"Әдістеме құрал" жоспар

Өзіңді де, өзгені де аяла 
Аялауда табиғаттан үйрен 
Халық даналығы 
Мақсаты: балалардың «махаббат» , «сыйластық» құндылықтары туралы түсініктерін кеңейту. 
Міндеттері: 
- Өзіңді, өзгені аялаудың адам өміріндегі маңыздылығын түсіндіру; 
- Өзіңе, өзгелерге аялы, сыйлы қарым – қатынастарын дамыту; 
- Сүйіспеншілікке, қамқорлыққа, мейірімділікке тәрбиелеу. 
Шаттық шеңбері 
Оқушылар мұғаліммен бірге шеңбер құрып тұрады. Мұғалім бүгін ерекше сәлемдесетіндіктері туралы айтады: 
- Сәлеметсіңдер ме, балалар? Қане, бәріміз шеңбер бойлай, алдымен оң жағымызда, содан кейін сол жағымызда тұрған баланың қолын қысып, онымен құшақ жая амандасайық: 
Келші, досым, айналайын, 
Құшақтайын, аймалайын... 
Бәрі осылайша амандасып шығады. 
Д. Әлімжановтың өлең жолдарын айтады: 
Талпын жақсы болуға, 
Күндей сәуле шашатын. 
Білім іздеп, өнер тап, 
Түнді күндей ашатын. 
Әңгімелесу 
-Аялау дегенді қалай түсінесің? 
-Сендерді кімдер аялайды? 
-Аялау қандай сезімге бөлейді? 

Мәтінмен жұмыс 
«Жаныашыр» 
Оқу, әңгімелеу, сұрақ жауап әдісімен ой өрбіту 
Сергіту сәті 
Алақанмен сипағанда аялап, 
Жақсы сезім ққуанышың тасады. 
Ақ көңілмен болар бейне саябақ, 
Аялаған әр адамның құшағы. 
Дәйексөз 
«Аялауды табиғаттан үйрен» 

Тыныштық сәті 
Жұмыс түрінің ауысу аралығында балалардың денесі, ойы сергітіледі. 

Дәптермен жұмыс 
Берілген ребусты шешіп, ой өрбіт. 
Қорытындылау 
Қоржында берілген сөздерді пайдаланып түйіндейді. 

Жүректен жүрекке 
Мұғалім оқушыларға өзінде, өзгені де, айналасын да аялауға даяр екендігін жүрек жылуларымен бөлісу арқылы білдіруді ұсынады. 
- Аялау жылы, мейірімді жүректен пайда болады. Бәріміздің де, жүрегіміз жылы, мейірімді. Сол жылылық пен мейірімді бір – бірімізден аямайық. Оқушылар оң қолдарынжүрек тұсына қойып жылылығын түсіріп алмастай етіп екінші қолымен демеп, кезегімен оң жағында тұрған оқушының қолын қысады. 
Соынмен бірге Ертай Ашықбаевтың «Бөпем менің» өлеңін айтады. 

Бөпем менің 
Е. Ашықбаев 
«Ашуланды - ау» , сірә, тағы, 
Жұбатамын бөпемді енді. 
Бөпем менің ұнатады 
Тербеткенді, көтергенді. 
Қызығады – ау ел де, тегі, 
Дейді; 
- Бөпең ержетті ме? 
Ержетеді, ер жетеді. 
Отырмын мен тербеп, міне. 
Тербеттім де таң қалдым мен, 
Тыңдап жатып өлеңімді, 
Ұйықтап қалып, аңғардым мен 
Күлді бөпем, неге күлді? 
Сұрақтарым көп әлі, 
Бөпем жауап қайтармайды – ау, 
Тілі шыққан жоқ қой әлі, 
Көрген түсін айта алмайды – ау.

