?лкен зал. Зал іші г?лмен,шармен безендірілген. Т?рде: М??а?али Ма?атаевты? портреті. Залды? бір жа?ында а?ын ?ле?дереіне арнал?ан сурет,?ол?нер к?рмесі. К?рмені? жо?ар?ы жа?ына «Мен XXI ?асыр ?рпа?тарыны? ??рдасымын », деген с?здер жазылады.
Кеш ?ш б?лімнен т?рады.
1.?деби сазды кеш.
2. «Мен XXI ?асыр ?рпа?тарыны? ??рдасымын ». К?рме.
3. Поэзия!
Менімен егіз бе еді?? Жыр шашу.
Ашулуы.Сахна жабы?.Домбырыды баяу к?й ойнап т?р. Домбырамен ілесі сахна ішінде дауыстап о?ылады:
Менен с?лем дегейсі? с?ра?ан?а,
С?ра?айсы?, ?й іші дін аман ба?
?мір кешіп жатыр де ол да ?зінше,
Тірлік керек,?рине, тірі адам?а.
( «С?лемдеме»)
Сахна ашылады. Ортада екі ж?ргізуші.
1-ж?ргізуші. Кеш жары?,??рметті ?она?тар мен о?ушылар! Жыл керуені ал?а жылжы?ан сайын М??а?али Ма?атаевты? артына ?алдыр?ан ?шпес м?расы жары? ж?лдызды? ?ара??ы т?н ?ойнауынан ??пия с?улесін шаш?андай жар?ырап, ?ркендей ?сіп,айшы?тала т?суде. Абай ?ндес М??а?алидай перзенті бар халы? шынымен ба?ытты халы?.
2-ж?ргізуші. 9-а?пан! Б?л к?н-а? басты Алатауды? бауырында туып,шы?ында ?лген абыз т?л?а М??а?али а?ынны? ту?ан к?ні. А?ынны? к?зі тірі болса, 78 жас?а толар еді-ау. ?рине,а?ын ?лсе де, атын ?лтірмейтін жырлары,жырларын к?зіні? ?арашы?ындай ?астерлейтін ?рпа?ы, хал?ы бар екенін уа?ыт д?лелдеуде.
?н. Дари?а домбырамды берші ма?ан.
1-о?ушы. Н?рс?лтан: Б?гін мені? ту?ан к?нім.
Ой, б?ле-ай
Мына адамдар не ?ып жатыр тойламай
Банкет жасап берер едім ?зім-а?,
Т??ірді? бір жарытпай-а? ?ой?аны-ай.
Мына д?ние неге жатыр ?ндемей,
Алаулатып тойды? шо?ын ?рлемей.
-Мынау-шапан
-Мынау –аты?, мін-демей
Мына ж?рт?а жа?пады ма ?лде нем
Бекер ?мір с?ргенмін бе, ілде мен
Хал?ым, мені? ?асиеті?ді білем деп,
Бос?а ?мірім ?тті ме екен ?уремен.
Тойланбаса,тойланбайын,не етейін.
Той к?рмей-а?,сый к?рмей-а? ?тейін.
?аламымды берші ма?ан,б?йбіше,
Болаша??а арыз жазып кетейін
М??а?али Ма?атаев ж?мба? та ?арапайым,?арапайым да ж?мба? та?дыр иесі. Уа?ыт ?ткен сайын биіктеп бара жат?ан за??ар. ?аза?ты? ?ара ?ле?іне шекпен жауап ?айтар?ан абыз.
?мірді? базарынан жылап ?айт?ан а?ын,біреуді ж?бата алма?аны ?шін.Ол дауа пенде еді,ол ?зіні? ?ле?д?рімен ?аза?ты? барлы? сызда?ан дертіне дауа тап?ан ?л еді, ол ж?баныш еді. Ол жайлы бізге «Дари?а-ж?рек» айтады, «Шолпан» айтады, «?мір-?зен» айтады. Ол жайлы бізге ?рб?р пара? сыбырлайды,?ле?д?ріні? ?рб?р жолы айтады.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
««Мен ?мірге жырлау ?шін келгенмін» »
«Мен өмірге жырлау үшін келгенмін»
«Мұқағали Мақатаевтың шығармашылығына арналған әдеби сазды кеш»
Үлкен зал. Зал іші гүлмен,шармен безендірілген. Төрде: Мұқағали Мақатаевтың портреті . Залдың бір жағында ақын өлеңдереіне арналған сурет,қолөнер көрмесі. Көрменің жоғарғы жағына «Мен XXI ғасыр ұрпақтарының құрдасымын », деген сөздер жазылады.
Кеш үш бөлімнен тұрады.
1.Әдеби сазды кеш.
2. «Мен XXI ғасыр ұрпақтарының құрдасымын ». Көрме.
3. Поэзия!
Менімен егіз бе едің? Жыр шашу.
Ашулуы.Сахна жабық.Домбырыды баяу күй ойнап тұр. Домбырамен ілесі сахна ішінде дауыстап оқылады:
Менен сәлем дегейсің сұрағанға,
Сұрағайсың, үй іші дін аман ба?
