Адамдар мамандықты жүрегінің қалауы бойынша таңдауы керек. Өйткені, әрбір адамның болашағы таңдаған мамандығына тікелей байланысты. Өз ісін жақсы көріп, үлкен жауапкершілікпен атқарғанда ғана адам өзін бақытты сезінеді екен.
Жас ұрпақты білім нәрімен сусындатар, шәкірт жүрегіне гүл егер, бала жанының бағбаны аяулы ұстаздар емес пе? Иә, ғылым иесі ғалым да, ел қорғаған батыр да, тілінен бал тамған ақындар да, тегеуріне темір балқытқан жұмысшы да, егін еккен дихан да, мал бағып терін төккен шопан да бәрі-бәрі ұстаздан білім алған. Сондықтан ұлағатты ұстаздарға бүкіл адам баласы құрметпен бас иеді.
Ұстаз-таудан арқырай аққан тау өзені секілді, айналасына қуат беріп, жолында кездескендерді суымен нәрлендіріп, таудай қиындықтарды тастай домалатып, білімнің сар даласында тыныштық тауып, дамылдайды.
Ұстаз – ақылдың тозбайтұғын асылы. Қасиетті мамандық иелерінің ішіндегі жауһары. Өзге мамандық атаулылары өздерінің түр-сипатын мың құбылтып жатса да, еш өзгеріссіз сол бәз баяғы қалпында жас ұрпаққа адамгершілік қасиеттердің дәнін еккен диқаншы.
«Бала жүрегі - кішкентай күй сандық. Сол сандықтың кілтін тапсаң ғана ашылады. Мұғалімнің қолында әр кезде сол кілт тұру керек»-деп, М. Шаханов ағамыз айтқандай, әр баланың жүрегіне жол табу, бала бойындағы дарынды ашу мұғалімнің ең басты міндеті деп ойлаймын.
Күнделікті таңертең мектеп ауласына жақындағанда, балалардың сыңғырлай күлген дауыстары мені қуанышқа бөлейді. Мектепке кіргеннен-ақ, өзімді мазалаған сан түрлі ойлардан арылып, оқушыларымның тәтті қылықтарымен әдемі жүздерінен шаттанамын. «Баласыз үй мазар, балалы үй базар»- деп ата- бабаларымыз бекер айтпаса керек. Балалардың әр күні біздің көз алдымызда өтіп жатыр.
Алдымызға келген балалар - біреудің маңдай алды жарығы, енді бірі – жал дегенде жалғызы, бірі – ерке, бірі – қой аузынан шөп алмас момыны. Маңдай алды жарығын Таңшолпандай жарқыратып, жал дегенде жалғызды көпшілдікке үйретіп, қой аузынан шөп алмасты ортада жарқылдап сөйлер шешен қылып тәрбиелеу үшін қажымас қайрат пен батырлық қажет.
Мектеп — балалардың екінші үйі болса, ал ұстаздар екінші анасы десек те артық етпейді. Әр үйдің еркелерін бір арнаға тоғыстырып, олармен жұмыс жасау оңайға соқпайды. Алайда баланың тілін тауып, тілдесу, жақсы тәрбие берудің өзі бір үлкен ғанибет. Ақ парақ бетіне сызу сызғандай баланың кіршіксіз санасына алғашқы адамгершілік, мейірімділік нұрын сеуіп, білім, өнер нәрімен сусындату мына біз мұғалімдердің еншісінде. Сөзден жыр кестесін өрген Ғафу Қайырбеков ұстаз деген сөздің анықтамасын дәл берген.
Ұстаз болу – жүректің батырлығы.
Азбайтұғын адамның асылдығы.
Осы төрт қасиет әр ұстаздың бойынан табылуы қажет. Себебі мұғалім қай сабақта болмасын оқушысын еркіндікке баулиды. Сондықтан да ұстаздың міндеті талап пен еңбекті оқушыдан талап ете отырып, білімнің теңізінен маржан тергізу. Оқушы сабағыңнан ешқашан жалықпау керек.