Балаларға жақсылық жасайық

Қазақстандықтардың көпшілігіне "қайырымдылық" түсінігі анықталмаған түрдегі мағынаға ие. Статистикаға сәйкес  еліміздің 5 %-і ғана қайырымдылықпен айналысады. Дегенмен көпшілігінің түсінігі бойынша қайырымдылық мағынасы қарт адамдарға көмек пен балалар үйіне қажет емес киім-кешекті берумен шектеледі. Біздің елімізде қайырымдылық өте баяу дамуда. Қайырымдылық көбінесе діни мейрамдар мен басқа мерекелерді тойлау аясында ғана жүзеге асырылып жүр. Көмекке мұқтаж жандар көмек қолын созуға мүмкіндігі бар жандарға қарағанда жиі қайрымдылық танытуда. Бүгінгі таңда біздің қайырымдылығымыз аяқ астынан және көкейкесті кезде ғана аңғарылуда.

Осыған байланысты, Павлодар облысы жастар саясаты мәселелері жөніндегі басқармасының "Жастар бастамаларын дамыту орталығы" КММ-сі "Павлодар облысы туберкулезге қарсы диспансері" ММ-нің балаларына арналған "Ашық жүрек" қайырымдылық акциясын өткізуді жоспарлауда.

Қала тұрғындарын бей-жай қалмауды және акцияға ат салысуды сұраймыз. Біз 3 жастан 16 жасқа дейінгі балаларға арналған ойыншықтар, кітаптар, үстел ойындарын мекен-жайы Ломов көш., 38 (Жастарға қызмет көрсету орталығы) бойынша 102 кабинетте әр уақытта күтеміз.

Қосымша ақпарат бойынша хабарласыңыз: 66 12 45; 8 702 412 06 44

Мейірімділікті бірге жасайық!

• bibka

• 30 мам 2014

• 12172

• 0

• 0

Өзін - өзі тану 3 - сынып
Аялауды табиғаттан үйрен. Халық даналығы
Сабақтың тақырыбы: Өзіңді де, өзгені де аяла (слайдымен)
Сабақтың мақсаты: Балалардың “Мейірімділік” адамгершілік құндылығы туралы түсініктерін кеңейту.
Міндеттері:
Өзіңді өзгені аялаудың адам өміріндегі маңыздылығын түсіндіру; өзіне, өзгелерге аялы, сыйлы қарым - қатынастарын дамыту; сүйіспеншілікке, қамқорлыққа, мейірімділікке тәрбиелеу.
Көрнекі құралдар: оқулық, дәптер, үнтаспа слайд, көрініс.

Сәлемдесу:
Жарқырап күн де ашылды,
Күн нұры түгел шашылды.
Қайырлы күн қонақтар
Біз әдепті баламыз.
Қайырлы күн ұстазым,
Біз көңілді боламыз

Шаттық шеңбері
Оқушылар мұғаліммен, бірге шеңбер құрып тұрады.
Сәлеметсіңдер ме, балалар?
Қане, бәріміз шеңбер бойлай, тұрайық.

Қане қане тұрайық
Үлкен шеңбер құрайық
Оң жақтағы көршіге,
Сол жақтағы көршіге
Күлімсірей қарайық
Көкке қолды созайық
Бір – бірімізден озайық
Құшақтасып әр кез де
Тату - тәтті болайық
Көңіл күйлерің жақсы болсын

Әңгімелесу
А р а
З и я н
А л ғ ы с
А д а м
Д а у ы л
Мұғалім сабақ тақырыбының мәнін түсіндіру мақсатында «Сөз жұмбақ» шешу жүргізіледі.
1. Ағаш кесетін құрал.
2. Темекі адам денсаулығына.....
3. Ризашылық білдіру дегеніміз не?
4..... - тіршілік иесі.
5. Өте күшті жел.
• Аялау деген сөзді қалай түсінесіңдер?
• Сендерді кімдер аялайды? Ал өздерің ше?

