Сабақтың тақырыбы: "Негізгі және туынды етістіктер"

Сабақтың тақырыбы: Негізгі және туынды етістіктер.

Сабақтың мақсаты:

а)Коррекциялық – білімділік: Негізгі және туынды етістіктер туралы  білімдерін кеңейту, олардың өзгешелігін жаттығу барысында меңгерту,

ә)Коррекциялық – дамытушылық:  Белсенді және енжар сөздік қорын молайту, байланыстырып сөйлеуін дамыту, есте сақтау және ойлау дағдыларын арттыру,

б)Коррекциялық- тәрбиелік:  Оқушыларды тапқырлыққа,  жинақылыққа, шапшаңдыққа тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі: Кестелер, үлестірме парақшалар, суреттер,

Сабақтың түрі: Жаңа білімді меңгерту.

Сабақтың кезеңдері:

І.Психологиялық – педагогикалық әзірлік.

Армысың, Алтын Күн,

Армысың, Жер – Ана.

Армысың, Көк Аспан.

Армысың, достарым.

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру.

а) Етістік дегеніміз не?

ә) Ол қандай сұрақтарға жауап береді?

б) Оның түрлері қандай?

в) Жаттығу жұмысына талдау жүргізу.

ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру.

Сурет бойынша  сабақты түсіндіру. Сурет соңында сөйлемдер жазылған. (Суретте тақта алдындағы оқушы бейнеленген.)

1) Кезекші, тақтаны сүрт.- Кезекші тақтаны сүртті.

 Сөйлемдегі  сүрт –түбірі,  -ті – жұрнақ.

2) Талғат сабақ айт. – Талғат сабақ айтты.

Бұл сөйлемдердегі  сүрт –сүртті, айт – айтты сөздеріне сұрақ қою. Ережені айту, жұрнақ арқылы жасалған етістікті көрсету.

1. Кестемен жұмыс

• Етістіктер негізгі және туынды етістіктер болып екіге бөлінеді.

Түбір күйінде (жұрнақсыз)  тұрып қимылды, істі білдіретін етістік негізгі етістік деп аталады. Мысалы. Ал, айт, бар, жаз, қал, қара, кел, кет, отыр, тұр, оқы. Т.б.

• Жұрнақ арқылы жасалған етістік туынды етістік деп аталады.

Мысалы: тазалады, орындады, жазылды, айтты, қалды, отырды.

Негізгі және туынды етістіктер ережесін І-ІІ деңгейлі оқушыларға қайталату.

• Балалар, бүгінгі сабағымызды ойын түрінде өткізейік.

Сынып 3 топқа бөлінеді. Әр топ белсенділігіне қарай бағаланады:

Жұлдызшы – бес – белсенділер.

Төртбұрыш – төрт – ізденушілер,

Үшбұрыш – үш – үміткерлер.

2) Топпен жұмыс.

1) Етістік дегеніміз не?

2) Етістіктің түрлерін атаңдар.

Түбір                                                                туынды                                          

                                        Етістік

Дара                                                                күрделі

3) Кітаппен жұмыс. 1- жаттығу. Екі бағанға негізгі және туынды етістікті ажыратып жазу.

Негізгі етістіктер:                              Туынды етістіктер:

Оқы, бер, бол.                                   сула, көрін, қолда

4) Ойындар: «Жалғасын тап»  

Мақал – мәтердердің сыңарын таптыру, етістікті тап.

Әкеге қарап ұл өсер,                                 Батыр бір өледі,

(Шешеге қарап қыз өсер)                         (Қорқақ мың өледі.)

5) Жаттығу орындату.

2 – жаттығу. Сөйлемдерді оқып, негізгі, туынды етістіктерді ажыраттыру. (ауызша)

6) «Хат тасушы» - ойыны.

    Берілген қима қағаздағы сұрақтарға кім жылдам жауап берсе, соларға     

    (жұлдызша, төртбұрыш, үшбұрыш) белгілеріндегі хат беріледі.

І топ.

1) Етістік дегеніміз не?

2) Туынды етістік дегеніміз не?

ІІ топ.

1. Негізгі етістік дегеніміз не?
2. Дара етістік дегеніміз не?

ІІІ топ.

1. Сөз таптарын атап беріңдер.
2. Түбір етістік дегеніміз не?

Оқушылардың жауаптары тыңдалып, сол бойынша геометриялық пішіндегі хат табыс етіледі.

ІV. Оқушыларды бағалау.

Енді қолындағы геометриялық пішіндер арқылы кім қандай белгі алды ?

 Жұлдызша - бес – «Білгірлер» атағын алды,

 Төртбұрыш  - төрт – «Ізденушілер» атағын алды,

Үшбұрыш – үш – «Үміткерлер» атағын алды.

V. Үйге тапсырма.

І –ІІ деңгейлі оқушыларға  3 – жаттығуды көшіріп жазу, Ережені жаттау. Етістіктің негізгі және туынды түрлерін ажырату.

ІІІ -  ІV деңгейлі оқушыларға 3 – жаттығу.  Өлеңді көшіріп жазу. Ережені оқу.