?ыс?а мерзімді саба? жоспары
Та?ырыбы: Су-еріткіш.Суда еритін ж?не ерімейтін заттар.
Саба?ты? ма?саты мен міндеттері:
суды? таби?атта?ы ж?не адам ?міріндегі ма?ызы туралы т?сінік беру.
Жергілікті жерді? су айдындарымен таныстырып,оларды? сол айма??а пайдасын ??ындыру
Суды? барлы? ерекшеліктерін сипаттау:т?сін,м?лдірлігін,иісін,тазалы?ын,жергілікті жерге тигізетін пайдасын(ауыз су?а ,м?дени ?сімдіктерді суару?а,ішуге жарай ма,жарамайтын болса,неліктен екенін аны?тау)
?азіргі та?да адамзат ауасын ж?тып,суын ішіп отыр?ан таби?ат- ананы ?ор?ап,аялау?а ?йрету.
К?рнекілігі:глобус, т?жірибе столы, пробиркалар,??м,саз,?ант,су,ас содасы,кофе,шай,штатив,шыны , май шам.
Саба?ты? т?рі: жа?а саба?
Саба?ты? ?дісі: топты?, Блум таксономиясы,топтастыру.
На?ыл с?здер:
Сулы жер -нулы жер
Су -тіршілікті? ?ана емес,тазалы?ты?,п?ктікті? белгісі.
Су- энергияны? ?айнар к?зі,келешекті? отыны.
«Бір ж?тым су б?ліспеген адам Алла та?аланы? алдында к?н??ар»
Саба?ты? барысы:
I.?йымдастыру кезе?і.
Психологиялы? икем о?ушыларды? к??іл к?йлерін жазуды с?рау:
ТАМАША! ЖА?СЫ! ОРТАША!
II.Білім кезе?і. ?й тапсырмасын тексеру.
Суды? ?асиеттерін ж?не жай к?йі туралы білімдерін жина?тау,?орытындылау.
-Суды? ?андай ?асиеттерін білеміз?Оны д?лелде?дер.
С?йы? Иісі жо? ж??ады
Су еріткіш
СУДЫ? ?АСИЕТІ
Т?ссіз Пішіні болмайды м?лдір
-Суды? ?андай ?ш жа?дайы болады?
Ол бір жа?дайдан екінші жа?дай?а ?алай к?шеді?
СУДЫ? ЖАЙ К?ЙІ:
С?йы?
БУ ?атты(м?з)
III.Т?сіну кезе?і.О?ушыларды жа?а саба?ты? та?ырыбымен ,міндетімен таныстыру.Д?птерге к?нді жазу.
Адам ?міріне не ?ажет? ?ткен та?ырыптан еске т?сіру.
ТАМА? СУ
АУА
АДАМ ?МІРІНЕ НЕ ?АЖЕТ?
ЖАРЫ? ЖЫЛУ
Б?гінгі саба?та біз топпен ж?мыс істеп т?жірибе жасаймыз.
?олдану кезе?і 1 тапсырма
топ?а тапсырма : 2- топ?а тапсырма :
Су?а ?антты салып Су?а т?з салып
?орытынды шы?ары?ыз ?орытынды шы?ары?ыз
2 тапсырма
Су?а ас содасын салып ?орытынды шы?ары?ыз
3 тапсырма
Су?а шай салып ?орытынды жаса?ыз Су?а кофе салып ?орытынды жаса?ыз
О?ушылар ?орытындыларын д?птерге жазады:
Су?а сал?ан н?рселер не істеді?
Суды? т?сі ?згерді ме?
Д?мі ?згерді ме?
?орытынды:Су еріткіш.
4 тапсырма
Сазды су?а салу ??мды су?а салу
Н?тижесін д?птерге жазу:Су лайланды.Ыдысты? ?абыр?асынан екінші жа?ында?ы н?рсені к?ре алмаймыз,себебі саз,??м су?а аралас?анымен суда еріген жо?.Суда ауа еріп о?ан араласады.
Талдау кезе?і. М??аліммен бірге т?жірибе жасау:
Таза суды шыны бетіне тамызып,астына май шаммен ?ыздырамыз.Су бу?а айналып,?шып кетеді,ал шыны бетінде а?шыл да? ?алады.Б?л не?
?орытынды:Таза м?лдір суды? ?зінде еріген заттар бар.?сіресе ,еріген заттар ащы суларда к?п болады.
?орытынды шы?ару:
Ерімейтін заттар СУ Еритін заттар
(саз,??м) су буланады (?ант,т?з,сода,шай,кофе)
IY.Деректер мен д?йектер:
Су бар жерде тіршілік бар,?мір бар,жай?алып ?скен бау ба?ша,сынсы?ан орман,то?ай,бітік шы??ан егін,ма?ыра?ан мал,алып су электр станциясы бар,сонды?тан ?аза? «Сулы жер нулы жер»дейді.Ну дегеніміз ?алын орман.
