Просмотр содержимого документа
«рабочая тетрадь по казахскому языку для 7 класса »
Қазақ тілі пәнінен 7 сыныпқа арналған жұмыс дәптері
Жалпы білім беретін орыс тілді мектептерге
арналған.
Авторы: Айдарханова Дидар Акбайзеновна
Алғы сөз
Бұл жұмыс дәптері «Қазақ тілі» оқулығына қосымша ретінде оқу орыс тілінде жүретін мектептердің 7-сыныбына арналған.Жұмыс дәптерінде грамматикалық тапсырмалар, сөздіктер, жаттығулар, сөйлесімдер оқулықта берілген тақырыптарға сәйкес берілген.
Жұмыс дәптерінің мақсаты:оқушыларды сауатты жазуға,сөйлеу үлгіле- рі бойынша сөз тіркестерін, сөйлем құрап жаза білуге,қарым қатынасқа түсе білуге үйрететін диалогтарды толықтыра білуге,тақырып бойынша шағын әңгіме құра білуге үйрету.
Тапсырмалар оқушылардың тілінің дұрыс дамуына,сонымен қоса,қазақ тілін жеңіл меңгеруіне әсер етеді.
Жұмыс дәптерінің негізгі қызметі; оқулықта өтілген тапсырманы түсініп, практикада қолдана білуге үйрету.Тапсырмалар негізінде фонетикалық, лексикалық, морфологиялық және синтаксистік талдау түрлеріне берілген.
Сонымен қоса, қазақ тілінің көптік, тәуелдік, жіктік және септік жалғауларын меңгеруіне септігін тигізеді.
Жұмыс дәптері оқулықтағы модулдерге сәйкес құрастырылған.
Фонетика
Қазақ тілінің төл дыбыстары:
Ә, Ғ,Қ, Ң, Ө,Ұ,Ү, Һ, І
Дауысты дыбыстардың жіктелуі
Еріннің қатысына қарай
Жақтың қатысына қарай
Тілдің қатысына қарай
еріндік
езулік
ашық
қысаң
жуан
жіңішке
О,ө,у,ұ,ү
А,ә,е,э,ы,і,и
А,ә,е,э,о,ө
Ы,і,ұ,ү,у,и
А,о,ы,ұ,(у), (и),э
Ә,ө,і,ү, (у), (и)
Дауыссыз дыбыстардың жіктелуі
Дауыстың қатысына қарай
Қатаң
Қ,к,п,с,т,ф,х,ц,ч,ш,щ
Ұяң
Б,в,г,ғ,д,ж,з
Үнді
М,н,ң,л,р,й,у
Менің отбасым
Мәтін бойынша деңгейлік тапсырмалар орындаңдар.
Менің отбасым үлкен. Отбасымда атам, әжем,әкем, шешем, ағам, әпкем, інім және кішкентай қарындасым бар.Менің атым-Асқар, жасым он екіде, мен жетінші сыныпта оқимын. Менің атам мен әжем құрметті демалыста, олар зейнеткерлер.Әкем жеке кәсіпкер, оның жиһаз жасайтын шағын цехы бар. Шешем гимназияда мұғалім болып жұмыс істейді. Ағам университеттің студенті, ал әпкем он бірінші сыныпта оқиды. Менің інім бесінші сыныпта оқиды, ол оқу озаты. Кішкентай қарындасым биыл бірінші сыныпқа барды. Мен оған сабағын дайындауға үнемі көмектесіп отырамын.
Біздің отбасымыз өте тату. Демалыс күндері біздің үйге туыстарымыз қонаққа келіп тұрады. Менің әке- шешем қонақжай жандар.
Кішкентай қарындасым биыл бірінші сыныпқа барды. Сөйлемге синтаксистік талдау жасаңдар.
І-деңгей:
Өз отбасың туралы әңгімелеп бер.
Қазақ отбасындағы тәрбие туралы шағын әңгіме жаз.
1-тапсырма. Әже сөзін тәуелдеңдер.
Жекеше
І жақ: Менің әжем
ІІ жақ:..........................................................................
ІІ жақ:..........................................................................
ІІІ жақ:........................................................................
Көпше
І жақ: Біздің әжеміз
ІІ жақ:..........................................................................
ІІ жақ:..........................................................................
ІІІ жақ:........................................................................
2-тапсырма. Бақытты, көңілді сөздерін жіктеңдер.
Жекеше
І жақ: Мен бақытты-мын, көңілді- мін
ІІ жақ:..........................................................................
ІІ жақ:..........................................................................
ІІІ жақ:........................................................................
Көпше
І жақ: Біз бақытты-мыз, көңілді-міз
ІІ жақ:..........................................................................
ІІ жақ:..........................................................................
ІІІ жақ:........................................................................
3-тапсырма Менің әке-шешем сөз тіркесін септеңдер.
А.с. кім? Менің әке-шешем
І.с. кімнің?....................................
Б .с. кімге?....................................
Т .с. кімді?.....................................
Ж .с. кімде?...................................
Ш .с. кімнен?.................................
К .с. кіммен?..................................
4-тапсырма.Үлгі бойынша берілген септеулік шылауымен сөз тіркес, сөйлем құрастырыңдар; туралы
Үлгі: Дейін
Мектепке дейін
Мектепке дейін бардым
Мектепке дейін жаяу бардым.
Мен мектепке дейін жаяу бардым.
Туралы
.....................................
.........................................
...........................................
............................................
Тәрбие отбасынан басталады.
1-тапсырма. Мәтіндегі көп нүктенің орнына тиісті әріпті қойып, жазыңдар.
О бастан келе жат...ан қазақ отбасыны... дәст...рлі құ...ылым ж...йесі бойынша ата-ана, ...ке- шеше және бала- ша... а бір ша...ырақ астына топтасып т...ратын.Осындай к...п балалы отбасында өскен бала нег...зінен ата-әжес...нің т...рбиесін көріп, ...лттық салт-сана мен халы...тық қас...еттерді бойына сі...іріп өсуші еді.
3-тапсырма. Сөйлемдерден біріккен сөздерді тауып жазыңдар.
Бүгін менің нағашы атамның мерейтойы.Ол 75 жасқа толып отыр. Атам Талдықорған қаласында тұрады. Мен атамды құттықтауды ешқашан ұмытпаймын. Әнеугүні анам екеуміз дүкеннен атама сыйлық сатып әкелдік.
Біріккен сөздер;....................................................................................
Жаз келді. Биыл жаз ыстық. Менің ата-анам кезекті демалысына шықты.Біз ата-анамызбен бірге Бурабайға демалуға барамыз. Бурабайдың табиғаты тамаша. Әкем ініміз екеумізді қайықпен Бурабай көлінде серуендетті. Біз тау бөктерінде фотосуретке түстік.Менің отбасым өте тату.
Бұл демалыс біздің есімізде қалады. Өйткені одан өте жақсы әсер алдық.
2-тапсырма. Сөйлемдердегі туынды сын есімдердің жұрнақтарын анықтаңдар.
Жылқы- өте сүйкімді, ақылды мал.Жылқы ыстыққа да, суыққа да шыдамды. Жылқының еті дәмді, қымызы шипалы.
Бұрынғы ата-бабаларымыз жылқысыз күн көре алмаған. Жылқыны көлік ретінде пайдаланған. Етін жеп,қылынан арқан еседі.
Туынды сын есімдер; ................................................. ........................... ................................................. ............................ ................................... ........................................................................................... .................................................................................................
3-тапсырма. Мына берілген есім сөздерге сын есім тудыратын жұрнақтар жалғаңдар.
1-тапсырма. Мәтіндегі көп нүктенің орнына тиісті әріпті қойып, жазыңдар.
Қазақша ет
Қазақ хал...ының қ...рметті қона...тарға ұсынатын әрі орны б...лек та...амдарының ең бастысы- қазақша ет. Қона...тарға таба... тарту да – үлкен ...нер. Әр таба... қонақты... д...режесі мен жасына қарай с...йкес келуі керек. Әр адамны... , қона...тың жасына, туыстық қатысына ...арай малды... әрб...р м...шесінің соған лайық орны болады.С...йтіп қона...тарға табақ-табақ ет тартылады.
2-тапсырма. Берілген сөздер арасынан күрделі сөздерді бір бағанға, жай сөздерді екінші бағанға жақыңдар.
1-тапсырма. Сөйлемдерден үндестік заңына бағынбайтын қосымшалары бар сөздерді тауып, астын сызыңдар.
Қазақстанның музыка өнері ғажап әрі көп жанрлы.
Күйші –сазгер Құрманғазы Сағырбаев, Дәулеткерей Шығаев, Тәттімбет Қазанғапов, әнші Жаяу Мұса Байжановтың шығармалары халық өмірін шынайы суреттеп,адамгершілікке және тәрбиеге,ең алдымен,жастар тәрбиесіне әсер етті.
Ұлттық музыкамен кең әрі терең танысуымыз керек.
2-тапсырма. Берілген сөздерді үш бағанға бөліп, (араб-парсы, монғол, орыс тілінен енген)жазыңдар.
Халықтың музыкалық аспаптары белгілі бір халыққа тән әрі өзіндік ерекшелігі болады.
Қазақтың музыкалық аспаптары-ғасырлар бойы ұрпақтан-ұрпаққа ауысып келе жатқан мәдени мұра.Ертеде аспаптарды ағаштан ойып, түрлі өсімдіктерден, малдың терісі мен сүйегінен, мүйізі мен қылынан жасаған.Қазақтың халық аспаптар оркестріне домбыра мен қобыздың алғашқы үлгілерін ұсынған профессор Ахмет Жұбанов болды.
5-тапсырма. Берілген сөздерді сұрақтарға сәйкес кестеге жаз.
1-тапсырма. Сөйлемдерден үндестік заңына бағынбайтын қосымшалары бар сөздерді тауып, астын сызыңдар.
Қазақстанның музыка өнері ғажап әрі көп жанрлы.
Күйші –сазгер Құрманғазы Сағырбаев, Дәулеткерей Шығаев, Тәттімбет Қазанғапов, әнші Жаяу Мұса Байжановтың шығармалары халық өмірін шынайы суреттеп, адамгершілікке және тәрбиеге,ең алдымен,жастар тәрбиесіне әсер етті.
Ұлттық музыкамен кең әрі терең танысуымыз керек.
2-тапсырма. Берілген сөздерді үш бағанға бөліп, (араб-парсы, монғол, орыс тілінен енген)жазыңдар.
Халықтың музыкалық аспаптары белгілі бір халыққа тән әрі өзіндік ерекшелігі болады.
Қазақтың музыкалық аспаптары-ғасырлар бойы ұрпақтан-ұрпаққа ауысып келе жатқан мәдени мұра.Ертеде аспаптарды ағаштан ойып, түрлі өсімдіктерден, малдың терісі мен сүйегінен, мүйізі мен қылынан жасаған.Қазақтың халық аспаптар оркестріне домбыра мен қобыздың алғашқы үлгілерін ұсынған профессор Ахмет Жұбанов болды.
5-тапсырма. Берілген сөздерді сұрақтарға сәйкес кестеге жаз.