Дені сауды? – жаны сау
Та?ырыбы: «Дені сауды? – жаны сау».
Т?рбие са?атыны? ма?саты: жас ?рпа??а адам денсаулы?ыны? басты байлы? екендігін т?сіндіру. Денсаулы? негізі ?имыл, спорт, д?рыс тама?тану, таза ауада д?рыс ж?ру екенін ??ындыру. Шымыр да шапша?, ??ыпты да жина?ы, тал?ампаз да ?ана?атшыл, таза да ?демі болу?а т?рбиелеу.
??рметті ?стаздар, о?ушылар ?ауымы! Б?гінгі «Дені сауды? – жаны сау».
сайысына ?ош келді?іздер! Біз, б?кіл адамзатпен бірге ?лкен тарихи кезе? 21 ?асырда ?мір с?ріп отырмыз. Осы ?асырда ?ркениетті елдер ?атарынан орын аламыз десек, бізді? хал?ымыз салауатты ?о?амда ?мір с?руі керек.
Елбасымыз Н. ?. Назарбаевты? «?аза?стан – 2030» стратегиясында «?аза?стан азаматтарыны? денсаулы?ы, білімі мен ?л?уаты» тарма?ында азаматтарымызды? ?мірі со?ына дейін сау болуы ж/е жас ?рпа? д?рыс жетіліп, ?суі ?шін денсаулы?ын к?туі керек. Б?гінгі т?рбие са?атымыз салауатты ?мір салтын са?та?а арналады.
Топтарды таныстыру:
1 - топ – «Шымыр» тобы – « Шыны?са? шымыр боласы?».
Шапша?ды?ы?а ?айран ?алам,
Жете бер ма?саты?а арманда?ан
Майысып, ?нерімен т?нті еткен
Асылхандай баланы ?айдан табам.
К??ілі?ні? ?ошын – ай, к?пшілікті? досындай.
А? ниетті ке? пейіл, бізді? Еламан осындай.
Шы?дап к?нде мен енді, шыны?тырып денемді,
Деген оймен Са?ыныш, жарысу?а келіп т?р.
2 - топ – «Сымбат» тобы – «Сымбатты болу ?олы?да»
К?ркіне ?арап т?рса? бал тамады,
С?йлесе ?ас шеберді? а?са?аны.
?н айтып, би билеу, бір Зухраны? бойынан табылады.
К?ргенде жымиып, ?р?ашанда к?ліп ж?реді ?немі.
Жарыста озып шы?ам деп, сайыс?а Архат келеді.
Біздермен ойнап к?леді, cырымызды біледі.
?асымызда Елдос, ?а?ты?ысып ж?реді.
?нерлері?ді салыстырып, ?здері?ді жарыстыратын, ?азылар ал?асымен таныстырып ?ояйы?
1. Ольга Вячеславовна
2. Гульнар Ануаровна
3. Людмила Николаевна
М??гі ба?и есте ?алар, ?ызы?ты бір ойын болсын,
Білімдірек ш?кірт озар, с?ра?тары ?иын болсын.
1. Б?йге сайысы.
1. Пайдалы та?амдар /айран, балы?, ет, ?сімдік майы, с?біз, пияз/.
2. Пайдасыз та?амдар /фанта, б?ліш, чипсы, шоколад, кока – кола/.
3. Зиянды ?деттерді ата?дар?/темекі шегу, ?олды аузына салу/.
4. Лондонда ?ткен олимпиадалы? ойындарда бізді? ??рама неше алтын, неше к?міс, неше ?ола же?іп алды? /7 + 1 +5/
5. ?аза?станны? ?уес?ой боксшысы, Лондон Олимпиядасыны? чемпионы, алтын ж?лдегер кім?/Серік Сапиев/
6. Ауыр атлетикадан екі д?ркін Олимпиада же?імпазы атан?ан бірінші ?аза?станды? кім?
7. ?аза? хал?ыны? ?лтты? ойындарын ата? /к?кпар, ?ыз – ?уу, асы? ату, аударыспа?/.
8. ?аза?ты? ?лтты? та?амы (бесбарма?)
2. К?рініс – «Жаман ?деттерден аула? бол».
3. «Кім жылдам» ойыны. / ?арындашпен астын сызу/
«Шымыр» тобы Денсаулы??а пайдалы факторлар.
«Сымбат» тобы – Денсаулы??а кері ?сер ететін факторлар.
Е?бек, еріншек, к?н, жал?аулы?, су, ауа, ара?, жеміс – жидек, насыбай, д?рыс дем алу, ?йірмелерге ?атысу, спортпен айналыспау, к?п ?йы?тау, ласты?, д?рыс тама?тану, тама?ты асы?ып жеу, ?олды сабындап жу, дастар?ан басында ?исаймай т?зу отыр, тама?танып отыр?анда с?йлеу, ?асы?ты о? ?олы?мен ?стау, к?н т?ртібін са?тамау, тама?танып отырып с?йлемеу, ащы мен т?щы та?амдарды к?п жеу. нан екі ?олмен ?зіп жеу, тама?тан со? аузы?ды ш?ю, жеміс – жидектерді жумау, ас?а бата беру.
?й тапсырмасы. Жарнама. «Денсаулы? – зор байлы?».
«Шымыр» тобы: Мынау айран. Б?л с?ттен жасалады. Оны? денсаулы??а пайдасы зор. Спрайт ішкенше, осы айранды сатып алып ішкен тиімді. ?рі арзан, ?рі д?мді.
«Сымбат» тобы: Мынау сиырды? с?тінен жасал?ан ??рт, оны? тіске к?п пайдасы бар. Ол тісті ?атайтады. Орбит ал?анша, осы ??ртты сатып ал?ан тиімді.
«Шымыр» тобы: Мынау алма, к?мпит бас?а да т?ттілерді жегенше жеміс – жидектерді же.
«Сымбат» тобы: б?л сабын. Б?л сабынны? пайдасы денедегі микробтарды жояды. Бетті, ?олды к?нде жуып отыру керек.
«Шымыр» тобы - Денсаулы?ты? та?ы бір дауасы – таза ауа. Таби?ат ананы? адам а?засыны? жетілуіне тартар сыйы к?п. Ауасыз ?мір с?ру м?мкін емес. Сонды?тан ауаны? ластанбауына ?з ?лесімізді ?осайы?.
«Сымбат» тобы -
Денсаулы? мы?ты болуы ?шін ми демалысы – ?й?ыны? орны ерекше. Адам?а су, ауа, ас ?алай ?ажет болса, ?й?ы да сондай ?ажет. Дені сау бала т?улігіне10 са?ат ?йы?тауы керек. Бала к?н сайын белгілі бір мезгілде ?йы?тап, бір, бір мезгілде т?руы керек.
4. Ойын «Білек к?рес».
Білек к?шін сынаймыз.
Кім епті екені? сыныпта,
К?штілер бар біздерде
Т?теп берер ты?ыры?та деп, о?ушылар білек сынысады.
Біреуіні? ж?регіні? т?гі бар, біреуіні? ар?алап ж?рген ?о?амды? ж?гі бар,
Біреуіні? к?мбірлеген к?йі бар, енді біреуді? ?атты істейтін миы бар.
5. «Тап?ырлы?» сайысы. Ма?ал – м?телдерді ая?тау.
1. Денсаулы? -.... (зор байлы?)
2. Т?ні сауды? -..... (жаны сау)
3. Емні? алды -...... (е?бек)
4. Тазалы? – саулы? негізі, саулы? -.... негізі. (байлы?)
5. Шыны?са? -.... (шымыр боласы?)
6. Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын... ізде. (жол)
7. К?зі? ауырса, ?олы?ды тый, іші? ауырса.. /аузы?ды тый/
8. Жан ауырса т?н азады, ?ай?ы басса жан../азады/
9. «. ?адірін ауыр?анда білерсі?»
10. «.. жасыр?ан ?леді»
6.«Шы?армашылы? тапсырма» берілген суреттерден с?здерді табу.
7. «Шопан» сайысы. Мына жат?ан обручтар?а шарларды апарып салу керек ж?не ал екінші бар?анда оны жинап ?келу ?ажет.
8. «Ж?мба? сайысы».
1. Ертемен к?нде сен,
?олы?ды с?йкесе?,
Кетіп кір - ласы?
Тап – таза боласы?
Б?л не?(сабын)
2. Аузы жо?, к?зі жо?,
Тілі жо?, с?зі жо?.
Біра? та тісі бар
Басы?мен ісі бар
Б?л не?( тара?)
3. А? ?арда тек т?рмадым, ?ос та?таймен зырладым. /ша??ы/.
4. Ая?тарым ?алтылдап, ?ос тай міндім жалтылда?.
Шапса ж?бын жазбайды, бір – бірінен озбайды. /коньки/
5. Иілсе? иіліп,
Т?йілсе? т?йіліп,
?арайды кісіге
??ыпты ісіне
Б?л не?(Айна)
6. Шомыл?ан баланы
Аймалап алады.
Сипайды ?олын да
Сипайды жонын да
Б?л не? (С?лгі)
7. Бір атым бар, ??лын болып тума?ан.
??нан болып ?спеген. /велосипед/
8. ?рып ?алса? кері атып, оралады ?зі?е.
К?рсе? досы бері атып, ?айтып барар ?зі?е./ доп/.
9. ?аза?ты? ?лтты? ойындары асы? ойнау.
?орытынды. «?ара жор?а» биі.
?діл?азылар ал?асы ?р топты? ?діл ба?аларын беріп, марапаттайды.
Та?ырыбы: «?депті бала – арлы бала».
Ма?саты: Балаларды кішіпейілдікке, ?лкендерді сыйлау?а, к?мектесуге ?йрету, жа?сы ?асиеттерді бойына сі?іріп, жаман ?асиеттерден жирену сезімін дамыту. Тіл байлы?ын, таным белсенділігін арттыру, о?ушыларды ?дептілікке, сыпайлылы??а т?рбиелеу.
Б?гінгі т?рбие са?атымыз ?дептілік та?ырыбында ?теді. ?дептілік – адамдарды? ?зара жа?сы ?арым – ?атынасыны?, ж?ріс – т?рысыны? ережесі. Мысалы, у?де беріп орындамаса, бас?а кісіге д?рекі жауап берсе, ?лкенді сыйламаса, ондай адамды ж?рт «?депсіз екен» дейді. Онымен бас?а адамдар ?арым – ?атынас жасаудан ?ашады, оны сыйламайды. Кейбір о?ушылар ?дептілік ережесін бай?амай немесе білмей б?зады.
Осы ?дептілік ережесін са?тау керек. Б?гінгі заман адамы сегіз ?ырлы, бір сырлы болып ?суі керек.
?депті бала ?андай болуы керек? /о?ушыларды? жауаптары/.
Шатты? ше?бері. Музыка ойнап т?рады. О?ушылар ше?бер ??рып, ?олдарында?ы г?лдерді бір – біріне ?сынып тілек айтылады. Мысалы, ?айырлы к?н. Саба?ы?ды жа?сы о?ы. Алланы? н?ры жаусын.
Рахмет балалар, осы г?л шо?ырлары бізді? т?рбие са?атымызды? с?тті ?туіне к?мектеседі деп ойлаймын.
Адамгершілікке байланысты проблемалы? жа?дайларды шешу ?шін с?ра?тар?а жауап берейік.
Мектептен ?йге ?арай ж?гіріп келе жат?анда алды?нан бір ?лкен кісі шы?ты Сен не істер еді??
?зі?нен ?лкен кісілер ??гімелесіп отыр?анда сен не істер еді??
Автобуста, ?о?амды? орында егде адамды к?ргенде не істейсі??
Балалар ж?р к?шеде, естіледі ай?ай шу. Сен де шы?ты?, к?рші?ді ?а?ып кетті? бай?амай. М?ндайда не деу керек? /Кешірі?із деу керек/.
Осы келген беті?де, допты ?уды?, жарысты?. К?шені? сол шетінде, кезікті бір танысы?. ?мытты? сен не деуді? /С?леметсіз бе? деу керек/.
?й артында ?о?ысты, жат?ан к?птен ?йіліп, ата? сені? жинап ж?р.
Не дегені? ж?н еді? /К?мектесейін деу керек/.
«Жа?сы, жаман ?деттер». Берілген кестеден о?ушылар жа?сы ?деттерді бір сызы?пен, жаман ?деттерді екі сызы?пен сызу керек.
«Тасыма? ойыны» ?а?аз?а жазыл?ан ?депті бала?а т?н ?асиеттерді та?дап, екінші орын?а тасу.
«Ескірмейтін ескі с?з».
Тыйым с?здеріні? м?ні неде? ?аза? хал?ы осындай ырымдар мен тиымдар ар?ылы ?л – ?ыздарыны? о?аш та осал ?ылы?тарын сынап, т?ртіпке салып т?рбиелеген. К?нделікті ?мірде ата - ?желерді?, ата – аналарды? айтып отыратын тыйым с?здерін еске т?сірейік.
Сауса?ы?ды аузы?а салма. Та?дайы?ды ?а?па.
Шелектегі су?а аузы?ды салма. Бас киіммен ойнама.
Басы?ды шай?ама. Жа?ы?ды таянба.
?йге ?арай, ?йді айнала ж?гірме. Дастарханды баспа.
Тізе?ді ??ша?тама. Бос бесікті тербеме.
Сыпыр?ышты тік ?ойма. Беті?ді баспа.
Экологиялы? т?рбие беретін тыйымдар:
Жал?ыз а?ашты кеспе. Малды теппе.
Су?а д?рет сындырма. ??сты? ?ясын б?зба.
Баланы ?ауіптен са?тандыратын тиымдар:
Отпен ойнама. Оттан аттама.
Пыша?ты шал?асынан ?ойма. Т?нде су?а барма.
Пыша?ты? ж?зін жалама. Ая? – ?олы?ды жіппен байлама.
«Сы?арын тап» Ма?ал – м?телдерді ая?тау.
Жы?ылып жатып.... /с?рінгенге к?лме/.
К?лме досы?а..../келер басы?а/.
Ауру ?алсада.... /?дет ?алмайды/.
?депті бала арты бала../?депсіз бала сорлы бала/
?яда не к?рсе?..../?ш?анда со?ы ілерсі?/
Жаксыдан ?йрен.../жаманнан ширен/
Жаксы туса - ел ырысы./жа?быр жауса - жер ырысы/
?ызым са?ан айтам.../келінім сен ты?да/
Дария жанынан..../??ды? ?азба/
Умен ойнамабатарсы?../отпен ойнама жанарсы?/
А?асы барды? - жа?асы бар./інісі барды? тынысы бар/
Жылы - жылы с?йлесе?./жылын інінен шы?ады/
Атаны? баласы болма../адамны? баласы бол/
?депті бала ата - ана ма?тар./?депсіз бала ата - анасын ?аксатар/
«Не артты?» ойыны.
А?ылды, шыдамды, м?дениетті, орынсыз, ма?танша?.
Зерделі, т?зімді, м?дениетті, жал?ау.
К?ншілді, ?тірікші, ?мытша?, адамгершілікті.
Сал?ыртты?, к?рсе?ызарлы?, саба??а кешігетін, е?бек?ор.
«Біз мейірімді баламыз».
Мені? ?олымда шарлар бар, т?стерін айты?даршы. Шарда?ы тапсырмаларды орындау. «Жал?астыр» ойыны:
«Не істеуге болмайды?» деген с?зді м??алім айтады, о?ушылар ?рі ?арай ?здері жал?астырады.
1. ?лкендерді? алдын -
2. Кішкене баланы -
3. ??старды -
4. ?ыз баланы -
5. Саба?тан -
6. ?йге ж?гіріп -
7. ?лкен кісіні -
8. О?у - ??ралдарын -
9. Сыныпта ай?алау?а -
10. Ыс?ыру?а -
11. ??старды? ?ясын -
Слайдтар к?ру – о?ушы ережесімен танысу.
«Кім жылдам ойыны» О?ушылар?а тапсырмалар беріледі. Берілген сандарды алфавит бойынша ?арап, ?ріптерді тап?анда с?здер шы?ады.
«Санама?» ойыны». Орта?а бір о?ушы шы?ады, ол ?рбір адым атта?ан сайын ?депті бала?а т?н ?асиеттерін атаса, келесі шы??ан о?ушы ?депсіз баланы? ?асиеттерін атау керек.
Балалар б?гінгі т?рбие са?атынан ?р?ашанда кішіге мейірімді, бір бірі?е ?айырымды, е?бекс?йгіш, шыншыл да ?ам?ор болса?дар ?се келе ата – ана?ны?, отаны?ны? ма?танышы боларсы?дар. Барлы? жа?сы ?асиеттерді ?йреніп, жаман ?деттерден аула? болу?а тырысасы?дар деп ойлаймын.
К??іл б?ліп б?л сынып?а.
Келгендерге к?п рахмет.
Шын сезінген к?рерменге.
Мы? рахмет, мы? рахмет.