Су тіршілікті? ?ана емес,тазалы?ты?, п?ктікті? белгісі.
?аза? хал?ы суды ?адір етумен ?атар оны жалпы халы??а,жан жануар д?ниесіне ,?сімдік ?леміне тіршілік беруші деп сана?ан.Су бермеу,судан тары?тыру е? ?лкен ?ылмыс.
М?хаммед пай?амбар ??ранында: «Бір ж?тым су б?ліспеген адам Алла та?аланы? алдында к?н??ар» деп жаз?ан.Сол ?шін атазаманнан бері ?аза? ?йіндегі су,?ымыз,айран шалап сия?ты сусындар тегін бол?ан.Айдалада жападан жал?ыз мал ба?ып отыр?ан адамны? ?йіне жолаушы келіп т?ссе,е? алдымен сусын беріп ??рметтеген.
егер де біз карта?а немесе глобус?а ?араса? жер шарын жан жа?ынан су ?орша?анын ??реміз.Суды? к?лемі ??рлы?тан 3есе к?п екен.Жер бетін 70%су алып жатыр.М?хит,те?із сулары ?те ащы,сонды?тан оны адам,жануарлар ж?не ?сімдіктер пайдалана алмайды.
Ал енді адам а?засына к?ніне 10 литрдей су керек.Егер де адамны? денесінен 1,5л су а?задан буланса немесе тер к?йінде шы?са,адам ?аталап ш?лдейді.Егер адам денесіндегі суды? 6-8 % азайса ,адам жартылай есінен танып ?алады.10% азайса сілекейін ж?тады,ал 12% кемісе адам ?ліп кетеді.
Y.Жина?тау кезе?і. Енді балалар суды? ?ажеттілігіне то?талайы?:о?улы?ты? 47 бетіндегі суретке ?арап ?орытынды шы?ары?ыздар.
СУ
Суды ішеміз Сумен жуынамыз ?сімдіктерді,бау ба?шаны суарамыз
Ас ?зірлейміз ?й тазартамыз су?а адамдар,жануарлар да шомылады
Сусыз кір тазармайды Суда к?лік ж?реді
Балалар,су бізге дос ?ана емес,ол- тілсіз жау.?ырк?йек айында Туркия елінде то?тамай жау?ан жа?бырдан ?аншама ел зардап шекті –?йлері,машиналары суды? астында ?алды,елді? малы ?ырылып,к?птеген адам су?а кетті.
1981 жылы ?лкен Алматы ?зені тасыды-?атты сел салдарынан мал,адамдар?а,ауыл шаруашылы?ына зиян келді.К?птеген к?пірлерді,тас жолдарды су шайып кетті.
Экологиялы? м?селелерге келетін болса?,?азір бізді? елімізде таби?аты таза, экологиялы? ахуалы мінсіз айма?ты табу бір маяш?птен ине іздегенмен бірдей.Мысалы:Арал те?ізіні? б?рын?ы жалпы ауданы 66 мы? шаршы ша?ырым болса,соны? шамамен 23 мы? шаршы ша?ырымында ?ана су бар,?ал?ан б?лігі ша? мен т?зды? астында ?алды.
YI.Суды ?ор?ау м?селелері.
Ары?,?зен бойына ш?п ,а?аштар егу
Суларды ?о?ыстан тазалау. «Б?ла? к?рсе? –к?зін аш»
Завод,фабрикалардан шы??ан ?алды?тарды су?а а?ызу?а тыйым салу,олар?а тазарт?ыш ?ондыр?ылар орнату.
«Суды? да сурауы бар» -суды ?немдеу (кранды жауып ж?ру,беталды суды а?ызбау)
YII .Су?а байланысты ырым –тыйымдар:
Су?а т?кірме
Суды? бетін ашы? ?алдырма
Т?нде су?а барма
Су?а байланысты ма?ал-м?телдер мен на?ыл с?здер:
Сулы жер –нулы жер
Жылап ж?ріп ары? тазаласа?,к?ліп ж?ріп су ішесі?
Бастау суалса-ба?ыт суалады
А?ын су-?мір,то?тау су-?лім
Б?ла? к?рсе?-к?зін аш
??лан- ?ыр?а,??ндыз –су?а
YIII.Саба?ты ?орытындылау
IX.?йге тапсырма беру: 44-45 бет о?у,мазм?ндау.Т?жірибе жасап келу. 45-бет
X.Ба?алау.
XI. Рефлекция . - Сендерге саба? ?нады ма?
Сендерге ?андай тапсырмалар ?нады?
