Ма?саты: Есту ?абілетін дамыту, белсенді с?здікті толы?тыру, фразалы? с?йлеуін дамыту
?ажетті ??ралдар: ?ал?а (тасалап т?ратын н?рсе), ?о?ырау, сылдырма?, дабыл ж?не т. б.
Ойын барысы:Т?рбиеші ?ал?аны? артында т?рып, кезек бойынша жо?арыда атал?ан заттармен дыбыс шы?арып ж?не балалардан дыбысты? ?андай заттан шы??анын табуын ?сынады. Дыбыстар бала оларды табу ?шін, аны? ж?не кезектесіп шы?уы керек.
?ажетті ??ралдар: Ма?таны? бірнеше бос т?йіршіктері.
Ойын барысы: Т?рбиеші ма?таны? б?лігін к?рсетіп, айтады «Далада ?ар жауып т?р. Келі?дер, топта ?ар жаудырамыз» Содан со? баланы? ала?анына «а?ша?арды» салады ж?не ?алай ?рлеу керек екенін к?рсетеді. Сосын бала ?рлейді. Жатты?у 2-3 рет орындалады.
А?ша ?ар, А?ша ?ар
Аппа? болып ?онасы?.
Тоса ?алсам ?олымды,
Ала?аныма ?онасы?.
Жапыра?тар
Ма?саты: Бір?алыпты, ерікті дем шы?ару?а ?йрету.
?ажетті ??ралдар: Ж??а ?а?аздан ойып жасал?ан сары ж?не ?ызыл жапыра?тар.
Ойын барысы: Т?рбиеші бала?а к?зде а?аштарды? жапыра?тары т?сетінін т?сіндіреді. Б?л ??былыс жапыра?тарды? т?суі деп аталады. Жапыра?тарды? т?суін ?йде ?йымдастыруды т?сіндіреді. Бала жапыра?тар ?шатындай, олар?а ?рлейді. Жатты?у 2-3 рет орындалады.
Алтын, сары, ?ызыл, к?к,
Алуан – алуан жапыра?.
К?згі ба?та к?лімдеп,
К?з тартады атырап.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Дидактикалы? ойындар жина?ы»
ДИДАКТИКАЛЫҚ ОЙЫНДАР
Қазақ тіліндегі дидактикалық ойындар
Саққұлақ
Мақсаты: Есту қабілетін дамыту, белсенді сөздікті толықтыру, фразалық сөйлеуін дамыту
Қажетті құралдар: қалқа (тасалап тұратын нәрсе), қоңырау, сылдырмақ, дабыл және т. б.
Ойын барысы:Тәрбиеші қалқаның артында тұрып, кезек бойынша жоғарыда аталған заттармен дыбыс шығарып және балалардан дыбыстың қандай заттан шыққанын табуын ұсынады. Дыбыстар бала оларды табу үшін, анық және кезектесіп шығуы керек.
Ақшақар
Мақсаты: Сөйлеу тынысын дамыту, бірқалыпты және ұзақ дем шығара білуді (ауаны ауызға толтырмай) қалыптастыру.
Қажетті құралдар: Мақтаның бірнеше бос түйіршіктері.
Ойын барысы: Тәрбиеші мақтаның бөлігін көрсетіп, айтады «Далада қар жауып тұр. Келіңдер, топта қар жаудырамыз» Содан соң баланың алақанына «ақшақарды» салады және қалай үрлеу керек екенін көрсетеді. Сосын бала үрлейді. Жаттығу 2-3 рет орындалады.
Ақша қар, Ақша қар
Аппақ болып қонасың.
Тоса қалсам қолымды,
Алақаныма қонасың.
Жапырақтар
Мақсаты: Бірқалыпты, ерікті дем шығаруға үйрету.
Қажетті құралдар: Жұқа қағаздан ойып жасалған сары және қызыл жапырақтар.
Ойын барысы: Тәрбиеші балаға күзде ағаштардың жапырақтары түсетінін түсіндіреді. Бұл құбылыс жапырақтардың түсуі деп аталады. Жапырақтардың түсуін үйде ұйымдастыруды түсіндіреді. Бала жапырақтар ұшатындай, оларға үрлейді. Жаттығу 2-3 рет орындалады.
Алтын, сары, қызыл, көк,
Алуан – алуан жапырақ.
Күзгі бақта күлімдеп,
Көз тартады атырап.
Ұш, көбелек!
Мақсаты: Ұзақ, үздіксіз дем шығара білуді қалыптастыру.
Қажетті құралдар: 2-3 қағаздан жасалған, айқын боялған көбелектер ( әрбір көбелекке ұзындығы 50 см жіпті байлайды және оларды бір-бірінен 30 см қашықтықта бауға байлайды. Бауды көбелектер баланың бетінің деңгейінде салбырап тұратындай екі тіреудің ортасына кереді).
Ойын барысы: Тәрбиеші балаға көбелектерге ұшатындай етіп, оларды үрлеуді ұсынады. Баланың тік тұруын, ауаны ішке жұтқанда иықтарын көтермеуін, бір рет дем шығарып үрлеуін, ауаны жұтпауын, ұрттарын толтырмауын, ал еріндерін алға шығаруын қадағалау қажет.Бала басы айналмас үшін, 10 секундтан артық емес үзілістермен үрлеуі қажет.
Қанаттары әдемі,
Қызыл – жасыл көбелек.
Гүлге қонып қалыпты
Бір ғажайып керемет.
Бар даланы жайнатып,
Гүлден – гүлге қонады.
Көбелектің қанаты
Гүлдей әсем болады.
Аулада
Мақсаты: Тілдік естуді және дауысқа еліктеу қабілеттілігін дамыту.
Қажетті құралдар: Ойыншық қораз, тауық, қаз, торғай.
Ойын барысы: Тәрбиеші өлеңді мәнерлеп оқиды және сәйкес суреттерді көрсетеді.
Ақ тауық ау ақ тауық
Ақ тауық неден қақсауық
Ертемен қыт - қыттайды
Ауламыздан шықпайды.
Балпаң басқан үйрегім
Бұлтыңдайды бүйрегің
Жалпақ тұмсық жем іздеп
Қырқылдайсың,қоймайсың
Тамаққа бір тоймайсың.
Торғай – торғай тоқылдақ
Жерден тары шоқып ап.
Бөтегесі томпайып,
«Шиқ-шиқ» десіп отырмақ.
Тікірейіп құлағы,
Менен бұрын тұрады.
Бойын жазып керіліп,
Беті – қолын жуады.
Мяу – мяу, мяу – мяу.
Ән – жыр
Мақсаты: Дыбысты дұрыс айтуды бекіту. Тілдік естуді және тілдік белсенділігін, еліктеу бойынша дыбыс тіркесін және дыбыстарды айта білуін дамыту.
Қажетті құралдар: Бұзау, лақ, қозы, бота.
Ойын барысы: Тәрбиеші өлеңді оқып ойыншық кейіпкерлерді көрсетеді. Өлең ішіндегі еліктеу сөздерді балаларға қайталатып үйретеді.
Әнші төлдер
Жайылымнан кешкілік
Жамырады бес түлік.
Төңірекке тараған
Төлдер әнін естідік.
«Мә-мә» деген әні бар,
Секірер ор, жары бар.
Селтеңдеген лағым
Секіргіш бір жануар.
«Мәә-мәә» деген әні бар,
Жібек тоны - сәні бар.
Қошақаным момақан,
Сүйкімді бір жануар.
«Бөө-бөө» деген әні бар,
Енесін тез сағынар.
Жібек жүнді ботақан,
Мөлдір көзді жануар.
«Мөө-мөө» деген әні бар,
Үй маңынан табылар.
Ойқастаған бұзауым,
Ойнақтағыш жануар.
«Күмбірлеген» әні бар,
Желкілдеген жалы бар,
Желдей өсіп құлыншақ,
Желмен шапқан жануар.
Әдібай Табылдиев
Өлең соңында балалардан қай жануар қалай дыбыстайтынын сұрап, пысықтау.
Қажетті құралдар: Қораз бен балапандардың бастарының суреттері салынған баскиімдер (балалардың саны бойынша).
Ойын барысы: Тәрбиеші қоразды, ал балалар балапандарды бейнелейді. «Қораз балапандарымен көгалда қыдырып жемді шұқып жейді» (саусақтарымен еденді тықырлатады).
