Метафазада ядрошы?тар........................., ядро ?абышасыны? еруіне байланысты .................................................... араласып кетеді. Хроматидалар........................... жина?талады, ферменттерді? ж?рдемімен ................................................................іліп алады.
І анафазада ?тетін процесс?
І телофазада ?тетін процесс.
І?. Сергіту с?ті -2 мин
?. Ой тол?аныс –10 мин
Берілген тапсырмаларды орта?а тал?ылау.
«Топтастыру» ?дісімен саба?ты ?орытындылау
?орытындылау с?ра?тары:
Жыныс жасушалары не деп аталады?
?ры?танба?ан ж?мырт?а жасушасынан жа?а а?заны? дамуы не деп аталады?
Мейоз кезе?дері?
Редукциялы б?ліну фазалары?
Профаза сатылары?
Хромосомаларды? жа?ындасуы не деп аталады?
Х – т?різді фигуралар не деп аталады?
??сас хромосомаларды? ?лескілермен алмасуы не деп аталады?
?І. Ба?алау- 2мин
?ІІ. ?й тапсырмасын беру-2 мин
?ІІІ. Кері байланыс- 2 мин
Саба? ?нады ма? Егер де ?наса ?ол шапала?таймыз! ?намаса ?ол ?уысырып отырамыз. ?ол со?у адамны? ?анайналымын жа?сартады екен.
Белсенді ?атыс?андары?ыз?а рахмет!
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«КОНСПЕКТ УРОКА БИОЛОГИИ »
Күні: 19.01 Бекітілді:
Сабақтың тақырыбы: Жынысты көбею. Мейоз
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Жынысты көбеюдің ерекшеліктерін түсіндіру. Жасушаның мейоздық бөліну фазаларында болатын өзгерістерді талдап, әрбір фазаның ерекшеліктерін анықтай білуге үйрету.
Дамытушылық: Шығармашылық қабілеттерін арттыру. Топпен жұмыс істеуге дағдыландыру, ізденімпаздығын дамыту.
Тәрбиелік: Оқушыларды бірлікке, бір – бірін құрметтей білуге тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Жаңа білімді игерту
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Әдісі:
Көрнекілігі: интерактивті тақта, СТО технологиясы, Шаталовтың тірек сызбасы
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру- 2 мин. Оқушыларды 4 топқа бөлу.
ІІ. Ой қозғау – 8 мин.
Үй тапсырмасын тексеру - 3 мин.
Өткенді қайталау- 5 мин
ІІІ. Мағынаны тану- 9 мин
ІҮ. Сергіту сәті -2 мин
Ү. Ой толғаныс –10 мин
ҮІ. Бағалау- 2мин
ҮІІ. Үй тапсырмасын беру-2 мин
ҮІІІ. Кері байланыс- 2 мин
ІІ. Ой қозғау – 8 мин.
Үй тапсырмасын тексеру - 3 мин.
. Тірек сызбаны толтыру.
Өткенді қайталау- 5 мин
Митоздық бөліну туралы не білеміз? Суретке қарап айту.
ІҮ. Мағынаны тану-9 мин
І топ. Жынысты көбею. Партеногенез
ІІ топ. Мейоз. Редукциялы бөліну. Мейоздың биологиялық маңызы.
Метафазада ядрошықтар........................., ядро қабышасының еруіне байланысты .................................................... араласып кетеді. Хроматидалар........................... жинақталады, ферменттердің жәрдемімен ................................................................іліп алады.
І анафазада өтетін процесс?
І телофазада өтетін процесс.
ІҮ. Сергіту сәті -2 мин
Ү. Ой толғаныс –10 мин
Берілген тапсырмаларды ортаға талқылау.
«Топтастыру» әдісімен сабақты қорытындылау
Қорытындылау сұрақтары:
Жыныс жасушалары не деп аталады?
Ұрықтанбаған жұмыртқа жасушасынан жаңа ағзаның дамуы не деп аталады?
Мейоз кезеңдері?
Редукциялы бөліну фазалары?
Профаза сатылары?
Хромосомалардың жақындасуы не деп аталады?
Х – тәрізді фигуралар не деп аталады?
