Үлпілдек жүнді балапан

Іс-әрекет кезеңдері.

Тәрбиешінің басқарымдық қызметі

Балалардың іс-әрекеті

I- Мотивациялық-қозғаушы

Сәлеметсіңдер ме балалар?! Бүгін біздің тобымызда қандай ерекшелікті байқап отырсыңдар?

Дұрыс балалар, олай болса

бәріміз « шаттық шеңберіне» жиналайық

 Сәлем саған алтын күн!

Сәлем саған көк аспан!

Сәлем,сәлем достарым!

Армысыздар қонақтар!

Болсын бүгін ерекше,

Сізге,бізге сәтті күн!

Тамаша балалар,орнымызға жайғасайық.

Балалар топқа қонақтар келіп отыр.

Балалар қонақтармен, бір-бірімен амандасады.

Балалалар шаттық шеңберін орындайды.

IIҰйымдастырушылық –ізденісушілік

Балалар, білесіңдерме ? Бүгін мен сендерге жапсырудың  тағы бір жақсы  түрін үйретемін.

Қазір нені жапсырып, үйренетінімізді білу үшін мен сендерге бір жұмбақ жасырамын.

Жұмбақ жасыру арқылы, тәрбиеші жаңа ұйымдаса жасалатын жұмыстың тақырыбын ашады.

Жұмбақ:

Ақ сарайды талқандап,

Шықты біреу қалтаңдап.

Жарайсыңдар!

-Балапан қандай болады?
-Балапан қандай дыбыс шығарады?

Жарайсындар! балалар бүгін мен сендерге мақтадан үлілдек жүнді балапан жасауға үйретемін.

Балалалар сендер Үлпілдек сөзінің мағнасын қалай түсінесіндер? (жұмсақ, мамық )

Тәрбиеші балаларға дайын үлгіні және жасалу жолдарын көрсетіп, түсіндіреді

Сергіту сәті:

Қайшыны дұрыс қолдану керектігі ескертіледі. Желімді таза қолдану, жұмысты таза жасау ұсынылады.

Қиналған балалаларға тәрбиеші көмектеседі.

Балалалар тәрбиешіні мұқият тыңдайды.

Балалалар жұмбақтың жауабын шешіп балапан екенін айтады.

үлпілдеген сары мақта сияқты

-шип-шип

(жұмсақ, мамық деген мағына береді.

Тәрбиешіні мұқият тындайды.

Иiлiп оңға бiр, иiлiп, солға бiр.

Жаттығу жасаймын.

Оң аяқ, сол аяқ, оң аяқ , сол аяқ

Жаттығу оңай-ақ.

Балалалар жұмысқа кіріседі.

Балапан мен мақтаның түстерін ажыратып, қандай түстерге бояу керектігін айтады.

Қайшыны, желімді дұрыс, байқап қолданады.

III-Рефлексивті-түзетуші

Жем бергенде, жем жейді, «Кел!» дегенде келмейді.

Балапаным сары үрпек,

Әрі қорқақ, әрі үркек.

Дұрыс емес келмеген,

Алақаннан жем берем.

Қорықпаймын мен сенен,

Қорықпашы сен менен.

Бауыржан Жақып.

Балалардың жасаған жұмыстарын талдау. Жақсы жасалған жұомыстарды көрсету.

Мадақтау.

Балалар өлеңді тәрбиешімен бірге бірнеше мәрте қайталап, жаттайды

Балалар жұмыстарын талдайды.

Іс-әрекет кезеңдері

Тәрбиешінің басқарымдық қызметі

Балалардың іс-әрекеті

Мотивациялық қозғаушы

Армысың, ардақты Аспан ата!

Армысың,мейірімді Жер ана!

Армысың, шұғылалы алтын күн!

Күліп шықты күн бүгін

Қайырлы таң,қайырлы күн

Балалар бүгін бізге қонақтар келді, қанеки олармен амандасайық.

.

Балалар қимыл қозғалыс жасай отырып,бірге айтады.

Балалар келген қонақтармен амандасады.

Ұйымдастырушылық ізденушілік

Жаңбырдың дауысы шығады.

Тәрбиеші бір тамшыны топтан тауып алады.

Ой балалар қараңдаршы мен не тауып алдым.

Ол бізге қонаққа келіпті.

Бірақ өзі неге сондай көңілсіз екен?

Ал өзінің неге көңілсіз екенін тыңдайық.

Балалар мен жақында ғана туылдым.Бірақ мен өзім туралы ештеме білмейді екен мін.Сондықтан менің көңіл күйім жоқ.

Сендер сондай ақылды,білімді балаларсыңдар ғой мүмкін мен жайлы білетін боларсың дар.

Балалар тамшы неден құралады?

Жарайсыңдар

Ал суды қайда кездестіруге болады?

Балалар! Тамшы сендерден су кімдерге және не үшін керек екендігін сұрап отыр(суреттер ді көрсету)

Иә балалар сусыз өмір тіршілік жоқ.Сендер дұрыс айтасыңдар:өсімдіктерге де су керек,оларды үнемі суарып тұру керек өйткені олар сусыз өліп қалуы мүмкін.Ал адамдар ға су тамақ істеуге,жуынуға, ішуге керек.Ешқандай тірі зат сусыз өмір сүре алмайды.

Балалар сендер білесіңдер ме судың сиқырлы қасиеттері бар екенін:Ол үшін біз зертханаға барып зертханалық жұмыс жасаймыз.(стақандарға құйылған су)

Судың дәмін білгізу.

1.таза суды ішу

2.қант салып ішу

3.тұз салып дәмін көру

Қорытынды жасау.

Ал иісі бола ма?

4.Сарымсақ салу.Енді иісі өзгерді ме?

Қорытынды жасау

Енді суға қасық салып көру.Қасық көріне ме?суымыздың түсі қандай? (түссіз)Ал енді осы суға бояу қосып көреміз.

Қасық көріне ме?

Қорытынды жасау

Сергіту сәті:

Күн болып жанайық,

Су болып ағайық.

Терең терең демалып

Жүгіріп жүгіріп алайық.

Балалар жаңбыр жауып жатқанын айтады.

Балалар тамшыға таң қала қарайды

Балалар тамшының неге көңілсіз екеніне ойланады

Балалар тамшының сөзін мұқият тыңдайды

Балалар өз көңілдерін білдіреді

Тамшы судан құралатының айтады.

Өзендерде ,көлдерде,үйдегі кранда ағып тұрады,аквариумде

Адамдардың,жан жануарлардың,өсім діктердің бәріне керек.

Тамақ істеуге,ішуге,жуынуға бізге су керек.

Балалар орындыққа отырып тәрбиешінің сұрақтарына жауап береді

Балалар мұқият тәрбиешінің сөзін тыңдайды

Балалар алжапқыштарын киіп алып зертханаға барады

Стақандағы суды ішіп,оның дәмі жоқ екенін айтады

Балалар қант салынған суды ішіп көріп, дәмі тәтті екенің айтады.

Балалар суға тұз салғанда судың дәмі ащщы екенінің айтады.

Таза судың дәмі жоқ екенің, ал

таза суға басқа зат араластырғанда дәмі өзгеретінің түсінеді.

Балалар таза суды иіскеп оның иісі болмайтынын айтады.

Таза суға сарымсақты қосқанда иісі өзгергенің, яғни судан сарымсақтың иісі шығып тұрғаның айтады.

Балалар таза судың иісі болмайтының, оған басқа зат араластырғанда ғана суда иіс пайда болатының айтады.

Таза судан қасық көрініп тұрғанын айтады.

Суымыздың түсі түссіз.

Балалар суға бояу салып араластырғанда қасық көрінбитінің айтады.

Судың өзінің түсі болмайды, таза суға бояғыш қосқанда ғана оның түсі өзгеретінің түсінеді

Балалар қимыл қозғалыс арқылы сергіту жаттығуын жасайды.

Рефлексивті түзеуші

Қорытынды сұрақтар.

Көңілді тамшыны көрсету.Ол енді өзі жайлы көп мәлімет беріп көңілденді.Сендерге үлкен рахмет айтып мынадай тамшыларды сыйлыққа акелді.

Балалар сұрақтарға жауап берді

Тамшының берген сыйлығына қуанып, рахмет айтады.

Іс-әрекет кезеңі

Тәрбиешінің басқарымдық

қызметі

Балалардың іс- әрекеті

I кезең-

мотивациялық-

қозғаушы

Сәлем деймін күнге мен!

Сәлем деймін саған мен!

Сәлем деймін апайға

Қонақтарға, баршаға!

Сәлем, сәлем, сәлем!

Балалар шеңбер бойына тұрып, орындайды.

Балалар хормен , жекеше қайталайды ,тақпақты жаттқа айтады.

Балалар заттың түсін ажыратып ойын үстінде ауыз екі сөз құрастыра сөйлеуін үйреніп,қадағалайды.

Құстын ұйясы

II кезең-ұйымдастырушылық -ізденушілік

-Балалар, мен сендерге жұмбақтар жасырамын (мнемокесте арқылы жұмбақтар жасырылады). 
Қанаты бар ұшпайды, 
Жұрт айламен ұстайды. 

,Шелектеп құйсаң да су жұқпас. 