Қораз:
Мен қоразбын,қоразбын
Жалқаулармен аразбын
Таңды бұрын қарсы алып
Елді оятам жар салып.
Ку-ка-ре-ку!-деп нықтап
Айтты өзінше ақылды
Әке-шешең сендерге
Тамақ іздеп кетеді,
Менің күнім «таң атты»,
«күн батты»мен өтеді.
Қызмет етіп теп-тегін
Жүрмеймін босқа,жетеді,
Тым болмаса көңілімді
Көтерсеңдер не етеді?
Балапандар:
Қыт-қыт-қыт-қыт,иә-деп,
Сүйер бар балақан,
Мен-сары балапан.
Енеме еремін
Көгалды шоқып көп
Дән іздеп теремін.
Тәрбиеші балалардың өзінен соң «ку-ка-ре-ку, қыт-қыт-қыт-қыт» дыбыс тіркестерін анық айтуларына қол жеткізуі қажет.
Шөре – шөре
Мақсаты: Дыбыстардың дұрыс айтылуын бекіту.
Қажетті құралдар: Ешкі, жылқы, сиыр, түйенің суреттері.
Ойын барысы: Тәрбиеші өлеңді оқуды жануарлардың суреттерін көрсетумен жалғастырады.
Өрісте өскен жануар,
Шөкетайым қайдасың?
Шөре – шөре деп ешкіні шақырады.
Қамбар ата өсірген,
Құла атым қайдасың?
Құрау – құрау - деп жылқыны шақырады.
Зеңгі баба өсірген,
Әукешім менің қайдасың?
Ауқау – ауқау – деп - сиырды шақырады.
Ойсыл қара баласы,
Ботақаным қайдасың?
Көс – көс деп түйені шақырады.
Балалардың сөз тіркестерін дұрыс айтуын қадағалау.
Бип, бип, пыш
Мақсаты: Еліктеу бойынша дыбыстардың дұрыс айтылуын бекіту.
Қажетті құралдар: Паравоздың суреті.
Ойын барысы: Тәрбиеші өлеңді оқиды, ал балалар бірінен соң бірі тізбектеліп паравоздың қимылын жасайды. Сосын еліктеу сөздерін қайталап айтады.
Бип, бип, пыш.
Мен паравоз алам.
Саяхатқа бет алам,
Бірте-бірте тездейміз,
Тез жетуді көздейміз.
Бип, бип, пыш.
Көп қаладан өтеміз.
Қызықтарға жетеміз,
Бип, бип, пыш.
Гук пыш,
Гук, пыш паравоз.
Мықты болсаң басып оз,
Қызық болды кеп қалдық,
Енді жайлап тоқтаймыз,
Бип, бух, пыш.
Балалардың сөз тіркестерін дұрыс айтуын қадағалау.
Не істеу керек, табамыз
Мақсаты: Есту зейінін жұмылдыра білуін дамыту. Сылдырмақтың дыбысымен өзінің қозғалысының арақатынасын белгілеу, қозғалыс сәйкестігін дамыту.
Қажетті құралдар: Сылдырмақ, екі жалауша.
Ойын барысы: Баланың қолында екі жалауша бар, егер тәрбиеші сылдырмақты қатты сылдырлатса,онда бала жалаушаларды жоғары көтереді және бұлғайды. Егер сылдырмақ ақырын сылдырласа, онда жалаушаларды төмен түсіреді.
Мұнда балалардың дұрыс тұруын және
қозғалыстарының дәл орындалуын қадағалау
маңызды.Бала жаттығуды жеңіл орындау үшін,
сылдырмақтың қатты және ақырын дыбысталуын
кемінде 4 рет алмастыру қажет.
Кім алғыр?
Мақсаты: Құлақтың естігіштігін, сөздік нұсқаулықты оны айтатын дауыс күшіне қарамастан дұрыс қабылдай білуді дамыту.
Қажетті құралдар: Ойыншықтар: қуыршақ, аю, мәшине.
Ойын барысы: Тәрбиеші үстінде ойыншықтары бар үстелдің жанында отырады. Бала одан 2 – 3 метр қашықтықта болады. «Мен сыбырмен сөйлейтін боламын, сондықтан бәрі естілу үшін тыныш отырып, зейінмен тыңда» :
Аюды ал және мәшинеге отырғыз.
Аюды мәшиненің ішінен ал.
Мәшинеге қуыршақты отырғыз.
Қуыршақты мәшинемен қыдырт.
Бала бұл тапсырмаларды естуі, тусінуі және орындауы қажет. тапсырмалар қысқа және жеңіл,ал айтылуы ақырын,бірақ айқын болу керек.
Сыңғыр - сыңғыр
Мақсаты: Кеңістікте бағдарлану, дыбыс бағытын анықтай білу, есту қабілетін бағыттауды дамыту.
Қажетті құралдар: Қоңырау.
Ойын барысы: Бала көзін жұмады, ал тәрбиеші тым-тырыс оның жанына (сол, оң, артынан) келіп қоңырауды сылдырлатады.Бала көзін ашпай дыбыстың, қайдан шыққан бағытын анықтауы қажет.Егер бала қателессе, онда тағы шешеді. Ойынды 4 – 5рет қайталайды. Баланың көзін ашпауын қадағалау керек. Бала дыбыс қайдан шықты, сол жерге бетімен бұрылып, дыбыстың бағытын көрсете білуі керек.Қоңырауды баяу сылдырлату керек.
Немен ойнап отырмын, тапшы?
Мақсаты: Тұрақты есту қабілетін дамыту, дыбысталуы бойынша аспаптарды айыра білу.
Қажетті құралдар: музыкалық аспаптар
Ойын барысы: Тәрбиеші балаға кезекпен музыкалық аспаптарды көрсетіп, олардың атауларын нақтылайды және олардың дыбысталуымен таныстырады. Тәрбиеші балалардың аспаптар атауларын ұғып және дыбысталуын есте сақтағанына көз жеткізгеннен кейін, аспаптарды қалқаның артына жинайды. Онда тәрбиеші әртүрлі аспаптарда ойнауды жалғастырады, ал бала дыбысы бойынша анықтайды.
Қатты - ақырын
Мақсаты: Дауыс күшін алмастыра білуге үйрету: біресе қатты, біресе жай.
Қажетті құралдар: Үлкен және кіші иттер немесе басқа ойыншықтар.
Ойын барысы: Тәрбиеші екі итті көрсетіп айтады: «Үлкен ит қатты үреді «Аб-аб».Үлкен ит қалай үреді? (бала дауысын қатты шығарып қайталайды). «Ал кішкентай күшік ақырын үреді: «Аб-аб». Кішкентай күшік қалай үреді? (бала ақырын қайталайды)»
Кел, ойнайық!
Мақсаты: Қатты дауысты пайдалана білуді шынықтыру.
Қажетті құралдар: Ойыншықтар: аю, қоян, түлкі жене басқа аңдар.
Ойын барысы: Тәрбиеші баладан 2 – 3 метр қашықтықта ойыншықтарды орналастырып, айтады: «Аю, қоян, түлкі жалғыз отырып зерікті.Оларды бізбен ойнауға шақырайық.Олар бізді есту үшін қатты: «Аю, кел» осылай шақыру керек. Балалар тәрбиешімен бірге аюды, қоянды, түлкіні шақырып, бірге ойнайды. Мұнда ең маңыздысы балалардың ойыншықтарды айқайламай, қатты шақырғанын қадағалау болып табылады
Қуыршақты оятпа
Мақсаты: Ақырын дауысты қолдана білуді дамыту.
Қажетті құралдар: Жабылатын көздері бар қуыршақ, төсек орын жабдықтарымен кереует,майда ойыншықтар (текше, доп, мәшине және т. б.) ойыншықтарға арналған қораб.
Ойын барысы: Тәрбиеші ұйықтап жатқан қуыршағы бар кереуетті көрсетіп: « Кәусар көп қыдырды, шаршады, түстенді және ұйықтап қалды. Ал бізге Кәусәрді оятып алмау үшін ойыншықтарды тыныш жинау керек. Маған ақырын айтшы, қандай ойыншықты қорапқа салу керек?». Мұнда баланың ақырын, бірақ сыбырламай айтқанын бақылау қажет.
Жел соғып тұр
Мақсаты: Кез – келген жағдайларда қатты немесе ақырын дауысты қолдана білуді дамыту.
