Теңіздің қоңыр және қызыл балдырлары

Сабақтың тақырыбы: Теңіздің қоңыр және қызыл балдырлары.

Балдырлардың маңызы.

Сабақтың мақсаты:Теңіздің қоңыр және қызыл балдырларымен танысу.Балдырлар туралы білім деңгейлерін нығайта отырып, сындарлы ойлау,қорытынды шығару,биологиялық тілде сөйлей білу, шығармашылықпен жұмыс істей алу қабілеттерін дамыту.

Жұмыс нәтижесі: Балдырлар туралы жалпы мәлімет алады.

Негізгі идеясы: Бір жасушалы және көпжасушалы және теңіз балдырлары туралы білім көзінің қалыптасуы.

Қолданылатын әдістер мен тәсілдер:

Сұрақ қою,әңгімелесу; Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету;тірек-сызба,тірек-белгілерді пайдалана білуді үйрету;

Оқуды және оқыту үшін бағалау: «Екі жұлдыз,бір тілек», смайликтер, семантикалық карта.

АКТ-ны қолдану.

Ынтымақтастық және жұптағы бірлескен жұмыс.

Ресурстар: компьютер, интерактивті тақта,флипчарт қағаздары,маркерлер т.б.

Сабақтың өтілетін уақыты: 45 минут

Сабақ жоспары:

І.Ұйымдастыру: 1.Сәлемдесу. 2.Шаттық шеңберін құру.Оқушылар ортаға шығып,бір-бірлеріне алақандарын тигізіп, өсімдік мүшелеріне қатысты тілектер айтады. 3.Өсімдік мүшесін алу арқылы жұпқа бөлінеді.

«Білгір биолог» ойыны түрінде өтілетінін айта отырып сабақтың жүру барысымен таныстырып өту.

Мен жеке тұлғамын

Басқа жеке тұлғамен

диалог

Өзімнің әрекетімді болжау

Еркін таңдау жасаймын

Нәтиже көрсеткішім

Мұнда үй тапсырмасының дайындығы «Мұны білген жөн» ойыны арқылы тексеріледі

Бұл бөлімде бір-біріне терминдік сөздерден сұрақтар қояды

Кесте, сурет бойынша жаңа тақырыпты түсіну, ұғыну

Жаңа тақырып бойынша тапсырмалар орындау

Өзінің қай жерде қателескенін білу,жауабына қарай бағалануы

Үй тапсырмасын тексеру: 1.«Мен жеке тұлғамын». «Мұны білген жөн»ойыны арқылы тексеріледі.

1-ші жұп: Бір жасушалы балдырлар туралы үйден орындап келген тапсырмаларын орындайды. (ВЕНН диаграммасын құрайды.)

2-ші жұп: Көпжасушалы балдырлар туралы тапсырмалар орындайды.

(ВЕНН диаграммасын құрайды.)

3-ші жұп: Жалпы балдырлар туралы мәлімет. Тірек-сызба арқылы

қорғау.

1-ші жұп: Хломидомонада: Сәлеметсіздер ме достар!Мен сіздерге өзім жайлы баяндағады жөн көрдім. Қабықшам негізі жасунықтан тұрады.Жасушамда цитоплазмам,ядром және маған жасыл түс беріп тұратын хроматофорым бар.

Мені қозғалысқа келтіретін екі талшығым жақсы жетілген.Бас жағымда

жиырылғыш вакуолім және ешкімде жоқ қызыл көзшем бар.

Хлорелла: Достар мен сендерге өзімнің кім екенімді жұмбақтап жеткізбекпін.

Мен-Бағила апаның Жасұланбек атты ұлының баласы Хасенмін. Бір бөлмелі үйде тұрамын.Менің – Хамит, Хисамит атты ағаларым бар.Хамит ағамыз екеуіміз өте қатты ұқсаспыз.Үнемі бірдей жасыл белдік тағып жүреміз.Айырмашылығымыз – ол мұртты, бетінде қызыл шырай бар.Ағам екеуіміз – судағы балықтар жейтін жәндіктерді қоректендіреміз.Мен ғарышқа да ұштым. Қазір ғарышкерлікті қойып,нан шығаратын жерде жұмыс істеймін.Қазіргі уақытта мен шығаратын крахмалдан май алып, одан энергия алу көзделіп отыр.Сол мақсатпен Израйлде болып келдім. Жапонияда болыып нәруыз, дәрумендер алумен айналыстым.

Бір жасушалы жасыл балдыр.Жасыл түс беретін хроматофоры жазық астаутәрізді.

Хлорелла

Алғаш ғарышқа

ұшқан.Тек жыныссыз көбейеді.

