оны потенциалды клиенттерге ұсыну керек. Сатып алушылар көтерме фирмалар, бөлшек дүкендер, жеке клиенттер болуы мүмкін. Түрлі жерлерге жарнамалар беріңіз.

Арнайы дүкендерге барып, ондағы тауарларды зерттеп жүріңіз.

Өткізу. Сіздің бизнесіңіздің дамуы және тауарларыңыздың көтерме бағамен сатылуы үшін өз жұмыстарыңыздың портфолиосын жасау керек. (жұмыс үлгілерін жинау). Арнайы мамандарға барып, сапалы суреттерге тапсырыс беріңіз, бұл сіздің визиткаңыз болмақ.

Әр шебердің өзінің арнайы сайты болады. Немесе ең соңғы коллекция, үлгілер жиналған жалпы сайттар бар. Оларды күнде қарап отыруды өз жұмыс кестеңізге қосыңыз. Бұл сіздің табысты жұмыс істеуіңізге септігін тигізеді.

Болжамды есептеулер.

Шығыстар:
– портфолио құру, ол үшін сізге кәсіби фотограф көмегі керек. Оның қызметі шамамен 13 000-15 000 теңге.
– қажетті материалдар = 10 000-12 000 теңге.
Барлығы: 30 000 теңге.

Табыс:
Мысал ретінде табиғи тастардан жасалған моншақты алсақ. (Ұзындығы– 60 см. Ілгіш ұзындығы – 3,5 см.) Құны – 6 700 тенге.

Қарапайым әшекейлер бағасы 2 500 теңге.

Қолөнер - әрбір адамның міндеті екенін”- үнемі айтып отырамын. Адамның өмір сүруіне қа

Қауіпсіздік  техникалық  ережесі:

 

* Моншақтарды араластырма.

* Моншақтар шашылып кетпес үшін оларды бөлек жайпақ ыдыстарда немесе қорапшада ұстаған жөн.

* Сым темірмен ойнама.

* Сымды қайшымен қияды.

*Сымды көзге жақын ұстамайды.

* Жұмыс орныңды таза ұста.

І топ *Сарамандық жұмыс

Қауіпсіздік ережесін үнемі есте сақтау керек;

1. Ұзындығы 1 м сым қиып алу;

2. 5 бисерді тізіп, оларды ортаға орналастыру керек;

3. Соңғысын бөлек алып, қалған төртеуінен сымды өткізу керек;

4. Осылайша екі бүйір жапырақтарын жасау

5. Бір бисерді ортаға орналастыру;

6.Әрбір жапырақ жұбының арасына, ортасына 2 бисер орналастыру;

7. Ұзындығы 15-20 см жуандығы 1 см-ден көп емес таяқша таңдау. Оған сыммен барлық жапырақшаларды орап бекіту

8 Жоғарғы жағы жіңішкелеу болу үшін жапырақ негізгі таяқша ұшынан аздап жоғары болуы керек

9.Алдымен қысқа, одан соң ұзындау жапырақтар бекітіледі.

10.Пальма діңін тегістеп қағаз жабысқақ таспамен, сыртынан түстес жүннен жасалған жіппен орау

11. Гипсті қоюлығы қаймақтай етіп сумен араластыру. Пальманың негізін жасау.