Жабайы үйректер суда жүзеді. Олар – су құстары. 
-Ендеше балалар, су әлеміне саяхатқа шығайықшы. Бәріміз көңілді автобусқа мініп, саяхатқа аттанамыз
-Міне, балалар келдік. 
-Мынау судың жағасында тұрған қандай жануарлар? 
- -Ал мына құрлықта жүрген қандай жануарлар? 
-Жарайсыңдар, яғни бұл жануарлар құрлықта мекендейді екен. 
Сергіту сәті 
Балық жүзді таза суда, 
Бір керіліп, бір жиырылуда. 
Жүзіп, жүзіп шаршағанда, 
Тығылады тасты құмға. 
Қаз қанатын жайды, 
Аққу мойнын созды, 
Үйрек келіп қонды. 
Ендеше судың жағасына келіп қаппыз, балық аулап қайтайық. 
«Балық аулайық» ойыны. 
Мақсаты: су жануарлары туралы білімдерін кеңейту. 
Шарты: берілген суреттегі ашық жерлерге қандай балық сәйкес келетінін жапсыру. 

Балалар тындап жұмбақты шешеді -бұл – балық Балалар саяхаттқа ұызуғышылықпен жиналады ( музыка қойылып, балалар ән айтып, саяхатқа шығады). 
Сұрақтарға жауап береді -балық, -қолтырауын, үйрек.  --бұл жануарлар құрлықта мекендейді. Балалар қимылдарды жасап сөздерді тәрбиешімен қайталайды: Балық жүзді таза суда, 
Бір керіліп, бір жиырылуда. 
Жүзіп, жүзіп шаршағанда, 
Тығылады тасты құмға. 
Қаз қанатын жайды, 
Аққу мойнын созды, 
Үйрек келіп қонды. 

Балалар балық аулап келгісі келеді 
«Балық аулайық» ойынға қызыға қатысады. 

ІІІ кезең- рефлексивті- түзеуші

Балалар, сендер өте алғыр екенсіңдер, біз суда мекендейтін жануарлар жайлы көп мағлұмат алдық, енді өз тобымызға қайтайық. Автобусымыз да келіп қалыпты.  

Балалардың жауаптары. Балық туралы білетін тақпақтарын айтып шығады Топқа келіп,тәрбиеші балалармен «Балықтың көлеңкесін тап!» ойынын ойнайнады

Іс-әрекет

кезеңдері

Тәрбиешінің басқарымдылық қызметі

Балалардың іс- әрекеті

І кезең-

мотвациялық-

қозғаушы

Енді барлығымыз терезеге назарларымызды аударайықшы, далада күн не істеп тұр? -Балалар енді біз күн сияқты жарқырайықшы. Алақан арқылы бір-бірімізге жылу жіберу. - Балалар қазір қай мезгіл?
- Көктем мезгілі.
-Көктем мезгілінде неше ай бар? -Бір аптада неше күн бар? -Балабақшаға неше күн келеміз,ал неше күн демаламыз?

Шаттық шеңберін орындайды.

Қойылған сұрақтарға жауаптарын береді.

-Көктем мезгілі

-3 ай бар

- 7 күн бар

-5 күн келеміз,2 күн демаламыз.

ІІ кезен

ұйымдастыру-шылық-ізденушілік

Бүгін біз жайлауға саяхатқа шығамыз. -Білесіңдерме,жайлауға немен барамыз? -Енді балалар ат арбаға отырайық. -Балалар біз жайлауға жай бара жатқан жоқпыз,тапсырмалар орындаймыз. Жайлауға жеткенше мен сендерге «Жайлауда»өлеңін оқып берейін.

Жайлауда Атам биыл мені де, Алып барды жайлауға, Құлындар тұр желіде, Биелер тұр байлауда, Бұлағын да ұнатам, Қыранын да ұнатам, «Жылда -жылда» жайлауға, Апарам - деп жүр атам.

-Өлең не туралы? -Балалар ,қараңдаршы,алдымызда біреу тұрған сияқты,кім екен? -Өзінен сұрайықшы? -Сіз кімсіз? -Кәне,балалар, малшымен амандасайық! Малшы:-Балалар мен жай малшы емеспін,мен сіздерге көп тапсырма дайындап қойдым орындайсыңдар ма? 1 тапсырма:

Мына жайылып жүрген қандай жануарлар? Үй жануарлары ма, әлде жабайы ма? -Олардың қандай пайдасы бар?

2 тапсырма: Д/о: «Кім қалай дыбыстайды?» Мақсаты: Есту қабілеттерін дамыту және дыбыстай білу.

Сергіту жаттығуын орындау.

3 тапсырма: Жайлауда неше мал жайылып жүр? -Үлкені нешеу,ал кішкентайы?

4 тапсырма: Д/о: «Геометриялық пішіндерден үй жануарларын құрастыру» Мақсаты: Геометриялық пішіндерден үй жануарларды құрастыра білу. Қол маторикасын дамыту. Малшы: -Балалар рахмет барлық тапсырмаларды жақсы орындадыңдар. Мектепте жақсы оқыңдар. -Балалар малшыға рахмет айтып,тобымызға қайтайық.

Балалар кім үй жануарлары туралы мақал-мәтел, тыйым сөздер біледі.

Жарайсыңдар, балалар! Сендер мақал мен тыйым сөздерді жақсы білесіңдер екен.

Ат арбамен.

Отырады.

Өлеңді мұқият тыңдап, не туралы екенін айтады.

Таңқалып қарап тұрады.

Малшымен амандасады.

Малшының тапсырмаларын қызыға орындайды.

Музыка ырғағымен сергіту жаттығуын жасайды.

Дидактикалық ойынды ойнайды.

Малшыға рахмет айтады.

Топқа қайтады.

ІІІ кезең- рефлексивті-

Түзеуші

- Балалар, бүгін қандай тақырыппен таныстық?
- Жайлау.
- Үй жануарларын атап беріңдерші?
- Түйе, сиыр, жылқы, қой - ешкі.
- Төлдерді атайық?
- Бота, бұзау, құлын, қозы - лақ.
- Бүгінгі сабаққа жақсы қатыстыңдар, сендерге көп - көп рахмет.
Ән: «Қошақаным»

Оқу іс-әрекетті пысықтап, сұрақтарға жауаптарын береді.

«Қошақаным »әнін орындайды.

Іс-әрекет кезеңдері.

Тәрбиешінің басқарымдық қызметі

Балалардың іс-әрекеті

І кезең-

мотвациялық-

қозғаушы

Шаттық шеңбері: Ұзын мұртты құмырсқа Келе жатты жұмысқа Алды допты жолына Оңға қарады, Солға қарады, Үлкен тау деп ойлады.

Балалар шеңбер бойына тұрып, қимылдарды жасайды.

ІІ кезен

ұйымдастыру-шылық-ізденушілік

-Сонымен,біз кілемшемен туған өлке-міздің үстінен ұшып бара жатырмыз. Біздің Отанымыз қалай аталады? Картадан еліміздің аумағын көрсетіп, Отанымыз туралы әңгімелеу. -Картада біздің Отанымыздың аумағы әртүрлі түспен боялған.Сары,жасыл,қоңыр,көк түс те бар.Бұл еліміздің та-биғатының алуан түрлі екенін көрсет-еді. Осы түстер нені білдіреді? -Балалар,біз қазір елді мекендер үсті-нен ұшып барамыз:кішкентай үйлер,

киіз үйлер,жайлауда мал жайылып жүр,

ешқандай көлік түрлері,түтіндеп жатқан фабрткалар мен зауыттар көрінбейді.Табиғаты әсем,ауасы таза, суы мөлдір. Бұл не екен?(Ауыл). -Бұл еліміздің ең басты қаласы-

3.Сергіту сәті. Отанымныңазаматыболғанжақсыма?

-Қараңдар,біз қарлы шыңы бар таудың үстінен ұшып барамыз.Бұл таулар «Тянь-Шань»,-деп аталады.

Осы таудың солтүстік жағындағы тау сілемдері «Алатау»,-деп аталады.

Алыстан қарағанда мұндай таулардың төбесінен етегіне қарай мұздықтар мен көп жылдық қар тау жоталарына ала түс береді. Атауы соған байлан-ысты. Мұндай таулар биік болып келе-ді.Тау етектерінеде орман-тоғай бар.

Осы Іле Алатауының баурайында Алматы қаласы орналасқан. Біз осы қалаға ұшып барамыз.

Тянь-Шань жоталарының етегінде ор-наласқан әсем қаланы «Бақша-қала»,-деп бекер атамаған.Көктем маусы-мында оңтүстік алқаптардағы бау-бақшаларда алма,өрік,шие гүлдеген кезде қала ертегіге айналады. Алматы қаласының атауы алма сөзі-нен шыққан. Дәл осы жерде аты әлем-ге танымал апорт алмасы өседі.

Астана.

Астананың үстінен ұшып барамыз.

-Қазақстан.

Қайталайды.

-Көк,көгілдір түс суды білдіреді.

-Қоңыр түс тауды білдіреді.

-Жасыл түс орманды білдіреді.

-Сары түс шөл даланы білдіреді.

Картадан Астана қа-ласының орналасқан жерін көреді.