Сұрақ: Бағила –балдыр, Жасұланбек – жасыл балдыр, Бір бөлме-бір жасушалы, Хасен-хлорелла, Хамит-хломидомонода,Хисамит – хлорокок, ағасының мұрты- талшығы, қызыл шырай-қызыл көзше,Жасыл белдік-жасыл хромотофоры, алғаш ғарышқа ұшқан балдыр,Нәруыз бен дәруменді қосып нан алдым.Израйльде хлорелладан крахмал алып, одан май алыну, энергия алыну көзделуде.

Хломидомонада

Мұртшасы, екі қызыл көзшесі бар.

2-ші жұп: Көпжасушалы балдырлар туралы тапсырмалар орындайды.

(ВЕНН диаграммасын құрайды.)

Спирогира-жібі қатарға орналасып,ұзын жасушалардан құралған көпжасушалы балдыр. Суға жасыл түс беріп тұрады.Қолға алғанда жібектей жұмсақ,микроскоппен көруге болады.Жасушасы ірі.Жасуша қабықшасы астында цитоплазма ядроны қоршаған цитоплазмалық жіпшелер арқылы байланысады.Жіпшелердің арасын вакуоль шырыны толтырып тұрады.Таспа тәрізді хроматофоры жасушада оралма тәрізді орналасқандықтан спирогира деп аталған.

Улотрикс

Жасушасы

қысқа,хромотафоры жалпақ білезік тәрізді

Көп жасушалы,жіп тәрізді.

Улотрикс –Көп жасушалы жіп тәрізді балдыр. Ағын су түбіндегі заттарға бекінеді.Су түбіндегі қайыр-балшықтың бетін жауып жатады. Улотрикс балдырының көбею жолын көрсету.

Спирогира

Ұзын жасушадан құралған,хромотафоры оралма тәрізді.жасушасы ірі

3-ші жұп:

Балдырлар

Тіршілік ететін түрлері құрылысы

жерлері

теңіз, мұхит, көл, өзен, біржасушалы, Жасуша қабықшасы, ядросытоқтау су,ылғалды көпжасушалы, цитоплазмасында органоидтары

топырақта шоғырлы вакуольі,хромотафоры болады.Таллом

2. «Басқа жеке тұлғамен диалог»

Бір-біріне терминдік сөздер арқылы сұрақтар қойылады. (Біржасушалы, көпжасушалы, хроматофор,таллом,спирогира,улотрикс)

«Адасқан әріптер» ойыны.

«РОҚЫҢ- ҚОҢЫР», «ЗЫЛЫҚ - ҚЫЗЫЛ», «ДАЛЫРБРАЛ - БАЛДЫРЛАР»

Жаңа сабақтың тақырыбы: «Қоңыр,қызыл балдырлар»

3. «Өз іс-әрекетімді болжау». ( Оқушыларға жаңа тақырып бойынша тақырыпшалар жұппен орындауға беріледі.Олар оны оқып «Постер» әдісі бойынша қорғайды.

Жаңа ұғымдарды дептерлеріне жазып алады:

Қоңыр, қызыл балдыр, саргассум, ламинария, агар-агар, кладафора, диатом.

4-ші саты: «Еркін таңдау жасаймын».

1-ші «Сандарға тіл бітір» ойыны ойнатылады.

Сандар:1,5 млрд- бір жасушалы балдырлар шамамен пайда болған. 13мың-табиғаттағы кездесетін түрі.5-10 шақырым-Ламинария қамтитын аймақ. 100г хлорелланы тамақ қосып берген. 20-30 метр тереңдікте өседі. Ламинарияның 50см дейін жоғары қарай созылған бөлімі. 270 м – теңіздің терең түбінде өсетін қызыл балдыр.3-4 м жалпақ таспа тәрізді өсінді.5000 – балдыр

1грамм қара топырақта кездеседі.

2-ші есеп шығару:

1л суда 55г хломидомонада болады.7 л суда қанша грамм балдыр болады?
500г хлорелла алу үшін неше литр су жұмсалады ? 1литр – 55грамм.
1 тонна қоңыр балдырлардан 4 кг таза йод шығады. 100т йод алу үшін неше тонна балдыр жұмсалады?

3-ші:«Кім жылдам» ойыны:

1.Қоңыр балдырлар қайда өседі?

2.Ламинарин дәрісін қай балдырдан аламыз?

3.Қоңыр балдырдың қайсысында жидекке ұқсас домалақ өсінділер болады?

4.Қызыл балдырлардың пішіні?

5.Қағаз өндірісінде пайдаланылатын балдыр?

6.Жапонияда көкөніс есебінде тамаққа пайдаланылатын балдыр?

7. Балдырдан алынатын зат?