Ұстаз - Қаратаудың қойнауындай тереңде жатқан кенді ашып, білім мен ғылымның жемісінің дәмін таттыратын, армансызға арман ұялатып, қанатсызға дарын қанатын бітіретін ғажайып күш иесі. Менің мамандығым әлемдегі ең қажет мамандықтардың бірі. Сондықтан мамандығымды мақтан тұтамын.
|
Сыныптан тыс шараның мақсаты: |
| 1. Оқушыларға Ұлы Отан соғысы туралы, ел еркіндігін, бостандығын қанымен қорғаған қазақстандықтардың ерлік істерімен таныстыру. |
| 2. Оқушыларды адамгершілікке, Отанын сүюге, ата - бабаларымыздың ерліктеріне сүйене отырып, Отанға деген сүйіспеншілігін арттыруға, оны қорғауға деген ой - өрісін дамыту. |
| 3. Ұлы Отан соғысында ерлік көрсеткен ата - бабаларымыздың ерлік істерін қастерлеп, рухын көтеру, үлгі - өнеге тұтуға баулу. |
| Көрнекілігі: Ұлы Отан туралы жазылған кітаптардан көрме, нақыл сөздер жазылған плакаттар. Ұлы Отан соғысы батырларының суреттерінен фото - монтаж, слайд, буклеттер. |
|
|
| Көрініс «Бейбіт өмір». |
| (Ауыл өмірі. «Желсіз түнде жарық ай» әні ойнап тұрады. Сахнада 10 шақты ауыл жастары қыдырыстап жүр) |
|
|
| 1 - жігіт: Оу, қыздар, жігіттер, бұл не тұрыс? Көңілімізді көтеріп, Абай атамыздың бір әнін шырқасақ қайтеді?! |
| 1 - қыз: Дұрыс айтасың. Айтсақ айтайық. |
| (Осы кезде «Желсіз түнде жарық ай» әні басталып айтылады, қалғандары қосылады. Ән аяқтала бергенде күн райы бұзылып, күн күркірейді. |
| Радиодан дауыс естіледі.) |
| Радио дауысы: Тыңдаңыздар! тыңдаңыздар! Сөйлеп тұрған Москва! 1941 жылы 22 - маусымда фашистік Германия тұтқиылдан соғыс жариялап, елімізге басып кірді. |
| (Осы дауыс естіліп тұрғанда ауыл адамдары жинала бастайды. Сахнадағы адамдар тып - тыныш бола қалады. |
| 1 - келіншек: «Соғыс, соғыс» дейді, естідіңдер ме? |
| 2 - келіншек: Сұмдық – ай, соғыс дей ме? Енді қайттік? Күніміз не болар екен? |
| Жылап - сықтау басталады. |
| 1 - келіншек: Қойыңдар, жамандық шақырмаңдар! Ел шетіне жау тисе, арқа сүйер азаматтар бар емес пе?! |
| 1 - азамат: Ат басына күн туса, |
| Ауыздықпен су ішер. |
| Ер басына күн туса, |
| Етігімен су кешер, - деген бар емес пе?! |
| Жыламаңдар! Көз жастарыңды тыйыңдар! |
|
|
| 2 - азамат: «Отан үшін отқа түс, күймейсің» деген дана халқымыз. Ел қорғауға ер намысымен аттанған біздің алдымызда үлкен бел жатыр. |
| 1 - азамат: Туған елдің келешегін сақтауға біз міндеттіміз! Ендеше Отан үшін аттанайық! |
| Барлығы: Отан үшін аттанайық. |
| Ұлы Отан соғыс туралы кино көрсетіледі. |
| Сахнаға екі жүргізуші шығады: |
|
|