Қажетті құралдар: 2 сурет, біреуінде жапырақтарды, гүлдерді тербеткен самал жел бейнеленген, ал екіншісінде ағаштарды тербеткен өткір жел бейнеленген.
Ойын барысы: Тәрбиеші балаға самал желдің суреттін көрсетіп, айтады: «Біз жазда орманға серуенге бардық. Самал жел соғып жапырақтар мен гүлдерді тербейді.Ол жай «у-у-у» осылай соғады(дыбыс жай және ұзақ айтылады)». Сонан соң өткір жел бейнеленген суретті көрсетіп, айтады «Кенеттен өткір жел тұрып, ол қатты гуілдеді «у-у-у»(дыбыс қатты және ұзақ айтылады). Бала тәрбиешіден кейін самал жел қалай соғады және өткір жел қалай гуілдейді соны қайталайды. Мұнда тәрбиешіден кейін қайталай отырып бала сол дауыс күшін сақтағаны маңызды.
Көпіршік
Мақсаты: Балалардың сөйлеу тынысын және дыбыстық аппаратын дамыту.
Ойын барысы: Ойынды бірнеше адам ойнайды. Олар тығыз шеңбер жасап тұрады және бір-біріне «түтікше» етіп жұдырықтарын қойып, ойдан көпіршік үрлейді.
«Көпіршік, көпіршік үлкен бол үрлен,
Осылай қал, жарылма түрлен».
Сосын үлкен көпіршік үрленеді (балалар «ү-ү-ү-п» деген дыбысты ұзақ шығарады). Ойын қайталанады.
Кімнің құсы алысқа ұшады?
Мақсаты: Ұзақ, бағытталған, бірқалыпты ауызбен дем шығаруды қалыптастыру.
Қажетті құралдар: Жұқа қағаздан ойып жасалған және айқын боялған құстың пішіндері.
Ойын барысы: Бір-біріне 30см қашықтықта екі құсты үстелдің шетіне орналастырады. Екі бала құстарға қарама-қарсы отырады. «Құстар ұшты!» дабылы бойынша, балалар құстардың пішіндеріне үрлейді. Балалар құстарға үрлегенде ұрттарын толтырмауын, қатты күш салмауын қадағалау керек.
Кеме
Мақсаты: Ұзақ, бағытталған, бірқалыпты ауызбен дем шығара білуді қалыптастыру. Ерін бұлшық еттерін белсендіру.
Қажетті құралдар: Су құйылған шара және қағаз кемелер.
Ойын барысы: Су құйылған шара балаға кемені үрлеуге ыңғайлы болып тұруы керек. Тәрбиеші кеме қозғалу үшін, оған бірқалыпты және ұзақ үрлеу қажеттігін түсіндіреді.
Сағат тықылдайды
Мақсаты: Дыбыстарды айтуды, дыбыстау аппаратын дамыту. «К», «т» дыбыстарының айтылуын бекіту. Біркелкі сөз қарқынын, сөздерді жылдам және баяу, қатты және жай айтуды шынықтыру.
Қажетті құралдар: Үлкен және кіші сағаттар.
Ойын барысы: Тәрбиеші балаға сағаттарды көрсетіп, айтады: «Бұл – сағаттар. Олар жүрген кезде «тк-тк, тк-тк» деп тықылдайды. Сағаттар қалай тықылдайды? (балалар жауап береді).Үлкен сағаттар жүрген кезде «тк-тк» деп қатты және баяу, ал кіші сағаттар «тк-тк» деп жай және жылдам тықылдайды (балалар әрқайсысына айырмашылығын ажыратып жауап береді). «Т» және «к» дыбыстарының дұрыс және анық айтылуын қадағалау керек.
Құлыншақ
Мақсаты: «И» дыбысын анық айтуға үйрету.
Қажетті құралдар: Ойыншық ат.
Ойын барысы: Тәрбиеші ойыншық атты көрсетіп, оның «и-и-и» деп дыбыс шығаратынын түсіндіреді және балаға 2-3 рет қайталап айтқызады.
Баптайын ылғи, бағайын,
Арқаңнан сипап қағайын,
Бәйгеге мініп шабайын,
Тұлпар боп өсші құлыным!
Мәшине
Мақсаты: «Б» дыбысын дұрыс және анық айтуды қалыптастыру, жеке дыбысқа еліктеп қатты және жай айтуды , кеңістікте бағдарлана білуді дамыту.
Қажетті құралдар: Картоннан жасалған (бала санына байланысты) тұтқа, үлкен және кіші мәшинелер.
Ойын барысы: Тәрбиеші мәшинені көрсетеді және оның қалай гүрілдейтінін сұрайды(«бң-ң, бң-ң). Сосын үлкен мәшинені көрсетіп, айтады: «Үлкен мәшине қатты гүрілдейді тыңда , былай «бң-ң, бң-ң»( дыбысқа еліктеуді әдеттегіден қатты айтады), ал кіші мәшине жай гүрілдейді (сыбырлап ақырын айтады) «бң-ң,бң-ң».Балаға дыбыс тіркестерін біресе қатты, біресе жай қайталау ұсынылады. Содан соң тәрбиеші балаларға өздері мәшинемен қыдыруды ұсынады. Балалар жүргізушілерді бейнелеп, қолдарында тұтқа топ ішінде «бң-ң, бң-ң» деп айтып бытырап жүгіреді.
Геометриялық пішіндерге арналған дидактикалық ойындар
Геометриялық пішіндерге арналған дидактикалық
ойындар
Мақсаты: Балаларға біреуі артық немесе кем санды
тауып, атауды үйрету.
Қажетті құралдар: Ою-өрнектер,
геометриялық пішіндер салынған
карточкалар жиынтығы, геометриялық
пішіндер.
Ойын барысы: Балалар геометриялық
пішіндерді (ұшбұрыш, шаршы, дөңгелек және с.с.) пайдаланып, мұғалімнің тапсырмасына үндеместен жауап беруі тиіс.
Тәрбиеші тапсырма береді, балалар оны орындайды:
а)дөңгелектерден біреуін артық етіп, ұшбұрыштарды қойыңдар (үш дөңгелек салынған сандық карточканы көрсетеді);
б/мұндағы дөңгелектерден біреуін кем етіп, шаршыларды қойыңдар (бес дөңгелек салынған сандық карточканы көрсетеді);
в/дәл осындай пішінді көрсетіңдер (дөңгелекті көрсетеді)және осыларға сәйкес тапсырмаларды көрсетіндер. Ойын соңында қорытынды шығарылады. Қатені аз жіберген қатар ұтып шығады.Ойынның барысында балалардың зейіні, қол қимылының жылдамдығы, дәлдігі қалыптаса бастайды және санауды, біреуі артық немесе кем санды тауып, оны атауды үйренеді.
Қажетті құралдар: баланың саны бойынша әртүрлі түсті жолақтар, пішіндер, үй суретінің үлгісі.
Ойын барысы: Балаларға үйдің суретінің үлгісін көрсету. Балаларға әртүрлі жолақшаларды, пішіндерді таратып беру. Үлгіге қарап осы пішіндерден үйді құрастыруды ұсыну.
Бет орамалға лайық жамауларды табу
Мақсаты: геометриялық пішіндерді ажыратуға, салыстыруға жаттықтыру; логикалық ойлау қабілеттерін дамыту.
Қажетті құралдар: бала саны бойынша қағаздан жасалған бет орамалдардың үлгісі, әртүрлі пішіндер.
Ойын барысы: Балаларға бет орамалдардың үлгісін таратып беру. Алдарындағы пішіндердің ішінен әр орамалға лайық жамауды табуды ұсыну.
Қажетті құралдар: әртүрлі ретте орналасқан геометриялық пішіндердің суреттері.
Ойын барысы: Балаларға геометриялық пішіндер орналасқан суреттерді тарату. Үлгі ретінде бір суретті көрсетіп, дәл осындай суреттің жұбын табуды ұсыну. Суреттердің дұрыстығын тексеру үшін оларды салыстыру.
Қажетті құралдар: қағаздан жасалған кілемшелер, геометриялық пішіндер.
Ойын барысы: Балалар геометриялық пішіндерді берілген кілемшелердің үстіне қойып, құрақ құрайды.
