Қаныққан көмірсутек. Метан

Метан қаныққан көмірсутектердің бірінші өкілі. метан газ күйінде болады.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Қаныққан көмірсутек. Метан»

ҚАНЫҚҚАН КӨМІРСУТЕКТЕР. МЕТАН .

Сабақтың мақсаты: Білімділік – қаныққан көмірсутектер жайлы жан-жақты түсінікті метан мысалында қалыптастыру, алкандар жайлы білім беру.

Дамытушылық – алкандар туралы алғашқы ұғымдарды қалыптастыра отырып, сан есептерін шығару арқылы дамыту.

Тәрбиелік – оқушыларды еңбексүйгіштікке, еңбектің көмегімен көп нәрсені үйренуге тәрбиелеу.

Қаныққан көмірсутектердің ең қарапайым мүшесі – метан.

Метанның құрылысы

Метан молекуласының кеңістік моделі тетраэдр тәрізді болады. Тетраэдрдің төрт бұрышында сутек атомдары, ал ортасында көміртек атомы орналасқан. Метан молекуласындағы байланыстар өзара тең, байланыстардың арасындағы бұрыш 109 ◦ 28 ꞌ болады. Шарөзекті модельде шарлар шартты түрде көміртек пен сутек атомдарының ядроларын, ал оларды жалғастырған өзектер атомдар араларындағы байланысты бейнелейді.

Табиғатта кездесуі

Метан табиғатта өсімдік пен жануар организмдері қалдықтарының ауасыз жерде ыдырауы нәтижесінде түзіледі. Сол себепті, метан батпақты суларда кездеседі және таскөмір шахталарында жиналады. Сондықтан оны “ батпақ газы ” немесе “ кеніш газы ” деп те атайды. Табиғи газдың құрамында негізгі құрам бөлігін метан құрайды ( 80-97%).

Метан молекуласының электрондық құрылысы

Метан молекуласының кеңістіктік пішіні

Көміртек атомының sp 3 гибридренген пішіні гантель тәрізді төрт электрон бұлты төрт сутек атомдарының шар тәрізді

s -бұлттарымен қаптасып химиялық байланыс түзеді.

Метан гомологтарының құрылыстары метанға ұқсас болады. Алкандарда sp 3 гибридтену болады.

Метанда sp 3 гибридтенудің түзілуі

Физикалық қасиеттері

Метан – түссіз, иіссіз, суда өте нашар еритін жанғыш газ. Ол ауадан екі еседей жеңіл. Ауа бойынша салыстырмалы тығыздығы 0,53-ке тең. Алкандардың бастапқы төрт мүшесі – газдар, пентаннан бастап пентадеканға дейін – сұйық заттар, ал қалғандары қатты заттар. Олар судан жеңіл, сумен араласпайды. Органикалық еріткіштерде ериді. Алкандар – жанғыш заттар.

Химиялық қасиеттері

Алкандар орынбасу, айырылу, изомерлену және тотығу реакцияларына түседі.

1. Орынбасу реакциялары . Метанның хлорлану реакциясы жарықтың немесе температураның әсерінен жүреді.

1. CH 4 + Cl 2 → CH 3 Cl + HCl хлорметан

2. CH 3 Cl + Cl 2 → CH 2 Cl 2 + HCl дихлорметан

3. CH 2 Cl 2 + Cl 2 → CHCl 3 + HCl трихлорметан

4. CHCl 3 + Cl 2 → CCl 4 + HCl тетрахлорметан

Тізбекті реакциялар

Метанның галогендену реакциясы тізбекті бос радикалды механизм бойынша жүреді. Жұптаспаған дара электрондары бар белсенді бөлшектер бос радикалдар деп аталады. Тізбекті реакцияларды зерттеуде орыс химигі Н.Н. Семенов көп еңбек сіңірді. Ол тармақталған тізбекті реакцияларды ашып, олардың механизмін зерттеп, теориясын тұжырымдады. Тізбекті реакцияларды зерттеуде Нобель сыйлығының лауреаты атанды.

Орыс ғалымдары, химиктері

Н.Н. Семенов – химик

М.И. Коновалов – химик

Химиялық қасиеттері ( жалғасы )

2. Тотығу реакциялары

СН 4 + 2 O 2 → С O 2 + 2 Н 2 O Δ Н = - 890 кДж/моль

3. Айырылу (ыдырау)реакциялары қыздырғанда жүреді.

СН 4 → С + 2Н 2

Қыздырғанда алкандар термиялық айырылады.

2СН 4 → НС ≡ СН + ЗН 2

4. Нитрлеу реакциясы . Бұл реакцияны орыс ғалымы М. И. Коновалов (1888 ж.) ашқандықтан Коновалов реакциясы деп аталады.

