Жемістердің құрылысы, олардың бір – бірінен ерекшеліктері айырмашылықтары, жемістердің көптүрлілігін адам өміріндегі маңызы жайлы түсінік беру. бұрыннан білетін білімдерін кеңейту
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Сабақтың мақсаты: Жемістердің құрылысы, олардың бір – бірінен ерекшеліктері айырмашылықтары, жемістердің көптүрлілігін адам өміріндегі маңызы жайлы түсінік беру. бұрыннан білетін білімдерін кеңейту.
Сабақтың түрі: Аралас (жеке, топтық, топтастыру) Сабақтың әдісі: СТО элементтерін пайдалану. Сабақтың көрнекіліктері: презентация слайдтары, электронды оқулық Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру бөлімі: Салеметсіздер ме? Балалар! Кім кезекші?...... Сабақта кім жоқ? .... Бугінгі сабаққа дайынсыздарма? Үй тапсырмасына не берілді? Олай болса сабағымызды бастаймыз.
Балалар келіңдер шаттық шеңберін құрайық. Бір бірімізге жақсы соз айта тұрып көтеріңкі көңіл күй сыйлайық!
Топқа бөлу: Бірінші байлық денсаулық, екінші байлық ақжаулық, үшінші байлық он саулық – деп топқа бөлінейік.
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау.Өсімдіктердің жыныстық көбеюі.Тозаңдану мен ұрықтану
І – тапсырма. «Кім жылдам». ойыны
І топ
1.Аталық және аналық жыныс жасушаларының қосылуы.
2.Гүлдің көбеюге қатысатын бөлімдері.
3.Қосарлы ұрықтануды ашқан ғалым.
4.Жай жапырақтың тақта саны.
5.Белгілі ретпен орналасқан ұсақ гүлдер тобы.
6.Гүл шоғыр деген не? Ол қайда дамиды?
7. Шашақ гүлшоғырдың анықтамасы.
ІІ топ
1.Бір гүлдің өз аталық тозаңының сол гүлдің аналығының аузына түсуі.
2.Ұрықтанған соң жатыннан дамиды.
3.Жыныс мүшелері бар,бұтақтанбайтын түрі өзгерген,қысқарған өркен.
4.Аналықтың ең жуан жері
5.Тозаңдану түрлері.
6.Гүлшоғырдың жеке гүлн айырмашылығы.
7. Шатыр гүл шоғырдың анықтамасы.
III топ
1. Гүлдің негізгі бөліктерін атаңдар.
2. Гүл сағағы, гүл табаны, тостағанша жапырақшалары қандай қызмет атқарады?
3. Күлте қайда орналасады? Ол қандай қызмет атқарады?
4. Аталықтың құрылысы, атқаратын қызметі?
5. Аналықтың құрылысы, атқаратын қызметі?
6. Гүл серігі деп қандай бөліктерін айтады және ол қалай бөлінеді? мысалмен дәлелдеңдер.
ІІ - тапсырма. Кесте толтыру
Тізімдегі өсімдіктерді тозаңдану жолдарына байланысты топтастырып, кестеге толтыр
I-топ
Өздігінен тозаңданатын өсімдіктер
Айқас тозаңданатын өсімдіктер
Жер жаңғағы , .Шегіргүл , Саумалдақ
Бетеге , Тары
Қызғалдақ, Шие, алма, қалақай
II - топ
Желмен айқас тозаңданатындар
Жәндіктермен айқас тозаңданатындар
Қант қызылшасы, Жүгері, Емен Қайың
Шие Алхоры Алма ағашы
Лимон Асқабақ
Терек
ІII топ
1.Жіпше мен тозаңқаптан тұрады.
2.жер асты және жер үсті мүшелерін жалғастырады.
3.Жай шатырлы өсімдік.
4.Газ алмасу,су буландыру жасушалары болады.
5.Сыртқы және ішкі қабықшасы бар жасуша.
6.Буын және буын аралығы болады.
7.Бүкіл тірі ағзаларға керекті қоректік зат түзіледі.
8.Өркеннің орталық тірек бөлімі.
