Сабақ жоспары: "Тіршілік үшін күрес"

Ашық сабақ

.

Ашық сабақ тақырыбы

Мақсат-міндеттері

Тіршілік үшін күрестің маңыздылығы мен оның себептерін анықтау арқылы талдап түсіндіру. Негізді білімдері арқылы:

• Алған білімдерін салыстыра отырып, нені еске сақтау керектігін түсіндіру

• Өз ойларын еркін жеткізіп, басқаруды тыңдауға үйрету

• Есте сақтаған мағлұматтарды басқаларға жеткізе алу

Күтілетін нәтиже

Тіршілік үшін күретің түрлерімен таныса отырып, мынадай пункттерді қамтиды

• Алған білімдерін салыстыра отырып, нені еске сақтау керектігін түсінеді

• Өз ойларын еркін жеткізіп, басқаруды тыңдауға үйренеді

• Есте сақтаған мағлұматтарды басқаларға жеткізе алады

Әдіс-тәсілдер

Сәйкестендіру тесті, « кезбе тілші» әдісі, ҰБТ дайындық бұрышы, топтық эссе

Дерек көздер

Сызба кестелер, суреттер, Бейне-баян «Тіршілік үшін күрес»

Құрал-жабдықтар

Интерактивті тақта ноутбуктер, А4, А3 қағаздары, стикерлер

Сабақ бойынша мұалімнің жазбалары

Уақыты

Мұғалімнің

іс-әрекет

Оқушының  іс-әрекеті

Ұйымдастыру. Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу

Топқа бөлу

Смайликтер арқылы көңіл күйлерін сұрау

Смайликтер арқылы көңіл күйлерін білдіреді

Үй тапсырмасын сұрау

1.Білу. Сәйкестендіру тесті

1. Егіншілік пен мал шаруашылығы дамығаннан кейін ғана пайда болды.

2. Өсімдітерді де пайдалы белгілерін қажетіне жарату үшін сұрыптайды.

3. Көзге көрінбейді, жүруі білінбейді.

4. Қоршаған орта мен популяцияда тепе-теңдік сақталады.

5. Тіршілік пайда болғаннан бері үздіксіз жүреді

6. Адамның араласуымен болады.

7. Ортаға жақсы бейімделгендері қалады, бейімделе алмағандары тіршілігін жояды.

8. Жағымсыз жақтары-пайда болған белгілері организмге зиян. Олар табиғатта дәрменсіз.

9. Жаңа іріктемелер мен қолтұқымдар шығарылады.

10. Адамның ешқандай қатсы жоқ.

11. Сұрыптау кезінде кезінде организмге пайдасы қалып, зияндысы жойылады.

12. Малдардың адамға пайдалы жақтарын жақсарту ұшін белгілі жоспар бойынша сұрыптайды.

13. Жаңа түрлер пайда болады.

Сұрақ-жауап

1. Ч.Дарвин қолтұқымдар мен іріктемелердің жабайы тегі болатынын қандай мысалдармен дәлелдеді?

2. Қолдан сұрыптау арқылы шығарылған жануарлардың пайдалы, зиянды жақтары бар ма?

3. Неліктен табиғатта табиғи сұрыпталу жүреді?

 Оқушы өзіне берілген сұрақтарға жауап береді

Қызығушылы

ғын ояту

Бейнебаян көрсету

Мозайка әдісі арқылы топқа бөлу

Суреттер арқылы топқа бөлінеді

1. Топ

2. Топ

3. Топ

Жаңа тақырып

II.Түсіну.Қолдану

«Кезбе тілші әдісі»

1-топ: Түраралық күрес

Телефон соғылып жатқанға ұқсатып, тәулік бойы орын алған оқиғалар туралы хабарлайды.

2-топ: Түрішілік күрес Телестудиядағы диктор;жиынтық ақпарат береді.

3-топ Сыртқы ортаның қолайсыз жағдайларына күрес

Тілші оқиға орнынан ақпарат ұсынады.

