Саба?ты? та?ырыбы: Алюминий
Ма?саты:
Білімділік: Алюминийді? периодты? ж?йедегі орны, атом ??рылысы, ?асиеттері, алынуы жайлы білім беру.
Дамытушылы?: Ой ?рісін, танымды? к?кжиегін, есептер шы?ара отырып, логикалы? ойлау ?абілетін, функцианалды? сауаттылы?ын дамыту.
Т?рбиелік: Эколгиялы?, экономикалы? т?рбие беру
Саба?ты? т?рі: аралас саба?
Типі: жа?а саба?ты ме?герту.
Саба?та ?олданылатын технологиялар: Блумны? ма?сат ?ою технологиясы.
?дісі: т?сіндірмелі,талдау. с?ра?-жауап, есептер шы?ару,
К?рнекілігі: интерактивтіта?та периодты? кесте алюминийден жасал?ан заттар, алюминий ?нта?ы.
П?наралы? байланыс: биология, география
Саба? барысы: ?йымдастыру кезе?і
?й тапсырмасын тексеру. Жа?а саба?ты ?абылдау?а дайынды?. Жа?а саба?
Бекіту кезе?і. ?орытындылау. ?йге тапсырма. Ба?алау
“Ми?а шабуыл”
Кальцийді? периодты? ж?йедегі орны. Кальцийді? таби?атта кездесуі. ??рамында кальцийі бар та?амдар. Кермек су деген не? Кермектіктен ?алай ??тылу?а болады?
Кальцийді? ?андай ?осылыстарын білесі?дер? Кермек су адам денсаулы?ына зиян келтіре ме? Сталактиттер, сталагмиттер деген не?
Кім тап?ыр?
Болмасам да айтарлы?тай салма?ым,
Мен к?бі?нен арда?тымын алдамын
?ша? болып аспан?а ?шып ?алы?тап,
Жерді? ж?зін к?к аспанды шарладым,
?ымбат болдым алтыннан да ертеде
(Алюминий)
Жа?а саба?.
АI 1s2 2s2 2p6 3s2 3p1
AI )2)8)3 сырт?ы ?абатында 3 е бар.
AI - III периодты?, III тобында орналас?ан. Екідайлы ?асиет к?рсетеді. III валентті.
Таби?атта таралуы
Оттек пен кремнийден кейінгі ?шінші орын алады.
Жер ?ыртысында минералдар т?рінде тарал?ан.
Сапфир, рубин, боксит, ортоклаз, альбит, анортит Са(AlSiO4)2,
нефелин KNa3[AlSiO4]4, криолит Nа3AlF6
Физикалы? ?асиеттері.
AI - к?міс т?стес а? металл. Кристалды? торы кубты?. Же?іл, ж?мса?, иілгіш. Жылу ж?не электр?ткізгіш. Бас?а металдармен ??ймаларды о?ай т?зеді.
Химиялы?
4AI + 3O2 = 2AI2O3
2AI + 6H2O = 2AI(OH)3 + 3H2
ІІІ. «Ой - тол?аныс»
Графикалы? диктант «И? - жо?»
1. Aлюминий таби?атта таралуы бойынша І орын алады ? (жо?)
2. Aлюминий атомыны? сырт?ы ?абатында 3 электрон бар ( ия )
3. Aлюминий бір изотопы бар. ( ия )
4. Aлюминий сілтімен арты? м?лшерде комплексті т?з т?зеді ( ия )
5. Aлюминий ??ймалары ?те ауыр ( жо?)
1.Aлюминий белсенді металл ( ия )
2.Aлюминий ауада тоты?ып оксид ?абы?ымен ?апталады ( ия )
3.Aлюминий екідайлы металл ( ия )
4.Aлюминий ?оры ?аза?станда кездеспейді? (жо?)
5. A люминий ауыр металл ( жо?)
1.Алюминотермия ?дісін Н.Н. Бекетов ашты ( ия )
2. A люминий ?осылыстарда І валентті ( жо?)
3. A люминийге конц. сал?ын НNO3 ?сер етеді.( жо?)
4. Aлюминий тек ?осылыс т?рінде кездеседі ( ия )
5. A люминийді? ?айнау температурасы 660оС те? ( ия )
1. Aлюминий ?ыш?ыл, сілтімен де ?рекеттеседі? (ия )
2. Aлюминий электр тогын ?ткізбейді ( жо?)
3. Aлюминийді бокситтен алады ( ия )
4. Aлюминий электр?ткізгіштігі ж?нінен І орында ( жо?)
5. Aлюминий ?осылысы зергерлік б?йымдар жасауда ?олданылады ( ия )
Есептер мен жатты?улар орындау :
Есептер : Шешуі:
Бер: ω(AlCl3)-5% Шешуі:
m( ер -ді )=40 г AlCl3+NaOH=Na[Al(OH)4]+3NaCl
ω(NaOH)=0.2-20% m(AlCl3)=m(ер -ді )* ω=40*0.05=2 г
ρ=1.2 г/см3 υ (AlCl3)=m/M=2/133.5=0.015 моль
υ (NaOH)=4*υ (AlCl3)=0.06 моль
т-к: V( ер -ді NaOH)-? m(NaOH)= υ*M=0.06*40=2,4г
m(ер -ді NaOH)= m(NaOH)/ ω(NaOH)=2,4г/0,2=12г
V( ер -ді NaOH)=m/ ρ=12г/1,2 г/см3=10мл.
Кітап бойынша тапсырмалар орындау
№1. тапсырма
АI III перидта, III топты? негізгі топшасында орналас?ан. Ar=27. ек, же?іл екідайлы. А? т?сті, же?іл металл. ?абырша?ы б?зылса оттекпен де сумен де ?рекеттеседі. Бейметалдармен ?рекеттеседі.
№2. тапсырма
Топтастыру ?дісі бойынша орындалады.
№8. №9 есептер шы?арылады.
№8 тапсырма.
2AI + 6HCI = 2AICI3 +3H2
ν(H2)= V(H2)/VM = 7,4л/22,4л/моль= 0,3 моль
2AI моль ?рекеттескенде ---3 H2 моль б?лінсе
Х моль AI---0,3 H2 моль б?лінеді
Х= 2*0,3/3= 0,2 моль AI
m(AI) = ν(AI)*M(AI) = 0,2 моль AI*27г/моль=5,4г
?оспада?ы мысты? массасы:
m(Сu)= 12г-5,4г=6,6г
ω (AI) = m(AI)/ m(?оспа)= 5,4 г/12 г=0,45 45%
ω (Cu) = m(Cu)/ m(?оспа)= 6,6г/12 г= 0,55 55%
?орытындылау
Не білдік?
Алюминий таби?атта __________кездеседі.
Т?ра?ты____________ валентті
_________________________?олданылады.
Физикалы? ?асиеті_____________________
?йге тапсырма
35 та?ырып. Алюминий. №6.№7 есеп
“Алюминий ??ймалары» та?ырыбында эссе жазу