«Нәтиже көрсеткішім» бойынша оқушылар өз ұпайларын санап шығады. Сабақтың қорытындысы ретінде видео тыңдатып, сабақты қорыту.
«Екі жұлдыз, бір тілек» бойынша оқушыларды бағалау, оларға смайлинкті таңдату арқылы өз таңдауларын жасату.
Үйге тапсырма беру:§33. Тест түрлері жасап келу.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Теңіздің қоңыр және қызыл балдырлары»

Сабақтың тақырыбы: Теңіздің қоңыр және қызыл балдырлары.

Балдырлардың маңызы.

Сабақтың мақсаты: Теңіздің қоңыр және қызыл балдырларымен танысу.Балдырлар туралы білім деңгейлерін нығайта отырып, сындарлы ойлау,қорытынды шығару,биологиялық тілде сөйлей білу, шығармашылықпен жұмыс істей алу қабілеттерін дамыту.

Жұмыс нәтижесі: Балдырлар туралы жалпы мәлімет алады.

Негізгі идеясы: Бір жасушалы және көпжасушалы және теңіз балдырлары туралы білім көзінің қалыптасуы.

Қолданылатын әдістер мен тәсілдер:

Сұрақ қою,әңгімелесу; Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету;тірек-сызба,тірек-белгілерді пайдалана білуді үйрету;

Оқуды және оқыту үшін бағалау: «Екі жұлдыз,бір тілек», смайликтер, семантикалық карта.

АКТ-ны қолдану.

Ынтымақтастық және жұптағы бірлескен жұмыс.

Ресурстар: компьютер, интерактивті тақта,флипчарт қағаздары,маркерлер т.б.

Сабақтың өтілетін уақыты: 45 минут

Сабақ жоспары:

І.Ұйымдастыру: 1.Сәлемдесу. 2.Шаттық шеңберін құру.Оқушылар ортаға шығып,бір-бірлеріне алақандарын тигізіп, өсімдік мүшелеріне қатысты тілектер айтады. 3.Өсімдік мүшесін алу арқылы жұпқа бөлінеді.

«Білгір биолог» ойыны түрінде өтілетінін айта отырып сабақтың жүру барысымен таныстырып өту.

Мен жеке тұлғамын

Басқа жеке тұлғамен

диалог

Өзімнің әрекетімді болжау

Еркін таңдау жасаймын

Нәтиже көрсеткішім

Мұнда үй тапсырмасының дайындығы «Мұны білген жөн» ойыны арқылы тексеріледі

Бұл бөлімде бір-біріне терминдік сөздерден сұрақтар қояды

Кесте, сурет бойынша жаңа тақырыпты түсіну, ұғыну

Жаңа тақырып бойынша тапсырмалар орындау

Өзінің қай жерде қателескенін білу,жауабына қарай бағалануы

^{Үй тапсырмасын тексеру:}1.^{«Мен жеке тұлғамын». «Мұны білген жөн»ойыны арқылы тексеріледі.}

^{1-ші жұп: Бір жасушалы балдырлар туралы үйден орындап келген тапсырмаларын орындайды. (ВЕНН диаграммасын құрайды.)}

^{2-ші жұп: Көпжасушалы балдырлар туралы тапсырмалар орындайды.}

^{(ВЕНН диаграммасын құрайды.)}

^{3-ші жұп: Жалпы балдырлар туралы мәлімет. Тірек-сызба арқылы}

^{қорғау.}

^{1-ші жұп: Хломидомонада:}^{Сәлеметсіздер ме достар!Мен сіздерге өзім жайлы баяндағады жөн көрдім. Қабықшам негізі жасунықтан тұрады.Жасушамда цитоплазмам,ядром және маған жасыл түс беріп тұратын хроматофорым бар.}

^{Мені қозғалысқа келтіретін екі талшығым жақсы жетілген.Бас жағымда}

^{жиырылғыш вакуолім және ешкімде жоқ қызыл көзшем бар.}

^{Хлорелла:}^{Достар мен сендерге өзімнің кім екенімді жұмбақтап жеткізбекпін.}

^{Мен-Бағила апаның Жасұланбек атты ұлының баласы Хасенмін. Бір бөлмелі үйде тұрамын.Менің – Хамит, Хисамит атты ағаларым бар.Хамит ағамыз екеуіміз өте қатты ұқсаспыз.Үнемі бірдей жасыл белдік тағып жүреміз.Айырмашылығымыз – ол мұртты, бетінде қызыл шырай бар.Ағам екеуіміз – судағы балықтар жейтін жәндіктерді қоректендіреміз.Мен ғарышқа да ұштым. Қазір ғарышкерлікті қойып,нан шығаратын жерде жұмыс істеймін.Қазіргі уақытта мен шығаратын крахмалдан май алып, одан энергия алу көзделіп отыр.Сол мақсатпен Израйлде болып келдім. Жапонияда болыып нәруыз, дәрумендер алумен айналыстым.}

^{Сұрақ: Бағила –балдыр, Жасұланбек – жасыл балдыр, Бір бөлме-бір жасушалы, Хасен-хлорелла, Хамит-хломидомонода,Хисамит – хлорокок, ағасының мұрты- талшығы, қызыл шырай-қызыл көзше,Жасыл белдік-жасыл хромотофоры, алғаш ғарышқа ұшқан балдыр,Нәруыз бен дәруменді қосып нан алдым.Израйльде хлорелладан крахмал алып, одан май алыну, энергия алыну көзделуде.}

Бір жасушалы жасыл балдыр.Жасыл түс беретін хроматофоры жазық астау тәрізді.

