?ылыми жоба "шай"

?ылыми жоба "шай"

?аза? – ш?й?ор халы?. Ата-?желерімізді? бая?ыда «Ш?й ішсе?, к??ілі? жай» деп ма?алдайтыны тегін емес. М?ны? сыры неде десек, ш?йды? адам а?засы ?шін пайдасы мен емдік ?асиеті аз емес к?рінеді. Ш?й-адамдар ?олданатын ежелгі сусындарды? бірі.

•Ш?йды? отаны – О?т?стік Батыс ?ытай ж?не о?ан жа?ын жат?ан Бирма ж?не Солт?стік Вьетнам. «Шай» атауы Солт?стік ?ытайды? с?а деген с?зінен шы??ан, ал ?зі 5700 жыл б?рын пайда

•Біз шай деген атауды солт?стік (Пекин) диалектісі «ча» атауынан алса?, француздар «тэ», а?ылшындар «ти» деп атауды о?т?стік ?ытай диалектісінен ал?ан.

•Ш?йды? жабайы ?сетін екі т?рі бар. Біріншісі, ?ытай ш?йы — О?т?стік-Шы?ыс Азияны? таулы айма?тарында, екіншісі, ассам ш?йы ?ндістанны? Ассам ормандарында ?седі. Б?л екі ш?йды? таби?и гибриді цейлон ш?йы деп аталады. Оны? да екі т?рі бар. Олар жер шарыны? тропиктік ж?не субтропиктік айма?тарында ?сіріледі.Ш?й а?ашы 100 жылдай ?мір с?ріп, 70 жыл ?нім береді.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«?ылыми жоба "шай" »

«ЕКІБАСТҰЗ ҚАЛАСЫ ӘКІМДІГІНІҢ БІЛІМ БӨЛІМІНІҢ №5 ЖАЛПЫ ОРТА БІЛІМ БЕРЕТІН МЕКТЕП» КОММУНАЛДЫҚ МЕМЛЕКЕТТІК МЕКЕМЕСІ

ДЕРЕКНАМА

Шорабаева

Алтынай

Жұбанышқызы

5 “ә” сыныбы

Ғылыми жобаның тақырыбы:

Шәйдің тарихы

Жоспар:

I.Кіріспе бөлімі II.Негізгі бөлімі 1. Шәйдың шығу тарихы

2. Шәй ағашы
3. Шәйдың емдік қасиеттері
4.Шәйдың зияны туралы білесіз бе?
5.Шәй түрлері мен сорттары
III. Қазақ халқы мен Британдықтардың шәй ішу дәстүрлері IV.Қорытынды V. Қолданылған әдебиеттер тізімі

Мақсаты: 1. Қазақ және ағылшын тілін меңгере отырып, келешекте көп тіл білуге ынталану 2. Шәйдің шығу тарихымен танысу 3.Шәйдің пайдасы мен зияны туралы зерттеу жұмысын жүргізу . 4. Қазақ халқы мен Британдықтардың шәй ішу дәстүрлерін салыстыру 5.Зерттеудің практикалық маңыздылығын ашу. Аталған мақсатқа жету үшін алдыма төмендегідей міндеттер қойдым: Міндетері:

Мақсаты:

1. Қазақ және ағылшын тілін меңгере отырып, келешекте көп тіл білуге ынталану 2. Шәйдің шығу тарихымен танысу

3.Шәйдің пайдасы мен зияны туралы зерттеу жұмысын жүргізу . 4. Қазақ халқы мен Британдықтардың шәй ішу дәстүрлерін салыстыру 5.Зерттеудің практикалық маңыздылығын ашу.
Аталған мақсатқа жету үшін алдыма төмендегідей міндеттер қойдым: Міндетері:
1.Шәйдің шығу тарихын зерделедім 2.Шәйдің емдік қасиеті мен мен зияны туралы зерттеу жұмысын жүргіздім
3.Зерттеу күнделігін толтырып отырамын. 4.Қазақ халқы мен Британдықтардың шәй ішу дәстүрлерін салыстырдым

Қазақ – шәйқор халық. Ата-әжелеріміздің баяғыда «Шәй ішсең, көңілің жай» деп мақалдайтыны тегін емес. Мұның сыры неде десек, шәйдың адам ағзасы үшін пайдасы мен емдік қасиеті аз емес көрінеді. Шәй-адамдар қолданатын ежелгі сусындардың бірі.