Таныс пішіндер доминосы
Мақсаты: геометриялық пішіндер жайлы білімдерін бекіту; көп заттың ішінен біреуін таңдауға жаттықтыру.
Қажетті құралдар: пішіндер бейнеленген суреттер.
Ойын барысы: Балаларға суреттерді таратып беру. Жүргізуші бірінші суретті үстелдің ортасына қояды, қалған балалар суретке сәйкес өзінің суретін қояды, суретте бейнеленген пішінді атайды. Ойын осылай жалғаса береді.
Гараждар
Мақсаты: геометриялық пішіндер жайлы білімдерін бекіту; ойлау қабілеттерін дамыту; жағымды көңіл-күйлерін қамтамасыз ету.
Қажетті құралдар: бала саны бойынша суреті бар меңгіріктер (рульдер), дәл сондай суреті бар гараждар.
Ойын барысы: Балалар жүргізуші болады. Қолдарына суреті бар меңгіріктерді таратып беру. Белгі бойынша балалар көліктерін жүргізіп ойнайды. «Көліктеріңді гараждарыңа апарып қойыңдар» - деген кезде, меңгіріктің суретіне ұқсас суреті бар гараждың жанына барып тұра қалады.
Өз үйіңді тап
Мақсаты: түстерді ажыратуға жаттықтыру; қабылдауын дамыту; ойынның ережесін сақтауға үйрету.
Қажетті құралдар: түрлі-түсті дөңгелектер.
Ойын барысы: Балаларға түрлі-түсті дөңгелектер таратып, түстерін атау. Белгі бойынша балалар дөңгелектерінің түсі бойынша үлкен шеңберлер жасап өз үйлерін жылжам тауып, тұра қалу.
Зейінді бол
Мақсаты: Күрделі геометриялық суреттен үшбұрышты, төртбұрышты, шеңберді көрсете білу.
Қажетті құралдар: Геометриялық пішіндер кескінделген суреттер.
Ойын барысы: Тәрбиеші көрсеткіш таяқшамен бірінші (екінші, үшінші, төртінші, бесінші, алтыншы) суретті нұсқап, балаларға мынадай сұрақ қояды: Суреттен қандай таныс пішінді көресіңдер? Әрбір суретте өзара ұқсас неше пішін бар? Есептеу кезінде аз қателескен қатар ұтып шығады.
Мынау қай пішін
Мақсаты: Геометриялық пішінді сипалап анықтау арқылы айта білу.
Қажетті құралдар: Картоннан жасалған геометриялық пішіндер 5–түрі.
Ойын барысы: Бала топқа қарап тұрып, қолын артқа ұстайды. Тәрбиеші оның қолына геометриялық пішінді ұстатады. Бала оны сипап байқап, балаларға көрсетпей атын атайды.
Қажетті құралдар: Әрбір балаға 10 данадан санағыш таяқшалары
Ойын барысы: Тәрбиеші балаларға үш таяқша алып, олардан пішін құрастыруды ұсынады. Қандай пішін шықты? Енді төрт таяқша алып, пішін құрастыру ұсынылады. Қандай пішін шықты? Тәрбиеші тағы да бір таяқша алып, оны шаршының, төртбұрыштың үстіне қоюды ұсынады. Қандай пішін шықты?
Біркелкі пішіндерді сана
Мақсаты: Пішіндерді танып, топтастыра білуге үйрету. Ойлау қабілетін, қол қимылын жаттықтыру.
Қажетті құралдар: Геометриялық пішіндер суреттері бар, таратпа суреттер. (15 дана)
Ойын барысы: Әр балаға пішіндер суреттері бар, суреттер таратылып беріледі. Суреттерден біркелкі пішіндерді санап атау.
Бос торларды сәйкес пішіндермен толтыр
Мақсаты: Геометриялық пішіндерді танып, атай білуге үйрету. Бос торларды сәйкес пішіндермен толтыра білу.
Қажетті құралдар: Әр балаға жеткілікті таратпа суреттер.
Ойын барысы: Балаларға суреттер таратылып беріледі. Суреттердегі бос торларды сәйкес пішіндермен толтыру.
Қандай пішін жетіспейді?
Мақсаты: Геометриялық пішіндерді атай білуге үйрету. Қай пішін жетіспейтінін тапқызу.
Қажетті құралдар: Геометриялық пішіндер.
Ойын барысы: Тақтаға геометриялық пішіндер қойылады. Балаларға көздеріңді жұмыңдар деп, бір пішінді алып қояды. Балалар қай пішін жетіспейтінін табады.
Пішіндерді боя
Мақсаты: 1.Түстерді тани білуге үйрету. 2.Ойын элементтерін пайдалана отырып математикаға қызығушылықтарын арттыру.
Қажетті құралдар: Геометриялық пішіндер
Ойын барысы: Балаларды ұйымдастырып, оларға ақ бет қағаздағы пішіндердің суреттері таратылып беріледі. Бұл суреттегі пішіндер боялмаған. Тәрбиеші балаларға тақтаға боялған пішіндерді іліп қояды. Балалардың міндеті сол тақтадағы түстеріне қарап алдарындағы пішіндерді сондай түспен бояйды. Мұндай ойын балалардың түсінулерін және шапшаңдықтарын шыңдайды.
Сиқырлы суреттер
Мақсаты: балалардың логикалық ойлау қабілетін, ес, зейін, қабылдау процесстерін дамыту.
Ойынның кұрал-жабдықтары: әр түрлі сурет бөлінділері.
Ойын барысы: Балалар алдарындағы үлгі бойынша бөлінділерден сурет құрайды. Сурет бойынша әңгіме құрауды ұсыну.
Сиқырлы қапшық
Мақсаты: заттарды белгілі бір қасиеттері бойынша салыстыруға, топтастыруға үйрету.
Қажетті құралдар: түсі, өлшемі, пішіні бойынша әр түрлі ойыншықтар.
Ойын барысы: Балалар «Сиқырлы қапшықтың» ішіндегі затты ұстап көріп, пішінін анықтайды, ойыншықты алған соң атын атап, түсін айтады.
Ойын барысы: Балалар сипап – сезу арқылы заттың ұзын - қысқалығын анықтау. Ұзындығы әртүрлі қарындаштар алынады. Жүргізуші бір баланы шақырып, оған көзін жұмғызып, қарындаштың ұзын-қысқалығын анықтатады. Ойын бірнеше рет қайталанады.
Зейінді бол
Мақсаты: Биік және аласа ұғымдарын бекіту; логикалық ойлауын дамыту.
Қажетті құралдар: биік және аласа заттар бейнеленген суреттер немесе ойыншықтар.
Ойын барысы: Балаларға биік және аласа заттардың суреттерін немесе ойыншықтарын қарастыруды ұсынады. Әр суретте не бейнеленгенін анықтау. Биік затты көрсеткенде балалар орындарынан тұрады, аласа затты көрсеткенде бастарын төмен түсіреді.
Ұзын – қысқа
Мақсаты: өлшемдердің қасиеттерін қабылдауға үйрету; тапсырманы орындауға жаттықтыру.
Қажетті құралдар: ұзын және қысқа жолақшалар.
Ойын барысы: Балаларға ұзын және қысқа жолақшаны көрсету. Өлшемін анықтау. Жолақшаларды таратып беру. Үстелдің үстіндегі жолақшалардың ішінен ұқсас жолақшаны табу.
Шамдар
Мақсаты: қасиеттері бойынша заттарды топтастыруға, түстерді, өлшемдерді ажыратуға жаттықтыру; зейіндерін дамыту.
Қажетті құралдар: бала саны бойынша әртүрлі шамдар
Ойын барысы: Балаларға шамдарды таратып беру, шамдардың түсін, өлшемін анықтауды ұсыну. Балалар тәрбиешінің шамын өздерінің шамдарымен салыстырады. Белгі бойынша тәрбиешінің шамына ұқсас шамдары бар балалар ортаға жүгіріп шығады.
Ойын барысы: Баланың қолына үлкендігі әртүрлі заттарды ұстату. Мысалы, үлкен және кіші тастар. Бала қолына қарамастан, сипап-сезу арқылы үлкен-кіші заттың оң және сол қолында екенін анықтайды. Қалған балалар оның жауабынын дұрыстығын тексереді. Жуан-жіңішке, ұзын-қысқа өлшемдері бойынша жұмыс осылайша жүргізіледі.
