Саба?ты? та?ырыбы: К?рнекі - ??ралдарды? бала тілін дамытуда?ы ролі.
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік: К?рнекі ??ралдар туралы т?сінік бере отырып, оларды? бала тілін дамытуда?ы ролін, ма?ыздылы?ын мысалдар келтіре отырып т?сіндіру, білімдерін жетілдіру.
Саба?ты? к?рнекілігі: интерактивті та?та, Power Point ба?дарламасында жасал?ан презентациялар, о?улы?тар.
П?наралы? байланыс: ?аза? тілін о?ыту ?дістемесі, ?дебиет
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і. О?ушыларды т?гелдеу, саба??а ынталандыру.Студенттер ?ш топ?а б?лініп отырады. Абайды? 17- ?ара с?зінен алын?ан ?ылым?а жетелейтін жол – «А?ыл», «?айрат», «Ж?рек» атты ?ш топ ??рылады. ?р топ ?здеріні? топ аттарын ?ор?ап шы?ады.
Негізгі ма?сат Абай ?ара с?здерін негізге ала отырып, студенттерге адамгершілік пен гуманды ба?ытта т?рбие беру.
ІІ.?й тапсырмасын с?рау.
?
?
ы
і
о
й
ы
д
а
м
ш
к
і
н
и
к
т
и
в
е
с
а
п
а
с
с
и
в
л
?
?
г
і
м
е
о
с
ы
р
т
?
ы
г
с
?
з
д
і
к
Филвордты шешу ар?ылы 3 топтан ?й тапсырмасын с?рау.(?тілген та?ырыптар бойынша ??растырыл?ан)
ІІІ. Жа?а саба?
М??алімні? кіріспе с?зі.
К?рнекілік ?дісі – м??алім саба?та та?ырып?а байланысты к?рнекіліктерді (таби?и,жасанды, техникалы?, дыбысты? ж?не к?рнекі ??ралдар) пайдаланып жады?атты т?сіндіретінін айтып ?темін.
О?у ??ралдарына о?у кітаптары, к?рнекі ж?не техникалы? ??ралдар жатады.
1. О?у кітаптары – о?улы?тар, к?рнекі ж?не техникалы? ??ралдар жатады.
3.Техникалы? ??ралдар:?нтаспа, телеарна, бейнетаспа, компьютер т.б. К?рнекі ?дістерді пайдалану барысында а?паратты? материалды игеру о?у процесінде к?рнекі ??ралдар с?лбе (схема), кесте, сурет,модельдер, приборлар, техникалы? ??ралдарды тікелей ?олдану?а т?уелді. Б?ларды? б?рі о?ушыны? сезім тетіктеріне ы?пал жасау?а негізделіп, с?здік ж?не практикалы? ?дістермен бірге пайдаланады.
К?рнекілік – о?ытуда заттар мен дыбыстарды? ?зіне т?н жаратылыс бітімін, сыр-сипаттарын сезім м?шелері ар?ылы к?збен к?ру, ?олмен ?стап, ??ла?пен естіп ?абылдау?а баулитын дидактикалы? ??былыс. К?рнекілік т?рбиешілерді? шы?армашылы? ізденісі мен ?дістеме жа?алы?тар?а ?арап, о?у барысында шебер пайдалана білуді талап етеді. К?рнекіліктерді пайдалануда ?аза?ты? ?лы педагогы Ы. Алтынсарин да зор к??іл б?лген. «?аза? жастары» ?ылым ?нерді, кітап с?зі деп ?арамай, заттай к?зімен к?ріп, ажырата білулері керек деген.
К?рнекілік ежелден ?олданып келе жат?ан принцип, ?сіресе балаба?шада ?р т?рлі жас топтарда жиі ?олданды.
К?рнекілікті? негізгі т?рлері:
1. на?ты к?рнекілік – я?ни заттар мен ??былыстарды тікелей к?рсету;
?діскер ?алымдар ?аза? тілі саба?ында ?олданылатын к?рнекілік т?рлерін т?рт топ?а топтастырады. Олар:
1) На?ты к?рнекілік (затты немесе ??былысты тікелей к?рсету)
2) Бейнелеу к?рнекілігі (сурет, схема, кесте, плакат, диаграмма т.б.)
3) Дыбысты? ??ралдар (магнитафон, компьютер, диафильмдер т.б.)