Шәйдың отаны – Оңтүстік Батыс Қытай және оған жақын жатқан Бирма және Солтүстік Вьетнам. «Шай» атауы Солтүстік Қытайдың сһа деген сөзінен шыққан, ал өзі 5700 жыл бұрын пайда
Біз шай деген атауды солтүстік (Пекин) диалектісі «ча» атауынан алсақ, француздар «тэ», ағылшындар «ти» деп атауды оңтүстік қытай диалектісінен алған.
Шәйдың жабайы өсетін екі түрі бар. Біріншісі, қытай шәйы — Оңтүстік-Шығыс Азияның таулы аймақтарында, екіншісі, ассам шәйы Үндістанның Ассам ормандарында өседі. Бұл екі шәйдың табиғи гибриді цейлон шәйы деп аталады. Оның да екі түрі бар. Олар жер шарының тропиктік және субтропиктік аймақтарында өсіріледі .Шәй ағашы 100 жылдай өмір сүріп, 70 жыл өнім береді.

Шай — байха (үгітілген) және тақта шай (престелген) деп бөлінеді. Байха шайы: қара (ең көбірек тарағаны), көк және сарғыш қара, көк шай. .

1.Көк шәй-заттектердің алмасуына әсер етеді. 2. Ақ шәй-обырдың алдын алады. 3.Түймедақ шәйі-қант диабетімен күреседі. 4.Каркаде шәйі-қан қысымын төмендетеді. 5.Қара шәй-өкпені қорғайды. 6.Улун шәйі-холестерин құрамын азайтады

Шәйдың емдік қасиеттері :

1.Шәй бас аурудан құтылуға жәрдемдеседі. 2.Ішімдікке құмарлықпен күресуге қауқары бар, алкогольден айықтыру қасиеті бар. 3.Аптап ыстықта шәй ішу адамды қатты ысып кетуден сақтайды. 4.Азамын деушілерге бұл сусынның қарын тойдырар қасиеті бар. 5.Ашушаң, күйінгіш адамдардың жүйкесін тыныштандырады. 6.Майлы тағамды қорытуға септігі бар. 7.Организмнен токсиндер мен зиянды заттарды шығаруға қауқары бар. 8.Еңбек қабілеттілігін арттырады. 9.Ақыл-ой еңбегін, интелектуалды қабілетке оң септігі бар. 10.Ғажап сусын біздің жастығымыз бен өмірімізді ұзартады.

Шәйдың зияны туралы білесіз бе?

Шәйдың пайдасымен бірге зияны да баршылық екен. Сондықтан бұл сусынды да «іше білу» керек.
Адамның асқазанына түскен танин шырышты қабатты күйдіріп, осында орналасқан жүйке жүйесінің ұштарын жауып тастайды.
Құрамындағы кофеин жүйке жүйесінің қызметін қоздырады, қан қысымын күшейтіп жібереді.
Буындарына тұз жиналған адамдарға көк шәйдың зияны көбірек.
Көк шайдың құрамында зат алмасу процесінің бұзылуына себепкер болатын улы несепнәр түзетін пуриндер де көп мөлшерде кездеседі.
Шәйды көп пайдаланса, адам терісінің түсі өзгеріп, ұйқысы қашады.
Ыстық шәй ағзаға зиян
Шәйды ыстықтай ішуге болмайды. Өйткені ыстық шәй кеңірдекке, ас жолы мен асқазанға кері әсер етуі мүмкін.

