Сабақтың мақсаты | 1. Оқушыларға тұқымның құрылысы, даражарнақты, қосжарнақты тұқымдардың ерекшеліктері туралы мағлұмат беру 2. Оқушылардың белсенділігін арттыру, ойлау қабілетін, шапшаңдығын дамыту, өз бетімен жұмыс істеп, талаптануын арттыру. 3. Білімділікке, өз бетімен еңбектенуге тәрбиелеу. |
Ұйымдастыру (3 мин) Үй тапсырмасын тексеру (7 мин) | Сыныппен амандасу. Қал-жағдайларын сұрап, оқушыларды түгендеу. Оқушыларды бидай, үрмебұршақ, жүгері өсімдіктерінің суреттерін құрастыру әдісі арқылы 3 топқа бөлу. Сергіту сәті. Жүргізуші: «Қолыңызға дәптер (парақ, қағаз) алыңыз, оны төбеңізге қойыңыз. Екінші қолыңызға қалам алыңыз. Параққа үлкен шеңбер сызыңыз. Осы шеңбердің ортасына кішткентай арал салыңыз. Аралдың қасына екі-үш пальма салыңыз. Сол жағына жүріп қайықтың суретін салыңыз. Енді қайтып келіп пальманың қасына өзіңізді жатқызып қойыңыз. Сонан соң парақты қолыңызға алыңыз. Айтылған нұсқауға сәйкес сурет сала алдыңыз ба? Кімнің суреті нұсқауға сәл болса да ұқсайды?» "Алма бағы аясына " саяхат жасап алмаларды таңдау арқылы ,алма артындағы сұрақтарға жауап береді. Әр дұрыс жауап 10 баллмен есептеледі. Егер жауап болмаса, қарсы топтар жауап бере алады. Әр топ кезектесіп 3 алмадан таңдайды. Ойлануға 10 сек уақыт беріледі. Бағалау парағы беріледі. 1. Өсімдіктерді әртүрлі қолайсыз жағдайлардан қорғайтын ұлпа? Жауабы: жабын 2. Өсімдікті ауру тудыратын микробтар мен зиянды жәндіктерден, малға жем болудан сақтайтын ұлпа? Жауабы: бөліп шығарушы 3. Хлоропластары бар тірі жасушалы ұлпа ? Жауабы: негізгі 4. Тамырдың топырақтан сорып алған минерал-ды тұздарының ерітіндісін жер үсті мүшелеріне жеткізетін ұлпа: Жауабы: өткізгіш 5.Жасушалары ұдайы бөлініп, өсімдік өсуін және бүршік жаруын қамтамасыз ететін ұлпа: Жауабы: түзуші 6. Өсімдіктердің жер асты және жер үсті мүше-лерінде қоректік заттарды қорға жинайтын ұлпа: Жауабы: негізгі 7. Өсімдіктің зақымданған жерін қайта қалпына келтіретін ұлпа: Жауабы: түзуші 8. Жасушалары қатты, қиыршықты ұлпа: Жауабы: тірек 9. Жасушалары ұзын, түтік тәрізді ұлпа: Жауабы: өткізгіш 10. Судың артық булануынан сақтайтын ұлпа: Жауабы: жабын 11. Сабаққа, жапырақ сағағына, жүйкелеріне беріктік қасиет беретін ұлпа: Жауабы: тірек 12.Сүт жолы мен шайыр жолы ашылатын ұлпа: Жауабы: бөліп шығарушы | Оқытушымен амандасады 3 топқа бөлініп отырады. Топтық ережені еске түсіреді 1.Ұйымшылдық 2.Уақыт үнемдеу 3.Бірін-бірі тыңдау 4.Белсенділік 5.Тазалық сақтау Оқушылар сұрақтарға жауап береді. Топ басшысы бағалау парағын толтырады. Оқушылар жетелеуші сұрақтарға жауап бере отырып, жеміс-жидек, көкініс туралы өздерінің бұрыннан білетіндерін еске түсіреді. Үй тапсырмасын қайталап, пысықтайды. |
Жаңа сабақ (15 мин) | Джигсо әдісі. Оқушылар 5 мин өздері оқып, 2 мин өзінің жұптарына түсіндіреді. Мұғалімнің сөзі артық болмас дегендей, мұғалім қосымша ақпараттармен таныстырады. Қосымша ақпарат Интерактивті тақтадан тұқымдардың пайдасы жайлы бейнебаян көрсетіледі | Топ құрамы: 1.Топ басшысы 2.Тайм- кипер 3.Пікір таласшы 4.Үш адам пікірлерді талдап,қорытындылау-шы. |