-Жақсы!

Тәрбиешіні мұқият тыңдайды.

Алматы қаласының көрнекті жерлерінің суреттерін көріп

Алматы жайлы әңгіме-лейді,педагогтың айт-қанын таыдайды.

ІІІ кезең- рефлексивті-

Түзеуші

Бірнеше баладан «Апорт алмасы қан-дай?»,-деген сұраққа жауап алады. -Міне,саяхат та аяқталды. -Сендерге саяхат ұнады ма? -Біз қай жерлерге бардық?

Әсерлерімен бөлісіп, сабақты қорытынды-лайды. Отанымыздың кең-байтақ екенін айтады.

Іс-әрекет кезеңдері

Тәрбиешінің басқарымдық

қызметі

Балалардың әрекеттері

І кезең

мотивациялық - қозғаушы

Балалар қол ұстасып, шеңберге тұрады. Тәрбиеші Е.Өтетілеуовтің «Біздің шаңырақ» өлеңін айтып береді.

Атамнан басталар,

Әжемнен қосталар.

Отбасым мыналар,

Ең жақын адамдар

Әкем мен анам бар,

Бір туған ағам бар,

Бір туған апам бар...

Бәрін жақсы көремін

Еркелеймін, еремін!

-Бұл өлең не туралы айтылған?

Балалар тәрбиешінің айтқанын мұқият тыңдайды.

Балалар өз ойларын айтады.

ІІ кезең-

Проблемалық -ізденушілік

Тәрбиеші балалардың назарын тақтаға аударады.

- Бұл суреттерді қалай атайсыңдар?

-Неге? 

- Ал сендер жұмбақ шешкенді жақсы көресіңдер ме? 

- Қазір мен сендерге жұмбақ жасырамын, ал сендер кім туралы айтылғанын табыңдар. 

Жұмбақ:

- Ол өте мейірімді, дәмді тағамдар, тәтті нандар пісіреді, сендерге жылы қолғап тоқиды, ұйықтар алдында ән немесе ертегі айтып береді. 
-Бұл кім? (әже)

-Оны қалай білдіңдер?

-Ата деген кім?

-Дұрыс айтасыңдар, балалар!

- Ол сен үшін ең қымбат адам. Ол кім?

Балалардан аналарын қандай жылы сөзбен айтатындарын сұрау.

- Өзі салмақты, байсалды, бос уақытын балалармен өткізгенді жақсы көреді, циркке, т.б. жерлерге апарады, отбасын қорғаушы, асыраушы, сақтаушы. Ол кім?

-Дұрыс айтасыңдар, ол біздің әкеміз! Ұл бала әкеге жақын дейді және ұл балалар өздерінің жеті атасын білу керек!

Сергіту сәті:

Бір үйде біз нешеуміз? 
Кел, ойнайық екеуміз: 
Бас бармағым - папам, 
Балаң үйрек - апам, 
Ортан терек - ағам, 
Шылдыр шүмек - мен, 
Титтей бөбек - сен. 

-Балалар отбасылық фотосуреттерді алып келіпті ендеше солармен таныс болайық!

Балалар сұрақтарға жауап береді.

-Отбасы деп жауап береді.

-Өз ойларын айтады.

Жұмбақтың шешуін табады.

Ерасыл өзінің әжесі туралы айтады.

-Ол әкемнің әкесі

-Ол-ана

Балалар сұрақтарға жауап береді.

-Ол әке деп айтады.

Ислам, Әлиби, Арслан өздерінің жеті атасын айтып береді.

Балалар сергіту сәтін іс-қимылмен кқрсетеді.

.

Мадина, Жансая, Ерасыл, Азиза өздерінің отбасылық суреттерімен таныстырады.

III кезең-

Рефлексивті- түзеуші

Балалар бүгінгі сабағымыз сәтті өтті. Өйткені біз өзіміздің сүйікті отбасымыз туралы әңгі-мелестік.

Оларды жақсы көруге, сыйлауға, құрметтеуге, оларға көмектесуге үйрендік.

--Балалар отбасы туралы қандай мақал-мәтелдерді білесіңдер

Балалар қойылған сұрақтарға толық жауап беру арқылы ұйымдастырылған оқу іс-әрекетін қорытындылайды.

Азиза, Данеля, Рахат отбасы туралы мақал-мәтелдер айтады.

Іс-әрекет кезеңдері

Тәрбиешінің басқарымдылық қызметі

Балалардың іс-әрекеті

І кезең

мотивациялық - қозғаушы

Балаларды табиғат бұрышындағы гүлдерге көнілдерін аудартып.

Ойлануға ұсыну:

-Гүлдерге қалай қамқор болып

ненің көмегімен өсетінің сұрау?

Балалар табиғат бұрышындағы гүлдерге көнілдерін аудартады.

Сұрақтарға жап береді

Су, топырақ

ІІ кезең-

Проблемалық -ізденушілік

Балалар дұрыс айтасындар біз бүгін сендермен судың қасиеттерімен танысамыз

Су- табиғат ресурстарының бірі. Сусыз тіршілік жоқ, ауада ұсақ су тамшылары бу түрінде , бұлт қалпында ұшып жүреді.Су жер астында болады, біздің денемізде де су бар. Судың адам өміріндегі маңыздылығына баға жетпейді, сусыз тамақ піспейді, тазалық та болмайды.Су жолымен адам қатынайды, қайық, кеме жүзеді, жүк тасиды.Судың күшінен электр қуатын да аламыз. Бірде –бір өндіріс орны сусыз жұмыс істей алмайды

Судын қасиеттерін білу үшін көптеген тәжірбие.жасаймыз

Бірініші тәжірбие:
Балалардың алдында екі шыны ыдыс тұрады, біреуіне су, ал екіншісіне сүт құйылған.Екі ыдысқа да қасық салып, қайсысынан көрінетінін, қайсысынан көрінбейтінін бақылайды.

Екінші тәжірбие .
«Суда дәм жоқ»

Үшінші тәжірибе:

«Судың иісі жоқ»

Төртінші тәжірибе:

«Суда кейбір заттар ериді, кейбір заттар ерімейді»

Бесінші тәжірибе: «Су сіңгіш»

( тәжірибе соңында сулы майлықпен қолымызды сүртеміз).

6- тәжірибе. Кесеге, шыныға , сиаканға су құю. Ыдыстардағы судың пішініне назарларын аударту.- Су қандай пішінге ие болды? Әрбір құйылған ыдыстың дәл өзіндей емес пе? Олай болса, суда тұрақты пішін болмайды. Ол құйылған ыдыстың пішінін алады екен.Суды кез- келген беті тегіс нәрсеге құйып, ( ол жан- жағына аға бастайды) суды сұйық екенін түсіндіру

Тәрбиеші:
-Балалар, біздер судың әртүрлі қасиеттері бар екеніне көз жеткіздік , сонымен қайталап жіберейікші, судың қандай қасиеттері бар?

Тәрбиешінің судың қасиеттері туралы айытқандарын мұқият тындайды

Судың қасиеттерін білу үшін тәжірбие жасайтыңдарына қуанады .

Тәжірбие жасауға дайын кекнің айтады.

Тәрбиешінің көмегімен тәржірбие жасайды.

(суы бар ыдыстан қасықты көруге болады, ал сүт тұрған ыдыстан қасық көрінбейді)

Балалар түтікше арқылы су ішіп көреді. Онда дәм бар ма? Су дәмсіз.

Балалар суды иіскеп көреді,судың иісінің жоқ екенін сезінеді

Суы бар екі стақан алып біреуіне құм салып, қасықпен араластырып көреді.
Құм еріді ме?
Екінші стақанға қантты саламыз, не өзгерді? Қай стақандағы еріді? 
Біз қантты шайға күнделікті қосамыз,егер ол суда ерімесе онда адамдар тәтті шай ішпес еді.

Екі ыдыстың біреуіне құм, екіншісіне топырақ салынады. Алдымен графиндегі суды құмға , содан соң топыраққа құямын.
Су сіңді ме? Құмға және топыраққа су жақсы сіңеді. 
Ендеше топыраққа саусағымызды батырып көрейікші, жұға ма?
Топырақ қолға жұғады.
Енді құмға саусағымызды батырып көрейікші, құм қолға жұқпайды.

Ыдыстардағы судың пішініне назарларын аударту

Пішіндері қандай болғаның айту.

Тәрбиешінің сұрақтарына жауап береді

Түсіз, сіңгіш,исі жоқ,дәмі жоқ т.б

ІІІ кезең-

рефлексивті

түзетуші

Балаларға жұмбақ жасыру

Өзенде, көлде өмір сүреді,
Аспанда қалқып жүреді.
Іші пысқан кездерде,
Жерге тамып түседі.

Балалар жұмбақтың шешуін айтады

(Су)

Іс әрекет кезеңі

Тәрбиешінің іс әрекеті

Балалардың іс әрекеті

Мотивациялық қозғаушы

Тәрбиеші балалармен топқа кіреді.Телефон шырылдады.

Тәрбиеші:Сәлеметсіз бе,сіз кімсіз?

И.П.:Сәлеметсіз бе,бұл инспектор Пажаркин. Бұл №11бөбекжай бақшасының «Ақбота» тобы ма екен?