| 1 – жүргізуші: 1941 жылы 22 - маусым күні таңғы сағат 4 - те бейбіт елімізге Фашистік Германия тұтқиылдан опасыздықпен соғыс ашты. Суық хабар сол сәтте - ақ кең байтақ елімізге, жер - жерлердегі ауыл селоларға тарады. Отанымызға қатерлі күн туды. Мөлдір аспанды қара бұлт торлады, шаттық әні қайғылы үнге, нұрлы күнді қара күнге айналдырмақ ниетпен Адольф Гитлер бастаған Фашистік Германияның зобалаңы, соғыс жарасы әлі күнгі адамзат баласының жүрегінде Отанымызды қорғау үшін еліміздің көптеген ер азаматтары, қаракөз қыздары майданға аттанды. Дүниедегі бейбітшілік бағытына сұрапыл соғыс қаһарын төкті. |
|
|
| 2 - жүргізуші: Біздің кең байтақ Қазақстанымызда да соғыс оты |
| шарпылмаған шаңырақ кемде - кем. Жүз мыңға тарта ата - әкелеріміз соғыстың алғашқы сәтінде - ақ майданға аттанды. Жауға қарсы атылған он оқтың тоғызы Қазақстанда жасалды. |
|
|
| 1 - оқушы: Дәл осынау жадыраңқы жай күні, |
| Болса дағы ғасырдың, қай жылы. |
| Ұлы Отаным басымды иіп бір минут, |
| Есіне алмақ сол бір апат қайғыны. |
|
|
| 2 - оқушы: Аңыздардан тере жүріп мақсаты |
| Рас, рас көзімізден жасақты, |
| Бірақ сол дауыл жылдар, от жылдар |
| Бәрімізден бір - бір батыр жасапты.
|
| Батырлар биі |
| 1 - жүргізуші: Отанымызды қасық қанымен, албырт жанымен қорғаған аты аңызға айналған батырларымыздың ерліктері тарихта мәңгілік сақталып қалды. Кеңес Одағы Батыры атағын алғандар: Бауыржан Момышұлы, Талғат Бигелдинов, Әлия Молдағұлова, Мәншүк Мәметова, Рақымжан Қошқарбаев, Төлеген Тоқтаров. |
|
|
| 1 - оқушы: Бауыржан Момышұлы 1910 - жылы 24 желтоқсан Жамбыл облысы, Көлбастау ауылында момын шаруа отбасында дүниеге келген. Кеңес жазушысы 1942 - жылдан бері КПСС мүшесі. Даңқты жауынгер, гвардия полковнигі, хатшы, аты аңызға айналған батыр. Президент жарлығымен қаһарман атанды. |
| 2 - оқушы: Бауыржан Момышұлы - қара басы, |
| Халқымыздың болған адам садағасы. |
| Бауыржан Момышұлы – қазақ деген, |
| Ғаламат ұлы сөздің баламасы. |
|
|
| Халқындай ол да бағлан, ол да батыр |
| Халқындай ол да кеніш, ол да тақыл. |
| Қайыспас қара емендей қайран ерді, |
| Халқына теңеу мәні сонда жатыр. |
| 3 - оқушы: Әлия Молдағұлова 1924 - жылы Ақтөбе облысы, Қобда ауданында дүниеге келді. 2 жасында жетім қалып, Әубәкір ағасы тәрбиесінде болды. Содан кейін Санкт-Петербург қаласында балалар үйінде тәрбиеленді. 19-ға толмаған 1943 - жылы Кеңес Одағы батыры атағын алды. |
|
|
| 4 - оқушы: Даламыздың даңқысың, |
| Балауса гүл Әлия! |
| Шоқ жұлдыздай жарқырап, |
| Ағып түскен Әлия! |
| Мәңгі жасап жерде енді, |
| Биіксің сен Әлия! |
| Саған деген еліңнің, |
| Көңілі шексіз дария. |
|
|
| « Әлия» әні. |
| 5 - оқушы: Мәншүк Мәметова 1922 - жылы 8 - қазан Батыс Қазақстан облысы, Бөкей ордасы ауылында дүниеге келді. Әкесі Ахмет - дәрігер. Мәншүк дәрігер боламын деген. 1943 - жылы 15 - қазанда қаза тапты. 21 - жасында Кеңес Одағы батыры болды. |
|
|
| 6 - оқушы: Қыр қызы орындады берген антын, |
| Халқына адал болу ердің салты. |
| Ел үшін қасық қанын аямаған, |
| Жүректе мәңгі өшпейді Мәншүк аты. |