- Балалар, бүгін сабақта «Өзіңді де, өзгені де аяла» деген тақырыпта әңгімелесеміз.
Иә, балалар, аялау дегеніміз ата - ананы, достарды, үлкен - кішіні, қоршаған ортаны желеп - жебеу, оларға жанашырлықпен қарау, жақсылық жасау.
Мәтінмен жұмыс
Оқушылардың аялау туралы пікірлерін білу мақсатында әңгімелеу жұмысы ұйымдастырылады.
Оқуы әңгімелеп береді
" Жанашыр"
Бірге оқитын құрбыларымен доп ойнап шаршаған Дастан үйіне қайтып келе жатты. Кенет ол көшенің бұрылысында кедір - бұдыр жолға қайта - қайта сүрініп - жығылып, сенделіп жүрген қыз баланы көрді. «Соқыр ма өзі, машина басып кетеді - ау» деп ойлады Дастан. 
Жүгіріп қыздың қасына келді.
- Жолдан былай шық, - деді Дастан, қыздың қолынан ұстай алып, —
әне, машина келе жатыр. Өзің неғып жүрсің? 
- А - а - дасып кеттім! - деді қыз бала өксіп.
- Қайда тұрушы едің?
- Көзі жоқ балалар үйінде. Сен кімсің?
- Мен Дастанмын. Қорықпа, үйіңе апарып саламын.
Ақбөпе жетім еді. Ол зағип балалар үйінде тұратын. Сонда оқиды. Өзі ән салады. Дауысы қандай әдемі, күміс қоңырау сияқты. салып ойнап жүріп көшеге шығып кеткенін өзі де аңғармаған.
Артынан достары:
- Ақбөпе, Ақбөпе! - деп шарқ ұрып іздеп, айқайлағанымен таба алмай қойған болатын.
Дастаннан әуелде сескеніп қалған Ақбөпенің бірте - бірте бойы үйренді. Енді ол қолын созып, жаңа досының қайратты кекілін, таңқы танауын, қалқиған құлағын сипады. Сонан соң жақындап, иығымен түйістіріп, бойын өлшеді. Екеуінің бойы бірдей екен. Екеуі әңгімелесіп, зағип балалар үйіне келе жатты. 
- Мен ғарышкер боламын, - деп қояды Дастан мұрнын маңыздана тартып. 
- Мен әнші болғым келеді, - дейді Ақбөпе, ұяла сөйлеп, жымиып.
Міне, олар Ақбөпенің үйіне келіп те қалды. Ақбөпенің келгенін сезген балалар қатты қуанды. 
Ақбөпені де, Дастанды да құшақтап, орталарына алды. Бірі билеп, бірі сырнай тартты. 
Шаршағанын ұмытып, Дастан үйіне ерекше көңілмен қайтты.
Дастан, Дастан, келіп тұр! - деп, көпке дейін қол бұлғап қалды, оның жаңа достары.

Мұғалім оқушыларға аялау туралы пікірлерін білдіруге жетелейтін мынадай сұрақтар қояды.
• Дастанның қызға аяушылық сезімін неден аңғаруға болады?
• Дастанды балалар не үшін мақтан тұтты деп ойлайсыңдар?
• Осы әңгіме мазмұны бойынша қандай ой қорытуға болады?
Балалардың жауаптарын мұғалім толықтырады:
- Дұрыс айтасыңдар, аялау өзіңе қуаныш сыйлайды.
Сергіту сәті: (сахналық көрініс)

Жағдаяттарды талдау
Оқушылар осы әдіс арқылы сабақта алған білімдері бойынша ойларын түйіндейді.
1. Аружанның кішкентай сіңлісі Алтынай дүниеге келді. Үйдегілер қуанышты. Туыстары жақсы тілектер айтып, Алтынайға әкелген сыйлықтарын беріп жатыр. Аружан бұған өкпелі. Алтынай өмірге келгенге дейін анасы өзін алдына алып, құшақтап аялайтын. Барлық сыйлық та, жақсы тілектер де тек өзіне айтылушы еді. Енді өзіне көңіл бөлінбегеніне ренішті.

• Аружанның қылығы дұрыс деп ойлайсыңдар ма? Неліктен?
• Сендер Аружанның орнында болсаңдар, не істер едіңдер?

