Таза болса табиғат, аман болар адамзат

1.Сабақтың мақсаты: «Қиянат жасамау» құндылығының мазмұнын түсіндіру.

Міндеттері:

Білімділігі: әрқашан көмектесуге үйрету.

Дамытушылығы: ешқашан зиян келтірмеуге ой өоісін кеңейту.

Тәрбиелігі: оқушыларды бірлікке тәрбиелеу.

Ресурстары

Оқулық ,түрлі түсті қаламдар,стикер, дәптер,суреттер т.б

2. Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру кезеңі:

Жағымды көңіл күйге келу. Табиғат аясына ойша серуендеу.

Баяу музыка ойнап тұрады.

• Балалар қолдарыңды тізелеріңе қойып ыңғайланып отырып алыңдар. Көздеріңді жұмуларыңды сұранамын. Жап- жасыл табиғат әлеміне еніп барамыз. Жайқалған әсем балғын гүлдеріміздің хош иістерін сезінеміз.Біреуіміз тұп- тұнық мөлдір су тәрізді тап таза отырмыз.Енді біреулеріміз көк аспанда еркін ұшып жүрген құстар сияқтымыз, ойымызды еркін айтып келеміз. Қыздар болса көлдегі аққудай созылып барады.Ұлдарымыз қыран бүркіттей биіктерге самғап барады. Алдымыздан жарық нұрын шашқан күн сияқты аналарымыз бен әжелеріміз бізге мейірлене қарайды. Әкелеріміз бен аталарымыз асқақтаған асқар тау болып, ақ батасын беріп, бізге қол бұлғайды. Біз өзіміздің табиғатпен осылай үйлесіп тұрғанымызға айырықша қуанып тұрмыз. Табиғаттың түстері мен құбылыстары, аңдары мен құстары бізбен бірге екенін сезінеміз. Осындай тамаша ауаны тұла бойымызға сіңіріп, денемізді сергітеміз.

• Ал енді балалар осындай ыстық сезімдерімізді бойларымызда сақтап, бүгінгі сабағымызға ораламыз.Ал енді көздерімізді жайлап ашып бір –бірімізге қарап күлімдейміз.

2.Үй тапсырмасын тексеру.

Табиғаттың адам өміріне қажеттілігі көрінісін көрсету.

Талдау сұрақтары

Дені сау ұрпақтың қалыптасуына тағы не керек?

Ауа не үшін қажет?

Адам мен табиғат арасында байланыс бар ма?

Топ ережелерін сақтау

Талап

Тәртіп

Тазалық

Татулық

Тыныштық

Балаларды төрт түрлі стикер таңдау арқылы 4- топқа бөлу

Бәйшешек

Қызғалдақ

Раушан

Сирен

3. Сабақтың дәйексөзі:

Мың шыбық шаншып, өсірсең, халқыңа орман салғаның, халқыңа орман салғаның, өзіңе қорған салғаның.

Халық даналығы.

Дәйексөзді оқу

Дәйексөзді жазып алу

Дәйексөздің мағнасын қалай түсіндік.

Дәйексөзді жатқа айту

4. Оқиға айту

Н.А.Рыйжованың «Алтын балық» ертегісін оқып түсіндіру.

Ерте, ерте, ертеде ашық алаңқайда бір адам өмір сүріпті.Үйінің қасындағы өзеннен балық аулап, таза ауамен дем алып, мөлдір суға шомылып, таң атқаннан күн батқанша табиғаттың тыныс- тіршілігін бақылап, уақытының қалай өткенін білмесе керек. Бір қызығы, бұл адам ешқашан ауру дегенді білмепті.

Бір күні тағы да өзенге балық аулауға қармағын салып отырса керек. Бұл жолы ауын суға қанша салса да қармаққа ешбір балық түспейді.Күтуден жалыққан адам енді кетейін деп жатқанда, қармағының қозғалғанын байқайды. Адам өз көзіне сенбейді. Дәл алдында көзді қарықтыратындай жалтылдаған алтын балық тұрады. Адам сасқанынан:

• Сен кімсің ?-деп сұрайды.

• Ия мен алтын балықпын, кәдімгі бала кезден білетін ертегідегі балықпын, одан да көп тұрмай, тілегіңді айт,-дейді.

Сол сәтте есіне «Алтын балық» ертегісі түскен адам:

• Жарайды, мен сені босатайын, бірақ менің тілегімді тыңда, мен үйшікте тұрудан жалықтым маған еңселі биік үй керек, - дейді. Балық ләм деместен, құйрығын бір билетіп, сұуға жоқ болады.

Адам үйіне келсе, бұрынғы лашықтың орнында зәулім үй тұрғанын көреді. Рас, үш- төрт ағаштың орны қопарылып, орнын үй алғаны болмаса, барлығы жақсы-ақ.