Т:иә.Не айтайын деп едіңіз?

И.П.:Балалар,мен сендерге «жас өрт сөндіруші»болуды ұсынамын.Ол үшін сендер әр аялдама сайын сынақтан өтулерін керек.Ал ең соңғы аялдамада мен сендерден емтихан алып, «жас өрт сөндіруші» етіп тағайындаймын.Сендер келісесіңдер ме?

И.П.:онда кездескенше,сендерді күтемін.

Балалар топқа кіреді.

Телефон шырылын тыңдайды.

Балалар мұқият тыңдап тұрады.

Қызығушылық танытады.

Сұрақтарға жауап береді

Иә,келісеміз деп айтады

Проблемалық ізденушілік

Рефлексивті түзеуші

Тәрбиеші:Сендер қалай ойлайсыңдар,кез келген адам өрт сөндіруші бола ала ма?

Мен сіздерге уақытты босқа кетірмей жас өрт сөндірушілерге арналған арнайы дайындықты өтуді ұсынамын.Біз сіздер мен өрт кезіндегі тәртіп ержелерін қайталаймыз.Зертханада жұмыс жасай мыз.Оттың қасиеттерін оқимыз,отты қалай сөндіруді білетін боламыз.Мен сіздерді автобусқа отыруға шақырамын. Өздеріңіздің орындарыңызға отырыңыз дар.Жолда сіздер бірнеше сұрақтарға жауап бересіздер.

1.Отпен күресетін адамдардың кәсібі қалай аталады?

2.Сіздер қалай ойлайсыздар өрт сөндірушінің машинасы неге қызыл?

3.Өрт сөндірушіні шақыру үшін телефон бойынша біз қандай нөмерді теруіміз керек?

Міне бізде жеттік.Балалар бізді бірінші аялдамада не қарсы алып тұр?

Мен тыңдаусыз сіріңке туралы ертегі білемін.Соны тыңдандар.

Бір шағын қалада сіріңке тұрыпты.Ол өте көңілді,бұзық қыз болды.Билегеңді қатты ұнататын.Ол билегенде әлемде бәрін ұмы тып кететін.Жалындап және сол сәтте жанатын.Билегенде ол шторды,үйдегі,ас үйдегі заттарды,далаға шыққанда ағаштарды,үйлерді,жапырақтарды және оның жолында кездесетін барлық заттарға тиіп кететін.Оның бәрі жанатын.Адамдар одан қорқа бастады.Ол оған қатты ұнама ды.Өйткені тек адамдар оған өмір бере алатын.Оны олардың өздері жасады ғой.Сөйтіп ол бір күні сіріңке жасайтын шеберге келіп,одан көмек сұрады.Ол адам дарға пайда әкелгісі келді.Ал оның орнына тек зиян әкелді.Шебер жақсы ойланып сіріңкіге көмек көрсетуді шешті.

Оған тығылып және демалатын үй ойластырды.Ол сіріңке қорабы.Оған жалғыз өзін салмады,бауырларымен бірге салды.Содан бері тыңдаусыз сіріңке өзінің сіріңке қорабында өмір сүріп жатыр.

Тәрбиеші:Сендерге ертегі ұнады ма?

Оттың пайдасы қандай?

Ал зияны қандай?Отқа абайсыз қарауда не болуы мүмкін?

Өрт неден болады?

Жарайсыңдар,балалар,біздің саяхатымыз жалғасады,автобусқа өз орындарына отырыңдар.

Келесі аялдамамызда бізді сурет галереясы күтіп тұр

Суретпен жұмыс:(әр суретке тоқталу)

Балалар есімізге сақтаймыз:

- Сіріңкені ұстама,онда от бар.

- электрқұралдарымен,үтікпен,шәйнекпен плитамен абай болыңдар.

-газды жандырып қалдырмаңдар.Газға бақылау қажет.

Егер балалар біз осы ережелерді сақтайтын болсақ,бізде жазатайым оқиғалар болмайды.

Әрі қарай келесі аялдамаға баруды ұсынамын.

Сендерге «өрт қауіпті», «өрт болғанда не қажет»ойындары.

Саяхатымыз әрі қарай жалғасады. Автобус қа отырамыз.Келесі аялдама «Тәжірибе зертханасы»

Біз бұл жерде отпен бірнеше тәжірибе жасаймыз.

Балаларды отпен оның қасиеттерімен таныстырады.

Не көрдік?

Балалар от қандай?

Тағы?

Сұлу ма?

Қолымызға алуға бола ма?

Иә,сосын майшамды жерге тастап жіберсек өрт болады.

Ал өртті немен сөндіруге болады.

Кәне тексеріп көрейік.

Сумен сөндірейік.От судан қорқа ма?

Ал келесіні жермен сөндіреміз.

От жерден қорқа ма?

Ал келесіні топырақпен?

От топырақтан қорқа ма?

Келесіні шыны ыдыспен сөндіреміз.

Ауа болмаса от сөніп қалады.

Сондықтан өрт болған жағдайда терезені ашуға болмайды.Ашсақ өрт одан сайын күшейеді екен,өрт орысша қалай айтылады?.Ағылшынша?

Осымен зерханадағы тәжірибеміз аяқталды.

Бізді енді ең соңғы аялдама күтіп тұр.Ав тобусқа отырамыз.Міне бізде жеттік бізді инспектор Пожаркин күтіп тұр.

Пожаркин :Сәлеметсіңдер ме,балалар! Мен инспектор Пожаркинмын.Сендер «жас өрт сөндіруші»болуға дайынсындар ма, өрт сөндіруге көмектесе аласыңдар ма.Жұмысқа кіріспес бұрын сендерден емтихан аламын.

1.егер өрт болған жағдайда қандай нөмерге телефон соғу керек?

2.балаларға сіріңкені пайдалануға бола ма?

3.өз еркінмен электр құралдарын қосуға бола ма?

4.Өртті немен сөндіруге болады?

И.П.:емтихан нәтижесі бойынша сендер «жас өрт сөндіруші болуға лайықсыңдар.

Балаларға бас киімдерін кигізу.

Мен сендерді өрт сөндіруге жібере аламын.Қаланың шетінде үй өртеніп жатыр оны сөндіру керек.Сендер өз бет терінмен өртті сөндіруге қажетті құралдарды тандап отты сөндірулерін керек.Абай болыңдар,өртті сөндірудегі құралдарды таңдауда қателесіп кетпендер.Естеріңе саламын құралдар дың барлығы отты сөндіруге жарамды емес.

И.П.:Жарайсыңдар,балалар.Сендер өртті сөндірудің дұрыс құралдарын таңдадың дар.Ал қандай құралдарды пайдаланба дық?Неге?

Дұрыс айтасыңдар.Бұл заттар оттың жануын күшейтеді.

Отпен кім абай болмайды,

Ол адамда өрт болуы мүмкін.

Балалар естеріңде болсын,

Отпен ойнауға болмайды.

И.П.балалармен қоштасып кетеді.

Тәрбиеші:Балалар , топқа қайтатын уақытымыз болды.Сендерге ұнады ма «жас өрт сөндіруші»болған?Сендер не білдіңдер?

Балалар автобусқа отырып топқа қайтамыз

Жоқ,өрт сөндіруші болу үшін арнайы оқыту дайындығынан өту керек деп жауап береді.

Балалар тәрбешіні тыңдайды. Тәртіп ережесін қайталайды.

Балалар бір бірінің соңынан орындықтарға жайғасады, отырады.

Өрт сөндірушілер деп айта ды.

Оны алыстан басқа машиналар көріп,жол жүретін жолда орын беру үшін

Өрт сөндірушіні шақыру үшін (101) телефон шаламыз деп балалар жауап береді.

Сіріңке аялдамада күтіп тұр деп жауаптарын айтады

Балалар әңгімені мұқият тыңдайды.

Әңгімеге қызығушылық танытады.

Иә деп жауап береді

От арқылы біз тамақ пісіреміз.Үйімізді жылытамыз,үйді жарықтандырамыз.

Отқа абайсыз қараса заттар,үй,пәтер,орман жанып кетуі мүмкін.

Сіріңкемен,от тұтату шымен ойнаудан,қосылып қалған электр құралдары газ плиталарынан болады.

Балалар өз орындарына отырады

Балалардың жауаптары

Балалар естеріне сақтайды.

Тәрбиешіні мұқият тыңдайды.

Балалар автобусқа отырады.

Балалар ойынға белсене қызыға қатысады.

Балалар автобуқа отырады.

Балалар тәжірибе жасайды,көргенін айтады.

От

Ыстық

Жақсы,жаман

Иә,жарық

Жоқ,қолымыз күйіп қалады.

Сумен,топырақпен,құммен сөндіруге болады дейді.

Бала отқа су құяды.Иә

Балалар отқа қолдарымен жер салады.

Иә,қорқады.

Балалар тәрбиешінің әңгі месіне қызығушылық танытады.

Пожар

fire`(файэ)

Балалар автобусқа отырады

Амандасады

Ия деп жауап береді

101 телефонына қоңырау соғу керек деп жауап береді.

Әрине жоқ,ұқыпсыз қараудан өрт болуы мүмкін

Ересек адамның көмегінсіз болмайды дейді.

