Контейнермен ж?к тасымалдау. Етістік. Негізгі ж?не туынды етістік.

?аза?стан Республикасыны? Білім ж?не ?ылым министірлігі

Шы?ыс ?аза?стан облысы ?кімдігіні? Білім бас?армасы

«К?лік колледжі» коммуналды? мемлекеттік ?азыналы? к?сіпорны

№ 11 саба?

П?н: К?сіби ?аза? тілі

Топ: 21 ЭА

Та?ырыбы: Контейнермен ж?к тасымалдау. Етістік. Негізгі ж?не туынды етістік.

Саба?ты? ма?саты:

1. Білімдік: Контейнермен ж?к тасымалдау та?ырып аясында жа?а лексикамен танысып, с?здік ?орын молайту, ??ымдарын ке?ейту, білімдерін толы?тыру. Етістік туралы ма?л?мат беру, ма?ыналы? ж?не ??рылымды? т?рлерін ажырату, жасалу жолдарына то?талу.

2. Дамытушылы?: О?ушыларды? шы?армашылы? ?абілеттерін дамыту. Зерттеу, тал?ылау барысында ?з т?жырымын бас?алармен салыстыру?а, ?з ойын еркін айту?а ?йрету ар?ылы о?ушыны? таным м?мкіндігін дамыту. Байланыстыра с?йлеу ж?не сауатты жазу да?ды мен біліктілігін арттыру. А?паратты ??ралдармен ж?мыс істеу да?дыларын дамыту.

3. Т?рбиелік: Мемлекет саясатын, тілін, жерін ??рметтей алатын, к?сібі жа?ынан к?з?арасы ке?, жа?а заман талабына сай маман т?рбиелеу.

П?наралы? байланыс: «Орыс тілі», «Ж?к тасымалын ?йымдастыру технологиясы» п?ндері

Саба?ты? типі: біліктілік пен да?дыны ?алыптастыру

??рал –жабды?тар, к?рнекі ??ралдар: мультимедиялы? ?ондыр?ы, ?лгі кесте-сызбалар, слайдтар, ?лестірмелі материалдар,видеофильмдерден ?зінді.

Саба?та ?олданылатын ?дістер мен технологиялар: а?паратты? технология, ойын технологиясыны? элементтері, халы?ты? педагогика, жекелеген ж?мыс.

Жергілікті компонент: ?аламызда?ы контейнермен ж?к тасымалдануы.

Саба? ??рылымы:

І.

?йымдастырушылы? кезе?

2 мин

ІІ.

Саба?ты? ма?сатымен таныстыру

3 мин

ІІІ.

?й ж?мысын с?рау

20 мин

І?.

Жа?а та?ырып

50 мин

Бекіту

10 мин

?І.

?й тапсырмасы

2 мин

?ІІ.

?орытындылау

3 мин

?олданыл?ан ?дебиеттер:

1. А.Ш. Бектуров. Казахский язык для всех. Алматы, 2004 ж

2. Т.М.Арты?ова. Опорные схемы по казахскому языку.

3. ?аза? тілі жо?ар?ы сынып о?ушылары мен студенттерге. Алматы, 2000 ж

4. Г. ?. Рысбаева. ?аза? тілі. Грамматикалы? аны?та?ыш. Алматы, 2000 ж

5.М.С.Ходош. Грузовые автомобильные перевозки. Москва, 1986 г.

Саба?ты? барысы:

І. ?йымдастыру кезе?і.

С?лемдесу. Киім ?лгісін тексеру.

Кезекшіні? есебі. О?ушыларды т?гендеу.

ІІ. Саба?ты? ма?сатымен таныстыру.

Саба??а дайындау, бейімдеу (мотивация).

Саба?ты? та?ырыбы мен ма?сатымен таныстыру.

Саба?ымызды? ма?саты: ?ткен та?ырыпты ?айталаймыз. Ал жа?а та?ырыбы аясында жа?а лексикамен танысып, с?здік ?орымызды молайтамыз, м?тінмен ж?мыс жасаймыз, ?р т?рлі тапсырмалар ар?ылы білімізді толы?тырамыз. Грамматикалы? та?ырыппен танысуды жал?астырамыз.

ІІІ. ?й тапсырмасын тексеру.

?ткен та?ырыбымыз:

Орталы?тандырыл?ан ж?к тасымалдауды? тиімділігі, оны ?йымдастыру. Сан есім.

1. М?тінні? мазм?нын айту.

2. М?тінді с?ра?-жауап ар?ылы тексеру /викторина/

К?лік тасымалында кімдер ?атысады?