| Ай өтпек, жылдар өтпек, ғасыр өтпек |
| Жеңіспен майдан бітіп, жас ер жетпек. |
| Ерлігі ел жүрегін тебіренткен, |
| Ұрпаққа үлгі болып Мәншүк кетпек. |
|
|
| «Мәншүк апай» әнін орындайды. |
|
|
| 1 - жүргізуші: Ұлы Отан соғысында біздің де жерлестеріміз қатысты. Олар: Мәлік Ғабдуллин, Баян Жангалов, Шестаков Александр Иванович және т. б |
| Кеңес Одағының Батыры, гвардия полковнигі, КСРО Педагогика ғылымдары Академиясының академигі, филология ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан ғылымына еңбегі сіңген қайраткер Ғабдуллин Мәлік Ғабдоллаұлы 1915 жылы қарашаның 15 - жұлдызында Көкшетау облысы Зеренді ауданына қарасты Қойсалған ауылында дүниеге келді. |
| Алтын бесік Отанын кеудесімен қорғаған, ата мұрасын жадына тоқып ерен қызмет жасаған М. Ғабдуллиннің өнегелі туған халқына кеңінен мәлім. |
|
|
| 1941 жылы ел басына күн туып Ұлы Отан соғысы басталғанда алғашқылардың бірі болып өз еркімен майданға аттанады. М. Ғабдуллин майданда қаһармандықтың асқан үлгісін көрсетіп, “Қызыл Жұлдыз”, “Қызыл Ту”, “І дәрежелі Отан соғысы” орденімен, “Москваны қорғағаны үшін”, “Германияны жеңгені үшін”, “Венаны алғаны үшін” медальдарымен марапатталды. Неміс - фашист басқыншыларымен шайқаста көрсеткен ерліктері үшін 1943 жылдың 30 қаңтарында КСРО Жоғары Кеңесінің Жарлығымен М. Ғабдуллин Кеңес Одағының Батыры атағына ие болды. «Алтын Жұлдыз» медалі мен «Ленин» ордені қатар берілді. М. Ғабдуллин 1973 жылдың 2 қаңтарында қайтыс болды. М. Ғабдуллин атына Алматы, Астана және Көкшетау қалаларында көшелердің аты берілді. Өзі тұрған және жұмыс істеген үйлерге мемориалдық тақталар қойылды. Көкшетау қаласында мұражай ашылды. |
|
|
| 1 - жүргізуші: Халқымыздың зердесіне 1945 - жылдың 9 - мамыры мәңгілік сақталады, ғасырлар бойы ұмытылмайды. Себебі бұл - Ұлы Отан соғысының Жеңіспен аяқталған күні. Әлем фашистік құлдық қаупінен азат етілген күн. |
| 2 - жүргізуші: Иә, бұл Жеңіс күні. |
| 1 - жүргізуші: Биыл көпұлтты Қазақстан әлемдегі бүкіл адамзатпен бірге үлкен мерекені фашистік Германиямен соғыстағы Жеңістің 70 жылдығын атап өтеді. 9 мамыр - Ұлы Жеңіс күні - әрқашан біздің тарихымыздағы қасиетті мерекелердің бірі болып қала береді. |
| 1 - оқушы: 70- жыл бейбіт көктем таң атқалы, |
| 70 - жыл шуақты күн таратты әнін. |
| Есімде содан бері 70 рет |
| Ашылды Жеңіс күннің парақтары. |
| 2 - оқушы: Талай құс содан бері қайта оралды, |
| Талай бақ әлеміне қайта оранды. |
| Соғыста өлгендер тек оралмайды, |
| Тек ұрпақ олар жайлы айтады әнді. |
| 3 - оқушы: 70 жыл - үзілмеді құстар әні |
| кетті енді сұм соғыстың қыспағы әрі |
| 70 жыл - жауымыздың ажал оғы |
| біздің ел үстіменен ұшпағалы. |
| Оқушылар «Әрқашан күн сөнбесін» әнін орындайды |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