C 2 H 6 + HNO 3 → C 2 H 5 NO 2 + H 2 O

Каучук. Резеңке

өндірісінде

Тұрмыста, өндірісте отын ретінде

Алкандардың қ олданылуы

Органикалық заттар алуды

Алкандар

Алкандарды ң алынуы

1. Карбон қышқылдарының тұздарынан алу:

СН 3 С OONa + NaOH → Na 2 CO 3 + CH 4 ↑

2. Галогентуындылардан алу. Вюрц реакциясы

СН 3 СІ + 2 Na + CH 3 СІ → CH 3 CH 3 + 2NaCI

3. Алюминий карбидінен алу:

АІ 4 СІ 3 + 12H 2 O → 3CH 4 ↑ + 4AI(OH) 3

Алкандардың аталуы мен формуласы

Молекулалық формуласы

Аталуы

СН 4

Радикал

метан

С 2 Н 6

С 3 Н 8

Радикалдың аталуы

СН 3

этан

С 4 Н 10

пропан

С 2 Н 5

метил

этил

С 3 Н 7

бутан

С 5 Н 12

пропил

С 4 Н 9

пентан

бутил

С 5 Н 11

пентил

Алкандардың қолданылуы

Этан мен пропанның электрондық құрылысы

Алкандардың құрылыс формуласы

Пропан

Метан

СН 3 - СН 2 – СН 3

Этан

Алкандардың шарөзекті модельдері

Атаулары мен изомерлері

Этан молекуласының модельдері

Этанның масштабты , шарөзекті және кеңістіктік модельдері

Сабақты бекіту тапсырмалары

1 топ. Этан туралы сипаттау. Этанның құрамындағы көміртек пен сутектің массалық үлестерін есептеу. Этанның жану реакция теңдеуін құрастыру. Қанша СО 2 түзіледі?
2 топ. Пропан туралы сипаттау. Пропанның құрамындағы көміртек пен сутектің массалық үлестерін есептеу. Пропанның жану реакция теңдеуін құрастыру. Қанша СО 2 түзіледі?

Сабақты бекіту тапсырмалары

3 топ. Бутан туралы сипаттау. Бутанның құрамындағы көміртек пен сутектің массалық үлестерін есептеу. Бутанның жану реакция теңдеуін құрастыру. Қанша СО 2 түзіледі?
4 топ. Пентан туралы сипаттау. Пентанның құрамындағы көміртек пен сутектің массалық үлестерін есептеу. Пентанның жану реакция теңдеуін құрастыру. Қанша СО 2 түзіледі?

Үйге тапсырма:

§46. §47.
№ 1-6 жаттығуларды орындау.

Предмет: Химия

Категория: Презентации

Целевая аудитория: 9 класс

Скачать
Қаныққан көмірсутек. Метан

Автор: Нуралиева Дилдаш Култаевна

Дата: 18.04.2018

Номер свидетельства: 466779

Похожие файлы

Урок на тему "?аны??ан біратомды спирттер"

object(ArrayObject)#851 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(75) "Урок на тему "?аны??ан біратомды спирттер" "
    ["seo_title"] => string(45) "urok-na-tiemu-k-anyk-k-an-biratomdy-spirttier"
    ["file_id"] => string(6) "169651"
    ["category_seo"] => string(6) "himiya"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1423451453"
  }
}

"Сандық есептер: метан,бутан,этанол, сірке қышқылдарының формулалары бойынша элемент атомдарының массалық үлесін есептеу."

object(ArrayObject)#873 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(226) ""Сандық есептер: метан,бутан,этанол, сірке қышқылдарының формулалары бойынша элемент атомдарының массалық үлесін есептеу.""
    ["seo_title"] => string(80) "sandyk_iesieptier_mietan_butan_etanol_sirkie_k_yshk_yldarynyn_formulalary_boiyns"
    ["file_id"] => string(6) "440287"
    ["category_seo"] => string(6) "himiya"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1511411322"
  }
}

«?аны??ан к?мірсутектер»

object(ArrayObject)#851 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(43) "«?аны??ан к?мірсутектер»"
    ["seo_title"] => string(23) "kanykkankomirsutiektier"
    ["file_id"] => string(6) "297074"
    ["category_seo"] => string(6) "himiya"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1456139545"
  }
}

Открытый урока на тему "Алкендер"

object(ArrayObject)#873 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(61) "Открытый урока на тему "Алкендер" "
    ["seo_title"] => string(34) "otkrytyi-uroka-na-tiemu-alkiendier"
    ["file_id"] => string(6) "168682"
    ["category_seo"] => string(6) "himiya"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1423284174"
  }
}

«Білгір химик» сайысы.

object(ArrayObject)#851 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(41) "«Білгір химик» сайысы."
    ["seo_title"] => string(19) "bilghirkhimiksaiysy"
    ["file_id"] => string(6) "257897"
    ["category_seo"] => string(6) "himiya"
    ["subcategory_seo"] => string(12) "meropriyatia"
    ["date"] => string(10) "1448397787"
  }
}

Қаныққан көмірсутек. Метан

Просмотр содержимого документа «Қаныққан көмірсутек. Метан»

Похожие файлы

Полезное для учителя

Просмотр содержимого документа
«Қаныққан көмірсутек. Метан»