2. Мұхит сабақтан келе жатып, шөп арасынан қыбырлаған бір нәрсені байқап қалды. Қараса, кіп - кішкентай мысық, үсті - басы су - су. Мұхитқа аянышты көзбен қарап, мияулап тұр. Мұхит мысықты аяп, үйіне алып келді. Оны орап, пештің жанына жатқызды. Жылы үйге кірген мысық маужырап ұйқыға кетті. Сәлден кейін есік қоңырауы сылдырлады. Ашса, көршісі Асылхан екен. Ол мысығын жоғалтып, таппай Мүхитқа келген еді. Пештің түбіндегі ораулы өз мысығын көріп, Мұхитқа күдікті көзбен қарап, мысығын құшақтап шығып кетті.
Балалардың жауаптары.
1. Сендер Асылханның орнында болсаңдар, не істер едіңдер?
Сендер Мұхиттың орнында болсаңдар, не істер едіңдер?
Балалардың жауаптары

Дәйексөз
Балаларға адамдарды, айналаны риясыз, шын көңілмен аялау қажеттігін ұғындыру мақсатында дәйексөздің мәні түсіндіріледі.
Мұғалім тақтаға жазылған «Аялауды табиғаттан үйрен» деген халық даналығына балалардың назарын аударады және оны түсіндіреді:
- Табиғаттың қай жаратылысын алып қарамайық, бәрі де адамдарды аялайды. Мысалы, нұрын төгеді, суын береді, ауасымен дем алдырады және олар осы жақсылығын міндет етпейді. Сондай - ақ адамдарды бөлмейді, бар жақсылығын бәріне бірдей көрсетеді. Адамдар да дәл солай жасауы тиіс. Сондықтан да халық «Аялауды табиғаттан үйрен» дейді.
Дәптермен жұмыс
Оқушылар сабақтан түйген ойларын тапсырма орындауда тереңдете түседі.
Тапсырма: Дәптердегі ребусты шешіп, шешуін жазыңдар.
Шешуі: Аялау - мейірімділікті қажет етеді.
Қорытындылау
Мұғалім бүгінгі сабақты қоржында берілген сөздерді пайдаланып түйіндейді.
Жүректен жүрекке
Мұғалім оқушыларға өзінде, өзгені де, айналасында аялауға даяр екендігін жүрек жылуларымен бөлісу арқылы білдіруді ұсынады
- Аялау жылы, мейірімді жүректен пайда болады. Бәріміздің де жүрегіміз жылы, мейірімді. Сол жылылық пен мейірімді бір бірімізден аямайық. Оқушылар оң қолдарын жүрек тұсына қойып. жылылығын түсіріп алмастай етіп екінші қолымен демеп. кезегімен оң жағында тұрған оқушының қолын қысады.

Өзiн-өзi тану сабағының жоспары 

Мектеп Бітік ОЖББМ Мерзiм__16 11.______ № 9 Тақырып: _Өзіңді де өзгені де аяла 
Құндылық: Қиянат жасамау 
Қасиеттер: ізгілік, жанашырлық, қамқорлық,қиянат жасамау 
Мұғалiм: Мирманова Толғанай Класс 3 Оқушылар саны__24_ 

Сабақ мақсаты: 
Оқушыларға үлкен кісілерге көмектесе отырып, қиянат жасамау құндылығын ұғындыру. 

Міндеттері: 

Сөз бен істің бірлігін ұғындыра отырып, қиянат жасамау туралы түсіндіру, 
Ешкімге қиянат жасамау, өзіне есеп беру, ізгі істерін дамытуға мүмкіндік жасау; 
Жанашырлық ,қамқорлық, ешкімге қиянат жасамауға тәрбиелеу. 

Ресурстар:(құралдар, мәлiметтер) 
Сабақ барысы: 
1. Ұйымдастыру кезеңi. Тыныштық сәтi. Нұрға бөлену. 

2. Үй тапсырмасын тексеру. 

Оқулықтағы 10 сабақ. 43 бет Т.Айдархановтың «Жанашыр» әңгімесін оқып, талдау. 