Өмір кешіп жатыр де ол да өзінше,
Тірлік керек,әрине, тірі адамға.
( «Сәлемдеме»)
Сахна ашылады. Ортада екі жүргізуші.
1-жүргізуші. Кеш жарық,құрметті қонақтар мен оқушылар! Жыл керуені алға жылжыған сайын Мұқағали Мақатаевтың артына қалдырған өшпес мұрасы жарық жұлдыздың қараңғы түн қойнауынан құпия сәулесін шашқандай жарқырап, өркендей өсіп,айшықтала түсуде. Абай үндес Мұқағалидай перзенті бар халық шынымен бақытты халық.
2-жүргізуші. 9-ақпан! Бұл күн-ақ басты Алатаудың бауырында туып,шыңында өлген абыз тұлға Мұқағали ақынның туған күні. Ақынның көзі тірі болса, 78 жасқа толар еді-ау. Әрине,ақын өлсе де, атын өлтірмейтін жырлары,жырларын көзінің қарашығындай қастерлейтін ұрпағы, халқы бар екенін уақыт дәлелдеуде.
Ән. Дариға домбырамды берші маған.
1-оқушы. Нұрсұлтан: Бүгін менің туған күнім.
Ой, бәле-ай
Мына адамдар не ғып жатыр тойламай
Банкет жасап берер едім өзім-ақ,
Тәңірдің бір жарытпай-ақ қойғаны-ай.
Мына дүние неге жатыр үндемей,
Алаулатып тойдың шоғын үрлемей.
-Мынау-шапан
-Мынау –атың, мін-демей
Мына жұртқа жақпады ма әлде нем
Бекер өмір сүргенмін бе, ілде мен
Халқым, менің қасиетіңді білем деп,
Босқа өмірім өтті ме екен әуремен.
Тойланбаса,тойланбайын,не етейін.
Той көрмей-ақ,сый көрмей-ақ өтейін.
Қаламымды берші маған,бәйбіше,
Болашаққа арыз жазып кетейін
Мұқағали Мақатаев жұмбақ та қарапайым,қарапайым да жұмбақ тағдыр иесі. Уақыт өткен сайын биіктеп бара жатқан заңғар. Қазақтың қара өлеңіне шекпен жауап қайтарған абыз.
Өмірдің базарынан жылап қайтқан ақын,біреуді жұбата алмағаны үшін.Ол дауа пенде еді,ол өзінің өлеңдңрімен қазақтың барлық сыздаған дертіне дауа тапқан ұл еді, ол жұбаныш еді. Ол жайлы бізге «Дариға-жүрек» айтады, «Шолпан» айтады, «Өмір-өзен» айтады. Ол жайлы бізге әрбәр парақ сыбырлайды,өлеңдңрінің әрбәр жолы айтады.
2-оқушы .Илинур: Өшем деп өкінбеймін, жыламаймын,
Жылысам да, жұбат деп сұрамаймын.
Қыранның құдіретін қимасаңдар,
Қайтейін,тағдырын бер құралайдың.
Тағдырын бер,тағдырын құралайдың.
Қашан атып алғанша құламаймын.
Сусындатып тұп-тұнық тау бұлағы,
Жандарымда жайнаған тұнады айдын.
Өшем деп өкінбеймін, қайғырмаймын,
Өтке өшті.
Енді оған қайырылмаймын.
Қыран да, құралай да болмақ емен,
Атымнан адам қойған айырылмаймын.
1-жүргізуші. Қарасаздың шыбығын жел тербеген,
Жел тербеген шыбықты мен тербегем,
Ойласамшы сол шыбық терек болып,
Өзегімді бір кезде өртер деген.
Ән. «Қарасазым»
3-оқушы. Жансая: Шеше, сен бақыттысың! Жыламағын.
Жай түсіп жатқанда да құламадың
Тәңіріңнен мен едім ғой сұрағаның,
Сондықтан жыламағын,жыламағын.
Бармын ғой, тірімін ғой, қасыңдамын.
Өлмеймін, мен өзіңдей асылданмын!
Таусылып, өз-өзіңнен шашылмаған!
Байырғы берекеңді қашырмағын!
Тәңірім кеше көрсін кесірімді.
Аспанға жазам сенің есіміңді!!!
Шеше! Сен бақыттысың,тербете бер
Құба талдан иілген бесігімді...
2-жүргізуші. Мұқағали Мақатаев-адамдар арасындағы,-өмірдегі , табиғаттағы жарсатық пен келісімнің жыршысы. Оның өлеңдері шын тебіреністен, шын шабыттан, шын күйзеліс пен шын қуаныштан ,шын сағыныштан туған.
4-5оқушы, Қуаныш,Зульфия «Махаббат диалогы»
-Құс боп ұшып жоғалсам,не етер едің?
-Сені іздеумен мәңгілік өтер едім.
-Отқа түсіп өртенсем,не етер едің?
-Күл боп бірге соңынан кетер едім.
-Бұлдырасам сағымдай,не етер едің?
