Просмотр содержимого документа
«презентация "Одағай"»
Сәлемдесу салтымыз!
Топтарға бөлу
І топ. «Алғырлар»
ІІ топ. «Жеңімпаздар»
ІІІ топ. «Үздіктер»
І топ
Қыстырма сөз деген не?
а)тыңдаушының назарын аударады.
в)сөйлеушінің түрлі көзқарасын білдіреді.
с)адамның көңіл-күйін білдіреді .
ІІ топ
Сөйлемдегі қыстырма сөздің мағынасы
Менің байқауымша, ол- сабырлы, мәдениетті адам.
а)сенер-сенбестік
в)мойындау
с)ойдың кімнен шыққаны
ІІІ топ
Күннің суытатын сыңайы бар сірә.
Қыстырма сөз сөйлемнің қай жерінде орналасқан? Тауып, тыныс белгісін қойыңдар.
а)басында
в)соңында
с)ортасында
Қыстырма сөздерді табу І топ
Қожекең басына сәлдесін орап, көшеде келе жатады. Біреу аптыға жүгіріп келіп: — Мына хатты оқып беріңізші! — деп өтініпті. — Мен хат танымаймын. — Ендеше, неге басыңызға сәлде орайсыз? — Мәселе сәлдеде болса, мә, басыңа ора да, хатыңды оқып ала ғой, — депті оған Қожекең.
Желтоқсанның екісі
Сабақтың тақырыбы:
Одағай
Әріпжұмбақты шешу
1.Оқуда бар,Жазуда жоқ. ( )
2. Далада бар,Жағада жоқ. ( )
3.Шегеде жоқ,Таста бар. ( )
4.Ғарышта бар,Сайыста жоқ. ( )
5.Шанада бар,Әнде жоқ. ( )
6. Торғайда бар,
Алауда жоқ.( )
Одағай
Толық мағынасы жоқ, сондықтан затты, құбылысты, әрекетті нақты білдірмей, тек адамның әр түрлі көңіл күйін, сезімін білдіретін немесе жан - жануарларға қаратылып айтылатын сөздер одағай сөздер деп аталады.
Негізгі белгілері
а)сөйлем ішінде басқа мүшелермен грамматикалық байланысқа түспейді.
І топТөмендегі сөйлемдердегі одағайдың астын сызыңдар 1.Уа, балам,әуелі ар жағында әкең тұр,соған сәлем бер. 2.Жә, қой деймін,бала! 3.Апыр-ау,мынау не деп отыр өзі?
ІІ топКөп нүктенің орнына тиісті одағай сөздерді қойыңдар. ..., әжем ауылдан қонаққа келді! ..., мынау не деп тұр!- деді атам. ..., ... әзер жеттім.
Керекті сөздер: аһ,уһ,алақай, ойпырым-ай .
ІІІ топТөмендегі одағай сөздермен сөйлем құраңдар.
Шіркін-ай, тәйт , ойпыр-ай, қап.
Одағай сөздерді табу І топ
«Қаңбақ шал»ертегісі бойынша- Әй, кемпір! Ертең дәулер қонаққа келеді.- Ойбай, немізді береміз?- Тәйт! Ойбайламай:- Үйде ет жоқ,нені асамыз?- десең болды. (дәулер келеді)Кемпір:- Ойпырым-ай, шал-ай, нені асамыз,үйде дым жоқ?- Түу, сол да сөз боп па, басқы дәудің басын, ортаңғы дәудің төсін ас,болмаса, досым дәудің өзін ас!Дәулер:- Астапыралла, қашайық!
Орнымыздан тұрайық,Алақанды соғайық.Оңға қарай иіліп,Солға қарай иіліп,Бір отырып, бір тұрып,Сәл тынығып алайық.
Семантикалық карта
Одағай
Көңіл күй
Алақай
Шақыру
Жә
Жекіру
Кә-кә
Тәйт
Паһ-паһ
Семантикалық карта
Одағай
Көңіл күй
Алақай
+
Шақыру
жә
Жекіру
Кә-кә
Тәйт
+
+
Паһ-паһ
+
+
Шығармашылық жұмыс
Жеті одағай сөз тауып жаз
О
Н
Д
А
А
Ө
У
Г
Ғ
Қ
Ұ
Ш
А
Р
Н
К
Ы
З
С
Й
Т
Е
Ү
Ь
З
Й
Ә
Л
Н
У
М
М
Ы
Р
І
П
Ж
Ф
Р
В
Ө
Х
Қорытындылау
1.Одағай деген не?
1.Одағай деген не?
1.Одағай деген не?
2.Одағайлар мағыналық жағынан нешеге бөлінеді?
3.Одағайлар қандай көңіл күйді білдіреді?
4.Одағай сөздер сөйлем мүшесі бола ала ма?
5.Сөйлемдегі басқа сөздермен байланысқа түсе ме?
Үйге тапсырма
1.Ережелерді жаттау.
2. Көркем әдебиеттерден одағайлар қатыстырып, диалогтар жазу.