Қуыршақ қонаққа дайындалуда
Мақсаты: ұзын-қысқа, жуан-жіңішке, ұзындығы бірдей деген өлшемдерді салыстыруға жаттықтыру.
Қажетті құралдар: ұзындығы, жуандығы, түсі әртүрлі ленталар.
Ойын барысы: Қуыршақ қонаққа барады, киімін киюге, шашына бантик таңдауға көмектесуді ұсыну. Көп бантиктердің арасынан ұзындығы бірдей екі бантикті табу керек. Әдемі бантиктермен қуыршақтың шашын әсемдеу.
Тапсырманы орында
Мақсаты: үлкен және кіші заттарды ажыратуға жаттықтыру.
Қажетті құралдар: үлкендігі әртүрлі ойыншықтар.
Ойын барысы: бір баланы ортаға шақырып, оң қолына үлкен ойыншықты, сол қолына кішкентай ойыншықты ал деп береді. Ойын осылай жалғаса береді.
Қай қолымда көп
Мақсаты: аз және көп заттарды ажыратуға, салыстыруға жаттықтыру; ойлау қабілеттерін дамыту. Қажетті құралдар: әртүрлі ұсақ заттар–моншақтар, түймелер
Ойын барысы: ортаға бір баланы шақырып, оң және сол қолына көп және аз заттарды ұстатады. Бала алдымен көз мөлшерімен қай қолда зат көп, қай қолында аз зат бар екенін анықтайы. Одан кейін заттарды қатарымен қойып, қай қатарда көп, қай қатарда аз зат тұрғанын салыстырады.
Ойын барысы: балалар аю, түлкі, қасқыр, қоянның ойыншықтарын қарастырады. Әр ойыншықты анықтап атын атайды. Ойнаушылардың біреуі бөлмеден шығып кетеді, басқа ойнаушылар ойыншық туралы жұмбақ құрастырады. Жұмбақ құрастырғаннан кейін жұмбақты шешетін баланы шақырады.
Көп және біреу
Мақсаты: көп және біреу қатынастарын білуге үйрету; заттардың тең, тең емес топтарын салыстыру.
Қажетті құралдар: көп және бір зат бейнеленген суреттер.
Ойын барысы: балалар берілген суреттерді қарастырады. Көп зат және бір зат бейнеленген суреттерді бөліп, екі жаққа қояды.
Түрлі–түсті жолақтар
Мақсаты: түстерді атауға, салыстыруға жаттықтыру; берілген тапсырманы орындауға ынталандыру; достық қарым-қатынастарын тәрбиелеу.
Қажетті құралдар: қағазға желімделген әртүрлі жолақшалар.
Ойын барысы: балаларға жолақшаларды көрсету, түстерін атау. Берілген жолақшаның түсі бойынша үстелдің үстіндегі дәл осындай жолақшаны табу.
Ұзын және қысқа
Мақсаты: өлшемдердің қасиеттерін қабылдауға үйрету; тапсырманы орындауға жаттықтыру.
Қажетті құралдар: ұзын және қысқа жолақшалар.
Ойын барысы: балаларға ұзын және қысқа жолақшаны көрсету. Өлшемін анықтау. Жолақшаларды таратып беру. Үстелдің үстіндегі жолақшалардың ішінен ұқсас жолақшаны табуға беру.
Қажетті құралдар: әртүрлі заттар бейнеленген суреттер.
Мазмұны: Балалардың алдында үлкен бөлменің суреті тұрады. Балаларға суреттерді таратып беру. Суреттерді орындарына орналастыруды ұсыну. Мысалы, балықты аквариумға салу, гүлді үстелдің үстіне, суретті қабырғаға ілу. Ойын осылай жалғаса береді.
Қажетті құралдар: құстардың, жануарлардың суреттері.
Ойын барысы: Бала қораптың ішінен бір суретті алып, атын атап, орнын анықтап үлкен суретке бекітеді. Мысалы, ұшақ жоғарыда аспанда ұшады, балық төменде су ішінде жүзеді.
Оң және сол
Мақсаты: үлкен және аз заттарды ажыратуға жаттықтыру.
Қажетті құралдар: үлкендігі әртүрлі ойыншықтар.
Ойын барысы: Бір баланы ортаға шақырып, оң қолына үлкен ойыншықты, сол қолына кішкентай ойыншықты ал деп береді. Ойын осылай жалғаса береді.
Суреттерді орналастыр
Мақсаты: заттарды топтастыруға жаттықтыру, өз бетінше тапсырманы орындауға дағдыландыру, ойлау қабілетін дамыту. Қажетті құралдар: тор көз салынған қағаз беттері, әртүрлі суреттер.
Ойын барысы: Балалар берілген суреттерді әр бағанмен жолға олардың бірі ғана келетіндей етіп, шаршы тор көздерге орналастырады.
Танып ал да, атын ата
Мақсаты: заттың түр-түсін, пішінін, атын атауға жаттықтыру; сөздік қорын молайту; ойлау қабілетін дамыту.
Қажетті құралдар: әр түрлі ойыншықтар немесе суреттер.
Ойын барысы: Балаларға әртүрлі ойыншықтарды көрсету. Ортаға бір-бір баладан шақырып, бір ойыншықты алып, оның түр-түсін, пішінін, қасиетін анықтауды және сол ойыншық жайлы әңгіме құрауды немесе тақпақ айтып беруді ұсынады.
Тәулік бөліктері
Мақсаты: тәулік бөліктері жайлы білімдерін бекіту; тәулік бөліктерін атауға, ажыратуға жаттықтыру.
Қажетті құралдар: суреттер
Ойын барысы: Балалар кезектесіп суретті алып, тәуліктің қай бөлігі екенін айтады, сол сурет бойынша әңгіме құрайды.
Қажетті құралдар: Топтағы жануарлар бейнелейтін ойыншықтар.
Ойын барысы: Сөреге аю, қоян, қасқыр, түлкі т.с.с 5-6 ойыншық қойылады. Әрбір ойыншықтарды анықтап қарап, атын қайталайды. Балалардың біреуін бөлмеден шығарып, ойыншықтар туралы жұмбақтар құрастырады, мысалы: «Ұзын құлақ, қыли көз, қысқа құйрық-бұл қай аң? Жұмбақтарды құрастырып болған соң, баланы шақырады. Егер ол жұмбақ дұрыс шеше алмаса, қолына сол ойыншық беріледі де, жұмбақ қайта айтылады.
Қажетті құралдар: Кез-келген ойыншықтар немесе суреттер.
Ойын барысы: Тәрбиеші ойыншықтарды топтың әр жеріне қояды: баланың оң жағына-мәшина, сол жағына-доп, алдына-қуыршақ, артына-зымыран қойып былай дейді: «алдыңда қуыршақ, оң жағында мәшина, сол жағыңда доп, артыңда зымыран, қалай жүріп, нені тапқың келеді?
Ойын барысы: 1-нұсқа. Балалар екі топқа бөлінеді. Жіп керіліп, оның екі ұшынан ұстап тұруға болады. «Доп төменде» деген бұйрық берілісімен екі бала (әр топтан) бірден допты жіптің астынан алып өтеді де, «доп жоғарыда» деген бұйрық берілісімен жіптің үстінен лақтырады. Әрі қарай ойынды ойыншылардың келесісі жалғастырады. Ешқандай қате жібермеген команда ұтып шығады.
2-нұсқа: Балалар сапқа тұрады. Доп бірінші баланың қолында «доп оң жақта» деген бұйрық айтылғанда доп оң жаққа беріледі. «Тоқта» деген бұйрық бойынша допты сапта тұрған балалардың біреуі ұстап қалады. «Доп сол жақта» деген бұйрық бойынша доп сол жаққа беріледі.Тапсырманы дәл әрі тез орындаған балалар жеңімпаздар атанады.
Ойыншықты тап
Мақсаты: Кеңістікті бағдарлай білуге үйрету.
Қажетті құралдар: Топтағы ойыншық.
Ойын барысы: Тәрбиеші ойыншықты тығып қойып, бір баланы тақтаға шақырады. Тәрбиеші нұсқауымен, мысалы: 1 адым алдыға оңға бұрыл, 2 адым алдыға тура жүр деп ойыншыққа дейінгі жолды айтып отырады. Бала айтылған нұсқаумен дұрыс жүріп отырса, ойыншықты табады.