Ұқсас хромосомалардың үлескілермен алмасуы не деп аталады?
ҮІ. Бағалау- 2мин
ҮІІ. Үй тапсырмасын беру-2 мин
ҮІІІ. Кері байланыс- 2 мин
Сабақ ұнады ма? Егер де ұнаса қол шапалақтаймыз! Ұнамаса қол қуысырып отырамыз. Қол соғу адамның қанайналымын жақсартады екен.
Белсенді қатысқандарыңызға рахмет!
Қосымша: Мейоз (гр.meіosіs — кішірею, азаю) — жетіліп келе жатқан жыныс жасушаларының (гаметалардың) бөлінуіненхромосомалар санының азаюы (редукциясы). Мейоз кезінде әрбір жасуша екі рет, ал хромосомалар бір-ақ рет бөлінеді. Осының нәтижесінде жасушалардың гаметадағы хромосомалар саны бастапқы кезеңдегіден екі есе азаяды. Жануарларда мейоз жыныс жасушалар пайда болғанда (гаметогенез), ал жоғары сатыдағы өсімдіктерде споралары түзіле бастағанда жүреді. Кейбір төмен сатыдағы өсімдіктерде мейоз гаметалар түзілгенде жүре бастайды. Мейоз барлық ағзаларда бірдей жүреді. Егер де ұрықтану диплоидтық жасушаларда жүрсе, онда ұрпақтардың плоидтығы келесі әр буында геометриялық прогрессиямен көтеріледі. Мейоздың арқасында гаметалар барлық уақытта гаплоидты жағдайда болады, бұл ағзаның дене жасушаларының диплоидтығын сақтауға мүмкіншілік береді. Мейоздың бөліну уақытындағы екі сатысын 1-мейоз және 2-мейоз деп атайды. Әрбір мейоздық бөлінуде төрт сатысы бар: профаза, метафаза, анафаза және телофаза. 1-мейоздың профазасы лептотена,зиготена,пахитена,диплотенажәнедиакинез секілді бес кіші кезеңдерден тұрады. Лептотенаға (жіңішке жіпшелер сатысы) хромосомалардың тығыздалуы және спираль тәрізденуі тән. Зиготена (жіпшелердің бірігу сатысы) кезінде гомологты хромосомалар бір-біріне жақындап ұзына бойы жұптанады да, коньюгацияланады. Пахитена сатысында (жуан жіпшелер сатысы) гомологты хромосомалардың хроматидтері айқасады (кроссинговер). Нәтижесінде әр гомологта аталық және аналық тұқым қуалаушылық материал араласады. Диплотена (екі жіпшелер сатысы) гомологтар бір-бірінен ажырасуынан және хиазма пайда болуынан басталады. Диакинез (екі жіпшелердің ажырасу сатысы) хромосомалардың барынша жуанданып және спираль тәрізденуімен сипатталады; хиазмалар биваленттердің ұшына (шетіне) қарай жылжиды. Диакинез аяқталғанда, ядроның қабықшасы және ядрошықтар еріп, жойылып кетеді. Әр жасушада хромосомалардың саны мейоздың бастапқы кезеңіндей екі қатар (2N) емес, бір N болады. ІІ профаза өте тез өтеді немесе мүлдем болмайды. ІІ метафазада хромосомалар центромераларымен ұршық жіпшелерге жабысып, метафаза пластинкасында орналасады. ІІ анафазада әр центромера екі бөлініп, жаңа хроматидтер хромосомаларға айналып, қарама-қарсы полюстерге орналасады. ІІ телофаза екі гаплоидтық ядроның сыртында ядролық мембрана құрылуымен аяқталады. Мейоздың тізбектеліп екі бөлінуінің нәтижесінде бастапқы бір диплоидтық жасушадан төрт гаплоидтық жасушалар құрылады. Мейоздың биологиялық маңызы өте зор. Мейоз жыныс жолымен көбейетін азғалар ұрпақтарының хромосома санының тұрақтылығын қамтамасыз етіп, гаметаларда жаңа гендік комбинациялар пайда болуына мүмкіншілік береді. Бұл процесс негізгі екі кезеңен тұрады:
