Табиғат алтын бесік

Тақырыбы: Табиғат – алтын бесік

Мақсаты: 1)балаларды биолагия апталығына белсенді араластыра отырып, табиғатты қорғау істерімен, соның ішінде «Қызыл кітаппен» таныстыру;

2)балаларды табиғат әсемдігін көре білуге, оны аялауға, қорғауға тәрбиелеу;

3)оқушылардың экологиялық білімділік, ойлау қабілеттерін дамыту.

Көрнекілігі: гербарий, құстар суреті, экологиялық төсбелгілер, лозунгтар, өлең жазылған плакаттар.

Барысы.

Мұғалім: Балалар, біздің бүгінгі тәрбие сағатымыздың тақырыбы құпия. Ребусты шешіп, тауп көрейік.

(Алдын ала дайындалған ребус шешуге ұсынылады.)

-Балалар, Мұзафар Әлімбаев атамыз:

«Туған жерді сүю – парыз,

Туған жерді күту – парыз.

Сүю үшін білу – парыз,

Қасиетін ұғу – парыз

Күзетінде тұру - парыз» деп айтқандай кең байтақ еліміз жайлы, еліміздің табиғаты жайлы, аң – құстары жайлы терең білу керекпіз. Ендеше табиғат жайлы білімдеріңді байқап көрейік.

1-оқушы: Сұлу дала! Менің сүйген еркемсің,

Жаны жайсаң жаратылған еркемсің.

Қандай жақсы қазақ болып туғаным,

О,туған жер, тамашасың, көркемсің!

2-оқушы: Ойласаң табиғат пен адам егіз,

Жылдың бір мезгілінен өзге неміз?

3- оқушы: Табиғаттың бауырысың, досысың,

Аянбау да керек шығар дос үшін,

Екеуіңнің араңдағы байланыс

Өмірбақи үзілмесін, қосылсын.

Мұғалім: Енді кең байтақ еліміздің табиғатынан сыр шертіп көріңдер.

4-оқушы: Аялайық гүлдерді

Табиғаттың өзіндей,

Ерке нәзік сезімдей.

Үлбіреген гүл – ару,

Күзетейік көз ілмей.

Нәзік гүлдер - әніміз,

Жайнап өссін бауымыз.

Еңсесі биіктеп барады

Гүлдерге оранған тауымыз.

Гүлдер деген – жыр-аңыз,

Қолға ұстап шығамыз.

Сол гүлдерден сұлулық,

Тазалықты ұғамыз.

5-оқушы: Тамаша аспан менен жері қандай,

Зеңгір тау, дария менен көлі қандай!

Орман, тоғай, гүлденген бақшалары,

Пайдаланған бұлармен елі қандай!

1-жүргізуші: Балалар, маңайымызға қаруды ұмытпайық, арамызда қонақтар бар сияқты ғой.

2-жүргізуші: Иә, мерекемізге өлкемізде өсетін өсімдіктер, «Қызыл кітапқа» енген құстар келген. Енді соларға сөз берелік.

Жолжелкен: мен жол жиегіде өсемін. Сондықтан жолжелкен деп атаған. Емдік мақсатта жапырағымды, дәнімді, тамырымды қолданады: асқазан, іш ауруларына, жараға. Жәндіктер шақса жас жас жапырағым пайдалы.

Долана: Өзен жағаларында, орманда өсемін. Жемісім тамыз айында піседі. Жемісім мен гүлім жүрек ауруларына ем.

Мұғалім сөзі:

Мінекей балалар, қандай емдік қасиеті бар екенін де білдік табиғат бізге қаншалықты емдік дүниелерін беріп жатқанын да білдік. Сондықтан баршаңды табиғатты аялауға шақырамын.

ем. Қарынды аштырмаймын, төзімділікті күшейтемін.

Итмұрын: Мен далада, өзен жағасында, тау ормандарында өсемін. Тіке басқан сабақтарым бар, жемісім қызыл. Тамыз, қыркүйек айларында пісемін. Менде «С» дәрумені бар. Бауыр ауруларына шипалымын.

Меңдуана: Күй таңдамай өсе беремін. Мамыр- тамыз айларында гүлдеймін. Тіс ауырса емдеймін. Балалар мен өте улымын. Мені үлкендерсіз ұстамаңдар.

Ермен: Тау беткейлерінде өсемін. Биіктігім бір метрге дейін жетеді. Сабағым қырлы, гүлім шоқталып өседі. Адам тәбетін ашып, тері ауруларын емдеймін.

1-жүргізуші: Енді қанатты достарымызға сөз берсек.

Қарлығаш: Мен досыңмын – Қарлығаш,

Есігіңді аш, ауланы аш.

Досың бола аламын

Сендей жақсы баланың.

Тоқылдақ: Дәрігермін орманға,

Құрт, шіркей көп ол маңда.

Тоқылдатам, жатпаймын,

Ағаштарды баптаймын.

Бұдан соң Семей өңірінде қатары сиреп «Қызыл кітапқа» енген құстар сөз алады.

Денетұмсық тұрпан: Алтай тауларында, Күршім өзенінің бойында сирек кездесемін. Тұмсығымның үстіңгі жағында сәл көтеріңкі өсіндім бар, танау тесіктерім дөңгелек. Су насекомдарымен қоректенемін. Етім тәтті болғандықтан көп ауланып, мүлде азайып барамын.

Аққұйрық торғақ: Қазақстанның бірқатар облыстарында, соның ішінде Семей өңірінде бармын.

Аяқтарым ұзын, айдарымның жоқтығы болмаса, қызғышқа өте ұқсаспын. Шөл және шөлейт жер аймақтарының жыл құсымын. Насекомдармен қоректенемін. Қазақстанда ұя жасап балапан өргізгеннен соң жылы жаққа ұшып кетемін.

Балықшы тұйғын: Ертіс өзеннің бойын мекендеймін. Тұмсығым имек, тырнағым өткір. Суда жүзген балықтарды биіктен шүйліге ұстаймын. Кейде саршұнақ, тышқандармен қоректенемін. Бір ұяны бірнеше жыл қатарынан мекендеймін.

Қара дегелек: Тұмсықты, сирақты құспын. Сирақтарым ұзын, қызыл, бауырым мен төсім ақ, қалған денем қап- қара. Орман құсымын. Ұямды ағаш басына, адам бара алмайтын жартастарға саламын. Тарбағатай, Марқакөл, Алтай, Тарбағатай тауларында кездесемін.

Жұмбақтар

1-оқушы: Қар кетіп,

Қыр көгерді,

Құс қиқуы көбейді.

Жерге диқан дән сеуіп,

Қорадан жас төл өрді.

(Көктем)

2-оқушы:Күн ысып,

Су жылынып,

Егін басын тұр иіп.

Жеміс тердік бақшадан,

Жеңімізді түрініп. (Жаз)

3-оқушы: Дала тегіс сарғайды,

Шаруа қысқа қамданды.

Күн қысқара бастады,

Тауға тұңғыш қар жауды. (Күз)

4-оқушы: Сұлулық жатыр ақ дала,

Сирек жортқан аң ғана.

Көтеріп бір аяғын,

Қаздарым тұр аулада.

(Қыс)

5-оқушы: Жасыл орман желекті

Оның күтіп – баққанын.

Тоқылдатса теректі-

Құртын қуып жатқаны.

(Тоқылдақ)

6-оқушы: Қайталаумен келеді,

Құлағына сіңгенді.

Өзінің де дегенін

Өзі бірақ білмейді.

(Тоты)

2-жүргізуші: Енді осы қонақтарға рахмет айтып, оларды қорғаймыз деп ант етейік.

1- жүргізуші: Табиғатты қорғауға,

Өсімдікті жұлмауға

Ант етеміз!

2-жүргізуші: Құстарды да атпауға,

Балапанын сақтауға.

Ант етеміз!

Хормен: Табиғаттың панасымыз-

Түйіп айтар сөзіміз.

Табиғаттың панасы-

Біздің мына өзіміз.

Мұғалімнің қорытынды сөзі тыңдалып, сурет көрмесіне шолу жасалынады. Балалардың табиғат жанашыры болатынына сенім білдіріп, «Жас эколог» төстаңба ұсынылады.

№3 орта мектебі

Ана үйдің тірегі,

отбасының жүрегі

Өткізген: Алиманова Р.Т.

Шалқар қаласы