Зерттеу жұмысы:

Ағылшынша шәй

Ағылшындықтар сүтпен және тек ыстық шәй ішеді .
Күніне 3 рет :
Таңертен
Түсте
Кешке сағат 5 те

III.Қорытынды

Осы тақырыпты таңдамай тұрып, мені мазалағаны неге шә йды адамдар жақсы көреді,оны ішпесе неге бастары ауырады деген сұрақтар. Осы тақырыпты алып, оны зерттеу барысында осы сұрақтарыма жауап таптым. «Шәй тоңса, бойды жылытатын, шөлдегенде, шөлді қандыратын, ұйқы басса, сергітетін» қасиеттері үшін оған қазақ халқы осындай мақал арнаған. Шынында да, шәйдың құрамында толып жатқан биологиялық пайдалы заттар бар. Шәй – жаныңызды жадыратып, бойыңызды сергітетін кереметтей сусын ғана емес, бейтаныс адаммен жақсырақ танысу үшін көмектесетін, құрбыңызбен болатын құпия әңгіменің майын тамызып, мәнін кіргізуде үлкен рөл атқаратын, күткенде уақытты азайтатын пайдалы құрал да болып саналады екен.. Кез-келген уақытта, кез-келген жағдайда «бір шыны шәй ішу» ұсынысын жасауға әбден болады. Алайда, шәй ішу салтанатын өткізу оңай шаруа емес, кейбір кезде ол нағыз өнерді талап етіп жатады

Предмет: Английский язык

Категория: Прочее

Целевая аудитория: 5 класс.
Урок соответствует ФГОС

Скачать
?ылыми жоба "шай"

Автор: Каирбаева Айжан Бауыржановна

Дата: 27.10.2015

Номер свидетельства: 244353

Похожие файлы

"?озы К?рпеш - Баян с?лу" жыры бойынша ?ылыми жобаны ?ор?ау саба?ы

object(ArrayObject)#863 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(114) ""?озы К?рпеш - Баян с?лу" жыры бойынша ?ылыми  жобаны ?ор?ау саба?ы "
    ["seo_title"] => string(74) "k-ozy-korpiesh-baian-su-lu-zhyry-boiynsha-g-ylymi-zhobany-k-org-au-sabag-y"
    ["file_id"] => string(6) "162051"
    ["category_seo"] => string(13) "vsemUchitelam"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1422295549"
  }
}

?ылыми жоба. Тікенді достар.

object(ArrayObject)#885 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(50) "?ылыми жоба. Тікенді достар."
    ["seo_title"] => string(25) "gylymizhobatikiendidostar"
    ["file_id"] => string(6) "328226"
    ["category_seo"] => string(16) "nachalniyeKlassi"
    ["subcategory_seo"] => string(7) "prochee"
    ["date"] => string(10) "1463581565"
  }
}

"Инеліктер-ж?ндіктер патшасы" ?ылыми жоба

object(ArrayObject)#863 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(75) ""Инеліктер-ж?ндіктер патшасы" ?ылыми жоба "
    ["seo_title"] => string(46) "inieliktier-zh-ndiktier-patshasy-g-ylymi-zhoba"
    ["file_id"] => string(6) "204207"
    ["category_seo"] => string(16) "nachalniyeKlassi"
    ["subcategory_seo"] => string(7) "prochee"
    ["date"] => string(10) "1429620871"
  }
}

" Сусындар сыры" ?ылыми жоба . ?ылыми жетекшісі : Имамухаметова З.Ж

object(ArrayObject)#885 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(120) "" Сусындар сыры"  ?ылыми  жоба . ?ылыми жетекшісі : Имамухаметова З.Ж "
    ["seo_title"] => string(70) "susyndar-syry-g-ylymi-zhoba-g-ylymi-zhietiekshisi-imamukhamietova-z-zh"
    ["file_id"] => string(6) "189975"
    ["category_seo"] => string(10) "vneurochka"
    ["subcategory_seo"] => string(7) "prochee"
    ["date"] => string(10) "1427077380"
  }
}

?ылыми жобаны? та?ырыбы: ?аза? хал?ы ?міріндегі ?асиетті ?амшыны? орны

object(ArrayObject)#863 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(122) "?ылыми жобаны? та?ырыбы: ?аза? хал?ы ?міріндегі ?асиетті ?амшыны? орны "
    ["seo_title"] => string(81) "g-ylymi-zhobanyn-tak-yryby-k-azak-khalk-y-omirindieghi-k-asiietti-k-amshynyn-orny"
    ["file_id"] => string(6) "194999"
    ["category_seo"] => string(16) "nachalniyeKlassi"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1427828268"
  }
}

Просмотр содержимого документа «?ылыми жоба "шай" »

Похожие файлы

Полезное для учителя

Просмотр содержимого документа
«?ылыми жоба "шай" »