-Жел боп қуып,ақыры жетер едім.-
-Қайғы әкелсем басыңа,не етер едің?
-Қойшы,сәулем, бәрін де көтеремін.
6-оқушы. Жазылар естеліктер мен туралы.
Біреулер жан еді дер өр тұлғалы.
Біреулер тұлпар еді дер де мүмкін,
Бүтінделмей кеткен бір ер-тұрманы.
Жазылар естеліктер нешеленген,
Көрерміз оның бәрін пешенеден.
Әйтеуір, білетінім бәр-ақ нәрсе-
Көшеді өлең немесе өшеді өлең!
... Қулары таудың қызыл түлкісі дер,
Момындар біздің үйдің кірпіші дер.
Мәңгілікке өзіммен ала кеткен
Менің нәзік жанымды кім түсінер?!
Ән.«Сәби болғым келеді».
2-жүргізуші: «Мен елу жылдығымды тойлауға қатыса алмаймын,бірақ өмірден кеткенше қысылмай жететін жырлар жазып кеткем. Ол сендерді де асырайды, туған жерім Қарасаздың да атын әлемге жаяды. Сол өлеңдңрдң шашау шығарма, соларды күт, балаларға бас ие бол, мықты едің ғой,одан да мықты бол! » Қалай дәл айтылған.
7-оқушы. Мирас. Білемін,керемет бір күн келеді!
Жайнайды,жасыл бағым, гүлденеді.
Көремін, керемет бір күн кешемін,
Болашағым, сенімен бірге өсемін.
Мен сенің үніңменен үндесемін,
Мен сенің тіліңменен тілдесемін.
Сауық құрып бойында бір көшенің.
Болашағым, сен тұрсаң, мен де өсемін!
1-жүргізуші: Мұқағалидың оттай ыстық өлеңдері самалдай желпіп, маңдайдан сипайтын,жанға ләззәт құятын, көкірек-көзіңді шайдай ашатын жанға қкат, рухани азық.
8-оқушы. Айгерім: Поэзия! Менімен егіз бе едің?
Сен мені сезесің бе, неге іздедім,
Алауыртқан таңдардан сені іздедім.
Қарауытқан таулардан сені іздедім.
9-оқушы. Айнұр:Ұқсайды бар тыныштық жер бетінде
Ұйқыдағы сәбидің келбетіне .
Ояту былай тұрсын , рұқсат жоқ
Ұйықтап жатқан ұлымды тербетуге.
... Қандай ғана анадан туады адам
Сәбилердің ұйқысын қуалаған?!
О, тыныштық! Тыныштық қандай рақат!
Қандай рақат сәбилер жыламаған!
«Райымбек! Райымбек! » поэмасынан үзінді.
2-жүргізуші: Қазақта батыр да бар,батыл да бар,
Жер бетінде ардақтар жақын да бар.
Райымбектей бір туар батырларды,
Жырға қосар менің де хақым да бар.
«Райымбек! Райымбек! » поэмасынан үзінді. « Бала Райымбек»
1-жүргізуші: жаны мен тәні қанша қаласа да,қайсар ақын өлімді қаймықпай қарсы алды. Өмір өлімсіз болмайтынын, өмірден өткен соң өзін алдыңғы кейінгі ұрпақ сағына еске алвтынын бәрімізге жақсы таныс жырларына арқау етті.
Солардаң бірі- «Есіңе мені алғайсың» Ақын осы өлеңі арқылы өз ұрпағының сүйікті ақынына деген сағынышын және өзінің «еске алып тұрса екен» деген тілеген жазып кеткен сияқты.
Ән. «Есіңе мені алғайсың».
10-оқушы. Райхан. Жырлар жазам,алайда ол кімге керек?!
Жанға шипа іздеймін, тілге дәрек.
Мәжнүн болып барамын күннен-күнге,
Сау жандардан саяқсып,жүрген ерек.
11-оқушы.Ләззәт: « Мен дағы өлең жазбаймын ».
12-оқушы. Аяулым: «Ақын боп тудым».
13-оқушы. Әсел: «Табғиат» .
2-жүргізуші. О дәурен,неткен ғажап сүйікті еді,
Жайылған жасыл маңда киіктері.
Отырған оңашада биіктегі
Жататын таңға самал сүйіп мені,-деп,табиғатты тебірене жырлайды.
Ән. «Жапырақ жүрек,жас қайың!».
1-жүргізуші: Мұқағали Мақатаев туған жер табиғатына тартып туған шашасына шаң жұқпас тарланбоз, көк жұлдызын бағдар ғып ұстап, олармен қоныстас қонуға талпынған аспан таулардың ақиық қыраны.
2-жүргізуші: «Қазақ даласының ең биігі-Нарынқол, ал қазақ поэзиясының Хантәңірі –Мұқағали »дейді Әкім ағамыз. Сол хантәңіріне айналған перзент Мұқағали аға елі есенінде, жұрты тынышында халқымен қанаттасып,Қарасазымен санатталып мәңгі жасайды.Мәңгі есімізде!