Оқушылар өздеріне берілген тақырыптар бойынша дайындалып «Кезбе тілші» әдісі арқылы түсіндіреді

III.Қолдану. Проблемалық сұрақ 
Бекіре балығы 50 жыл тіршілік етеді жыл сайынәрбіреуі 3-6 млн уылдырық шашады немесе үйшыбыны 5 күнде 20 мың жұмыртқа салады.Осындай қарқынды дамумен көбеймеу себебі неліктен?
Жауабы:
Мұндай қарқынды даму, тек қолайлыжағдай болғанда ғана өніп - өсіп, тіршілігін
сақтап қалады. Түрлер неғұрлым көп қырылса,соғұрлым қарқынды дамиды. Бұл табиғи сұрыпталу нәтижес і

Күрес түрлері бойынша анықтау түсіндіру

IV. Талдау. Тест жұмысы ҰБТ

1. Ч. Дарвиннің анықтауы бойынша иттің тегі.

a) далалық ит b) қасқыр c) динго d) қорқау қасқыр

2. Адамның алдына ешқандай мақсат қоймай сұрыптауы, қолдан сұрыптаудың қай түріне жатады?

a) мақсатты сұрыптау b) мақсатсыз сұрыптау c) әдістемелік сұрыптау d) қолдан сұрыптау

3. Бір түр мен екінші түрдің арасында болатын тіршілік үшін күрес.

a) тіршілік үшін күрес b) түраралық күрес

c) түрішілік күрес d) қолайсыз факторларға қарсы күрес

4. Көбейер кезде бір түрге жататын құстардың орынға таласуы.

a) тіршілік үшін күрес b) түраралық күрес

c) түрішілік күрес d) қолайсыз факторларға қарсы күрес

5. Қорек, ылғал, ауа жеткілікті болса да бір түрге жататын тұқымдардың бірі жақсы, екіншісі нашар, тіпті өспей қалуы — тіршілік үшін күрестің қай түрі?

a) тіршілік үшін күрес b) түраралық күрес

c) түрішілік күрес d) қолайсыз факторларға қарсы күрес

6. Кактустың фотосинтез қызметін атқаратын мүшесі?

a) тамыр b) сабақ c) тікен d) жапырақ

7.Табиғи сұрыпталудың нәтижесінде не түзіледі?

a) жаңа мүшелер түзіледі b) жаңа популяция түзіледі

c) жаңа қасиеттер түзіледі d) жаңа түрлер пайда болады

8.Қоршаған орта жағдайларында тіршілік ету үшін организмде белгілі қасиеттердің пайда болуы.

a) тіршілік үшін күрес b) сұрыпталу c) мутация d) бейімделгіштік

Берілген сұрақтарға талдау жүргізу

1. Б

2. Б

3. Б

4. С

5. С

6. С

7. Д

8. Д

V. Жинақтау. Топтық эссе

Мен көрдім ұзын қайың құлағанын
Бас ұрып қара жерге сұлағанын 
Жапырағы сарғайып, өлімсіреп 
Байғұстың кім тыңдайды жылағанын?
Мен көрдім ойнап жүрген қызыл киік, 
Кеудесіне мылтықтың оғы тиіп,
Қалжырап, қансыраған, қабақ түскен
Кімге батар ол байғұс тартқа күйік?
Мен көрдім сынық қанат көбелекті 
О да білер өмірді іздемекті, 
Күн шуаққа жылынар қалт – құлт етіп,
Одан ғибрат алар жан бір бөлекті. 
В.А.Крылов Абай аудармасы

Оқушылар білімін жинақтайды

VI. Бағалау

Әр тапсырма критериалды түрде бағаланады

Жинаған ұпайларының жиынтық бағалауы

Рефлексия.

Кері байланыс

Сабақта алған әсерлері мен ұсыныстарын жазу үшін стикерлер беріледі

Сабақта алған әсерлерімен ұсыныстарын жазу

Уй тапсырмасын беру

§18-21 парагрвтер аралығы, арнайы тапсырмаларды орындап келу.

Үй тапсырмасын білу, түртіп алу.