Ш?О ?ржар ауданы
«Жанс?гіров атында?ы орта мектебі» КММ
?ржар ауданы Ш?О
«Жансугуров атында?ы орта мектебі» КММ
«Сусындар сыры» ?ылыми ж?мысы бойынша ж?ргізілген
Зерттеу К?нделігі
Орында?ан : Бесембай Батырхан
Жетекшісі: Имамукаметова З.Ж.
- жыл
№
Т?жірибе ?ткізілген уа?ыты
Т?жірибе мазм?ны.
Н?тиже
1
15.01.14
1 т?жірибе
Кока кола сусынын ыдыс?а ??йып,о?ан
бір тілім ет салдым. 1 т?улік ?ткеннен кейін етті? ылжырап кеткенін, сусынны? т?рі ?згергенін бай?адым.
Корытынды
Кока кола кальцийге кері
?сер етеді.
2
05.02.14
2 т?жірибе
Кока кола сусыны ??йыл?ан ыдыс?а, бір ж?мырт?а салдым. 1 т?улік ?ткенне кейін ж?мырт?анын ?абы?ыны? ж?мсарып, ?нта? болып ?ал?анын бай?адым.
Корытынды
Кока кола белок?а кері
?сер етеді.
3
19.02.14
3 т?жірибе
Кока коланы ?а?ы бар ыдыс?а ??йып,
оны ?айнаттым.
Корытынды
?а?тын т?скенін к?рдім.
4
05.03.147
4 т?жірибе
Кока коламен ш?перекті сулап, онымен айнаны с?рттім.
Корытынды
Айна жар?ырап кетті.
5
12.03.14
4 т?жірибе
Кока коламен темірді? ?а?ын с?рттім
Корытынды
Темірді? ?а?ы кетті.
?ылыми жоба та?ырыбы:
«Сусындар сыры»
Секция: ?орша?ан ортаны ?ор?ау
Орында?ан: Бесембай Батырхан 4 «А» сынып
Жетекшісі: Имамукаметова Ж.З
бастауыш сынып м??алімі
- жыл
Жоспары:
- 1.Кіріспе
- 2.Негізгі б?лім
- Кока коланы? шы?у тарихы
- Сусынны? ??рамы
- Оны? зияны
- 3.Зерттеу т?жірибелері
- 4.?орытынды
- 5.Пайдалан?ан ?дебиеттер
Кіріспе
М?селе
Коко коланы? сусынын т?рмыста ?олдан?анмен оны? к?птеген зиянын, ?зіне т?н ерекшеліктерін білмейміз.Жобада осы м?селе жайлы айтылады.
Ма?саты:
Газдал?ан сусын кока коланы? ??рамын зерттеп,адам а?засына тікелей кері ?сері бар екенін д?лелдеу.
?лтты? сусындар:?ымыз, ш?бат, с?тті? пайдасын насихаттау.
Міндеттері:
Кока кола туралы кітаптардан о?ып, интернет желісіндегі а?параттармен танысып, т?жірибелер жасау.
Кока коланы? ??рамы ж?не ерекшеліктері туралы білімді тере?дету.
Нысаны:
Кока кола сусыны
П?ні: д?ниетану
Болжам: кока коланы? зиянын білсек онда оны ішпей, ?лтты? сусындарды ?олданар едік.
Н?тижесі:
Іздену н?тижесінде кока коланы? денсаулы??а зиян екенін д?лелдедік.Осы ж?мыс ар?ылы ?лтты? сусындарды насихатта?ым келеді.
?олданыл?ан ?дебиеттер:
1. ?аза? ?лтты? энциклопедиясы
2. Интернет желісіндегі а?параттар
3. «Сен білесі? бе?» энциклопедиясы
?ржар ауданы Ш?О
«Жансугуров атында?ы орта мектебі» КММ
«Сусындар сыры» ?ылыми ж?мысы бойынша ж?ргізілген
Зерттеу К?нделігі
Орында?ан : Бесембай Батырхан
Жетекшісі: Имамукаметова З.Ж.