Хлорелла

Алғаш ғарышқа

ұшқан.Тек жыныссыз көбейеді.

Хломидомонада

Мұртшасы, екі қызыл көзшесі бар.

^{2-ші жұп: Көпжасушалы балдырлар туралы тапсырмалар орындайды.}

^{(ВЕНН диаграммасын құрайды.)}

^{Спирогира}^{-жібі қатарға орналасып,ұзын жасушалардан құралған көпжасушалы балдыр. Суға жасыл түс беріп тұрады.Қолға алғанда жібектей жұмсақ,микроскоппен көруге болады.Жасушасы ірі.Жасуша қабықшасы астында цитоплазма ядроны қоршаған цитоплазмалық жіпшелер арқылы байланысады.Жіпшелердің арасын вакуоль шырыны толтырып тұрады.Таспа тәрізді хроматофоры жасушада оралма тәрізді орналасқандықтан спирогира деп аталған.}

^{Улотрикс –}^{Көп жасушалы жіп тәрізді балдыр. Ағын су түбіндегі заттарға бекінеді.Су түбіндегі қайыр-балшықтың бетін жауып жатады. Улотрикс балдырының көбею жолын көрсету.}

Улотрикс

Жасушасы

қысқа,хромотафоры жалпақ білезік тәрізді

Көп жасушалы,жіп тәрізді.

Спирогира

Ұзын жасушадан құралған,хромотафоры оралма тәрізді.жасушасы ірі

^{3-ші жұп:}

^{Балдырлар}

^{Тіршілік ететін түрлері құрылысы}

^{жерлері}

^{теңіз, мұхит, көл, өзен, біржасушалы, Жасуша қабықшасы, ядросы тоқтау су,ылғалды көпжасушалы, цитоплазмасында органоидтары}

^{топырақта шоғырлы вакуольі,хромотафоры болады.Таллом}

^{2. «Басқа жеке тұлғамен диалог»}

^{Бір-біріне терминдік сөздер арқылы сұрақтар қойылады. (}^{Біржасушалы, көпжасушалы, хроматофор,таллом,спирогира,улотрикс)}

^{«Адасқан әріптер» ойыны.}

^{«РОҚЫҢ- ҚОҢЫР», «ЗЫЛЫҚ - ҚЫЗЫЛ», «ДАЛЫРБРАЛ - БАЛДЫРЛАР»}

^{Жаңа сабақтың тақырыбы: «Қоңыр,қызыл балдырлар»}

^{3. «Өз іс-әрекетімді болжау».}^{( Оқушыларға жаңа тақырып бойынша тақырыпшалар жұппен орындауға беріледі.Олар оны оқып «Постер» әдісі бойынша қорғайды.}

^{Жаңа ұғымдарды дептерлеріне жазып алады:}

^{Қоңыр, қызыл балдыр, саргассум, ламинария, агар-агар, кладафора, диатом.}

^{4-ші саты: «Еркін таңдау жасаймын».}

^{1-ші «Сандарға тіл бітір» ойыны ойнатылады.}

^{Сандар:}^{1,5 млрд}^{- бір жасушалы балдырлар шамамен пайда болған.}^13мың^{-табиғаттағы кездесетін түрі.}^5-10^{шақырым-Ламинария қамтитын аймақ.}^100г^{хлорелланы тамақ қосып берген.}^20-30^{метр тереңдікте өседі. Ламинарияның}^50см^{дейін жоғары қарай созылған бөлімі.}^{270 м}^{– теңіздің терең түбінде өсетін қызыл балдыр.}^{3-4 м}^{жалпақ таспа тәрізді өсінді.}⁵⁰⁰⁰^{– балдыр}

^{1грамм қара топырақта кездеседі.}

^{2-ші есеп шығару:}

^{1л суда 55г хломидомонада болады.7 л суда қанша грамм балдыр болады?}
^{500г хлорелла алу үшін неше литр су жұмсалады ? 1литр – 55грамм.}
^{1 тонна қоңыр балдырлардан 4 кг таза йод шығады. 100т йод алу үшін неше тонна балдыр жұмсалады?}

^3-ші: «Кім жылдам» ойыны: