Алматы облысы,Панфилов ауданы,Қожбанбет би атындағы орта мектеп биология пәнінің
мұғалімі Қожабекова
Айтжамал Беккалиевна
Сабақтың тақырыбы
Зәршығару мүшелер жүйесінің құрылысы
Сілтеме
- сынып оқулығы
2.Интернет материалдары
Мақсаты
Зәршығару мүшелер жүйесі, құрылысы туралы түсінік беру.
Күтілетін нәтиже
Оқушылардың зәршығару жүйесінің анатомиялиялық-морфологиялық ерекшеліктері туралы білім қалыптастырады.
Тапсырма көздері
1.Өз бетінше іздену жұмыстары
2.Өзара пікір алмасу
3.Бірін-бірі тыңдау арқылы өзара әрекеттестікте жұмыс жасау
Сабақтың көрнекілігі
Интерактивті тақта, слайдтар, оқулық, интернет материалдары, кестелер, суреттер.
Ұйымдастыру
І. Ұйымдастыру
а) сәлемдесу;
ә) оқу құралдарын түгелдеу;
б) кешекші есебін тыңдау.
- Қайырлы таң, оқушылар!
Топқа бөлу. 1,2,3.
Үй тапсырмасын сұрау
“Алтын қақпа” ойыны
1 - кезең. “Тас қақпа”
○ Энергетикалық алмасу дегеніміз не?
○ Катаболизм, диссимиляция қандай ұғым, бір - бірінен айырмашылығы бар ма?
○ Энергетикалық алмасу кезінде бөлінген энергия қайда кетеді?
2 - кезең. “Темір қақпа”
○ Ағза не себепті оқтын - оқтын тамақтанады?
○ Ересек адам тәулігіне орташа есеппен қанша энергия жұмсайды?
○ Энергетикалық алмасу неше кезеңнен тұрады?
3 - кезең.“Күміс қақпа”
○ Энергетикалық алмасудың дайындық кезеңі дегеніміз не?
○ Энергетикалық алмасудың оттексіз кезеңі дегеніміз не?
○ Энергетикалық алмасудың оттекті кезеңі дегеніміз не?
4 - кезең. “Алтын қақпа”
● 1 гр. көмірсулар және нәруыздар ыдыраған кезде қанша энергия бөлінеді?
● 1гр. май ыдыраған кезде қанша энергия бөлінеді?
● Негізгі алмасу дегеніміз не?
● Жалпы алмасу дегеніміз не?
5 - кезең. “Алтын сандық”
Слайдтағы сызбанұсқа бойынша зат алмасу үдерісін түсіндіру.
Жаңа сабақ
“Білім ауылы”
Ыдырау өнімдерін шығаруға қатысатын мүшелер
○ Бүйрек – су, тұздар, зат алмасудың қалдық өнімдері, бөгде заттар, улы заттар шығарылады.
○ Тері бездері – су, тұздар бөлінеді.
○ Өкпе – СО2, Н2О ұшқыш заттар(эфир, хлороформ) булары шығарылады
○ Тоқ ішек – өт пигменттері, ауыр металдардың тұздары (кальций) шығарылады.
Зәр шығару жүйесіне 2 бүйрек, 2 несепағар, қуық, зәр шығару өзегі жатады.
Бүйрек зәр шығару жүйесіндегі негізгі мүше.
Бүйректің құрылымдық және қызметтік бірлігі – нефрон.
1. Бүйректің ең негізгі қызметі – сүзгіштік
2. Қан мен басқа да сұйықтықтың құрамын реттейді
3. Бүйректе зәр (несеп) түзіледі
4. Ағзаның ішкі ортасы құрамының тұрақтылығын сақтайды
5. Су мен тұздың мөлшерін зерттейді
6. Қандағы тұз концентрациясы мен жасушалардан ағып өтетін сұйықтықтардың осмостық қысымын зерттейді.
Кейінгі тапсырмалар
“Жұмбақ тас”ауылы
1 - тапсырма. Зәр шығару жүйесі мүшелерін ата
2 - тапсырма. Сәйкестігін келтір.(Слайдта берілген сызбанұсқа бойынша тапсырманы орындау)
3 - тапсырма. Қандай сандармен көрсетілгенін белгіле(Слайд бойынша)
4 - тапсырма. Нұсқар арқылы дұрыс жауаптарды суретпен жалғап бүйрек қызметтерін таңда.
Бағалау
Формативті бағалау.
Үйге тапсырма
Зәр шығару мүшелерінің құрылысы туралы оқулықтан оқып келу.
Зәр шығару жүйесі мүшелерінің құрылысын талдап, қорытынды жасау.