Тасымалды? ?андай т?рлері бар?

Орталы?тандарал?ан тасымал нені ?амтамасыз етеді?

Орталы?тандырылма?ан тасымал ?алай ?йымдастырылады?

Орталы?тандарал?ан тасымалды? арты?шылы?тары неде?

Ал?аш?ы рет орталы?тандарал?ан тасымал ?айда ?олданылды?

Орталы?тандарал?ан тасымал ?айда колданылады?

К?біне ?андай ж?ктерді тасымалдауда ?олданылады?

?азіргі уа?ытта орталы?тандырыл?ан тасымалмен ?анша пайыз ж?к тасымалданады?

Орталы?тандарал?ан тасымалды? тиімділігі неде?

3. Сан есімді ?айталау /семантикалы?картамен ж?мыс /

І?. Жа?а саба?.

1) Бейнефильм к?ру /жа?а та?ырып?а к?шу/.

2) С?здік ж?мысы

С?здерді о?у
С?здері? ма?ыналарын т?сіндіру
С?з тіркестерін ??растыру
С?йлем ??растыру
Термин ж?не к?сіби с?здерді? ма?ынасын ашу
Ребус шешу

ыдыссыз – бестарное

к?п д?ркін – многократно

??рыл?ы – приспособление

аралас - смешанное

?атынас –сообщение

?мбебап – универсиальные

арнаулы – специальные

бір тектес – однотипные

ж?к к?тергіштік - грузоподъемность

б?йір ?абыр?асы – боковые стенки

к?рделі - капитальный

жиылмалы – ??растырмалы - сборно-разборные

ірі тонналы - крупнотоннажные

3) М?тінмен ж?мыс.

М?тінді о?у /кезектесіп о?у/.
М?тінге с?ра?тар ??растыру.
С?ра?тар?а жауап беру /бір-біріне с?ра? ?ойып, жауап беру/
М?тіннен етістікті табу

Контейнерлерде ж?ктерді тасымалдау.

Контейнер деп ж?ктерді ыдыссыз тасымалдау кезінде к?п д?ркін ?олданылатын, механикалы? тиеу мен т?сіруге бейімделген, сондай-а? ж?ктерді ?ыс?а мерзімде са?тау?а арнал?ан ??рыл?ыны атаймыз.

Контейнерлер бірнеше белгілер бойынша топтастырылады. Тасымалды орындау т?сіліне байланысты транзитті, олар аралас ?атынаста ж?ктерді тасымалдау ?шін арнал?ан ж?не жергілікті, тек ?ана ж?ктерді автомобильді тасымалында ?олданылатын болып б?лінеді.

?ызметіне ?арай ?мбебап, ?р т?рлі ж?ктерді тасымалдау ?шін арнал?ан ж?не арнаулы, бір немесе бірнеше бір тектес ж?ктерді тасымалдау ?шін бейімделген. Контейнерлерді? к?лемі мен ж?к к?тергіштігі МЕМСТ-пен аны?талады.

Аралас ?атынаста тасымалдайтын ж?не де, мысалы, Жол ?атынасы министрлігіне ?атысы бар ?р ?мбебап ж?не арнаулы контейнерлерде келесі трафаретті жазу мен белгілер со?тырылуы ?ажет: «?аза?стан, МПС» жазуы мен темір жол к?лігіні? белгісі (бал?а мен гайкалы кілт), б?йір ?абыр?асы, т?бесі мен ішінде контейнер н?мірі; бруттода?ы контейнер салма?ы, контейнердік ?зіндік салма?ы ж?не килограммда неттода?ы шекті ж?ктемесі, кубометрда берілген ішкі к?лемі; контейнер жасал?ан орны, мерзімі, со??ы к?рделі ж?ндеу ?ткізілген к?ндері. Тек арнаулы контейнерлерде «МПС» жазуыны? орнына контейнер иесіні? атауы жазылады.

Контейнерлер жасалу материалдарына ?арай а?аш, металл, а?аш-металды болады. Со??ы кездері контейнерлерді жасауда пластмасса ж?не ?р т?рлі резе?ке, каучук, полиэтилен, нейлон маталары, шыны пластик ?олданылады.

??рылымына ?арай жиылмалы-??растырмалы, ??растырылмайтын болып б?лінеді.

Ж?к к?тергіштігіне ?арай контейнерлер ірі тонналы (10-30т), ж?не орташа тонналы (2,5-5т) болып, аралас ?атынаста ж?ктерді тасымалдау ?шін ?олданылатын, сондай-а? автомобильді тасымалда пайдаланылатын кіші тонналы (0,625 ж?не 1,25 т) болады.