Жоғарыда – төменде, биік – аласа
Мақсаты: жоғары - төмен, биік - аласа ұғымдарын пысықтау.
Қажетті құралдар: Көгілдір аспан, жасыл алқап, өзен бейнеленген сюжетті суретті плакат тақтада. Қорапта ұшақтың, құстар түрлері, балық түрлері, аңдар түрлері қатырма қағаздан жасалған.
Ойын барысы: Тақтаға бір бала шақырып қораптағы бір бейнені алып, атын атап, орынын анықтап сюжетті суретке іледі. Мысалы: Ұшақ жоғарыда-аспанда ұшады, балық төменде-су ішінде жүзеді, - деп сипаттап айту керек.т
Карточкада қандай сан жазылған?
Мақсаты: балаларды санның құрамын таба білуге үйрету.
Қажетті құралдар: Суретті карточкалар.
Ойын барысы:1 нұсқа: Тәрбиеші карточканың бетіндегі 2 түсті дөңгелекті төмен қаратып қолына ұстап тұрады да, балаларға былай дейді: «Карточкада екі сан» бейнеленген. Егер оларды қоссақ 5 болады. Карточкада қай сандар бейнеленген? «Балалар түрліше жауап береді». Балалардың біреуі карточкада жазылған сандарды атаған кезде тәрбиеші карточканы топқа көрсетеді.
2 вариант: «Егер тоғыздан біреуін кемітсендер, сендер менің қолымдағы санды табасындар». Балалар бұл санды атайды. Жауабын бірнеше баладан сұрау керек. Тәрбиеші сандық карточканы балаларға алдын ала көрсетеді. Бірінші болып дұрыс жауап берген бала ұтып шығады.
Автобус
Мақсаты: Санның құрамын пысықтау.
Қажетті құралдар: Сандық карточкалар.
Ойын барысы: Алаңға бормен тікбұрыш (автобус) сызылған. Екі бала бақылаушылар болып, бетіне «5»цифры жазылған үлкен карточканы ұстап тұрады. «Автобусқа» сандық карточкаларында бейнеленген дөңгелектердің қосындысы 5 болатын (жол ақысы) балалар ғана жұптасып отырады.Ойын басталды дегеннен кейін әрбір бала өз сыңарын іздеп табуға тырысады (2 және 3, 3 және 2,5, 1 және 4, 4 және 1). Жұптар бірінен соң бірі сапқа тұрады, «автобусқа» кіреді, өздерінің сандық карточкаларын көрсетеді, ал «бақылаушылар» жұптардың дұрыс таңдалуын тексереді.
Сан құрастыр
Мақсаты: Санның құрамын пысықтау.
Қажетті құралдар: Суретті карточкалар.
Ойын барысы: Тәрбиеші бетіне бір сан, мысылы «6» саны жазылған карточканы көрсетеді. Әрбір бала қосындысы «6» санын құрайтын екі сандық карточкаы көрсетуі тиіс. Мысалы: бір карточкада 5 дөңгелек, екіншісінде–1 дөңгелек, біреуінде–3, екіншісінде-3 шаршы және с.с.
Ою құрастыру
Қажетті құралдар: Бірнеше бөліктерге бөлінген ою элеметтері.
Мақсаты: Балаларды сандардың ретін, құрамын оңай табуға, таңбаны айыра білуге дағдыландыру.
Ойын барысы: 1-нұсқа. Оюдың элементтерін жекелеп қиып, мысалы 4 қошқар мүйізді 2-ге бөліп, 8 бөлікті балаларға таратып береді. Түстерін сәйкестендіру, бөліктерін қиюластыру арқылы ою-өрнек құрастырылады.
2 нұсқа. Ою бөліктерінің келесі бетіне сан жазылады. Өрнекті құрастыру санға сәйкес орындалады.
Поезд құрастыр
Мақсаты: 1-ді қосу таблицасын қайталату.
Қажетті құралдар: 1-ді қосу таблицасы берілген карточкалар, 0+1, 1+1, 2+1, т.с.с.
Ойын барысы: Тәрбиеші карточкаларды балаларға таратып береді, оларды вагондар, ал бір баланы тепловоз деп тағайындайды. Балалар қолдарындағы карточкаларына қарай отырып, алдымен «тепловозға» ретімен тіркелуі тиіс.
2.Көкеністер санымен сандарды тауып қою. 3.Ойын арқылы көкеністер түрлері туралы білімдерін бекіту.
Қажетті құралдар: Көкеністер суреттері, сіріңке қорабындағы сандар.
Ойын барысы: Тәрбиеші балаларға көкеністердің суреттерін таратып береді. Бір суретте бірнеше көкеністер түрлері болуға тиіс. Балаларға қойылатын талап көкеністер санын анықтау.
Дыбыс арқылы санды тап
Мақсаты: Есту мүшелері арқылы баланың ойлау қабілетін анықтау.
Қажетті құралдар: Сіріңке қорабындағы таратпа сандар.
Ойын барысы: Тәрбиеші қарындашпен үстелді дыбыс шығатындай етіп тықылдатады. Балалар тыңдап отырып алдарындағы цифрларынан тиісті санды көрсетеді.
Тез ойла
Мақсаты: 1.Балалардың заттарды салыстыру, оң жақ, сол жақ түсініктерін дамыту. 2. Кеңестікті бағдарлай білуге үйрету. 3. Ойын арқылы шапшандыққа, тез ойлауға баулу.
Қажетті құралдар: Топтағы заттар.
Ойын барысы: Тәрбиеші балаға өзінің алдында, оң, сол жақтарында нелер тұрғанын айтқызу. Кеңістікті бағдарлай білуге үйрету.
Қанша? Қандай?
Мақсаты: 1. 10–ға дейін санауды бекіту. 2. бірінші, екінші ұғымдарымен таныстыру.
Қажетті құралдар: Сандар («Шалқан», «Бауырсақ» ертегісі бойынша)
Ойын барысы: Әр топтағы заттардың санын анықтау. Қораптан керекті санды алып қойып, ертегіні әңгімелеу, сандармен ретін анықтау. «Шалқан» ертегісі бойынша атасы бірінші, апасы екінші, қызы үшінші, т.б. пайдалана кетуге болады.
Әрі қарай кері сана
Мақсаты: 10 көлеміндегі сандарды кері қарай санауды қайталау.
Қажетті құралдар: Доп, сандық карточкалар.
Ойын барысы: Тәрбиеші 10 көлеміндегі санды көрсетеді де, бір баланың атын атап: «Әрі қарай кері сана» - дейді. Ол : «Тоғыз, сегіз, жеті» деп санай бастайды.Тәрбиеші балалардың біреуіне қарап, допты лақтырады. «Жеті» - дейді. Допты тосып алған бала «үш, екі, бір» деп жалғастырады.
Жазылмай қалған сандарды ата
Мақсаты: 1. Балалардың сандардың реті туралы білімдерін бекіту. 2.Ойын ойнау арқылы байқағыштыққа, тез орналастыруға баулу. 3.Ойын элементтерін пайдалана отырып математикаға қызығушылығын арттыру.
Қажетті құралдар: 15 дана сіріңке қорабындағы сандар.
Ойын барысы: Тәрбиеші балаларға текшелер таратып береді. Ол текшелерде сандар жазылады, сандар ретімен толық жазылмайды. Мысалы: 1 3 6 8 9.Балалардың міндеті сол қолдарындағы текшелерден жазылмай қалған санды анықтап атау. Егер сандар ретін анық атап шықса, жұлдыздармен марапатталады. Ал егер сандар қатарындағы жоқ санды таба алмаса, текшедегі бар сандардың құрамын анықтайды.
Қуыршақтың сыйлықтары
Мақсаты: 1. Сандар мен олардың құрамы туралы білім беру.2. Ойын ойнау арқылы шапшандыққа, өз бетімен жұмыс жасау дағдыларын дамыту.
Қажетті құралдар: Қуыршақ, шарлар.
Ойын барысы: Қуыршақтың сыйлық шарлары таратылып беріледі. Балалар ол шарларды үрлеп, қандай түсін және қанша екенін айтады. Үрленетін шарлардың түстері үш түрден аспауы керек. Шардың санымен артық, қандай түсті шардың кем екенін балаларға айтқызу.
Жәндікте неше аяқ бар?
