"Тұман және бұлт" тақырыбының сабақ жоспары

Сабақтың тақырыбы: Тұман және бұлт

Сабақтың мақсаты:

а) білімділік: оқушыларға тұман және бұлттылық туралы

түсініктер

   қалыптастыру.

Бұлт және олардың түрлеріне сипаттама беру.

б) дамытушылық: қосымша тапсырмалар, сөзжұмбақ орындату

   арқылы ойлау

қабілеттерін молайту.

в) тәрбиелік: оқушыларды табиғатқа деген қызығушылықтарын

    туғызу және оны

қорғауға тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі:   атмосфера

қабаттарының ,бұлт түрлерінің суреттері,

                                          бұлттылық белгілері, ауа-райы күнделігі

Сабақтың әдісі:     

түсіндіру,сұрақ-жауап  

Сабақтың  түрі:      дәстүрлі

Пәнаралық байланыс:   қазақ әдебиеті,бейнелеу өнері.

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушылардың сабаққа қызығушылықтарын ояту.

Мұғалім сөзі: сабақты бастамас бұрын «Ауа-райы

күнделігін» толтырып алайық.

Оқушылар 2 топқа бөлінеді.

1 топ: «Тұман» Ұраны: «Қанша тұман болса да,білімдінің

күні ашық!»

2 топ: «Бұлт» Ұраны: «Бастарын бұлт басқан, білім шыңына

жетеміз!»

Психологиялық дайындық.

Мақсатымыз – білім алу. Міндетіміз-еңбектену,

Қанша қиын болса да ,  Беске қолды жеткізу.

Өткенді қайталау.

«Қайталау – оқу анасы»

(2 топ географиялық диктант жазып, бір-бірінің жауабын

тексереді.)

1 топ:

1.Жер шарын жан-жағынан

----------------------------------деп аталатын ауа

қабығы қоршап жатыр.

2.---------------------------------дегеніміз әр түрлі

газдардың қосындысы

2 топ:

1.Ауаның температурасы

-------------------------------өлшенеді.

2.Тәулік ішіндегі осы ең жоғарғы және ең төменгі

температуралардың айырмасын

----------------------------------------------------------------дейді.

Үй тапсырмасын тексеру:

«Білімдінің алмас қамалы жоқ»  (үлестірмелер

арқылы)

1.    

Ауаға су буы қайдан

келеді?

2.    

Ауадағы су буы биіктік

бойынша неге азаяды?

3.    

Қаныққан ауа деген

не?

4.    

Қанықпаған ауа

деген не?

5.    

Абсолюттік  ылғалдылық деген не?

Жаңа сабақ.

           Жоспар:

1.    

Тұман қалай пайда

болады?

2.    

Бұлт және оның

түрлері.

Тұман қалай

пайда болады?

Жер бетінен көтерілген су салқындағанда оның құрамындағы

су буының қайтадан сұйық күйге ауысатынын (конденсацияланатынын ) байқадық.

Ауаның жер бетіне жақын қабатындағы 

булар су тамшыларына айналғанда тұман түседі..

Бұлт және

оның түрлері.  Жер бетінен жоғары көтерілген ауа 

салқындағанда оның құрамындағы бу су тамшылары мен мұз түйіршіктеріне

айналады. Олар шоғырланып,бұлт құрайды. Бұл құрайтын су тамшылары өте майда,

ұлпадай жеңіл болғандықтан,жерге түспей, қалықтап жүре ал

 Тірек –сызбаны дәптерге сызғызу Бұлт түрлері

Аспанды бұлттың торлау

дәрежесін бұлттылық дейді,оның мөлшері 0-ден 10 балға дейін белгіленеді.

0-балл : шайдай ашық

5 балл:  бұлтаспанның жартысын басқан

10 балл: бұлт аспанды түгелдей басқан.

 «Ойнайық та,ойлайық!»

(2 топ кезек-кезек жұмбақ

жасырады)

1.     Аспаннан домалап көп моншақ төгілді,

Буланып жон-алап төгілді, керілді. (жаңбыр)

2.    

Жарқыратып,жасын

атып күркіренді.

Суды сайға сарқыратып демі шөпті сілкілейді. (бұлт)

3.    

Жарқылдан соң

жаңағы суға бөкті бар алап,

Көкте түрлі жолақты өрнек тұрды ғаламат (кемпірқосақ)

4.     Көлігі жоқ көшеді,өзін кезбе деседі. (бұлт)

«Білген сайын

келеді, біле бергім»

(үйге берілген

тапсырма бойынша 2 топ «Тұман», «бұлт» жайлы қосымша деректер оқиды және 2 топ бір-бірлеріне

сұрақтар қояды.)

    «Поэзия

география сабағында»

(2 топқа бір-бір

өлең жатқа оқып келуге тапсырылған)

«Сен білесің бе?» (2 топ халықтық ауа-райын болжау

түрлерін айтудан жарысады.)

1.    

Қарлығаштар жер

бауырлап ұшса,жаңбыр жауады.

2.    

Тауық жерге аунап,қанатын

қағып,тазалана бастаса,онда жаңбыр жауады.

3.    

Торғай шаңға

аунаса,жаңбыр жауцады.

4.    

Жауын құрты жер

бетіне шықса,онда жаңбыр жауады.

5.    

Жұлдыз жиі

болса,қыста суық ,жазды жылы болады.

6.    

Жаңбырлы күні әтеш

таң ата шақырса,күн ашылады деген сөз.

              Сабақты

бекіту:              Сөзжұмбақ «Тәуелсіздік»

(2   

топ кезек-кезек

шешеді.)

1.    

Ауаның жер бетіне

жақын қабатындағы булар су тамшыларына айналғанда не пайда болады? (Тұман)

2.    

Уақыт өлшемі

(Тұман)

3.    

Бұлттың бір түрі

(Будақ)

4.    

Ауаның

температурасын өлшейтін құрал (термометр)

5.    

Аспанды бұлт торлау

дәрежесін не деп атайды? (бұлттылық)

6.    

Будақ бұлттан

жауатын жауын-шашынның бір түрі

(нөсер)

7.    

Астана қаласын

кесіп өтетін өзен  (Есіл)

8.    

Ауаның 78 пайызын

алып тұрған газ   (Азот)

9.    

Қазақстандағы ауасы

ластанған қала   (Риддер)

10.                                                                                                                                                                   

Ауаның құрамының 21

пайызын алып тұрған газ (оттегі)

11.                                                                                                                                                                   

Ғарышкерлер жеке

басын қорғайтын киім (скафандр)

 

Мұғалім сөзі: Сонда қандай сөз шықты  «Тәуелсіздік». Мен ол сөзді неге алып отырмын

, алда қандай мереке келе жатыр?

Яғни 16 желтоқсан-Тәуелсіздік күні келе жатыр.

Қорытынды:

Тұман тобына сұрақ: 1. Тұман қалай пайда болады?

Бұлт тобына сұрақ :   1.Бұлт қалай

пайда болады?

 

Үйге тапсырма: §28. Тұман және бұлт.

                              Бүгінгі күннің бұлттылық дәрежесін анықтау

                              Жұмыс

дәптерімен жұмыс жасау.