№
Т?жірибе ?ткізілген уа?ыты
Т?жірибе мазм?ны.
Н?тиже
1
15.01.14
1 т?жірибе
Кока кола сусынын ыдыс?а ??йып,о?ан
бір тілім ет салдым. 1 т?улік ?ткеннен кейін етті? ылжырап кеткенін, сусынны? т?рі ?згергенін бай?адым.
Корытынды
Кока кола кальцийге кері
?сер етеді.
2
05.02.14
2 т?жірибе
Кока кола сусыны ??йыл?ан ыдыс?а, бір ж?мырт?а салдым. 1 т?улік ?ткенне кейін ж?мырт?анын ?абы?ыны? ж?мсарып, ?нта? болып ?ал?анын бай?адым.
Корытынды
Кока кола белок?а кері
?сер етеді.
3
19.02.14
3 т?жірибе
Кока коланы ?а?ы бар ыдыс?а ??йып,
оны ?айнаттым.
Корытынды
?а?тын т?скенін к?рдім.
4
05.03.147
4 т?жірибе
Кока коламен ш?перекті сулап, онымен айнаны с?рттім.
Корытынды
Айна жар?ырап кетті.
5
12.03.14
4 т?жірибе
Кока коламен темірді? ?а?ын с?рттім
Корытынды
Темірді? ?а?ы кетті.
-Мен теледидардан кока кола осы(слайд) жарнамасын к?ріп,?кеме сусынды алып беруді ?тіндім. ?кем келісе кетті,ал анам болса;
-Сендер б?л сусынны? ?андай зиянды екенін білесі?дер ме?Оданша ?ымыз не с?т іші?дер,- деді. Біз ойланып ?алды?. (слайд) Осы ??гімеден со? мені;-Осы біз с?йсініп ішетін кока коланы? зияны неде? Оны кім ойлап тапты? Ол неден жасал?ан ? Зиянды болса,неліктен б?кіл д?ние ж?зіне сатылады? деген с?ра?тар мазалады.Анам екеуіміз интернет желісінен осы с?ра?тар?а жауап іздеп к?рдік.(слайд)
«Кока коланы» 1866 жылы доктор-фармацевт Джон Пембертон (суреті)ойлап тап?ан болатын. Джон Пемертон д?рілік т?нбаны ойлап таптым деп ойлап,оны ас?азан ауруларына ?арсы емдік ?асиеті бар деген т?жырымдаманы ал?а тарт?ан.Б?л т?жырымдама бір шынды??а ??сас негіз бар сия?ты.?йткені, «кока коланы?» ал?аш?ы ингредиентінде кокаин ?сімдігіні? ??рамында?ы заттар болды.?азіргі та?да б?л сусында ондай зат жо?.
Бір литр сусынды жасау ?шін екі литр су ?ажет.(слайд)
«Кока кола» ??рамы ?андай?Б?телкедегі ?а?аз?а ?араса? ; газдал?ан су,?ант,карамель т?сі,кофеин мен д?мдеуіштер.Біра?,сусынны? ??рамында та?ы бір « 7x» деген ??пия ингредиент бар.Б?л затты? мазм?ны жазыл?ан а?парат Джорджия штатына тиісті Атланта ?аласыны? банкінде са?таулы т?р.Д?ниеж?зінде осы затты? не екенін білетін адамдарды? саны санаулы. Осы орайда, «Біз не ішіп жатырмыз? Деген с?ра? туындауы м?мкін. Б?гінге бар білетініміз б?л «кока коланы?» ?ант ??рамы ?те жо?ары ащы сусын бо-лып табылады.Сусында?ы фосфор ?ыш?ылы жер бетіндегі органикалы? зат-тарды ??ртатынын білеміз.
«Кока коланы» к?п ішкен еркектерді? белсіздік (?ры?сызды?) кеселіне шал-ды?у ?аупі бар.