4) К?ркем с?з ар?ылы бейнелеу (т?рбиеші-м??алімні? балалар?а заттар мен ??былыстарды т?сінікті де же?іл т?рде бейнелеп баяндауы)
І?.Шы?армашылы? ізденіс. Студенттерге ?осымша тапсырма ретінде алдын ала «К?рнекі ??ралдарды? бала тілін дамытуда?ы ролі» та?ырыбы т??ірегінде жоба жинап, о?ып келу тапсырыл?ан. «А?ыл», «?айрат», «Ж?рек» деп б?лінген ?р топ студенттері:
1) бірлесе отырып ?здеріні? жина?ан м?ліметтерін орта?а салып тал?ылайды.
2) к?рнекіліктеріні? бала тілін дамытуда?ы тиімділін д?лелдейді.
1. К?рнекі ??ралда берілген материалды? мазм?ны бала-ба?ша ба?дарламасына сай негізделіп, с?йлемдері ?за?, м?тіндері ауыр болмауы керек. Егер о?ушыларды? т?сінуіне ауыр материалдар берілсе, оны? к?рнекілігі де шамалы болады.
2. К?рнекі ??рал белгілі бір тілдік материал?а арналып, соны? негіізгі белгілерін д?л к?рсететіндей болуы керек.
3. К?рнекі ??рал таза, ?ріптері аны?, жазуы сынып?а т?гел к?рінетіндей аны? болуы керек (плакат, кесте, фотосуреттер)
4. Материалды? негізгі белгілері (?ріптер мен с?здер) ?ызыл сиямен жазылып, ?ал?андары жай сиямен жазылуы керек. К?рнекі ??ралды екі-а? т?рлі сиямен ?те ?ажетті бол?ан жа?дайда ?ана ?ш т?рлі сиямен жазу?а болады.
5. К?рнекі ??ралдарда шартты белгілерді орынсыз к?п бере беруге болмайды.
6. Онда?ы берілген м?тіндер мен мысалдарды? т?рбиелік ма?ызы к?шті, та?ырыпты? ?ылыми ?згешеліктеріне лайы? бол?аны д?рыс. ?айшы пікір ту?ызатын мысалдар берілмеуі керек.
7. О?ушылар?а тартымды ж?не к?рнекті болуы ?шін оны к?лемі кішкентай ?а?аз?а жасау?а болмайды. О?ан арнал?ан ?а?азды? ?зыны 1метр, к?лдене?і 75 см бол?аны д?рыс.
Т?ртіп алу
Білемін
Білдім
Білгім келеді
?ІІ.Ба?алау.
?р студентті?, ?р топты? саба??а ?атысуын ескеріп, «Е? білімді студент» пен «Е? ж?йрік топты» аны?тап, марапаттау.
?ІІІ. ?йге тапсырма.
Мектеп жасына дейінгі балаларды мектепке даярлауда бала тілін дамытуда ?деби шы?армалар ар?ылы к?рнекі ??ралдарды пайдалану жолдары.
Падаланыл?ан ?дебиеттер:
М.?азбеков. Жа?а салт – д?ст?рлер. Алматы, 1991жыл.
Г.Д?кенбаева. Сауат ашу саба?тарыны? жоспары.Алматы, 1992жыл.
?. ?асабекова. Сауат ашу саба?ыны? ?лгі жоспарлары.-А., 1984
Ф. Оразбаева Тілдік ?атынас теориясы ж?не ?дістемесі, А., 2000
С.Рахметова ?аза? тілін о?ыту методикасы, А., 1992
?осымша ?дебиеттер:
Л.Федоренко, Г.Фомичева, Мектеп жасына дейінгі балалар тілін дамыту методикасы.Посвещение.1977жыл.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«К?рнекі ??ралдарды? бала тілін дамытуда?ы ролі »
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫНЫҢ БІЛІМ, ЖАСТАР САЯСАТЫ ЖӘНЕ ТІЛДЕРДІ ДАМЫТУ БАСҚАРМАСЫ
ГУМАНИТАРЛЫҚ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ
БЕКІТЕМІН Директордың оқу-әдістеме ісі жөніндегі орынбасары
___________ А.Қ.Мамбетова
«___»_______________ 2015ж.
Ашық сабақ
Тақырыбы: Көрнекі құралдардың бала тілін дамытудағы ролі.
Ақсукент – 2015ж.
Cабақ жоспары
Пәні: Тіл дамыту теориясы және әдістемесі
Күні: 28.02.2015ж.
Оқытушы: Дандыбаева Ұ.З.
Тобы: МДО-142/Б
Сабақтың тақырыбы: Көрнекі - құралдардың бала тілін дамытудағы ролі.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Көрнекі құралдар туралы түсінік бере отырып, олардың бала тілін дамытудағы ролін, маңыздылығын мысалдар келтіре отырып түсіндіру, білімдерін жетілдіру.