Сумен,топырақпен,жермен

өрт сөндіргішпен т.б.

Балалар өрт сөндірушінің бас киімдерін киеді.

Балалар өрт сөндіруге қажетті заттарды тасиды.

Пластикалық бутылка, қағаз,мата.Бұл заттар өртті одан да күшейтеді деп айтады.

Балалар мұқият тыңдайды.

Балалар қоштасады.

Біз оттың қасиеттерімен таныстық,өрттің шығу себебі туралы әңгімелестік

өрт кезіндегі тәртіп ережелерін есімізге түсірдік,И.П.өрт сөндіруге көмектестік.

Балалар автобусқа көңілді отырады

Іс-әрекет кезеңдері.

Тәрбиешінің басқарымдық қызметі

Балалардың іс-әрекеті

І кезең-

мотвациялық-

қозғаушы

Шаттық шеңбері: Ұзын мұртты құмырсқа Келе жатты жұмысқа Алды допты жолына Оңға қарады, Солға қарады, Үлкен тау деп ойлады.

Балалар шеңбер бойына тұрып, қимылдарды жасайды.

ІІ кезен

ұйымдастыру-шылық-ізденушілік

-Балалар дыбыстың неше түрі бар?Қандай?

-Дауысты дыбыс қандай текшемен белгіленеді?

-Дауыссыз дабыс ше?

-Балалар дауысты дыбыстарды атаңдаршы?

Д/о: «Кім алғыр» Тәрбиеші бір сөз айтады,балалар сол сөзде қанша дауысты дыбыс болса,сонша рет қолдарын шапалақтайды.

-Балалар буын дегеніміз не?

-Ал енді мына сөздерді шапалақ арқылы буынға бөлейікші?

Д/о: «Жоғалған буын» Тәрбиеші бір буын айтады,балалар соңғы буынды табады. (са-ғат,қар-быз,ал-мұрт,тақ-та,та-ра,кү-шік.)

Сергіту сәті:

Жұмбақ жасыру:

1.Атқарады талай-талай ісінді, Тазалайды киімінді,тісінді

2. Өзі айлакер,өзі бір қу, Жүрген жері айқай да шу.

3. Кірш-кірш етеді, Қолына кіріп кетеді.

Осы сөздерге дыбыстық талдау жасау. (түлкі,щетка, ине)

Графикалық диктант: 1.Жоғары екі торгөз,оңға бір торгөз. (Г) 2.Солға бір торгөз,төмен екі торгөз,оңға бір торгөз.(С) 3.Жоғары екі торгөз,оңға бір торгөз,төмен екі торгөз. (П) 4. Жоғары екі торгөз,оңға бір,төменге бір,солға бір торгөз. (Р)

-Дыбыстың 2 түрі бар: дауысты және дауыссыз.

-Дауысты дыбыс қызыл текшемен.

-Дауыссыз дыбыс көкпен.

- А, ә, і, ы, ұ, ү, о, ө, и,э,е (у)

Балалар ойынға қызыға қатысады. (Ба-ла десе балалар екі рет қолдарын шапалақтайды.)

Буын дегеніміз сөзде қанша дауысты дыбыс болса,сонша буын болады.

Балалар суретке қарап буынға бөледі. (асқабақ,ұшақ,түйе,сағат,шырша,жапырақ,тасбақа.)

Балалар ойынға белсене қатысып,жоғалған буының табады.

Топ-топ, топ басайық,
Жалаудан күн жасайық.
Жаса, жаса алтын күн
Жаса, жаса жарқын күн.

Балалар ойласып жұмбақтың шешуі табады. Шешуі: щетка.

Шешуі: Түлкі.

Шешу: Ине

Балалар сөздерді буынға бөліп, текшелермен жазады.

Тәрбиешінің айтқаның мұқият тыңдап, графикалық диктант жазуға кіріседі.

ІІІ кезең- рефлексивті-

Түзеуші

Д/о: «Ойлан» Балаларға бір сөз айту,олар сол сөзге сөйлем құрастырады. (Доп ,алма, қостанай, дәптер,терезе)

Балаларды мадақтау.

Балалар қызығушылық танытып,ойынға қатысады.

Іс-әрекет кезеңдері.

Тәрбиешінің басқарымдық қызметі

Балалардың іс-әрекеті

Мотивациялық қозғаушы

Балалар, шаттық шеңбердің бойында түріп, сәлемдесіп алайық.

Арайлап таң атты,

Алтын сәуле таратты.

Жарқырайды қаламыз,

Жайнай түссін даламыз.

Қайырлы таң қонақтар,

Қайырлы таң достарым.

Осылай ақ, балалардың жақсы көніл – күй туғызу жолдарын ұсынады.

Балалар деніміз сау және күшті болып өсу үшін не керек?

Күлімсіреп көнілді болады.

Өлең жолдарын айтып, таңғы шеңбер жасайды.

Арайлап таң атты,

Алтын сәуле таратты.

Жарқырайды қаламыз,

Жайнай түссін даламыз.

Қайырлы таң қонақтар,

Қайырлы таң достарым.

Ұйымдастырушылық ізденіс

Тәрбиеші «Д»дыбысы туралы түсінік береді.(ұяң дауыссыз дыбыс) Балалар сөздер ойлап табады. Текше арқылы сөздер жазады, буынға бөледі, қалған балалар шапалақ ұру арқылы буынға бөледі.

Жұмбақ:

Бала біткен соғады

Жеңіл шарды домалақ

 Ұрсаң,  ұшып жоғары

 Жерге түсер домалап.  

Ол не? 

Балаларға доп сөзін қайталап айтқыза отырып, Д дыбысының

  орнын анықтау.

Суретпен жұмыс:

Сөздік жұмыс: дауылпаз, доға.

 -Д  дыбысы дауыссыз  дыбыс. Сөздің басында, ортасында кездеседі. Д дыбысынан басталатын немесе «Д» дыбысы кездесетін сөздерді айту: Дала, достар, Дулат, дүрбі ,дәптер .

 Ойын: « Буындардан сөздер құрастыру»:

 дә.......            дор...........           

дуа........ да.......           

дәп.............           дель.......         

Дәптермен жұмыс.

Сергіту сәті

Ду, ду, ду! Дүк-дүк!
Пойыз келеді.
Ду, ду, ду! Дүк-дүк!
Бәрі жол береді.
Ду, ду, ду! Дүк-дүк!
Жүгіріп өтпе,
Ду, ду, ду! Дүк-дүк!
Тұра тұршы шетте.
Ду, ду, ду! Дүк-дүк!
Пойызды өткіз.
Қол бұлғап қалайық
«Жолболсын!» -деп біз

Осылайша «Д» дыбысын дыбыстап, әрпін жазып үйрену.

Балалар жаңа «Д»дыбысы туралы

түсінік алады. Сөз, сөйлем

құрастырады.Тәрбиешінің айтқандарын орындайды.

Жұмбақ шешіледі. Доп.

Үлестірмелі материалмен дыбыстық талдау жасайды.

Д сөз басында кездесіп тұрғанын айтады.

Суреттерге сүйене отырып, олардың атын атау. (дауылпаз, домбыра, дуадақ)

Дауылпаз-музыкалық аспап,

доға-атты арбаға жеккендегі қолданылатын сайман екенін түсінеді.

Д дыбысы дауыссыз көк текшемен белгіленетінін ұғады.

Д әрпінен басталатын сөздер айтады.

Ойланып жауап береді.

Дән, дорба, дуадақ, дала, дәптер, дельфин.

Ойынға қызыға қатысады.

Дәптерге «Д» әріпінің баспа түрін жазады. «Доға», «Дуал» -сөздеріне дыбыстық талдау жасайады.

Демалу мақсатымен сергіту сәтін өткізу.

Қимылмен қайталап айтады.

Зейін қойып үйрену.

Рефлексивті-коррекциялау

Қандай дыбыспен таныстық?

Қандай сөздерде «Д» дыбысы бар?

Ол қандай дыбыс?

Дыбыс дегеніміз не? Әріп дегеніміз не?

Балалардың жауабы.

Іс-әрекет кезеңдері

Тәрбиешінің басқарымдық қызметі

Балалардың іс-әрекеті

І кезең-

мотивациялық қозғаушы

Музыка ойналып тұрады.

Мұхаммад:

Таулардан өзен ағар сарқыраған,

Айнадай сәуле беріп жарқыраған.

Жел соқса,ыстық соқса бір қалыпта,

Аралап тау мен тасты арқыраған.

Өксіген оттай жанып жануарлар,

Өзеннен рахат тауып басылады.

Балалар,біз қай планетада тұрамыз.Ол қалай аталады?

Балалар мұқият тыңдайды

ІІ кезең-проблемалық ізденушілік

Глобусті көрсету.(суретін көрсету ин.тақ)

Космостан қарағанда біздің жеріміз осылай көрінеді.Бұл біздің жеріміздің моделі бірақ бірнеше рет кішірейтілген.

Кім біледі,бұл модель қалай аталады?

Глобуска қараңдар,ондағы көк түстер теңіздер мен мұхиттар білдіреді.Теңіз бен мұхитта су көп,бірақ ол сулар ащщы, ішуге келмейді.

