Алюминий ?осылысы

Алюминий – таби?атта ке? тара?ан элемент. Таралуы жа?ынан ол – металдар арасында бірінші, ал жалпы ?шінші орында?ы элемент. Алюминий белсенді элемент бол?анды?тан таби?атта тек ?осылыс т?рінде кездеседі. Оны? ма?ызды кендеріне – Al?O? (корунд, рубин, сапфир) KAlSi? O ??ортоклаз, NaAlSi?O?? альбит, Ca(AlSiO?)² aнортит, KNaAlSiO? нефелин, Na?AlF? криолит, Al?O?*xH?O боксит жатады.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Алюминий ?осылысы »

САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ:

Алюминий және оның маңызды қосылыстары және олардың Қазақстандағы таралу аймағы.

Сабақтың м а қсаты :

Білімділік – алюминийдің табиғатта кездесуі, негізгі қасиеттері, алынуы, қолданылуы туралы түсінік бере отырып, алюминий мен оның маңызды қосылыстарының мәнін ашу.

Дамытушылық – оқушылардың зейінін,танымдық белсенділігін, өзіндік пікірін қалыптастыру, тұлғалық қасиеттерін дамыту.

Тәрбиелік – сабақтың мазмұны бойынша алғырттыққа, өз бетінше жұмыс жүргізулеріне, ізденімпаздыққа және өзгенің пікірімен санасуға тәрбиелеу.

Сабақтың типі: Жаңа білімді қалыптастыру

Сабақтың түрі: Әңгімелесу, сұрақ – жауап дәріс, ой дамыту

Сабақтың әдісі : ой қозғау, топтастыру,

Көрнекілігі: периодтық жүйе, алюминий бұйымдары, интерактивті тақта

Пән аралық байланыс: тарих, физика, география, технология.

І. Ұйымдастыру кезеңі:

Сынып оқушыларымен сәлемдесу, кезекші мәліметін тыңдау.

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау.

1. Химиялық диктанты

2. “Қарлы кесек” (оқыта үйрету ойын)

3. “Сен маған, мен саған” (сұрақ – жауап)

( Химиялық диктант 5

1.Кальцийдің табиғи қосылыстары Са SO 4 *2H 2 O – доломит –

- Ca 3 (PO 4 ) 2 ,

2.Суға тұрақты кермектік беретін иондар иондар

3. Кальций оксиді – СаО – негіздік оксид.

4. Кальций қосылыстарында тотығу дәрежесін көрсетеді.

5. Суға кермектік қасиет беретін иондар тұздары.

6. Калций және магний суда ерігенде оған кермектік қасиет береді.

7. Судың кермектігі жалпы және болып бөлінеді.

8. Ғанышты сусыздандырғанда алебастр қалады

9. Кальцийдің биологиялық ролі – адам ағзасында , сүйек,

кеңінен кездеседі.

10. Уақытша кермектікті яғни иондарды жою үшін суды

ғаныш

СаСО 3 *М gCO 3

фосфорит

корбанатсыз

сөндірілмеген әк,

тұрақты +2

Са – Мg

тұздары

уақытша

тұрақты

қан ұюға

тіс ұлпаларында

корбанатты

қайнатады.

“ Қарлы кесек”

(оқыта үйрету ойыны)

СаСІ 2 + Na 3 PO 4 → Ca 3 (PO 4 ) 2 ↓ + NaCI

Ca(HCO 3 ) 2 → t CaCO 3 ↓ + CO 2 + H 2 O↑

Судың кермектігі

Ca + CI 2 → CaCI 2

Ca + H 2 SO 4 → CaSO 4 + H 2 ↑

Кальцийдің химиялық қасиеттері

А І 2 О 3 → АІ + О 2

АІ+ CuSО 4 → АІ 2 ( SО 4 ) 3 + Сu

Алюминий

Болмасам да айтарлықтай салмағым,

Мен көбіңнен ардақтымын

Ұшақ болып аспанға ұшып қалықтап

Жердің жүзін , көк аспанды шарладым.

Дуралюмин дейтін менің қоспамды,

Әспеттейді химияның достары

Тұрмыста үстел ыдыс-аяқ, кереует,

Бағандардың бұйдаларын қостым мен

Қағаз да мен кәмпит, шайды сәндеген

Тоққа балқып келіп тұрған ән де мен.

Алюминий

Алюминийдің тұрмыстағы

маңызы...