Дамытушылық: Оқушының ой-өрісін, ойлау, сөйлеу қабілетін ашатын
сұрақтар қою, сұрақ-жауап әдісі бойынша сабақтың
тақырыбына сай білімін толықтыру, өзіндік талдау, жинақтау жасап, ойлай білуге дағдыландыру, жеке, топтық жұмыста шапшаңдық, тапқырлық танытуға, ойын әдеби тілмен өрнектей білуге төселдіру.
Тәрбиелік: оқушылардың бірін-бірі тыңдап сыйлай білуге, өзіне-өзі есеп беруге, өз еңбегіне сыни тұрғыдан қарауға тәрбиелеу, білім-ғылымға құштарлықтарын арттыру.
Сабақтың түрі: тәжірибелік
Сабақтың типі: ізденіс сабағы
Қолданылатын технология: жобалап оқыту технологиясы
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, Power Point бағдарламасында жасалған презентациялар, оқулықтар.
Пәнаралық байланыс: қазақ тілін оқыту әдістемесі, әдебиет
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушыларды түгелдеу, сабаққа ынталандыру.Студенттер үш топқа бөлініп отырады. Абайдың 17- қара сөзінен алынған ғылымға жетелейтін жол – «Ақыл», «Қайрат», «Жүрек» атты үш топ құрылады. Әр топ өздерінің топ аттарын қорғап шығады.
Негізгі мақсат Абай қара сөздерін негізге ала отырып, студенттерге адамгершілік пен гуманды бағытта тәрбие беру.
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау.
ұ
ғ
ы
і
о
й
ы
д
а
м
ш
к
і
н
и
к
т
и
в
е
с
а
п
а
с
с
и
в
л
ә
ң
г
і
м
е
о
с
ы
р
т
қ
ы
г
с
ө
з
д
і
к
Филвордты шешу арқылы 3 топтан үй тапсырмасын сұрау.(өтілген тақырыптар бойынша құрастырылған)
ІІІ. Жаңа сабақ
Мұғалімнің кіріспе сөзі.
Көрнекілік әдісі – мұғалім сабақта тақырыпқа байланысты көрнекіліктерді (табиғи,жасанды, техникалық, дыбыстық және көрнекі құралдар) пайдаланып жадығатты түсіндіретінін айтып өтемін.
Оқу құралдарына оқу кітаптары, көрнекі және техникалық құралдар жатады.
1. Оқу кітаптары – оқулықтар, көрнекі және техникалық құралдар жатады.
2.Көрнекі құралдар:кестелер, сызбалар, чертеждар, суреттер, фотосуреттер, альбомдар, тарихи, экономикалық – географиялық карталар т.б.
3.Техникалық құралдар:үнтаспа, телеарна, бейнетаспа, компьютер т.б. Көрнекі әдістерді пайдалану барысында ақпараттық материалды игеру оқу процесінде көрнекі құралдар сүлбе (схема), кесте, сурет,модельдер, приборлар, техникалық құралдарды тікелей қолдануға тәуелді. Бұлардың бәрі оқушының сезім тетіктеріне ықпал жасауға негізделіп, сөздік және практикалық әдістермен бірге пайдаланады.
Көрнекілік – оқытуда заттар мен дыбыстардың өзіне тән жаратылыс бітімін, сыр-сипаттарын сезім мүшелері арқылы көзбен көру, қолмен ұстап, құлақпен естіп қабылдауға баулитын дидактикалық құбылыс. Көрнекілік тәрбиешілердің шығармашылық ізденісі мен әдістеме жаңалықтарға қарап, оқу барысында шебер пайдалана білуді талап етеді. Көрнекіліктерді пайдалануда қазақтың ұлы педагогы Ы. Алтынсарин да зор көңіл бөлген. «Қазақ жастары» ғылым өнерді, кітап сөзі деп қарамай, заттай көзімен көріп, ажырата білулері керек деген.
Көрнекілік ежелден қолданып келе жатқан принцип, әсіресе балабақшада әр түрлі жас топтарда жиі қолданды.
Көрнекіліктің негізгі түрлері:
1. нақты көрнекілік – яғни заттар мен құбылыстарды тікелей көрсету;
2.бейнелеу көрнекілік – бұл сурет, схема, кесте, плакат, диаграмма;
3.дыбыстық – үнтаспа, диафильм;
4. көркем сөз арқылы бейнелеу – мұғалім оқушыларға заттар мен құбылыстарды түсінікті де жеңіл баяндау.