Бекіту (15 мин) Бағалау (2 мин) Үйге тапсырма (1 мин) Рефлексия (2 мин) | №5 Зертханалық жұмыс Тақырыбы: Даражарнақты және қосжарнақты өсімдік тұқымдарының құрылысы. Көкөніс дақылдарының алуантүрлі тұқымдарымен танысу. Мақсаты: Асбұршақ пен бидайдың тұқымдарының құрылысымен танысу. Қос жарнақты және дара жарнақты өсімдік тұқымдарының жалпы айырмашылықтарын түсіндіру Қажетті құрал -жабдықтар Қос жарнақты және дара жарнақты тұқымдардың жинағы,бидай мен асбұршақтың дымқыл тұқымдары. Бақша дақылдарының тұқымдары. Орындалатын тапсырмалар 1. Құрғақ және суға жібітілген асбұршақ тұқымының пішінін, қабығының түсін, кіндігінің қай жерде орналасқандығын анықтап суретін салу. Жібітілген асбұршақ тұқымның қабығын ептеп сылып, ішіндегі екі жарнағы мен ұрығының орналасуының суретін салу. Құрғақ және дымқыл асбұршақ тұқымының қабығына зер салу. 2. Ұрық бӛлімшелерін ұлғайтқыш қол әйнекпен қарап, атын жазу. 3. Бидай тұқымының сыртқы құрылысын, пішінін, ұрық орналасқан бӛлімін және жарнағының білеуленіп бөлінетінін қол әйнекпен қарап, суретін салу, атын жазу. 4. Ойыстау жағынан ұзынынан екіге бөліп ішкі бөлімдерін талдап, аттарын жазу. Қабығының ерекшелігіне көңіл аудару. 5. Кестені толтыр. № | Өсімдік-тің аты | Тұқым-ның пішіні мен түсі | Тұқым немен жабыл-ған | Тұқым-ның ұрығы-на не кіреді | Қор заттары қайда орналас-қан | Өсім-дік қай класқа жата-ды | 1 | Үрме-бұршақ | | | | | | 2 | Асқабақ | | | | | | 3 | Бұршақ | | | | | | 4 | Бидай | | | | | | 5 | Жүгері | | | | | | 6 | Тағы басқа | | | | | | І топ биологиялық диктант даражарнақтылар 1. Тұқым жарнағы.......... сұйылтады. 2. Жарғақты тұқымдарға ......... жатады. 3. Ұрықтағы май қоры ........ жұмсалады. 4. Ұрық сабақшасы мен бүршікшесінен ......... дамиды. 5. Бидай тұқымның қауызы тез ........ 6. Жылтыр тұқымдыларға ........... жатады 7. Ұрық пен эндоспермнің арасында ........................ орналасады. 8. Жарнағында болмайды ................. 9. Қоректік заты ............ жиналады. 10. Астық тұқымдас өсімдіктердің тұқымдары ............. деп екіге бөлінеді. | 1. Сылынбайды 2. Эндоспермде 3.Бір жарнақ 4. Қоректік заттар қоры 5. Ерітетін зат бөліп органикалық заттарды 6. Өнуге 7. Жылтыр және жарғақты 8. Бидай, жүгері, тары, итқонақ 9. Сұлы, арпа, күріш, қарасұлы 10. Өркен | ІІ топ биологиялық диктант қосжарнақтылар 1. Ұрық....... тұрады. 2. Ұрмебұршақ тұқымының жарнағы ........ болып саналады. 3. Асқбақ, қауын, қарбыз, тұқымында ........ болмайды. 4. Қос жарнақты тұқымда ............ болады. 5. Үрмебұршақ тұқымының ойыс жағында ...........бар. 6. Тұқымда екі жарнағы бар өсімдік ......... деп аталады. 7. Жарнақта ........... қорға жиналады. 8. Ұрық ...........түзіледі. 9. Тұқым қабығы .......... сақтайды. 10. Қоректік заты............. жиналады. | 1. Екі жарнақ 2. Жарнағында 3. Алғашқы сабақшы, тамырша, бүршікшеден 4. Кіндігі 5. Бірінші жапырақ 6. Крахмал, май, белок 7. Эндосперм 8. Қос жарнақты 9. Кеуіп кетуден, мезгілсіз өнуден 10. Ұрықтанған жұмыртқа жасушасы | ІІІ топ венн диаграммасы Қос жарнақты Ұқсастығы Даражарнақты 1. Екі тұқым жарнағы бар
2. Қабығы суға жібіткенде тез сылынады
3. Қоректік зат тұқым жарнағында жиналады 1. Тұқым жарнағы бар
2. Қабығы тығыз
3. Ұрық: - сабақша; - тамырша - бүршікше 1. Бір тұқым жарнағы бар
2. Қабығын суға жібіткенде ажырату қиын
3. Қоректік зат эндоспермде жиналады Бағалау парағын жинап алып, жеңімпаз топты жариялаймын. Сабақ бойы белсене қатысқан оқушыларды бағалаймын. §11 оқу, 24-25 сурет салу, 40-41 бетте. Тақтада плакат ілулі тұрады оқушылар сабақта ұнаған жағымды әсерін, түсініксіз, жағымсыз әсерін, білетін және білуге қызықтыратын мәселе туралы ұсыныстар мен сұрақтар стикерге толтырып, оны плакатқа жабыстырады. | Оқушылар зертханалық дәптерлерін ашып №5 зертханалық жұмысты жазады, тапсырмаларды орындайды. Жұмыс дәптеріне толтырады Сабақ соңындағы оқушылар тақырыпты игеру дәрежесіне қарай стикерлерді пайдалану арқылы, рефлексия жасайды. Өз сезімдерімен бөліседі. |