«Білу жүйесі» Адам – амфибия фильмінен сурет көрсету арқылы тақырыпты ашу. «Түсіну жүйесі» Жаңа сабақ бойынша слайд таныстырылым. Қосмекенділер-алғаш құрлықта тіршілік етуге бейімделген төрт аяқты омыртқалы жануарлар. Қазіргі кезде қосмекенділердің 5000-нан астам түрі белгілі. Қазақстанда қосмекенділердің 12 түрі таралған. Оның 3 түрі сирек кездесетіндіктен, Қазақстанның қызыл кітабына тіркелген (2010ж) Қосмекенділерді зерттейтін ғылымды «барахнология» деп атайды. Мекені: жер шарының тропиктік, субтропиктік және қоңыржай белдеулерінің су айдындарында, ылғалы мол жерлерде мекендейді. Олар суда да, құрлықта да кездесетіндіктен қосмекенділер деп аталады. Қосмекенділерді кейде амфибиялар деп атайды. Ас қорыту жүйесі: жақ сүйектеріндегі ұсақ тістері мен тілі қорегін ұстауға көмектеседі. Тілінің көмегімен ұсақ жәндіктерді ұстап қоректенеді. Ауыз- жұтқыншақ қуысы-қысқа өңеш- қарын-ащы ішек-тоқ ішек- клоака. Қан айналымы: қосмекенділер салқын қанды. Қосмекенділер ересектерінің жүрегі 3 бөлікті ( екі жүрекше , бір қарынша тұрады)Қан айналымының кіші және үлкен шеңбері болады. Жүйке жүйесі және сезім мүшелері: қосмекенділер миы 5 бөліктен тұрады: алдыңғы, ортаңғы, аралық, сопақша ми және мишықтан тұрады, дыбыс қабылдайтын дабыл жарғағы көздің артқы жағында орналасқан. Көбеюі және дамуы: Қосмекенділер – дара жынысты қосмекенділердің көбеюі мен дернәсіл дамуы су ішінде жүреді. Ұрықтанған жұмыртқа- дернәсіл- ересек қосмекенді. «Қолдану жүйесі» топтық тапсырма а)бақаның сыртқы құрылысы б) бақаның ішкі құрылысы с) бақаның көбейіп дамуын суреттерден көрсет. 4. «Талдау жүйесі» 1. I Балықтарға тән II Қосмекенділерге тән белгілерді сәйкестендір белгілерді сәйкестендір. 1. Бүйір сызық 2. Жүзбе қанат 3. Клоака 4. Торсылдағы бар 5. Мишығы нашар дамыған 6. Жүрегі үш қуысты 7. Екі қанайналым шеңбер 8. Аналь 9. Ортаңғы құлақ қуысы пайда болған 10. Жүрегі екі қуысты 2. Сәйкесін тап Құйрықты қосмекенді | 5000 | Итшабақ немен тыныс алады? | Бақа | Қосмекенділерді зерттейтін ғылым | Құртжылан | Қосмекенділердің қанша түрі бар? | 350 | Аяқыз қосмекенді | Итшабақ | Қазақстанда қосмекенділердің қанша түрі бар? | Тритон | Қосмекендінің дернәсілі | 12 | Қосмекенділер ежелгі неден пайда болды? | Желбезек | Құйрықсыз қосмекенді | Барахнология | Қосмекенділердегі бұлшық ет саны | Стегоцефаль | 3.тест жұмысы Бақаның жүрегі неше қуысты? а) 1 в) 2 с) 3 Қосмекенділердің көбеюі қай жолмен өтеді? а) жұмыртқа салу в) уылдырық шашу с) тірі туу Құйрықсыз қосмекендіге қайсысы жатады? а) тритон в) саламандра с) құрбақа Құйрықты қосмекенді а) тритон в) бақа с) құртжылан Аяқсыз қосмекенді а) бақа в) құртжылан с) саламандра Алғашқы құрлыққа бейімделген төрт аяқты жануар ? а) сүтқоректі в) бауырмен жорғалаушылар с) қосмекенділер 7. Қосмекенділер дернәсілі а) имаго в) итшабақ с) жұлдызқұрт 8. Қосмекенді қандай қанды? а) салқын қанды в) аралас қан с) жылы қанды 9. Қосмекенділер миы неше бөліктен тұрады? а) 5 в) 3 с) 2 10. Қосмекендінің зәр шығару мүшесі ? а) аналь тесігі в) клоака с) қуық 5. «Жинақтау жүйесі» әр топ 4 сұрақтан дайындап,бір-біріне қояды. |