Біздің барлық жер шарымыз ауа қабыр шығымен қоршалған.

Сендер қалай ойлайсыңдар,жер шарына ауа не үшін керек?

Кәне ауаны жұтайық.Қайда түсті?

Дұрыс,сонан кейін ол тамаққа,дем алу түтігіне кетеді,содан кеңірдек арқылы кеудеге кетеді.

Балалар,кәне тәжірибе жасайық.

(екі шардан әр балаға тарату)

Міне осылай кеуде қуысы жұмыс жасай ды.Біздің кеуде қуысымыз әрдайым жұмыс жасайды,сондықтан оны күтуіміз керек.Суық тигізбей,таза ауамен дем алу.

Балалар,не болар еді егер ауа болмаса?

Кәне өзімізге тәжірибе жасайық. Саусағымызбен мұрын қуысын жабамыз, ал екінші қолымыздың алақанымен аузы мызды бір уақытта жабамыз.

Ауасыз өмір жоқ.Балалар қалай ойлай сыңдар,таза ауаны қайдан аламыз?

Біз оттегімен дем алып,көмір қышқыл газын шығарамыз.Ал оттегін бізге ағаш тар мен өсімдіктер береді.

Ал өсімдіктер тіршілік ету үшін не керек?

Ал сендер білесіңдер ме, су қайдан алынады?

Су жердің астынан пайда болады.Бұлақ болады,бұлақтан жылғаларға, жылғалар дан өзен мен көлдерге құйылады. Жануарлар мен құстар суды өзен мен көлдерден ішеді.Бұлақтарды қорғап, сақтауымыз керек.Ал өсімдіктер суды жердің астынан алады.Жаңбыр ағаштар ды,бұталарды суарады,барлық өсімдіктер ге су береді.

Сендер қалай ойлайсыңдар,су тағы не үшін керек?

Су мен ауаның қасиеттерін талқылау:

Балалар судың түсі бар ма?

Тағы су туралы не айтуға болады?

Дәмі бар ма?

Иісі бар ма?

Ал ауаның қандай қасиеттері бар?

Балалар,ал су қандай күйде болады?

(мұз,су көрсету,интерактивті тақтадан көрсету)

Дұрыс айтасыңдар,қатты және сұйық күйде болады.Сонымен қатар газды (пар) күйінде болады.(шәйнек қайнаған сумен көрсету,ин.тақтадан көрсету)

Жазда су сұйық,қыста қатады,көктемде сұйық болады.

Балалар,өсімдіктер мен адамдың өсуі үшін тагы не керек?

Сендер күн туралы не ойлайсыңдар?ол қандай?

Бізге күн не үшін керек?

Дұрыс,жарық өсімдіктер мен адамдарға қажет.

Сергіту сәті:

Дыбыс естіледі.Қошақан келеді.Ол кірқо жалақ,жылайды,жөтеледі.

Балалар,бізге кім келді,өзі кір,өзі бақытсыз?

Қалай ойлайсыңдар оған не болған,ол неге кірқожалақ.

Қошақан:мен көлдің жанымен сендерге қонаққа келе жаттым,күн ыстық болды, мен көлге шомылдым.Шомылып шыққан соң осындай кірқожалақ болдым.Балалар сендер білесіңдер маған не болғанын?

Ой,есіме түсті.Көлдің шетінде мен үлкен трубаны көрдім заводтан тартылып тұрған.Одан лас су ағып тұрды.(суретті инт.тақтадан көрсетеді).Сосын ұзын труба көрдім,одан қара түтін шығып жатты.(заводтағы трубаны көрсету инт.тақтадан)мен түтінді жұтып жөтелдім.Мен өзімді жайсыз сезіндім.

(Тәрбиеші қошақанды жуынуға жібереді)

Ойын: «су,ауа,жер»

Қошақан келеді.Балалар,қандай таза су сендердің крандарынан ағады.

Тәрбиеші:Балалар қалай ойлайсыңдар,су ол жерде қайдан пайда болды?

Суды жер астынан алады.Ол жерде су тап таза,а егер сыртқа шықса бұлақ болады.

Кім бұлақтың суын ішіп көрді?

Таза суды қалай айтады?

Қошақан:жер бетінде таза су аз,сондық тан ұқыпты пайдалану керек.

Тәрбиеші:Қалай ойлайсыңдар,таза су көп болу үшін біз не істеуміз керек?

Дұрыс айтасыңдар.Менің үйге кетуім керек .Рахмет сендерге,маған жуынуға рұқсат бергендеріне.Сау болыңдар.

Тәрбиеші қошақанға лас судан,ауадан жайсыз сезінгенін естеріңе салады.

Қалай ойлайсыңдар, қошақан енді осындай жағадайға түспеу үшін не істеу керек?

Ойын: «игровизор»(инт.тақтада көрсету)

Су –вода-water-(вotэ)

Ауа-воздух-аir-(aйа)

Балалар қызығушылық таны тады.

Тәрбиешіні зейін қойып тыңдайды

Глобус

Оны жұтып,өмір сүру үшін керек деп айтады.

Мұрынға

Тыңдайды

Балалар бір шарды үреді,ал біреуін үрмейді

Тыңдайды

Біздің кеуде қуысымыз шар сияқты үріліп тұрушы еді және біз өмір сүре алмас едік

Балалар тәжірибе жасайды

Біз дем ала алмаймыз.

Таза ауаны өсімдіктерден аламыз.

Өсімдіктерге су керек

Балалардың жауаптары

Тәрбиешіні мұқият тыңдайды

Өмір сүру,жуыну,суға түсу үшін

Жоқ

Судың пішіні жоқ.Ол қандай ыдыста болса,сол ыдыстың көлемін алады.

Жоқ

Жоқ

Ауа көзге көрінбейді,иісі жоқ,пішіні жоқ,салмағы жоқ

Сұйық,мұз

Балалар қарап,бақылап отырады.

Күннің көзі

Жарық,ыстық болады

Жарық болу,жылыту үшін

Қошақан

Балалардың жауаптары

Балалар қошақанды тыңдайды

Балалардың жауаптары

Суреттерге назар салып қарайды

Балалар ойынға белсене қатысады.

Балалар орындарына отырады.

Қошақанның тазалығына қарайды

Балалардың жауаптары

Мөлдір,хрусталді

Кранды жауып жүру,текке төкпеу керек

Балалардың жауаптары

Ойынға қатысады

Балаларға айтқызу

ІІІ кезең-

Рефлекстік түзету

Су мен ауаның тазалығын сақтап,қорғау керек.Оларды ластамау керек.Көлге қоқыс тастамау,машина мен велосипед терді жумау керек.Ауа таза болу үшін жаққан алауға қоқыс тастамау.

Ауа мен су еліміздің байлығы,адамдар дың,жануарлардың,өсімдіктердің ден саулық кепілі.

Балаларға тақпақ айтқызып оқу іс әрекетін аяқтау.

Балалар тәрбиешіні тыңдай ды

Бұтақтарды сындырмай,

Тазалықты сақтайық.

Гүл өсіріп,су құйып,

Табиғатты қорғайық.

Іс-әрекет кезеңдері

Тәрбиешінің басқарымдық қызметі

Балалардың іс-әрекеті

І кезең мотивациялық-қозғаушы

Шаттық шеңбері:

Кел, балалар, күлейік!

Күлкіменен түлейік!

Қабақ түйген не керек!

Көңілді боп жүрейік!   

Балалар шаттық шеңберіне тұрып, бір-біріне жылы

лебіздерін білдіреді.

ІІ кезең Ұйымдастырушылық ізденушілік

1) Жұмбақ жасыру: Балалар мына жұмбақтың жауабын дұрыс тапсаңдар, бүгінгі әңгімеміз не жайлы екенін білесіңдер?
Ызыңдап ән салады
Жұп – жұқа қанаты
Тәттіге тамсанып
Қоқысқа қонады Ол не?
Гүлдерге қонады
Шырынын сорады
Түр – түсі сары – ала
Бұл не?

Қылдай белі бүгілген
Өзінен де жүгі үлкен. Ол не?
- Бұл жұмбақтар не жайлы, оларды бір сөзбен қалай атайды?
- Балалар тағы қандай жәндіктерді білесіңдер? - Құмырсқа, көбелек, шыбын, ара
- Жәндіктердің аяғы нешеу?
- Олар иісті сезе ме?
- Ұша алатын (секіретін, жорғалайтын) жәндіктерді атаңдар.

- Ең мазасыз жәндікті кім біледі? – Шыбын
- Қалай ойлайсыңдар, ара пайдалы жәндік пе, әлде зиянды жәндік пе?

2) «Аралар ойыны: Ойынды бастамас бұрын балалармен пікір алмасу жүргізу.

- Тағы қандай жәндікті еңбекқор деп айтуға болады?
- Қалай ойлайсыңдар, құмырсқалар жалғыз тұра ма, әлде топтанып па?
- Құмырсқа қысқа азық жинай ма?
- Құмырсқаның илеуін бақылап, жауынның жауатынын қалай білуге болады? (илеуге кіретін тесікті бекітіп тастайды)
3) Ой тастау:
- Егер жәндіктер жер бетінен мүлдем жойылып кетсе, не болар еді?
- Жазда қандай жәндіктерді кездестірдіңдер?
- Жазда олар көп бола ма?
- Жәндіктер қайда қыстайды?