Мақсаты: 1.Балалардың санау және есептеу дағдыларын қалыптастыру. 2.Жәндіктер туралы түсініктерін жаңарту. 3.Ойын элементтерін пайдалана отырып математикаға қызығушылықтарын арттыру. Қажетті құралдар: Жәндіктердің суреттері
Ойын барысы: Тәрбиеші балаларға бірнеше суреттер таратып береді. Бұл суреттерде әртүрлі жәндіктер суреттеледі. Балалардың міндеті осы суреттегі жәндіктердің қанша аяғы бар екенін анықтау. Ол үшін суреттердегі жәндіктердің аяқтарын санап сол суреттің астына кеспе цифрлар арқылы белгілеп отырады да соңынан ең аяғы көп жәндіктің суретін салу ұсынылады.
Нешінші?
Мақсаты: «Нешінші?» ұғымын қалыптастыру.
Қажетті құралдар: Топтағы 10 түрлі ойыншықтар.
Ойын барысы: Тақтаға 10 түрлі ойыншықтар суреті ілінеді. Ортаға бір бала шығып, қатардан бір ойыншықты алады. Балалар қатардан нешінші затты алғандығын алақандарын шапалақтау арқылы көрсетеді. Ойыншықтың атын атау керек. Ойын барысында «нешінші?» деген ұғымды қалыптастыру. Балалардың сөздік қорын дамыту, қызығушылығын арттыру.
Қай қолымда көп?
Мақсаты: Заттардың екі жиынтығын салыстыра білуге үйрету.
Қажетті құралдар: Асықтар, топтағы ұсақ заттар.
Ойын барысы: Балалар екі топқа бөлінеді, оның әрқайсысы алма-кезек тәрбиешінің үстеліне өз өкілін жібереді. Бір бала қолын артына ұстайды. Алдымен тәрбиешінің одан соң балалардың бірі оның қолына текше, түйме әртүрлі ұсақ нәрселерді ұстатады. Бірақ ол бір қолда көп, екіншісінде аз болуы керек. Бала алдымен көз мөлшерімен нәрсенің қолында көп екенін анықтау. Қай қатарда көп, қай қатарда аз екенін салыстыру керек.
Қол соғу
Мақсаты: Тез, дәл қимыл жасау, есту қабілетін жетілдіру, ретімен санауды, қанша, қанша болса сонша ұғымдарын қалыптастыру.
Қажетті құралдар: Тәрбиешінің және әрбір баланың алдына тілі бар дөңгелек.
Ойын барысы:1-нұсқа: Тәрбиеші қол соғады. Балалар санайды. Тақта алдына шақырылған бала тәрбиешінің неше рет қол соққанын айтуы немесе дөңгелектің тілін саны сонша қара дөңгелекшелер тұрған бөлікке қаратып қоюы тиіс.2-нұсқа: Ойын күрделенеді. Балалар үндемей, қол соғу санын есептейді, әрқайсысы дөңгелек тілін өздігінен жылжытады. Тәрбиеші қатарларды аралап, ойын ережесінің дұрыс орындалуын тексереді.Ойын екі-үш рет қайталанған соң, қорытындысы шығарылады. Ойыншылары қателеспеген қатар ұтып шығады.
Қанша болса, сонша
Мақсаты: Сандарды тани білуге үйрету. Берілген тапсырманы дұрыс орындай білуге жаттықтыру.
Қажетті құралдар: Сандық карточка.( «Кеспе сан» қалтасынан алу)
Ойын барысы: Тақтаға 3 бала шығарып, сандық карточканы көрсетіп, карточкада қандай сан тұрса, сонша қимыл көрсету, тапсырманы сандарды өзгерте отырып, 2-3 рет қайталау.
Керісінше айт
Мақсаты: Тәулік жөнінде түсініктерін кеңейту. Қарама-қарсы мағыналы сөздермен жауап бере білуге үйрету.
Қажетті құрал: доп
Ойын барысы: Балаға допты беріп қарама-қарсы мағыналы сөзбен жауап беруді сұрайды. Мысалы: «таң» десе, бала «кеш» деп жауап береді.
Кім сені шақырды? Мақсаты: басқа адамды дауысынан танып үйрету. Қажетті құралдар: арнайы құралдар керек емес. Ойын барысы: 3 адамнан кем адам қатыспайды. Біреуі ортаға турып көзін жұмады. Тәрбиеші көрсеткен бала, ортада тұрған баланы шақырады. Бала шақырған адамды дауысынан танып табу қажет. Таныса шеңберге тұрады – шақырған бала ортаға тұрады.
Бес санына шапалақта Мақсаты: Беске дейін санап және тәрбиешінің ұсынысы бойынша әрекетті орындап үйрету. Ойын барысы: ойынды екеулеп және топпен ойнауға болады. Тәрбиеші балаға қарама –қарсы отырып айтады «қазір мен 5-ке дейін санаймын «бес» деген кезде сен бір рет шапалақтайсың.
Бұл не қылған дыбыс? Мақсаты: Баланы бір дыбысты бір дыбыстан және сөздің басындағы дыбысты ажыратып үйрету. Қажетті құралдар: Бірдей дыбыстан басталатын суреттердің аттары. Ойын барысы: Ойынға 3-5 балаға қатысуға болады. Ойыншылар үстел басына отырады, тәрбиеші балаларға суреттерді көрсетіп атайды. Балалар зейінді тыңдап сөздегі бірдей дыбыстарды танып білу қажет. Табылған дыбыс нақты айтылу қажет. Мысалы: ааапа, аана, ааайна, ааалма.
Тында да айт! Мақсаты: айналадағы заттардың дыбыстарын бір-бірінен ажырата білуге үйрету, фонематикалық есту қабілетін дамыту. Қажетті құралдар: ағаш, металл қасықтар, доп, қағаз, кітап,суы бар стақан, қоңырау, кілттер. ІІ нұсқасы ретінде музыкалық аспаптарды пайдалануға болады. Ойын барысы: Жеке және топпен ойнауға болады. Ең алдымен балалар үстелдегі заттарды қарап алады. Сосын тәрбиешіге теріс қарап отырады, ал тәрбиеші заттардың дыбысын шығарады, балалар дыбысты танып толық жауап береді : «Бұл қоңыраудың сыңғыры» т.с.с. ІІ-нұсқа. Заттардың орнына музыкалық аспаптар пайдаланады. Балалар аспапты дыбысынан таниды.
Зейінді тыңда! Мақсаты: Фонематикалық есту қабілетін, есту өткірлігін дамыту. Ойын барысы: Ойын 4-5 баламен өткізіледі. Дөңгеленіп отырады. Тәрбиеші жай дауыспен балалардан тапсырманың орындауын сұрайды, содан кейін осы тапсырманы орындайтын баланың атын сыбырлап айтады. Егер бала өз атын естімесе, басқа баланың атын айтады.
Шапалақта Мақсаты: Фонематикалық қабілетін дамыту, әрекетті ересектің ауызша нұсқауы бойынша орындап үйрету. Ойын барысы: ойынды 1 баламен де, топпен де өткізуге болады. Тәрбиеші онға дейін санайтынын айтады, ал балалар «он» дегенді естігенде шапалақтау қажет. Тәрбиеші 1-2 рет дұрыс санап, сосын шатастырып санайды, балалар тек қане «он» сөзіне шапалақтауы қажет. Қателескен бала ойыннан шығады.
Естігенде шапалақта Мақсаты: Дыбыстардың арасынан берілген дыбысты ажырата білуге үйрету, фонематикалық есту қабілетін дамыту. Ойын барысы: Берілген дыбысты естігенде шапалақпен белгілеу. Тәрбиеші ең алдымен жеке дыбыстарды айтады, сосын буындардын арасынан берілген дыбысты белгілейді. ІІ –нұсқа Үйренгеннен кейін дыбыстарды сөздердін арасынан, сөзтіркестердің, сөйлемнің арасынан естіп шапалақпен білгілеу.
Бірінші дыбысты ата Мақсаты: Сөздегі бірінші дауысты немесе дауыссыз дыбысты белгілеп үйрету, фонематикалық естуді дамыту. Ойын барысы: Тәрбиеші сөздерді айтады бірінші дыбысты дауыспен белгілеп айтады. Дауысты болса: созып, дауыссыз болса: нақты, күшпен айтылады. «Соңғы дыбысты тап» деген ойын дәл осылыай ойналады тек қана соңғы дыбысты белгілеп табады.