-Маған енді дала кезіп, су тасудың қажеті де жоқ, тіпті үйдің ішінде- ақ суға түсуге болады, -дейді қуанып.

Аз уақыт өтпестен, адамның есіне тағы алтын балық түседі.

• Мен неге балықтан машина сұрамадым, қазір ешкім де жаяу жүрмейді ғой,- деп ойлайды.

Асығып- аптығып, өзенге барып, алтын балықты шақырады. Өз тілегін білдіреді. Ауыз жинап үлгергенше адамның алдында алып та әдемі машина тұра қалады. Адам енді өзі өсірген гүлді алқаптарын машина жолына арнап, әбден таптап, қатқан жерге айналдырады. Сол күннен бастап айнала өткір бензин иісінен улана бастайды, құстардың да саны азаяды. Бірақ бұған мән бермеген адам:

• Енді мен әлемдегі бай болғым келеді, маған мына қаңыраған орман, қаңыраған дала керек емес, сондықтан менің соңғы тілегім болсын, оның орнына алып завод тұрғызып бер, - дейді

Балық екі айтқызбастан бар орманды тып- тыйпыл етіп, орнына завод тұрғызып береді. Завод болғанда қандай, мұржаларының үлкендігі көз жетпестей. Ол алып мұржалардан шыққан қара аспанға айналдырады, ал заводтан аққан лай су өзенді ластайды. Осындай ауасы тар жерде адам өз денсаулығының бұзылғанын кеш түсінеді, тынысы тарылып ауа іздеген адам жалма –жан баяғы өзіне таза ауа сыйлайтын орманын іздейді, жоқ. Бойын сергітіп, демалыс сыйлайтын таза суын іздейді, жан- жағында қою лайдан басқа еш нәрсе көрінер емес. Амалы таусылған адам жалма- жан баяғы алтын балықты іздеп, өзенге келгенде су бетінде көлкіген қара майды көреді. Ал мұндағы балықтар сол кезде –ақ бұл суды тастай қашқан еді.

Талдау сұрақтары.

1. Адам орман мен суды неліктен іздеді?

2. Сендер адамның орнында болсаңдар, қандай тілек айтар едіңдер?

3. Ертегідегі жағдайларға қазіргі қандай жағдайлар ұқсайды?

4. Ертегінің қалай аяқталғанын қалар едіңдер?

5. Ертегінің кезеңдері бойынша әңгімеле?

Балалар мәтіннің мазмұнын толық түсініп, әңгімелеу.

5.Шығармашылық жұмыс, топпен жұмыс.

1. топ Табиғатты аялау, оған деген сүйіспеншіліктеріңді жазыңдар.

2. топ Табиғат құбылыстарын бейнелеу

3. топ Табиғаттың бізге берер пайдасы

1. Топпен ән айту

Сөзін жазған Қ.Мырза Әли

Әнін жазған Е. Хасанғалиев

«Атамекен» әнін хормен айтамыз.

1. Үйге тапсырма

№ 32 сабақтан жұмыс дәптердегі 2- тапсырма

Келесі сабақтан оқулықтағы 151- беттегі «Денсаулық» Е. Өтетілеуовтың мәтінін оқып келу.

Балалар күнделікке жазып алады.

1. Соңғы қорытынды сәті.

Балалар сабағымыздың қорытынды сәтіне де жеттік. Тазалық болған жерде ағаштар да гүлдер де жайқала өседі. Тазалықтан кейін табиғатқа сұлулық керек, ол үшін ағаштар мен гүлдер егеміз. Одан кейін атқарар жұмыс табиғатқа күтім, қамқорлық жасау болып табылады.

Табиғатты сақтайық,

Табиғатты баптайық.

Бізге деген пайдасын,

Жақсылықпен ақтайық.

Қиянат жасамау,Қиянат жасамау,әсем табиғатқа

Қиянат жасамау,Қиянат жасамау барлық табиғатқа.

9.Пайдаланған әдебиеттер

1. Білім берудің жалпыға міндетті мемлекеттік стандарты. «Бөбек». Алматы 2010ж.

2. «Өзін- өзі тану» жалпы білім беретін мектептің 1-11сыныптарына арналған оқу бағдарламалары «Бөбек» Алматы,2010ж

3. «Өзін- өзі тану» мұғалімдерге арналған әдістемелік құралы.Жалпы білім беретін мектептің 4-сынып мұғалімдеріне арналған/ «Бөбек». Алматы 2010ж.

4. «Өзін- өзі тану» рухани адамгершілік әдістемесі. Шымкент, 2015ж.

5.Жалпы білім беретін мектептің 4- сыныбына арналған оқушының жұмыс дәптері «Бөбек»