4) Көзге арналған жаттығу: Көбелектің сендермен ойнағысы келеді. Сендер оның қалай ұшатынын байқап, көздеріңмен артынан ілесіп отырыңдар. Көбелек жоғары, төмен, оңға, солға ұшады.
- Көбелек қайда ұшты?

Балалар жұмбақты мұқият тыңдайды.

Шыбын

Ара

Құмырсқа

Оларды бір сөзбен Жәндіктер деп атаймыз.

Құмырсқа, көбелек, шыбын, ара

4, 2, 6

- Дәмді иісті мұртшаларымен сезеді

- Шегіртке, инелік, қоңыз, маса т, б

– Шыбын

Пайдалы

- Аралар гүлдерден бал жинайды. Оны аю жақсы көреді. Ол омартадағы балды жеуге тырысады. Аралар оны жолатпайды.
(Балалар араның Ыз – ыз – ыз – ызыңдағанын келтіреді)

- Құмырсқаны
Құмырсқаның үйі неге «илеу» деп аталатынын түсіндіреді. (Құмырсқа суреті көрсетіледі) Біреуі илеу салады, бірі илеуге кіріп – шығатын жол салады, азық тасиды)

Кейбіреуі құрт, қуыршаққа айналады, ал үлкендері өледі. Кейбіреуі тасалау жерге тығылып, ұйқыға кетеді.

Жоғары, төмен, оңға, солға. Балалар көбелек сияқты ұшады, гүлге қонады, шырынын ішеді, ұшып қайтадан орындарына отырады.

ІІІ Рефлексивті-түзеуші

«Қиынды суреттер» ойыны. Араның, көбелектің, құмырсқаның суреттері 2, 3, 4 бөлікке қиылған. Балалар қиындылардан жәндіктердің суретін құрастырады.

Балалар қиындылардан жәндіктердің суретін құрастырады.

Іс-әрекет кезеңдері

Тәрбиеші басқарымдық қызметі

Балалар қызметі

І кезең мотивациялық-қозғаушы

Балалар қарандаршы қаншама бізге қонақтар келіп отыр, амандасайықшы.

-Балалар бүгін мен таңертен балабақшаға келсем, есік алдында мынандай әдемі сандық тұр екен.

-Ал осы сандықты ашу үшін жұмбақты тауып алындар.

Жұмбақ.

Бұтақта ілініп тұрамын,

Піскенде себетке құладым.

-Бұл не?

Балалар амандасады үш тілде.-Сәлеметсіздер ме! Здравствуйте!, Good morning!

Балалар сандыққа таңғалады қызығып.

Жұмбақты табады.

-Бұл жеміс.

ІІ кезең Ұйымдастырушылық ізденушілік

-Сандық ашылды, ішінде не бар екенің көрейік.

Мынау нелер?

Дән қалай орысша?

Ағылшынша The seed

Ия, кей кезде тұқым деп айтуға болады.

-Дұрыс айтасындар.

Әр балаға дәндерді таратам.

-Дастан сенде ненің дәні?

Good

-Саяна сенде ненің дәні.

Good

-Дәндердің түстері қандай болады екен?

-Көлемдері қандай болады?

-Сонымен бүгінгі оқу қызыметіміз не жайында?

-Яғни бүгінгі тақырыбыз Дәннен жемістін қалай пайда болуын анықтап, көріп, зерттеп көреміз.

Слайд көрсету

ИКТ. Д/о «Жемісін тап?»

-Жарайсындар балалар. Біз осы жемістер-көкөністер туралы тақпақтар білеміз.

-Керемет.

Слайдттар көрсету

-Біз балалармен бірге Заречный аумағында орналасқан Жылыжайға барып келдік.

-Ал енді бізге Алма қалай өсетінің Әділ айтып береді.

Көкөністермен жемістерді қарайтын кісі ол Бағбан деп аталады. Ол кісінің енбегі өте қиын.

Ал біздеде қазір Бағбан ата секілді пиязды отырғызайық.

Кеуделерімізде мынадай белгілілеріміз бар, соған назар аударып өз ыдыстарын тауып алындар.

-Менде сары дөнгелек, яғни менің ыдысымда дөнгелек сары болады.

Қол жаттығу

Оң қолымда бес саусақ,

Сол қолымда бес саусақ.

Қосып едім екеуін.

Болып шықты оң саусақ.

-Алдарында топырақ салынған ыдыс, пияз тұқымы, таяқша, су құйғыш барма ?

-Бізде де тобымызда осындай Жылыжай жасап осы пиязды баптап, күтіп. Өскен сон асханаға тапсырамыз. Аспазшылар тамаққа салады. Сосын сендер жейсіндер.

Слайдттар көрсету

Алдымен топырақта шұнқыр жасаймыз, тұқымды алып ішіне саламыз, қобсытамыз, өсу үшін не құйямыз?

-Міне пияз тұқымын ектік, енді топта шағынғана жылыжай жасап, осы жасаған енбектерімізді баптап, күтеміз.

Әр бала өз пиязын баптап, қарайды.

Еңбек туралы Мақал-мәтел айтады.

-Кәнеки бойымызды жазайықшы. Көкөністермен жемістерді есімізге түсіріп.

Алжапқыштарына назар аударындар, көкөністер бақшаға барады, жемістер баққа барады. Керекті жеміс көкөністерді тандап алып, ол туралы қысқаша айтып береді.

Сосын себеткеге салады.

-Біз не жинадық?

-Енді олармен біз не істейміз?

-Жер алдында не істейміз?

Ал көкөніспен жемістен не жасауға болады?

Бірінші топ алдымен көкөністен салат жасайды. Екінші топ қарап тұрады.

Дәмі болу үшін біз не саламыз. ? Пішақпен қалай жұмыс жасайтының айтып кету.

Екінші топ жемістен шырын жасайды, бірінші топ қарап тұрады. Алма ағылшынша apple

-Біз көкөністермен

жемістерден не жасадық?Ағылшынша салат ол Salad

Ағылшынша шырын ол Juice

Ұнадыма?

-Қызығып сандықтын ішін қарайды.

-Бұл дәндер.

-Это семечко

The seed

Әр бала өз алған дәндерін анықтап, қарап, ненің дәні екенің айтады.

-Мынау қарбыз дәні.

-Мынау алма дәні.т.с.с

-Дәндердің түсі қара, ақ болады.

-Көлемдері үлкен, кіші болады.

-Дәндер жайында айтамыз.

Әр бала өзіндік жұмыс жасайды. (дәннің жемісін табады). Бір бірлеп тақтаға жақындап дәнің жемісін табады.

Балалар тақпақтар айтады.

Алма, қарбыз, қауын, жүзім, шие туралы

-Бір бала шығып Жылыжайда не көргенің айтып береді.

Біз Жылыжайға бардық. Онда көкөністер өседі: пияз, қызанақ, қияр. Іші өте жылы. Көкөністерді сақтайтын қоймалары бар екен. Бағбан әжей бізге қияр берді.

Балалар тақтаға назар аударып қарайды.

Бағбан деп қайталайды.

Тақтаға суреттерге назар аударыды өсу кезеніне қарап.

Балалардың өздік жұмыстары тәрбиешінің басшылығымен.

Балалар өз ыдыстарын тауып алады.

Балалар тақпақты айтып, қимылмен көрсетеді.

-Балалар өз заттарын ретімен тексереді.

-Ия.

Тақтаға назар аударады.

Өздері кіріседі.

-Су құйямыз.

-Өз істеген жұмыстарына қарап, қуанады. Бір бала өз жұмысы туралы айтып береді.

(қолдарын дымқыл салфеткамен сүртедеді)

Пияз туралы тақпақ айтады.

«Енбек етсен ерінбей, тояды қарын терінбей".

«Бір енбектің бір рахаты бар».

«Енбектің наны тәтті, жалқаудың жаны тәтті».

Балалар екі топқа бөлініп, көкөністермен жемістерді тандап, қысқаша айтып беріп себеткеге саламыз.

-Мынау сәбіз. Ол көкөніс. Бақшада өседі. А дәрумені бар.

-Мынау алма. Ол жеміс. Бақта өседі. А дәрумені бар.

-Көкөністермен жемістерді.

-Уйге апарып жейміз.

-Сумен дұрыстап жуамыз.

-Компот, шырын, тосап, десерт.

-Тамаққа саламыз, салат жасаймыз.

Балалар көкөністен салат жасайды.

Дәмі болу үшін тұз, май құйямыз. Дәмін алады.

Балалар жемістен шырын жасап дәмін көреді.

apple

-Шырынмен салат.

Salad

Juice

-Ия, ұнады.

ІІІ Рефлексивті-түзеуші

Бүгінгі оқу қызыметімізді есімізге түсірейік.

Мнемосызба арқылы.

Кім айтып береді?

Жақсы жарайсындар. Қалған дәндерді алып уйде аналарымен Жылыжай жасап көріндер.

Балалар орташа шенбер жасап, тақтаның қасына жақындайды.

