3.Дамытушылық:Оқушылардың логикалық ой лау қабілеттерін арттыра отырып, сабақта қолданылған қосымша материалдар арқылы дүниетанымдарын кеңейту, талдау жұмыстары арқылы қисынды-ойлау дағдыларын дамыту.
Сабақтың әдіс-тәсілі: Жүректен жүрекке, постер қорғау, Миға шабуыл
Сабақтың көрнекілігі: Флипчарт, маркер, А4 парағы
Пәнаралық байланыс: сурет, әдебиет
Бағалау: Басбармақ, критерий арқылы
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі: Сабаққа психологиялық дайындық
.Шаттық шеңберін құру «Жүректен жүрекке» әдісі Топқа бөліну
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:
Критерий бойынша сұрау
ІІІ Білім тексеру:
Өздік жұмыс
1.Көп нүктенің орнына тиісті сөзді қойып, оның тура не ауыспалы мағынада тұрғанын айтыңдар
Ағасы бардың - ...бар.
Інісі бардың - ...бар.
... тасыса, қайық төгілер.
... тасыса, ақыл төгілер.
ІVЖаңа сабаққа дайындық
1.Суреттер арқылы сабақтың тақырыбын ашу
2.Сабақ мақсатын түсіндіру
3 Жетістік критерийімен таныстыру
V. Жаңа тақырыпты түсіндіру:
Тіліміздегі ұзақ уақыт бойы қолданылып келе жатқан байырғы сөздер жаңа сөз, жаңа мағыналар жасауға ұйытқы болды. Олар бұрынғы тура мағынасының үстіне жаңадан бір не бірнеше қосымша, яғни туынды мағыналарға ие болып жатады. соның нәтижесінде сөздік қордағы сөздер сан жағынан да, сапа жағынан да дамып,жетіліп, тілдің байлығы артады. Сөздің екі я одан да көп мағынаға ие болуын сөздің көп мағыналылығы дейміз. Көп мағыналы сөздер бір негізден таралады да, бір сз табына қатысты болады.
Мысалы:
Бас(зат есім)-1)адамның, айуанның, жәндіктің дене мүшесі;2) шөптің, ағаштың ең жоғарғы жағы;3) таудың ең үсті, төбесі;4) өзеннің, бұлақтың басталған жері;5) таяқтың ұшы;6) балтаның, шоттың ұшы бар жағы ; 7) бір нәрсенің айналасы.
Ата(зат есім)-1) үлкен әке, әкенің әкесі;21) ата жолы- ескіден қалған жөн –жоба, әдет – ғұрып;3) ата жұрт- ежелгі мекен; 4) ата кәсіп – атадан келе жатқан шаруашылық.
Сонымен, сөздің қолданылу аясының өзгеруі, яғни бір саладан басқа бір салаға ауысуы оның мағынасының өзгеруіне әсер етеді.
VІ Жаңа тақырып бойынша түсінік тексеру:
Постер қорғау
Төмендегі сөздердің тура және ауыспалы мағынасына тіркес құрау, сөз мағынасына сурет салу
Төмен, алыс, мықты.
VІІ .Жаңа сабақты бекіту:
Оқулықпен жұмыс. І- топ
51 – жаттығу
Төмендегі сөздердің қосымша туынды мағыналарын анықтап, кестені толтырыңдар
2-топ
52 – жаттығу
Төменде берілген көп мағыналы сөздердің қосымша мағыналары қандай бастапқы мағынадағы сөздерден таралғандығын анықтаңдар.
Топтар бір- бірін бас бармақ арқылы бағалайды
VІІІ . Сабақты қорыту:
Бағалау
Үй тапсырмасын беру.
Көп мағыналы сөздерді пайдалана отырып сөйлем құрау , сөйлем мүшелеріне талдау