1.Дастан қандай адамгершілік сезімін танытты? 
2.Дастанды балалар не үшін мақтан тұтты деп ойлайсыңдар? 
3.Осы әңгіме мазмұны бойынша қандай ой қорытуға болады? 

Сабақ барысын талдау: 
3. Дәйексөз. 
Аялауды табиғаттан үйрен. 
Халық мақалы 

Дәйексөздің мағынасын қалай түсінесіңдер? Оқушылар есте сақтап қалу үшін үш рет қайталаймыз? Дәптерлеріне дәйексөзді жазып аламыз. 


4. Әңгiмелеу. 
Аңыз айту. 
Асығыс үкім 

Бір кісінің үйінің төменгі қабатында ағаш өңдейтін шеберханасы бар екен. Ол есік пен терезе жасап күнелтеді. Бір күні жұмыс істеп жатқанда электр қуаты өшеді. Ұзақ уақыт бойы күтсе де жанбайды. Қасарысқандай, сол кеште тапсыруы керек болған бірнеше терезе бар еді. Біраз демалу үшін үйіне көтеріліп бара жатып сақтандырғышқа көзі түседі. Біреу сақтандырғышты өшіріп қойған екен. 
Ажыратқышты (рубильник) қосқанда цехта жарық жанады. Бірақ мұның мәнісін түсіне алмайды. Жұмысқа қайта кіріскенінде сол нәрсе тағы қайталанады. Бірақ бұл жолы кінәлі адамды көрді. Баласы үй мен цех арасындағы сатыдан дыбыссыз, ақырын түсіп, сақтандырғышты өшіріп жатқан кезінде әкесін дәл алдында көреді. 
Әкесі он жасқа енді толған баласының мұндай опасыздығын кешіре алмайды. Соның кесірінен бір күні босқа кетті. Бір рет қана істеген болса, бәлкім, үн қатпас еді. Шаштарынан ұстап шапалақпен тартып жібереді. Мүмкін бұл ұрған шапалағы енді қайта опасыздық етуіне кедергі болар. Баласының көз жастарына қарамастан үйіне кіріп, әйеліне былай дейді: 
- Мына баланың мектепте кімдермен араласатынын білуіміз керек! Егер бос жіберетін болсақ, басымызға бәле болуы мүмкін! 
Кейін ең оңай жолын табады. Баласының еш қалдырмай ұстап жүретін күнделігінде достарына қатысты мәлімет бар еді. 
Баласы күнделігін көрсеткісі келмесе де тыңдамай, оны оқи бастайды. Баласының ең соңғы бетте былай жазғанын көреді: «Бүгін түнде жаман түс көрдім... Цехта жұмыс істеп жатқан кезде әкемді тоқ ұрған екен. Әкем қауіп – қатерден аман болса екен! Мен қолымнан келгеннің бәрін істеймін!» 

1. Осы аңыздағы әкенің әрекетін қалай атауға болады? 
2.Баласы неліктен осындай әрекетке барды деп ойлайсыңдар? 
3. Мұндай әрекеттерге жол бермеу үшін не істеу керек? 
4.Өз өмірлеріңде мұндай жағдай болды 



5. Шығармашылық жұмыс, топтық жұмыс. 



6. Топпен ән айту. 
«Келші, келші балашым» өлеңін айту. 
Сөзін жазған Қ.Ыдырысов 
Әнін жазған Е.Хасанғалиев 

7. Үй тапсырмасы. 
11 сабақ 48 беттегі « Сүйіспеншілік» оқып, талдау. 
Дәптердегі 10 сабақтағы тапсырма берілді. 

8. Соңғы тыныштық сәтi. 
Жай музыка қойылады. 
Құрметті оқушылар жайланып отырып, көздеріңізді жұмып, бүгінгі сабақтан алған жақсы сәттерін жүрегіңізге түйіп алаңыз. Тәлімгер.орг Полный текст материала на тему Өзіңді де өзгені де аяла можно смотреть в скачиваемом файле. На этой странице приведен фрагмент материала