Тәрбие сағаты "Қоғам және мен"

Тәрбие сағатының тақырыбы: «Қоғам және мен»

Мақсаты:

- Құрметті студенттер дөңгелек үстелді ашық деп жариялаймын. Бүгінгі біздің дөңгелек үстеліміздің тақырыбы «Қоғам және мен». Сіздерден «Қоғам және мен» дегеніміз не екенін білмес бұрын, жалпы «қоғам және мен» дегенді қалай түсінетініңіздерді білейік.

Студенттерге сұрақ:

1. Қоғам дегеніміз не?

Қоғам - жалпы мағынасында, мәдениеті ортақ, белгілі бір аумақта тұратын және өздерін біртұтас, өзгеше бірлестік деп білетін адамдар тобы; тар мағынасында бұрыннан немесе жақсы танымал ұлттық бірлестік. Бұл ұғым әлеуметтанудағы ең маңызды ұғымдардын бірі болып табылатындығына қарамстан, оны қолдану әсіресе оның екінші өзіндік отбасылық, экономикалық және саяси институттары мен анық шеқаралары бар әйгілі ұлттық мемлекеттерге қолданыла алатын мағынасында пайдалану біркатар қиындықтар мен кикілжіндер туғызып отыр.

2. Қоғамның адаммен байланысы қандай?

3. Қазіргі қоғам жайлы сіздің ойыңыз?

4. Қоғам және оның міндеттерін атап өтіңіздер?

5. Яғни, «Қоғам» ұғымына қандай тағы сипаттама беруге болады?

6. Қоғамның қандай саласын білесіздер?

Жүргізуші:

- Сонымен, Қоғам дегеніміз - қоғамда мемлекеттің араласуынсыз және мемлекеттік органдар арнасынан тысқары дамитын тұлғааралық қатынастардың, отбасылық, қоғамдық, экономикалық, мәдени, діни және басқадай құрылымдардың жиынтығы болып табылады.

1. Қоғамның қоғамдық прогреске қандай қатысы бар?

Прогресс - төменгіден жоғарыға, жетілмегеннен дамыған қалыпқа өтумен сипатталатын даму үрдісі. Бастапқыда прогресс идеясы жаратылыстық- ғылыми танымда қарастырылды (Ф. Бэкон, Р.Декарт). Кейінірек ол қоғамға, әлеуметтік қатынастарға да таралды (Тюрго, Кондорсе). Прогресс мәселесіне Гегель көп көңіл аударды, ол ағартушылардың рационализмін, олардың тарихты, өткенді елемеуін жоққа шығарды, сонымен қатар, ол өткенді шексіздендіретін романтизм мектебінің жалған тарихилығын қабылдамады. Тарихи прогресті әлемдік рухтың өзіндік дамуы ретінде қарастыра отырып, Гегель оны бостандық түсінігіндегі прогресс ретінде сипаттады. К. Маркс қоғамдық прогресс критерийлерін өндіріс күштерінің дамуынан көрді. Өндірістің дамуы, еңбек өнімділігінің артуы, оны ұйымдастырудың жетілуі жұмысшының тұлғалығын, білімін, мәдениетін дамытып, қоғамдық қатынастарды және жалпы қоғамды жетілдіре түседі. Прогресс идеясы шексіз қатып қалған емес, салыстырмалы сипатта болады. Дүниеге жалпы, дамудың бірбағыттылығы кереғар; өлі табиғатта көптеген процестер үдемелі емес, мерзімдік қозғалыста болады. Қоғам прогресінің мақсаты адам болып табылады. Оның өмірі, игілігі, бостандығы - қоғамдық өмірге, тарихқа және адамның өзіне жоғары мән беретін ықпалдастырушы факторлар болып табылады. ^[

1. Құқық дегеніміз не?

Құқық (ағылш. 1. law (наука); 2. right) – мемлекет орнатқан және оның күшімен қорғалатын, жалпыға бірдей қоғамдық қатынастарды реттейтін тәртіп ережелерінің ( нормалардың ) жиынтығы. Құқықтың түсініктері бірнеше, бірақ мазмұндары біреу-ақ.

1. Жеке адам құқығы дегеніміз...

Жеке адам – қоғамдық дамудың нәтижесі, нақтылды тарихи жағдайлармен байланысты еңбек, қарым-қатынас және таным субъектісі.

4. Адам мен қоғам арасында қандай айырмашылық бар?

5.Қоғам жайлы жалпы түсінігіңіз?

6. Қоғам мен құқықты қалай байланыстырасыз ?

7. Қоғамның қандай қағидаларын білесіздер?

8. Қоғам қандай жағдайда қалыптасады?

Жүргізуші:

Тек азат адамдар мен тәуелсіз халықтар ғана дүниеде шынайы жарастық орната алады. Өйткені халық бостаныққа жетпей тұрып, қоғам бостандыққа жете алмайды. Сондықтанда бүгін күллі жалпақ әлем бостандықты ту еткен жарастықты аңсайды. Ендеше, адамдар мен қоғамдардың, мемлекеттер мен халықтардың өз еркі өзіндегі тәуелсіздігі.

Студенттерге тәуелсіздік жайында сұрақ:

1. «Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігі туралы» конституциялық заң қай жылы қабылданды? (16 желтоқсан 1991ж.)

2. Қазақстан Біріккен Ұлттар ұйымының мүшелігіне қай жылы өтті? (3 науырыз 1992ж.)

3. Мемлекеттің жаңа әнұраны, елтаңбасы, туы қай жылы қабылданды?

Студенттердің жауаптары.

90-жылдары тәуелсіздік алған өзге мемлекеттердегідей, Қазақстан да мәдени интелектуалдық ой мен ғұрып шын мәніндегі тектоникалық өзгерістерге ұшырады. Ғасырлар бойы жаншылған, тепкі көрген халықтың ұлттық санасы оянды. Отарлық егізден шыққан қазақ халқы үшін осы тұста ұлттық-мәдени түлеу ауадай қажет болатын. Бұл, өз кезегінде, жаңа рухани құндылықтарды қалыптастыру, жаңа сападағы білім жүйесін жасау, адам капиталын дамыту арқылығана іске асырылатын еді. Тәуелсіздіктің алғашқы жылдары мемлекет осы рухани мұқтаждықтың өтелуіне көп күш пен қаржы жұмсады. Ұлтымыздың жоғалуға айналған тілі мен діні, ділі қайта оралды.

Студенттердің қызығушылығын ояту.

-Біз қазақ мал баққан елміз, ешкімге соқтықпай жай жатқан иелміз. Басымыздан құт-береке қашпасын деп, найзаға үкі таққан елміз. Ешбір дұшпан басынбағанелмііз, басымыздан сөз асырмаған елміз. Достықты сақтай білген елміз, дәм-тұзды ақтай білген елміз.

Осылай деп кім айтқан?

-Қаз дауысты Қазыбек би

Мағынаны тану

- Ия, осылай деп тебіренген Қазақ елінің қамын ойлаған қаз дауысты Қазыбек би болатын. Ата-бабамыз аңсаған тәуелсіздік алғанымызға 20 жыл толғалы отыр. 16 желтоқсан 1991 жылы республикамыз егемендік алды. Еліміздің тәуелсіздік алғаннан бері жылдарға шолу жасайық.

1-студент: 1991 жыл- нарықтық экономикаға көшкен жыл.

2-студент: 1992 жыл- қазақтың тұңғыш ғарышкері Т. Әубәкіров ғарышқа ұшты.

3-студент: 1992 жыл-Ұлттық теңгеге көшу жылы.

4-студент: 1994 жыл- Еуразия одағын құру туралы конференция болды.

5- студент: 1995 жыл-Қ.Р. конституциясы қабылданды.

6- студент: 1996 жыл-Мемлекеттің жаңа әнұраны; елтаңбасы, туы қабылданды.

7- студент:1997 жыл- жалпы ұлттық татулық пен саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алу жылы.

8- студент: 1998 жыл-халық бірлігі мен ұлттық тарих жылы.

9- студент: 1999 жыл- ұрпақтар бірлігі мен сабақтастық жылы.

10- студент: 2000 жыл- мәдениетті қолдау жылы.

11- студент: 2001 жыл- тәуелсіз Қазақстанға 10 жыл.

12- студент: 2003 жыл – Н. Назарбаевтың «Қазақстан-2030» стратегиялық бағдарламасы жарияланды.

13- студент: 2005 жыл- «Қазақстан экономикалық, әлеуметтік және саяси жедел жаңару жолында» атты жолдау жарық көрді.

14- студент: 2008-2009 жыл –Қазақстанда берілетін жәрдем ақы, айлық табыс, зейнетақы, көлемі жоғарлап, халықтың әлқуаты артты.

15- студент: 2010 жыл –Елбасы Назарбаевтың «жаңа он жылдық-жаңа экономикалық өрлеу – Қазақстан жаңа мүмкідіктері» жолдауы жарияланып, ел экономикасы жоғарғы қарқында дами бастады.

Дөңгелек үстелді қортындылау.

Қазіргі қоғам қойнауында жеке адамдардың әлеуметтік пісіп-жетілуіне, олардың әр түрлі формалары негізінде еркін дамуына мүмкіндіктер жасалады. Онда әрбір азаматтың мүддесін, еркіндікке, өмірге деген табиғи құқығын жан-жақты қорғауға , қоғамдық өмірдің барлық салалары қамтамасыз етіледі. Сонымен бірге азаматтық қоғамда жекелеген адамдардың, топтардың қарым-қатынастары реттеледі, болуы мүмкін жанжал- қақтығыстарға жол берілмейді.

Тағы бір қоса кететінім, осы жетістіктеріміз бен еркіндігіміз тәуелсіздіктің арқасында ие болғанымыз анық. Азаматтық қоғам-азаттық қоғам болып қалыптасуына еркін азаматтар ғана біріккен саналы іс-әрекеттерінің нәтижесінде мұндай адами қауымдастықты жасай алатыны сөзсіз.

Тәуелсіздік – кез келген халықтың маңдайына жазылмаған, тағдыр –талайына бұйырмаған ғажап сый.

Мың жылдап күткен арманды бір күнде жүзеге асыра салмасымыз белгілі, ғасырлап аңсаған азаттық бәрімізді бір күнде бай қылып, барша мұратқа жеткізбей жатқаны рас. Бәрі де рас. Әзір орнай алмай жатқан молшылық пен әділет бәрібір орнамай қоймайды.ү Қай халық та ондай дәуренге , тек тәуелсіздіктің арқасында жетіп жатыр. Ал қолымызға әзер қонған азаттық құсын бір үркітіп алсаұ, қайта айналып қонғанша қашан?!.

Олай болса, уақытша қиындықтарға бола мәңгілік мұраттарымызды тәрк ете алмаймыз.

Міне тәуелсіздігімзді алып, елбасымыздың салиқалы саясатының арқасында Қазақстан жылдан-жылға көркейіп, небір қиындықтарды артқа тастап, жаңа экономикалық өрлеу үстінде.

Тәуелсіз еліміздің көгеріп-көркеюі жолында күш- жігерді аямаймыз. Тарихтың қандай адал сынына да табандылықпен төтеп бере аламыз. Өйткені тәуелсіздік бәрінен қымбат, бәрінен ұлы!

Еліміздің экономикасын өркендетуге сендер де ат салысады деп сенемін!