Саба? ма?саты: Тірі а?заларды? эмбриональды даму ерекшеліктерін о?ып ?йрену
Саба? міндеті: 1. ?ры?ты? дамуы мен оны? кезе?дерін о?ып білу
2. О?ушыларды? ойлау,салыстыру, синтез да?дыларын ?алыптастыру
3.О?ушыларды? танымды? ?ызы?ушылы?ын арттыру
Саба? типі: Аралас
саба? ?дісі: проблемалы? ?діс
??рал-жабды?тар: электонды о?улы?, презентация, бейнебаян т.б
Саба? барысы
І.?йымдастыру б?лімі
О?ушылармен амандасу, т?гендеу
О?ушыларды топ?а б?лу
ІІ.?й тапсырмасын с?рау кезе?і
1.Митоз дегеніміз не?
2.?андай фазалардан т?рады?
3.Дайынды? кезе?інде ?алай атаймыз?
4.А?заларды? ?андай к?бею жолдарын білесі?дер?
5.Жыныссыз к?беюді? т?рлерін ата?
6.Жынысты к?беюді? т?рлерін ата?
ІІІ.Жа?а саба?ты о?ып ?йрену
1.Жа?а саба?ты? та?ырыбын,ма?сатын т?сіндіру
2.Та?ырып?а байланысты бейнебаян к?рсету
3. 3 топ о?ушылары постер ??рады
1 топ. Бластула сатысы
2 топ Гаструла сатысы
3 топ Нейрула сатысы
4. «?алымдар с?йлейді»
1. 2. 3.
Карл Максимович Бэр - салыстырмалы анатомия мен эмбриология ?ылымыны? негізін ?алаушы. Ол 1828 жылы «Жануарлар дамуыны? тарихы» деген е?бегінде с?т?оректілер мен тауы? ?ры?тарыны? даму ерекшеліктері туралы зерттеу ж?мыстарыны? н?тижесін жарияла?ан болатын.
К Бэр «?ры?ты? ??састы?» ж?ніндегі ілімінде барлы? омырт?алы жануарларды? ?ры?ты? дамуыны? бастап?ы кезе?і ?те ??сас екендігін д?лелдеді. Н?тижесінде «?ры?ты? ??састы? за?ын» ашты. Б?л за? бойынша ?ры?ты? даму кезе?інде, алдымен типті?, одан кейін класты?, туысты?, т?рді?, е? со?ында организмні? ?з белгілері пайда болады.
Алекса?ндр Ону?фриевич Ковале?вский- Ланцетникті? эмбрион жасушаларын зерттеді.Зерттеуді? н?тижесінде, ?ры?ты? бастап?ы кезінде пайда бол?ан жапыра?шалар со?ынан эктодерма,энтодерма ж?не мезодерма ?абаттарына айналатынды?ын д?лелдеді.
Ф Мюллер мен Э Геккель –биогенетикалы? за?ны? негізіні? ?алануына ?серін тигізді. Биогенетикалы? за? бойынша онтогенез дегеніміз – филогенезді? ?ыс?аша ?айталануы болып табылады.
5. Венн даиаграмма Постэмрионды? даму
1 топ Тура даму 3 топ ??састы?ы 2 топ Т?рленіп даму
Посэмбрионды? даму- организмні? туылып немесе ж?мырт?а ?абы?шасын жарып шы??ан с?ттен басталады.
Т?рленіп даму
Тура даму
Постэмбрионды? даму
Тура даму – бауырмен жор?алаушыларда,??старда,с?т?оректілерді ж?реді. Ж?мырт?ажан немесе аналы? организмнен шы??ан,барлы? м?шелеріні? негізі ?алыптас?ан, к?лемі кіші организмлер ?рі ?арай тек ?седі.Жынысты? жетілу ж?реді.