Аталған көрнекі құралдары тәрбиеші сөзін тереңдетіп шыңдай түседі. Балалардың дүниетанымын жетілдіреді.
Әдіскер ғалымдар қазақ тілі сабағында қолданылатын көрнекілік түрлерін төрт топқа топтастырады. Олар:
Нақты көрнекілік (затты немесе құбылысты тікелей көрсету)
Бейнелеу көрнекілігі (сурет, схема, кесте, плакат, диаграмма т.б.)
Дыбыстық құралдар (магнитафон, компьютер, диафильмдер т.б.)
Көркем сөз арқылы бейнелеу (тәрбиеші-мұғалімнің балаларға заттар мен құбылыстарды түсінікті де жеңіл түрде бейнелеп баяндауы)
ІҮ.Шығармашылық ізденіс. Студенттерге қосымша тапсырма ретінде алдын ала «Көрнекі құралдардың бала тілін дамытудағы ролі» тақырыбы төңірегінде жоба жинап, оқып келу тапсырылған. «Ақыл», «Қайрат», «Жүрек» деп бөлінген әр топ студенттері:
1) бірлесе отырып өздерінің жинаған мәліметтерін ортаға салып талқылайды.
2) көрнекіліктерінің бала тілін дамытудағы тиімділін дәлелдейді.
Ү.Сергіту сәті.
«Бір сөзбен айт». Шапшаң, тапқыр болуға және сауатты оқуға бейімдейді.
Әр топқа алты парақ қағаз беріледі. Парақта «жеміс», «үй жануарлары», «дене мүшесі», «азық-түлік», «киім», «көкөніс» деген сөздер жазылған. Студент қолына тиген парақтағы сөзді оқып, сол сөзге қатысты бірнеше сөз айту ке
ҮІ. Қорытынды. Ой-толғаныс.
Көрнекіліктердің түрлерін жасауда қандай талаптар қойылады?
Көрнекіліктерге қойылатын талаптар
Көрнекі құралда берілген материалдың мазмұны бала-бақша бағдарламасына сай негізделіп, сөйлемдері ұзақ, мәтіндері ауыр болмауы керек. Егер оқушылардың түсінуіне ауыр материалдар берілсе, оның көрнекілігі де шамалы болады.
Көрнекі құрал белгілі бір тілдік материалға арналып, соның негіізгі белгілерін дәл көрсететіндей болуы керек.
Көрнекі құрал таза, әріптері анық, жазуы сыныпқа түгел көрінетіндей анық болуы керек (плакат, кесте, фотосуреттер)
Материалдың негізгі белгілері (әріптер мен сөздер) қызыл сиямен жазылып, қалғандары жай сиямен жазылуы керек. Көрнекі құралды екі-ақ түрлі сиямен өте қажетті болған жағдайда ғана үш түрлі сиямен жазуға болады.
Көрнекі құралдарда шартты белгілерді орынсыз көп бере беруге болмайды.
Ондағы берілген мәтіндер мен мысалдардың тәрбиелік маңызы күшті, тақырыптық ғылыми өзгешеліктеріне лайық болғаны дұрыс. Қайшы пікір туғызатын мысалдар берілмеуі керек.
Оқушыларға тартымды және көрнекті болуы үшін оны көлемі кішкентай қағазға жасауға болмайды. Оған арналған қағаздың ұзыны 1метр, көлденеңі 75 см болғаны дұрыс.
Түртіп алу
Білемін
Білдім
Білгім келеді
ҮІІ.Бағалау.
Әр студенттің, әр топтың сабаққа қатысуын ескеріп, «Ең білімді студент» пен «Ең жүйрік топты» анықтап, марапаттау.
ҮІІІ. Үйге тапсырма.
Мектеп жасына дейінгі балаларды мектепке даярлауда бала тілін дамытуда әдеби шығармалар арқылы көрнекі құралдарды пайдалану жолдары .
Падаланылған әдебиеттер:
М.Қазбеков. Жаңа салт – дәстүрлер. Алматы, 1991жыл.
Г.Дүкенбаева. Сауат ашу сабақтарының жоспары.Алматы, 1992жыл.
Қ. Қасабекова. Сауат ашу сабағының үлгі жоспарлары.-А., 1984
Ф. Оразбаева Тілдік қатынас теориясы және әдістемесі, А., 2000
С.Рахметова Қазақ тілін оқыту методикасы, А., 1992
Қосымша әдебиеттер:
Л.Федоренко, Г.Фомичева, Мектеп жасына дейінгі балалар тілін дамыту методикасы.Посвещение.1977жыл.