4) Етістік туралы м?лімет беру

Етістікті? аны?тамасы
Негізгі ж?не туынды етістік/ /кесте бойынша ж?мыс жасау/

5) Тапсырмалар орындау

Берілген с?здерден етістік жасау
М?тіннен етістікті табу, жасалу жолдарын аны?тау

?. Бекіту.

а) Видеофильм к?ру /маманды?пен байланыс/

?І. ?йге тапсырма

Етістікті? аны?тамасын, жасалу жолдарын білу
«Контейнермен ж?к тасымалдау» м?тініні? мазм?нын білу.
«Контейнермен тасымалданатын ж?ктер» презентация жасау

?ІІ. ?орытындылау.

а) О?ушыларды? білімдерін ба?алау.

?) Саба?ты ?орытындылау

О?ытушы:

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Контейнермен ж?к тасымалдау. Етістік. Негізгі ж?не туынды етістік.»

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министірлігі

Шығыс Қазақстан облысы әкімдігінің Білім басқармасы

«Көлік колледжі» коммуналдық мемлекеттік қазыналық кәсіпорны

№ 11 сабақ

Пән: Кәсіби қазақ тілі

Топ: 21 ЭА

Тақырыбы: Контейнермен жүк тасымалдау. Етістік. Негізгі және туынды етістік.

Сабақтың мақсаты:

1. Білімдік: Контейнермен жүк тасымалдау тақырып аясында жаңа лексикамен танысып, сөздік қорын молайту, ұғымдарын кеңейту, білімдерін толықтыру. Етістік туралы мағлұмат беру, мағыналық және құрылымдық түрлерін ажырату, жасалу жолдарына тоқталу.

2. Дамытушылық: Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту. Зерттеу, талқылау барысында өз тұжырымын басқалармен салыстыруға, өз ойын еркін айтуға үйрету арқылы оқушының таным мүмкіндігін дамыту. Байланыстыра сөйлеу және сауатты жазу дағды мен біліктілігін арттыру. Ақпаратты құралдармен жұмыс істеу дағдыларын дамыту.

3. Тәрбиелік: Мемлекет саясатын, тілін, жерін құрметтей алатын, кәсібі жағынан көзқарасы кең, жаңа заман талабына сай маман тәрбиелеу.

Пәнаралық байланыс: «Орыс тілі», «Жүк тасымалын ұйымдастыру технологиясы» пәндері

Сабақтың типі: біліктілік пен дағдыны қалыптастыру

Құрал –жабдықтар, көрнекі құралдар: мультимедиялық қондырғы, үлгі кесте-сызбалар, слайдтар, үлестірмелі материалдар,видеофильмдерден үзінді.

Сабақта қолданылатын әдістер мен технологиялар: ақпараттық технология, ойын технологиясының элементтері, халықтық педагогика, жекелеген жұмыс.

Жергілікті компонент: Қаламыздағы контейнермен жүк тасымалдануы.

Сабақ құрылымы:

І.	Ұйымдастырушылық кезең	2 мин
ІІ.	Сабақтың мақсатымен таныстыру	3 мин
ІІІ.	Үй жұмысын сұрау	20 мин
ІҮ.	Жаңа тақырып	50 мин
Ү	Бекіту	10 мин
ҮІ.	Үй тапсырмасы	2 мин
ҮІІ.	Қорытындылау	3 мин

Қолданылған әдебиеттер:

1. А.Ш. Бектуров. Казахский язык для всех. Алматы, 2004 ж

2. Т.М.Артықова. Опорные схемы по казахскому языку.

3. Қазақ тілі жоғарғы сынып оқушылары мен студенттерге. Алматы, 2000 ж

4. Г. Қ. Рысбаева. Қазақ тілі. Грамматикалық анықтағыш. Алматы, 2000 ж

5.М.С.Ходош. Грузовые автомобильные перевозки. Москва, 1986 г.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Сәлемдесу. Киім үлгісін тексеру.

Кезекшінің есебі. Оқушыларды түгендеу.

ІІ. Сабақтың мақсатымен таныстыру.

Сабаққа дайындау, бейімдеу (мотивация).

Сабақтың тақырыбы мен мақсатымен таныстыру.

Сабағымыздың мақсаты: Өткен тақырыпты қайталаймыз. Ал жаңа тақырыбы аясында жаңа лексикамен танысып, сөздік қорымызды молайтамыз, мәтінмен жұмыс жасаймыз, әр түрлі тапсырмалар арқылы білімізді толықтырамыз. Грамматикалық тақырыппен танысуды жалғастырамыз.

ІІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

Өткен тақырыбымыз:

Орталықтандырылған жүк тасымалдаудың тиімділігі, оны ұйымдастыру. Сан есім.

1. Мәтіннің мазмұнын айту.

2. Мәтінді сұрақ-жауап арқылы тексеру /викторина/

Көлік тасымалында кімдер қатысады?

Тасымалдың қандай түрлері бар?

Орталықтандаралған тасымал нені қамтамасыз етеді?

Орталықтандырылмаған тасымал қалай ұйымдастырылады?

Орталықтандаралған тасымалдың артықшылықтары неде?

Алғашқы рет орталықтандаралған тасымал қайда қолданылды?

Орталықтандаралған тасымал қайда колданылады?

Көбіне қандай жүктерді тасымалдауда қолданылады?

Қазіргі уақытта орталықтандырылған тасымалмен қанша пайыз жүк тасымалданады?

Орталықтандаралған тасымалдың тиімділігі неде?

3. Сан есімді қайталау /семантикалықкартамен жұмыс /

ІҮ. Жаңа сабақ.

1) Бейнефильм көру /жаңа тақырыпқа көшу/.

2) Сөздік жұмысы

Сөздерді оқу
Сөздерің мағыналарын түсіндіру
Сөз тіркестерін құрастыру
Сөйлем құрастыру
Термин және кәсіби сөздердің мағынасын ашу
Ребус шешу

ыдыссыз – бестарное

көп дүркін – многократно

құрылғы – приспособление

аралас - смешанное

қатынас –сообщение

әмбебап – универсиальные

арнаулы – специальные

бір тектес – однотипные

жүк көтергіштік - грузоподъемность

бүйір қабырғасы – боковые стенки

күрделі - капитальный

жиылмалы – құрастырмалы - сборно-разборные

ірі тонналы - крупнотоннажные

3) Мәтінмен жұмыс.

Мәтінді оқу /кезектесіп оқу/.
Мәтінге сұрақтар құрастыру.
Сұрақтарға жауап беру /бір-біріне сұрақ қойып, жауап беру/
Мәтіннен етістікті табу

Контейнерлерде жүктерді тасымалдау.

Контейнер деп жүктерді ыдыссыз тасымалдау кезінде көп дүркін қолданылатын, механикалық тиеу мен түсіруге бейімделген, сондай-ақ жүктерді қысқа мерзімде сақтауға арналған құрылғыны атаймыз.

Контейнерлер бірнеше белгілер бойынша топтастырылады. Тасымалды орындау тәсіліне байланысты транзитті, олар аралас қатынаста жүктерді тасымалдау үшін арналған және жергілікті, тек қана жүктерді автомобильді тасымалында қолданылатын болып бөлінеді.

Қызметіне қарай әмбебап, әр түрлі жүктерді тасымалдау үшін арналған және арнаулы, бір немесе бірнеше бір тектес жүктерді тасымалдау үшін бейімделген. Контейнерлердің көлемі мен жүк көтергіштігі МЕМСТ-пен анықталады.

Аралас қатынаста тасымалдайтын және де, мысалы, Жол қатынасы министрлігіне қатысы бар әр әмбебап және арнаулы контейнерлерде келесі трафаретті жазу мен белгілер соқтырылуы қажет: «Қазақстан, МПС» жазуы мен темір жол көлігінің белгісі (балға мен гайкалы кілт), бүйір қабырғасы, төбесі мен ішінде контейнер нөмірі; бруттодағы контейнер салмағы, контейнердік өзіндік салмағы және килограммда неттодағы шекті жүктемесі, кубометрда берілген ішкі көлемі; контейнер жасалған орны, мерзімі, соңғы күрделі жөндеу өткізілген күндері. Тек арнаулы контейнерлерде «МПС» жазуының орнына контейнер иесінің атауы жазылады.

Контейнерлер жасалу материалдарына қарай ағаш, металл, ағаш-металды болады. Соңғы кездері контейнерлерді жасауда пластмасса және әр түрлі резеңке, каучук, полиэтилен, нейлон маталары, шыны пластик қолданылады.

Құрылымына қарай жиылмалы-құрастырмалы, құрастырылмайтын болып бөлінеді.

Жүк көтергіштігіне қарай контейнерлер ірі тонналы (10-30т), және орташа тонналы (2,5-5т) болып, аралас қатынаста жүктерді тасымалдау үшін қолданылатын, сондай-ақ автомобильді тасымалда пайдаланылатын кіші тонналы (0,625 және 1,25 т) болады.

4) Етістік туралы мәлімет беру