Просмотр содержимого документа
«"Көшбасшы биолог"»
Болат Бекзат
биология пәнінің мұғалімі
Ел басымыздың жолдауында нақты көрсетілгендігі егемендігіміздің жарқын болашағын ұстайтын да білімді жастар.
Білім – егемендіктің кілтін ұстап жастардың жарқын болашағына апаратын алтын сүрлеу ХХІ ғасырдың білімді, ойлы ұрпақтары ел экономикасына үлес қосушы деп білеміз. Ежелден қазақ халқы білім, ғылымды қуып, «қына тастан, ақыл жастан шығады» - деп ұрпағын ақылдылыққа, білімділікке баулыған. Жас күнің білім іздеу нақты дер шағың, халқыңның ойлай берші оңар жағын, - дей келе ақыл білім ұшқырлықпен ойлылықты қажет ететін. «Көшбасшысы Биолог» атты интеллектуалды сайысымызды бастаймыз. Ғылымның ізін қуып, оқумен білім нәрін сусындатқан мына сайыскерлерімізді таныстырып өтсек. Бүгінгі біздің білім додасының тақырыбы табиғатқа арналады. «Адамзаттың табиғатсыз күні жоқ, бұны айтуға табиғаттың тілі жоқ» - демекші табиғатты аялау, қастерлеу әрбір адамзаттың парасатты парызы.
Табиғат жанымды алсаң алшы менің
Кім білсін бір түйір жерге түскен тамшың едің
Кім білсін қаншама әлі шырқарымды
Кім білсін қай күні сен қырқарыңды
Жоғалтпасаң болғаны ұрпағымды
- деп Мұқағали ағамыз секілді ұлы бабалар үлкен үміт арттырған ұрпақтарының бүгінгі бір бөлігіне сәттілік тілейміз.
1. Бәйге – кім жылдам
2. Полиглот-тіл өнері
3. Ғажайып биология
4. Тарихи таным
5. Тапқырлық
6. Тікелей сұрақтар.
Бәйге – кім жылдам
Ұйқы безінің гормоны.
(Инсулин)
2. Күнбағыс қай тұқымдасқа жатады.
3. Адамның хромосомасының саны
4. Қанның құрамындағы элемент.
5. Су асты маржанды жартас қалай аталады.
6. Құстарда болатын без.
7. Жүйке жасушасы қалай аталады.
(күрделі гүлділер)
(46)
(Темір)
(риф)
(құйымшақ)
(Нейрон)
8. Адамда неше омыртқа иіні бар.
9. Сүт тістер саны
10. Мутация теориясын қай ғалым ұсынды.
11. Құстарды зерттейтін ғылым.
12. Бамбук өсімдігі қай тұқымдасқа жатады.
13. Өсімдіктің көбею мүшесі.
14. 1 гр. май ыдырағанда қанша энергия бөлінеді.
(4)
(20)
(Дефриз)
(орнитология)
(Астық)
(Гүл)
(38,9 КДж)
Полиглот – тіл өнері.
Ағашта жабысып тұрады
Тұмсығын алмай ұрады
Тоқылдақ – Дятел – Woodpecker
Мойны сұрақ белгісі
Бұл қандай көл құсы?
Аққу – Лебед – Swans
Бұйра тұлымы желмен ойнайды
Қызыл мұрыны жерге бойлайды
Сәбіз – Морковь – Carrot
Үні ғажап дүлдүл бақта сайрар ...
Бұлбұл – Соловей – nightingale
Полиглот – тіл өнері.
Үні ғажап дүлдүл бақта сайрар ...
Бұлбұл – Соловей – Nightingale
Тиіскенді түйреген
Киімі бар инеден
Кірпі –Ёжик – Hedgeheg
Үй ішінде 30 батыр
Кіргендерді отап, турап жатыр
Тіс – Зубы – Teeth
Ғажайып биология.
20
20
20
30
30
30
40
40
40
Тірек – қимыл жүйесі.
Баланың әкесімен шешесі бірімен - бірі туыс адамдар болса, онда балада қандай ауру түрі пайда болады.
Цитиноз
Көрермендерден сұрақ.
Дәрілік өсімдіктер.
Бұрынғы заманнан бері ата – бабаларымыз көптеген ауруларға өсімдіктерден дәрілер жасап қолданып келген. Қандай дәрілік өсімдіктерді білесің?
Жалбызтікен
алоэ (жүзжылдық), дермене
Гүлдер әлемі.
Мына суретте гүлдерге қатысты не бейнеленген?
Гүл сағағы.
2. Гүл табаны.
3. Тостағанша жапырақша.
4. Күлте жапырақаша.
5. Аталықтар.
6. Аналық.
Сыр сандық
Төмендегі суреттерге сипатама беріңіздер ?
Қан және қан айналым.
Қолдың алақаны жарақаттанған алқылзыл қан ағып жатыр. Қандай тамыр?
Сала тамыр.
Қан ұйымау ауруы.
Қанның тоқтамай атқылау құбылысы қалай аталады?
Гемофилия.
Ішкі секреция безі.
Адам ылғи шөлдеп жүреді, кіші дәретті бұзылады?
Қан диабетті.
Тыныс алу жүйесі.
Инфекциялық жұқпалы ауру. Бұл ауруды халық арасында құрт ауруы деп атайды?
Туберкулез.
ІV. Тарихи таным.
Тіршілік дегеніміз – нәруызды денелердің өмір сүру тәсілі.
Ф. Энгельс
Әрбір жасуша өзіндей
Жасушаның бөлінуінен
пайда болады.
Р. Вирхов
ІV. Тарихи таным.
Фермент – тіршіліктің қоздырғышы.
И. Павлов
“Барлық тіршілік жұмырт-
қадан пайда болады”.
В. Гарвей
V. Тапқырлық.
Жұп гендер
Аллель.
Даун.
Доминантты.
Глюкоза.
ДНҚ, РНҚ.
Генотип.
Дрозофила
Рибосома.
Гистон.
Рецессивті.
Хромосомалық ауру
Басыңқы белгі
Моносахарид
Нуклеин қышқылдары
Гендер жиынтығы
Шыбын
Органоид
Нәруыз
Басылыңқы белгі
VІ.Тікелей сұрақтар.
1938 ж. Ч.Карлсон
Ең алғаш ксероксты қай жыл кім ойлап тапты.
Математикаға х, у, z – ті енгізген ұлы ғалым?
Ең ұзын поэма?
Дүниежүзіндегі ең үлкен жапырақты өсімдік?
Қай құс қыс бойы басын төмен салып ұйықтайды?
Сірке қышқылынан жасалатын дәрі?
Теңгенің шыққан жылы?
Жер макеті?
Австралияның байырғы тұрғандары тіліндегі “Түсінбедім” - деген аң аты.