(ой қозғау)

1. Периодтық жүйедегі орны

2. Атом құрылысы

3. Химиялық қасиеттері

4. Физикалық қасиеттері

5.Маңызды қосылыстары

6.Қазақстанда таралу аймағы

Алюминий

АІ 13

0 P = 13 27 − e = 13 N = 14 +13 2 3 8 1 1 3 p 3 p 2 2 3 s 3 s 6 6 2 p 2 p 2 2 2 s 2 s 2 2 1 s 1 s Қысқаша электрондық формула: Тотығу дәрежесі 0; +3

P = 13

−

e = 13

N = 14

+13

3 p

3 s

2 p

2 s

1 s

Қысқаша электрондық формула:

Тотығу дәрежесі 0; +3

Ж ай заттармен әрекеттесуі :

Күрделі заттармен әрекеттесуі :

2 A1 + 3 C1 2 = 2A1 C1 3 ;

2 A1 + 3 S = A1 2 S 3 ;

2 A1 + N 2 = 2 A1 N;

4 A1 + 3 C = A1 4 C 3

2A1 + 6H 2 0 = 2A1(0H) 3 + 3H 2

2Al + 6HCl = 2AlCl 3 + 3H 2

2Al + 2NaOH + 2H 2 O = 2NaAlO 2 + 3H 2

2 Al + 3 CuCl 2 = 2AlCl 3 + 3Cu

Алюминий қосылыстары

Al 2 O 3 + 2NaOH = 2NaAlO 2 + H 2 O

Al(OH) 3 + 6HCl = 2AlCl 3 + 6H 2 O

Al(OH) 3 + NaO Н = NaAlO 2 + 2H 2 O

А l 2 O 3 + 6HCl = 2AlCl 3 + 3H 2 O

Al(OH) 3 + 3HCl = Al Cl 3 + 3H 2 O

Al 2 O 3 + 2NaOH = 2NaAlO 2 + H 2 O Al(OH) 3 + 6HCl = 2AlCl 3 + 6H 2 O Al(OH) 3 + NaO Н = NaAlO 2 + 2H 2 O А l 2 O 3 + 6HCl = 2AlCl 3 + 3H 2 O Al(OH) 3 + 3HCl = Al Cl 3 + 3H 2 O

Ол жеңіл (тығыздығы 2,7г/см3),

күмістей ақ

Қатты, иілімді металл

электр өткізгіш құралдар жасауға кең қолданылады

Металдар арасында қайнау температу-

расы - 660 ° С.

Физикалық қасиеті

оңай фольга болып жайылады

электр және жылу өткізгіштігі жоғары

сым түрінде созылады

Al₂O₃ - қиын балқитын, ақ түсті зат. Табиғатта корунд деген атпен кездеседі. Алюминий оксиді суда ерімейді, екідайлы қасиет көрсетеді: Al₂O₃+6HCl = 2AlCl₃+3H₂O Al₂O₃+2NaOH+3H₂O = 2Na[Al(OH)₄] Алюминий гидроксидінің ( Al(OH)₃ ) түрөзгерісі екі түрлі : кристалдық және аморфтық. Алюминий гидроксидін алюминий түздары ерітінділеріне сілтімен әсер ету арқылы алады: AlCl₃ + 3NaOH = Al(OH)₃ + 3NaCl Жаңа тұнған Al(OH) 3 ақ қоймалжың тұнба, суда мүлдем ерімейді және типтік екідайлы гидроксид болып табылады: Al(OH)₃+3HCl = AlCl₃+3H₂O Al(OH)₃+NaOH = Na[Al(OH)₄]

Al қолданылуы

Основные свойства применения алюминия и его сплавов:

Судостроение;
Строительство;
Самолетостроение;
В химической технике;
Автомобильная промышленность;
Производство посуды;
Производство алюминированных тканей;
Изготовление аппаратуры для пищевой промышленности;
Провода для линий электропередач;
Получение металлов из их оксидов «алюминотермией»;
Ракетостроение;
Химическое машиностроение;
Упаковочный материал;
Производство пеноалюминия ρ = 0,19 г/ см 3

4Al + 3O₂ Алюминий – табиғатта кең тараған элемент. Таралуы жағынан ол – металдар арасында бірінші, ал жалпы үшінші орындағы элемент. Алюминий белсенді элемент болғандықтан табиғатта тек қосылыс түрінде кездеседі. Оның маңызды кендеріне – Al₂O₃ (корунд, рубин, сапфир) KAlSi₃ O ₁₀ортоклаз, NaAlSi₃O₁₀ альбит, Ca(AlSiO₄)² aнортит, KNaAlSiO₄ нефелин, Na₃AlF₆ криолит, Al₂O₃*xH₂O боксит жатады. Алюминий кендері Хибин тауларында, Оралда, Сібірде, Қазақстанда Торғайда көптеп кездеседі." width="640"

Бұрын алу әдісі өте қиын болғандықтан, алюминий аса бағалы металдар қатарында болған. Қазір алюминийді глинозем мен бокситтен элекролиздеп алады. Глинозем мен бокситте алюминий оксид түрінде Al₂O 3 болады. Оның балқу темпуратурасы ≈2050°С. Электролиз жақсы жүру үшін боксит пен криолит Na₃[AlF₆] қоспасына кальций фторидін CaF₂ қосып қыздырады. Сонда ғана қоспаның балқу температурасы ≈960°C - қа төмендейді.

Бо ксит рудасынан электролиз әдісімен алынуы: (Қызылжарда ) 2Al₂O₃ −−−−− 4Al + 3O₂

Алюминий – табиғатта кең тараған элемент. Таралуы жағынан ол – металдар арасында бірінші, ал жалпы үшінші орындағы элемент. Алюминий белсенді элемент болғандықтан табиғатта тек қосылыс түрінде кездеседі. Оның маңызды кендеріне – Al₂O₃ (корунд, рубин, сапфир) KAlSi₃ O ₁₀ортоклаз, NaAlSi₃O₁₀ альбит, Ca(AlSiO₄)² aнортит, KNaAlSiO₄ нефелин, Na₃AlF₆ криолит, Al₂O₃*xH₂O боксит жатады. Алюминий кендері Хибин тауларында, Оралда, Сібірде, Қазақстанда Торғайда көптеп кездеседі.

Металл

Таралуы

Кальций

Қазақстанның қай аймағында кездеседі

СаSO 4 *2H 2 O – ғаныш ,

Ca 3 (PO 4 ) 2 – фосфорит

Жамбыл облысы

Қаратау

СаҒ 2 – ф люорит

Алюминий

АІ 2 О 3 *Н 2 О – боксит

Ақтөбе облысында Маңғыстау

АІ 2 О 3 *2SіО 2 *2Н 2 О – дала шпаты

Қостанай Торғай өңірінде

К 2 О*АІ 2 О 3 * 6SіО 2 – ортоклаз

Темір

Ақтөбе облысы

Павлодар облысында

Ғе 2 О 3 – қызыл теміртас

Ғе 3 О 4 – магнит теміртасы

ҒеS 2 – пирит

ҒеСО 3 – сидерит

Қостанай, Торғай өңірі

Соколов – Сарыбай

кен орнында

Сергіту сәті

3 – 15 арасында бір сан ойла ....

2 көбейт!

5 қос!

Шыққан санды 5 көбейт!

Соңғы санды алып таста!

Қалған саннан 2 ал!

Ойлаған санымыз шықты ма?

Ол қандай элемент?

“ В” тобы №2 есеп

Массасы 5,4г алюминийді еріту үшін қанша 10 % - дық тұз қышқылының ерітіндісі қажет

№ 3 есеп

Алюмотермия әдісімен темір алғанда массасы 20г темір (ІІІ) оксидімен массасы 50г алюминий әрекеттескенде қанша грамм темір шығады?

“ С” тобы №1 есеп

Массасы 1т темір алу үшін қанша алюминий керек және осы кезде қанша жылу бөлінеді.

Химиялық жәрмеңке

(Жаңа сабақты меңгерту)

Каструл сұрағы

Алюминий бейметалдармен оның ішінде оттекпен гологендермен әрекеттеседі, бір ғажабы коррозияға ұшырамайтындығы түсініксіз жағдай.

Себебін түсіндір?

Алюминий металын екідайлы металдар қатарына қосамыз неліктен?

Қызыл сафир сақина

18 ғасырда өмір сүрген орыстың ұлы ғалымы М. В. Ломоносов алюминийді басқа металл оксидтерінің құрамынан ығыстырып шығаратынын дәлелдеді. Бұл қандай әдіс деп аталады?

Сусын

Алюминийдің оксиді қалай аталады? .

Алюминий гидроксиді қандай зат?

Формуласын жаз

Алюминийдің атомдық құрылысын жаз?

Аты жөні: Туған жылы: Жасы: Мекен-жайы: Отбасы құрамы: Тегі: Сыртқы келбеті: Мінезі: Достары: Достарының аттары: Пайдасы: Туыстары:

Аты жөні:
Туған жылы:
Жасы:
Мекен-жайы:
Отбасы құрамы:
Тегі:
Сыртқы келбеті:
Мінезі:
Достары:
Достарының аттары:
Пайдасы:
Туыстары:

Аты жөні: Алюминий
Туған жылы: 1825 жылы дат химигі әрі физигі Эрстед “Мен балшықтан металл алдым”

1827 ж Неміс химигі Веллер ( AlCl 3 +3K Al +3KCl )

Жасы: №13 Ar27
Мекен-жайы: 3 кіші периодтың ІІІ негізгі топшасы
Отбасы құрамы: 13 p , 14n , 13e
Тегі: Металл
Сыртқы келбеті: күміс түстес, ақ металл, мықты, кристалл торы орталықтанған куб, жеңіл, өте иілімді, жұмсақ, шағылу қабілеті жоғары, электр және жылу өткізгіш, жемірілуге тұрақты, ρ=2,7г/см 3 , t=650° С
Мінезі: белсенді
Достары: бейметалдар
Достарының аттары: АІ оксиді, АІ хлориді, АІ сульфиді, АІ фосфиді, АІ карбиді
Пайдасы: бояу, электротехника, ыдыс –аяқ, конц азот қышқылын тасымалдаушы цестернада, авиацияда, электр сымдарында, жеңіл металл конструкцийларына, зергерлік
Туыстары: галий, индий, талий