Ашық сабақ "Дауыссыз дыбыстар"

Ашық сабақ

Қазақ тілі 5-сынып

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: өтілген материалдармен сабақты байланыстыру арқылы оқушыларға дауыссыз дыбыстар туралы мағлұмат бере отырып, олардың түрлеріне тоқталу;

Дамытушылық: тілдік-эстетикалық сезімге тәрбиелеу, ойындар арқылы ойлау қабілетін дамыту, тапқырлық, ізденімпаздық қасиеттерін қалыптастыру;

Тәрбиелік: қазақ тілін құрметтеуге баулу. Тілдегі асыл сөздердің мәнін түсіндіре отырып, сүйіспеншілік, адамгершілік қасиеттерді ұялату.

Ұйымдастыру кезеңі:

• Оқушылармен амандасу, түгендеу

2. Сыныпты үш топқа бөлу

3. Оқушылардың зейіндерін сабаққа аудару

Психологиялық дайындық

Баба тілін қадірле,

Болашақтан түңілме!

Айналайын, балалар,

Аралас тілге үңілме!

(Қожаберген жырау)

1) 259 –жаттығу

• Басқа тілдердің

әліпбиіндегі әріп

санын жазып келу

Семантикалық карта

Р/с

Дауысты дыбыстар

1

Жуан

А

2

Жіңішке

Ұ

3

И

Ашық

4

5

О

Қысаң

Ы

6

Еріндік

Ү

Езулік

7

Ө

8

І

9

Е

10

Ә

11

Э

12

У

ІІІ. Білім тексеру

«Миға шабуыл»

1. Біз қай саланы оқып жатырмыз?

2. Фонетика саласы нені зерттейді?

3.Дыбыс деген не, әріп деген не?

4. Қазақ тілінде неше дыбыс, неше әріп бар?

5.Дыбыс бола алмайтындарды ата

6. Қазақ тілінің төл дыбыстары?

7. Жақтың қатысына қарай дауыстылар қалай бөлінеді?

8. Дыбыстау мүшелеріне нелер жатады?

9. Дауысты дыбыстарды ата

10. Дауысты дыбыс деген не?

11. Жуан, жіңішке дыбыстар ненің қатысына қарай бөлінеді?

12. Еріндік, езулік дыбыстарға қандай дыбыстар жатады?

«Жасырынған әріптер» ойыны

Әліпбидегі әріптердің ретін жатқа білуі арқылы оқушылар

жаңа сабақтың тақырыбын табады

р, л, м, н,

ң, й, у,

Б, в, г, ғ,

д, ж, з, һ

п, ф, к, қ, т,

с, ш, щ, х, ц, ч

Қазақ тіл ғылымы → фонетика

саласы → дыбыс → дауыссыз →

қатаң → ұяң → үнді

  Ү. «Кітап – досың, ақылшың» (Оқулықпен жұмыс)

262-жаттығу. Мына сөздерге көрсетілген жұп дауыссыздардың тиістісін жазыңдар.

П - б: ...айдасыз, ...аласыз, ...алың, са...ар, са...тау, қа...ылда, ла...ылда, са...ақ;

Т - д: ба...пақ, қа...ақ, са...ақ, ...ақ, ...абыс, ...алап, ...әрі, ...аналық;

К - г: ә...е, е...ін, кө...тем, кө...ер, ...үл, ...еремет, тө..., тер...еу;

Қ - ғ: қа...аз, қа...ты, ба...дарлама, ба...ыр, ...асыр, ...арыш, ...асық, қа...;

С - з: а...амат, ба...тыр, сү...бе, сү...істі, ...ағыз, қа...;

Ш - ж: ша...пау, қа...ымас, қа...қын, ...апырақ, ...иен, ... аттық, ...алтылда.

264-жаттығу. Мәтіндегі қатаң дауыссыздардың астын-бір, ұяң дауыссыздардың астын-екі, үнді дауыссыздардың астын ирек сызықпен сызыңдар.

Ақыл айтыпты: - ... дүниеге, ахиретке не пайдалы болса, не залалды болса, білетұғын – мен, сенің сөзіңді ұғатұғын – мен. Менсіз пайданы іздей алмайды екен, залалдан қаша алмайды екен, ғылымды ұғып үйрене алмайды екен. Осы екеуі маған қалай таласады? Менсіз өздері неге жарайды?-депті.

Дыбыстарды тиісінше тіркестіріп сөз жасаңдар және сол сөзге дыбыстық талдау жасаңдар

Р, о, б 4. Қ, ы, а, з, қ

А, ш, а, ғ 5. А, л, а, д

Т, р, е, е, м 6. І, м, б, л, і

11

267-жаттығу. Мына сияқты сөйлемдер құрастырыңдар.

Үлгі: Таудың табиғаты тамаша.

Талғат, Таңат, Тұрарбек, Темір төртеуі тау табиғатын тамашалап, таңқурай терді.

Шарты: әр сөздің соңғы дыбысынан басталатын сөздер тізбегін жасаңдар.

Мысалы: Көйлек-кеме-емен-наурыз-зат-тас-сыпырғыш-шар-ракета-айна...

Ү. «Ой қорытайық» (Жаңа сабақты бекіту)

“ Сиқырлы қалам” әдісі арқылы сабақ бекітіледі.

ҮІ. «Қол боста» (Үйге тапсырма)

269-жаттығу

Ереже жаттау

№

Оқушының аты-жөні

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Ақберген Қ.

Әубәкір Н.

Батырбекұлы М.

Бақытжан Р.

Дүйсен М.

Әсембек Р.

Жақанша Н.

Жолдасбек А.

Марат Н.

Сабырбай Д.

Серікбай А.

Сәйпен Б.

Сейтмұрат П.

Төлеген Ұ.

Өзін-өзі бағалау

Топ бағасы

Мұғалім бағасы

Қорытын-

ды баға

Сау

болыңыздар!!!