Америкалы? денсаулы? са?тау органдары «кока коланы?» рак ауруын ту?ы-зу?а тікелей «септігін» тигізетінін аны?тап отыр. «Кока колалы? карамель»-аммиак,сульфит ж?не шекерді реакциялау барысында пайда болатын,адам а?засына зияны орасан с?йы?ты?(слайд).Б?л ?осынды бауыр ж?не ?ал?анша безі рагыны? ?ріс алуына жол ашады. «Кока кола»шы?аратын 4?німде жасанды карамель пайдаланылады. Ал оны? екеуіне аммиак ?осылатынын білген Вашинктонды? ?алымдар дабыл ?а?уда.
Джон Пембертон адам?а ?уат беретін ш?рбат ойлап тауып,о?ан адамды сер-гітетін кока жапыра?ын ?ос?ан.Б?л ?сімдік к?пшілікке «кокаин»деген атпен таныс.Сол уа?ытта кока жапыра?ына тыйым салынба?ан еді.Уа?ыт ?те келе ш?рбат сауда?а шы?арылады.Есірткіден бас?а оны? ??рамында спирт те бол?ан.Оны? д?мін аз да болса кетіру ?шін,ш?рбат?а су ?о-су?а тура келді.Міне,осылайша Кока кола пайда болды.Ал оны? сыртында?ы жазуды есепші Френк Робинсон ойлап тапты.1886 жылы Кока Кола газдалып сатыла бастады.Пембертонны? жа?а к?сібі бірден ал?а баспады.А?ша аз т?се баста?ан со?,?алым ш?рбат формуласын Аза Кендлер деген кісіге 2000 доллар?а сатып жіберді(слайд).Америка ??рама Штаттарына келген кезде ?алтасында неб?рі 1 доллар 75 центі ?ана бол?ан Аза Кендлер идеяны жандандырып, «Кока Кола Компани»компаниясыны? негізін ?алады.1903 жылы кока жапыра?ына байланысты ?о?амны? пікірі ?згеріп, ол ??рамынан алынып тасталады.Со??ы статистика?а ж?гінсек,Американы? ?лтты? сусынына айнал?ан Кока-Коланы ?лем бойынша бір минутты? ішінде 8000 адам т?тынады. Оны? ?зірлеу ??пиясы жазыл?ан ?а?аз жеті ?ат жерді? астында са?таулы.
Б?л м?ліметтерден кейін мен бірнеше т?жірибе жасап к?рдім;
1-т?жірибе;
Стакан?а кока кола ??йып,о?ан бір жапыра? ет салып,бір т?улікке ?ойып ?ойдым.Бір т?улік ?ткен со? ?арап едім,етті? ылжырап кеткенін к?рдім.
2-т?жірибе;
Іші тат бас?ан ыдыс?а кока коланы ??йып, ?айнатып к?рдім.Ішіндегіні т?гіп едім, ыдысты? тап-таза бола ?ал?анын бай?адым.
3-т?жірибе;
Ай?ыздал?ан айнаны кока коламен с?ртіп едім,айна жар?ырап шы?а келді.
4-т?жірибе;
Кока кола ??йыл?ан ыдыс?а ж?мырт?а салып ?ойдым.Бір т?уліктен кейін алып едім,ж?мырт?аны? ж?мсар?анын к?рдім.
5- т?жірибе;
Мен машинаны? тат бас?ан темірін кока коламен тазалап к?рдім.Темір тазарып шы?а келді. Тат бас?ан тиын,?асы?тарды да осылай тазалау?а болады.
Осы т?жірибелерден кейін кока коланы? адам а?засына келтіретін зиянына ?бден к?зім жетті.Б?л ізденістерден со?,мен мынадай ?орытынды?а келдім;
-Егер де б?л сусындар сондай а?ты зиян болса,біз оны неге ішеміз.Одан ша денсаулы??а пайдасы орасан зор ата-бабамызды?,батырларымызды? ішкен ?ымыз,ш?бат,айран,с?т деген сусындарды ішкеніміз абзал емес пе.
Не ішсе?іздер де,?з еркі?із, біра? денсаулы?ымызды са?тай білейік,а?айын!
Ко?іл б?ліп тында?андары?ыз?а рахмет.