9.Бағаналы және борпылдақ жасушалары бар.
Гүлге тән белгілерді жинаңыз.
Жапыраққа тән белгілерді жинаңыз.
Сабаққа тән белгілерді жинаңыздар.
Жаңа сабаққа кіріспе:
Жұмбақ
Алма дерсің, түсіне қарап,
Жүгері дерсің, ішіне қарап,
Татсаң тәтті, бал шәрбәтті.
Анар
ІІІ. Жаңа сабақ
ІІ. Мағынаны тану
Өсмдік гүлдеп болғаннан кейін аналық жатыны сақталып, ұрықтанып жеміске айналады. Қалған бөлімдері қурап түсіп қалады. Жеміс – көбею мүшелерінің соңғы даму сатысы. Ол – бір ғана гүлден дамиды. Жеміс ішінде тұқымы бар гүлді өсімдіктердің көбею мүшесі. Барлық гүлді өсімдіктердің жемістері шырынды және құрғақ деп 2 топқа бөлінеді.
Аталық пен аналық қосылып жеміс түзеді
Жеміс 2-ге бөлінеді Құрғақ және шырынды
Құрғақ жеміс қабы
қаттыСүректенген болады
Шырынды жеміс – шырыны мол жұмсақ болады
Бұршаққап ———- Асбұршақ, Беде
Жидек ——- Қызанақ, Картоп,Жүзім, Қарақат
Бұршаққын —- Орамжапырақ, Шомыр
Жидек тәрізді —- Мандарин,Апельсин
Қауашақ —- Меңдуана, Сүттіген
Сүйек жеміс — Өрік, Шие,Алхоры, Шабдалы,
Қанатты жеміс —- Үйеңкі, Қайың
Дәнек —- Бидай, Жүгері, Арпа, Күріш
Тұқымша – — Бақбақ,Таусағыз, Өгейшөп
Дәрумендер: Витамин деген терминді 1912 жылы поляк ғалымы К.Фрунт ұсынған. Ол латынның “vita”- өмір, “amin”- қажетті деген сөздерінен тұрады
Бекіту тапсырмалары:
1-тапсырма.Өсімдіктер мен жемістер арасындағы сәйкестікті стрелка арқылы қос
Күріш
Сүиекті шырынды
Шие
жидек
Қызанақ
Дәнек
Күнбағыс
бұршаққын
бұршақ
Тұқымша
Орамжапырақ
қауашақ
мендуана
бұршаққап
2-тапсырма.Суретте қауын, қызанақ,қияр,асбұршақ, бидай,көкнәр,күнбағыс,қырыққабат,жүгері,шие,таңқурай,емен жаңғағы картоп жемістері берілген
Жемістердің қайсысы шырынды,қайсысы құрғақ екендігін кестеге толтыр
Шырынды жемістер
Құрғақ жемістер
3-тапсырма.
Дұрыс жауабын «ия», «жоқ» ақылы жауап бер
1.Қауашақты құрғақ жемісті өсімдік: көкнәр иә
2.Мақта жемісі:
жаңғақ жоқ
3.Ішінде ұсақ тұқымдары бар жеміс:
бұршақ иә
4.Сүйекті шырынды жеміс:
шие (иә)
5.Көпжаңғақшалы жеміс:
өрік (жоқ)
6.Жидек тәрізді жеміс:
лимон иә
7.Қырыққабат жемісі:
бұршаққын иә
8.Сүйекті жеміс
таңқурай ия
9. Тұқымша жеміс
Бақбақ
Қорытынды: Деңгейлік тапсырмалар
А
1. Жеміс гүлдің қай бөлігінен пайда болады?
2. Олар неше топқа бөлінеді?
3. Шырынды жемістер неше түрге бөлінеді?
Б
1. Неліктен құрғақ жемістер деп аталады?
2. Құлпынай жемісін не себепті шырынды жеміске жатқызбайды?
В
1. Бұршаққап пен бұршаққынның айырмашылығын түсіндіріңдер.
2. Жидек жеміс пен жидек тәрізді жемістерді сипаттап мысалмен дәлелдеңдер.