Сандықты әкелдіңіз, ішінен дәндер шықты, пиязды өсірдік, жемістер жинадық, шырын, салат жасадық.

Іс- әрекеті кезеңі

Тәрбиешінің басқарымдық қызметі

Балалардың іс- әрекеті

І кезең- мотивациялық- қозғаушы

Шаттық шеңбер:

Шеңбер болып тұрайық: Дос болайық бәріміз,

Жарасып тұр сәніміз.

Тыныштықты сақтаймыз,

Атсын күліп таңымыз

Шаттық шеңберңне тұрып орындайды да айтады:

Дос болайық бәріміз,

Жарасып тұр сәніміз.

Тыныштықты сақтаймыз,

Атсын күліп таңымыз.

ІІ кезең Ұйымдастырушылық ізденушілік

Балалар осы ертегілердің мазмұнын білесіңдер ме?

Олай болса осы ертегі-лерден үзінді айтамын, ал сендер қай ертегі екенін айтасыңдар.

Ерегілерден үзініді айту:

-Домалап келе жатты, алдынан қасқыр шықты, Бұл қай ертегі?

-Мен шиқылдауық тышқанмын, мен бақылдауық бақамын, кел қоян сенде бізбен бірге тұр. Бұл қай ертегі?

Балалар бүгін біз тағы бір ертегімен танысамыз. ол үшін автобусқа мініп, ертегі театрына барамыз. Міне ертегі театрына жеттік, енді ертегі көрейік.

Тәрбиеші ертегіні оқи балалардың қызығушылығын арттырады.

Ертеде Мақта қыз бен мысық дос болыпты, Бір күні Мақта қыз үйін сыпырып жатып, мейіз тауып алады. Мақта қыз мысықты шақырады, мысық келмейді, біраздан соң мысық келеді... (жалғасады).

Балалалр бұл ертегі қалай аталады екен? Ертегі сендерге ұнады ма?

Несімен ұнады?

Сөздік жұмыс:

Мысық-кошка, сиыр-корова, ағаш-дерево.

Сергіту сәті

Енді балалар осы ертегіні кім маған айтып береді?

Слайд көрсету.

Ойын: «Суретіне қарап, таны».

Мұқият тыңдайды.

Иә, бұл ертегілердің мазмұнын білеміз.

Зейін қойып тыңдайды.

Бұл Бауырсақ ертегісі.

Үйшік ертегісі ғой.

Автобусқа мініп ертегі театрына келеді.

Ұнады.

Ертегі бойынша өз ой-пікірлерін айтады.

Тілдік шеберлігін молайтып, нақты сөйлеуін қалыптастырады.

Қимылмен көрсету.

Балалалр ертегінің мазмұнын айтады.

Ойынға белсенді қатысады.

ІІІ кезең- рефлексивті- түзеуші

. Бүгін қай ертегімен таныстық?

Ертегі кейіпкерлерін рет-ретімен кім айтып береді?

Мақта қыз бен мысық ертегісімен таныстық.

Мақта қыз, мысық, сиыр, ағаш, қыздар, дүкенші, тауық, тышқан.

Іс-әрекет

кезеңі

Тәрбиешінің басқарымдық қызметі

Балалардың іс-әрекеті

I кезең-

мотивациялық-

қозғаушы

Шаттық шеңбері:Музыка қойып, балаларды шаттық шеңберіне жинаймын. Кел,балалар,күлейік! Күлкіменен түлейік!

Қабақ түйген не керек?

Көңілді боп жүрейік.

Балалар шеңбер бойына тұрып,өлең жолдарын айтып,өлең мазмұнына қарай қимыл-әрекет 

Балалар  тәрбиешіні  тыңдап,  шаттық  шеңберіне   жиналады.Балалар  үлкен  шеңбер  құрып түрады.да  жүрекшені  ұстап  тұрады да айтады: «Балалардың  мейірбандық  жүрегі,

Адамдарға  бақыт, шаттық  тіледі»,-

 Балалар  өлең  жолдарын  қосылып  қайталап, қасындағы  көршісіне  оның  жақсы  қасиеттерін  білдіретін  жылы  сөздер  айтады.(Сен  мейірімдісің!  Сен  кішіпейілсің!  Сен  әдемісің!  Сен  қайырымдысың!)

IIкезең-ұйымдастырушылық -ізденушілік

-Балалар хайуанаттар бағына кім барды? Ол жерден қандай аңдар көргендерінді еске түсіріндерші?

-Мен сендерге жұмбақ жасырамын, ал сендер шешуін табыңдар. Шешуін дұрыс тапқан бала сол аңнын суретін тақтаға іледі. 1.Өзі бір қу. Жүрген жері айқай мен шу. Ол қай аң? 2.Қорбан, қорбан етеді,Орман оның мекені.Тәтті балға тойып ап,Қыста балға кетеді. Бұл не? 3.Сұр түсті Ақсиған көп тісті. 4. Секең, секең етеді,

-Жарайсыңдар, балалар, енді осы аңдар туралы кім айтып береді?

-Ал тиінді көргендерің бар ма?Сендердің көпшілігің тиінді байқамай қалуларың да мүмкін, себебі: ол кішкентай әрі көбінесе ағаштардың басында жүреді. Біз бүгін тиін жайлы әңгімелесеміз. Міне, мынау-тиін (суретін көрсетеді). тиін қарағайлы ормандарды мекендейді екен. Тиін туралы білгілерің келсе, алдыларыңда тұрған суретке назар аударыңдар.

-Тиіннің түсі, денесі, құлағы, құйрығы қандай?

, қалай ойлайсыңдар тырнақтары қандай қызмет атқарады?

-Ал мықты тістері мен әдемі әрі ұзын құйрығы қандай қызмет атқарады? Дұрыс айтасыңдар, Олар қатты суық болған кезде домаланып жатып, құйрықтарын жамылғы ретінде пайдаланып ұйықтайды.Қыстыгүні тиіндердің жүндері үлпілдек, жұмсақ, қалын, ұзын, ал жазға қарай керісінше жұқа, сирек, қысқа әрі қатайған болып келеді. Тиіндер жылына екі рет күзде және көктемде түлейді. Ұясын ағаш басына, кейде кеудесіне не жартас жарығына салады.

-Тиіндер қысқа қандай дайындық жасайды? -Оларды қай жерге жинайды? Уақыт өте келе олар жемін қай жерге көмгендерін ұмытып қалады. Қыс түскенде олар жинаған қорларының кейбіреуіне ғана кездейсоқ тауып алады. Тиіндердің бұндай аңқаулығын басқа жануарлар мен құстар жақсы пайдаланады. Миға шабуыл -Балалар, тиіндердің де табиғаттың көркеюіне, өсіп-өнуіне көмегі тиеді екен. Олар да адамдар сияқты өсімдіктерді отырғызады. Кәне, ойланайықшы, олар өсімдіктерді қалай отырғызуы мүмкін? Олар құйрықтарын ағаштан-ағашқа секіру кезінде тепе-теңдікті сақтау үшін және аязды күні суықтан қорғау үшін қолданады.. -ағаштардың қуыстары мен ойық жерлеріне тасып қор жинайды Ағаштың діндерін ойып, қуыс етіп жасайды

Балалар жұмбақтың шешуін табады.

-Түлкі

-Аю

-Қасқыр

-Қоян.

Балалар суретке қарап, аңдар туралы білетіндерін әңгімелейді.-Бар.

-Тиіннің түсі қызғылт, үстінде жүні бар, құйрығы ұзын, құлағында шашағы бар, әдемі көздері жылтырап тұрады.

Ағаштың діндерін ойып, қуыс етіп жасайды.

-Шырша, балқарағай жаңғақтарымен көректенеді. Олар ағашқа өрмелеп шығуы және қорегін ұстап тұруы үшін ыңғайды.

-Тиіндер тісімен қатты жаңғақтарды шағып әрі кеміріп жей алады. Ал құйрығы ағаштан-ағашқа секіру үшін керек. -Қыста жеу үшін жаңғақтар мен саңырауқұлақтар жинайды.

-Ағаштардың жемістері мен жаңғақтарын, бүрлерін, саңырауқұлақтарды жинайды. Ағаштардың түбін қазып көміп тастайды.

Орман оның мекені.

-

Балалар тәрбиешімен бірге қимыл -қозғалыспен жайсайды.

. Жаз, күз мезгілінде тиіндер тоқ жүрсе де, қыс маусымына дайындық жасайды екен.. Балалар тиін суретін көріп оны таниды Тиіннің түсі ақшыл сұр не жирен үлпілдек, қалын жүнді, құйрығы қзын, құлағында шашағы болады. Аяқтарында ұзын тырнақтары бар. . Балалар хайуанаттар әлемінен аю, қоян, түлкі, қасқыр, піл, арыстан, маймыл т.б. аңдарды көргендерін айтады, -

III кезең-

Рефлексивті- түзеуші

Балалардан бүгінгі жиыннан алған әсерлерін,көңіл күйлерін,немен айналысқандарын,не үйренгендерін сұраймын.

Жақсы қатысқан балаларды мақтап – мадақтау.

Қойылған сұрақтарға жауап беріп, пікірлерін бөліседі Сабақтағы көңіл күйлерін дәптердегі таңбаларға белгілейді.