Т?рленіп даму ж?мырт?адан ?здеріне т?н уа?ытша м?шелері бар дерн?сілдер жетіледі.Дерн?сілдер ?оректенеді,?седі. Біртіндеп дерн?сілді? м?шелері ересек даралар?а т?н м?шелермен ауысады. Мысалы: к?белекті? ж?мырт?адан шы??ан дерн?сілі ататегі болатын буылтты? ??рттар?а ??сайды. Одан ?уырша? кезе?іне ?теді.Содан со? ?уырша?тан шы?ып, ересек к?белекке айналады.
Ба?аны? ж?мырт?асынан шы??ан дерн?сілі – ба?а шаба?ы ?зіне ??самайды. Оны? ??йры?ы, желбезек са?ылаулары, б?йір сызы?ы, екі камералы ж?регі,бір ?ан айналым ше?бері болады.Біртіндеп ?ал?анша безінен б?лінген гормонны? ?серінен лизосомалар ар?ылы ??йры?ы еріп кетеді де,ая?тары пайда болады. Б?йір сызы?ы жо?алады.?кпесі жетіліп, екі ?анайналым ше?бері ?алыптасады. Біртіндеп ересек ба?а?а айналады.
?ры?тарды? ??састы?тары. Барлы? к?пжасушалы организмдер ?ры?тан?аннан ж?мырт?адан дамиды.Бір типке жататын жануарларда ?ры?тарды? даму процестері ??сас болады. Барлы? хордалы жануарларда эмбрионды? кезе?де осьтік ?а??а - хорда, ж?йке т?тігі пайда болады. Хордалы жануарларды? ??рылысы бірдей. Ерте даму кезе?інде омырт?алыларды? ?рпа?тары бір-біріне ?атты ??сас келеді.Эбрионды? даму барысында ?здеріне т?н класс,туыс,т?р е? со?ында дараны сипаттайтын белгілер пайда болады.?ры?тарды? ??састы?ы оларды? шы?у тегіні? бір екеніне д?лел.
ІY.Бекіту
Тест ж?мысы
1.Жыныс бездерінде аталы? ж?не аналы? жыныс жасушаларыны? дамып- жетілуі ?алай аталады?
а)овогенез б)сперматогенез в)гаметогенез г)гистогенез
2.Эмбриология нені зерттейді?
а)т??ым ?уалауды б)к?беюді в)организм ?ры?ыны? дамуын г)б?лінуді
3.Тура даму дегеніміз: а)эмбрионды? даму б)дерн?сілдік даму
в)организмні? бірден ересек т?ріне ??сап даму
г)эмбрионды? дамудан со? дерн?сілді? пайда болуы
4.Онтогенезді? даму негізіне жатпайтын саты: а)бластула
б)нейрула в)гаструла г)тура даму
5. Жыныс жасушасын ?алай атаймыз? а)гистон б)гамета в)спора г)т??ым
6.Эмбриология ?ылымыны? дамуына ?лес ?ос?ан ?алым? а)Г. Кребс б)И.П.Павлов в)И.И. Сеченов г) К.Бэр
7.Б?ліну н?тижесінде пайда бол?ан б?лшектер ?алай аталады? а)бластомерлер
б)нейрула в)гаструла г)бластула
8.?ры?тан?ан жасуша ?алай аталады? а)гамета б)овоненез в)зигота г)сперматогенез
9.Эмбрионды? дамудан со? дерн?сілді? пайда болуы: а)т?рленіп даму б)Тура даму в)постэмбрионды? даму г)онтогенез
10.Жасуша б?лінуіні? ?анша жолы бар?а)1 б)2 в)3 г)4
Жауаптары: 1-в 2-в 3-в 4-г 5-б 6-г 7-а 8-в 9-а 10-в
Рефлексия
Инсерт кестесін толтыру
Б?гін не т?сіндім
?на?аны
?нама?аны
С?ра?ым бар
Y. Ба?алау
YІ. ?йге тапсырма: §35 параграфты ?айталау.
«А?заны? дамуына ?сер ететін улы заттар» хабарлама дайындау
2. 
3. 
1 топ Тура даму 3 топ Ұқсастығы 2 топ Түрленіп даму 
Постэмбриондық даму 