Ұйықтама, сөзді тез ата! Мақсаты: фонематикалық есту қабілетін дамыту, бастапқы дыбысты басқа дыбыстардан ажырата білуін және басқа сөздегі осы дыбыстармен сәйкестеуін дамыту. Баланың сөздік қорын молайту. Қажетті құралдар: бір дыбыстан басталатын суреттердің атаулары: 2-3 нұсқасы Ойын барысы: Бұл ойынды балалармен, олар бірінші дыбысты анықтап үйренгеннен кейін ойнауға болады. Cуретті көрсетіп қандай дыбыстан басталатынын сұрау. Сосын осы дыбыстан тағы басталатын сөздерді атаңдар. Қайтала Мақсаты: Есту зейінділігін , фонематикалық есту қабілетін дамыту. Қажетті құралдардар: даңғыра, дауылпаз. Ойын барысы: Ойынды топпен де жеке де ойнауға болады. Балалар көздерін жұмады, тәрбиеші аспаппен ритмді соғады. Балалардан қайталауын сұрайды, балалар шапалақпен қайталауы қажет.
Сөзді аяқтауға көмектес Мақсаты: Фонематикалық есту қабілетін дамыту, жетіспейтін дыбыстарды жалғастыру. Қажетті құралдар: Заттық суреттер Ойын барысы: Балалардың алдына бір-бірден суреттерді орналастырады, содан кейін сөздің соңғы дыбыстарын аяқтамай айтады. Бала суретке қарап сөзді аяқтау керек. Ойынды қиындатуға болады: сөзді суретсіз аяқтау, немесе берілген дыбыспен, буынмен аяқта. Қал-та, бал-та, мал-та, ба-та, қа-л, ма-л, ша-л, ба-л.
Дыбыс қайда тығылды?
Мақсаты: Фонематикалық есту қабілетін дамыту, сөздегі дыбыстын орнын анықтау. Ойын барысы: Ойынның алдында балаларға сөздің басы, ортасы, соңы бар екендігін түсіндіру қажет. Сосын тәрбиеші сөздерді айтады, ал балалар берілген дыбыстын орнын анықтау керек.
Тізбек Мақсаты: Сөздің бірінші және соңғы дыбысын ажыратып үйрету. Қажетті құралдар: Заттық суреттер Ойын барысы: Бірінші суретті орналастырады, содан кейін соның соңғы дыбысына басталатын суретті қояды т.с.с жалғастырады. Ара- алма- автобус-сабын- нан…
Суретті таңда Мақсаты: Берілген сөзге суретті тауып көрсету. Қажетті құралдар: Берілген дыбыстан басталатын сөздері бар заттық суреттер, басқа дыбыстардан басталатын бірнеше суреттер. Ойын барысы: Ойынның алдында заттық суреттерді үстелге орналастыру. Сосын тапсырма беріледі бір дыбысқа барлық суреттерді жинастыру. (қалта, ақша, аққала т.с. с)
Суретті тіз Мақсаты: Сөздегі бірінші дыбысты анықтап үйрету. Қажетті құралдар: Әр-түрлі дыбыстан басталатын заттық суреттер, әр дыбысқа бірнеше суреттер. Ойын барысы: Тәрбиеші баланың алдына суреттерді қояды да атайды, сосын оларды бірінші дыбысына қарай топтастыруын сұрайды. (С) – сабын, сүлгі, сурет, сиыр, сарымсақ (П) – пальто, піл, пияз, парақ. Т.б
Дыбысты ата Мақсаты: Сөздегі бірінші, соңғы дыбысты белгілеп үйрету. Қажетті құралдар: Барлығында бір дыбыс бар заттық суреттер Ойын барысы: Тәрбиеші суреттерді атап көрсетеді. Балалар тыңдап барлық сөздердегі дыбысты атайды. Және осы дыбысқа өзінің мысалдарын келтіреді.
Керікті сөзді көрсет және ата Мақсаты: Есту зейінділігін, фонематикалық қабылдауын дамыту; балаларды сөзде дыбыстарды естіп, дыбыс жұптарын ажыратуға үйрету (с - з, с - ц, ш - ж, ч - щ, с - ш, з - ж, ц - ч, с - щ, л - р), сөйлемдерде керекті сөздерді дұрыс белгілету Ойын барысы: Тек қана берілген дыбыстары бар сөздерді белгілеу С Асқат пен Мақсат Жамап – жасқап, Жасапты он шақты аспап, Соның ішіндегі Ақ сапты аспабы Жап - жақсы аспап
З Сыздық судан сүлік сүзді, Сыздықтың сүлік салмасын үзді. Салмадан сүлік сытылып шығып, Суға түсіп, сумаңдап жүзді.
Кім жақсы тыңдайды? Мақсаты: Есту зейінділігін, фонематикалық қабылдауын дамыту: балаларға сөздегі дыбыстарды естіп ажыратуға, сөйлемде керекті сөздерді дұрыс белгілеуді үйрету. Ойын барысы: 1 - нұсқа. Екі баланы шақырту. Бір-біріне арқаларымен тұрғызу, топқа қырыменқарап тұрады, сосын тапсырма беріледі: «Мен сөздерді айтам, ал Мақсат тек ш дыбысын естігенде қолын көтереді, ал Жансая ж дыбысын естігенде» балаларға тапсырманы қайталату. Балалар дұрыс жауаптарды санайды, қате жауаптарды белгілейді. Педагог сөздерді шағын интервалмен атайды (барлығы 15 сөз: 5 – ш дыбысымен, 5 – ж дыбысымен, 5 –керекті дыбыстар жоқ). Сөздер: шалқан, айна, жылқы, түлкі, шана,ожау, тышқан, қонжық, кітап, ешкі, жаңғақ, күшік,орындық, жұмыртқа, құлып. Қалғандары балалардың жауаптарын қадағалайды, қателерін дұрыстайды. Соңында ең зейінді баланы белгілейді. 2 - нұсқа. Екі баланы шақырту. Бір-біріне арқаларымен тұрғызу, ш-ж дыбыстарына қолдарын көтереді, ал балалар осы дыбыстарға сөздер ойлап табады. Ойынның соңында жеңімпазды атайды. 3 - нұсқа. Екі балаға берілген дыбысқа сөздер жинақтату. Біреуіне ш дыбысымен, екіншіге ж дыбысымен. Сөздерді ең көп және дұрыс атаған бала жеңеді.
Сөздерді дауыстап және ақырын айту Мақсаты: Дауыс аппаратын және сөйлеу тілінің есту қабілетін дамыту: сөздерді жылдамдығына дауыс жоғарылығына қарай естіп ажыратуға үйрету, әр жылдамдықпен дауыс жоғарылығымен айтып жаттықтыру. Ойын барысы: Балалар жаңылтпашты жаттайды (жаттықтырған дыбысына байланысты). Мысалы с-з дыбысына дифференциация жасағанда: Сыздық судан сүлік сүзді Сыздықтың сүлік салмасын үзді. Жаңылтпашты ең алды сыбырлап, сосын ақырын дауыспен, сосын қатты дауыспен айтуын ұсынады. Тағы да дауысты жаттықтыру үшін тақпақтарды, бұынұйқастарды, санамақтарды пайдалануға болады.
Қандай дыбыс барлық сөзде бар? Мақсаты: фонематикалық қабылдауын дамыту және дыбыстық талдаудың элементтерін: сөзде берілген дыбысты белгілеу, бірінші және соңғы дыбысты анықтау. Ойын барысы: Тәрбиеші үш – төрт, барлығында бірдей дыбыс бар, сөздерді айтады: шана, ағаш, күшік, қолшатыр – сұрақ қойылады, барлық сөздерде қандай бірдей дыбыс бар? Балалар ш дыбысын айтады. Сосын басқа дыбыстарға сөздер беріледі: жаңғақ, ожау, тәж – ж; чемодан, чемпион – ч; асық, сағат, тас, сүлгі - с; аяз, қазық, зембіл – з; лалагүл, лақ, балық, қол – л; ара, арба, раушан, қар – р; Тәрбиеші дыбыстын дұрыс айтылуын қадағалайды.
Сөздегі бірінші дыбысты ата Мақсаты: фонематикалық қабылдауын дамыту. Ойын барысы: Тәрбиеші ойыншықты көрсетіп, оның аты қандай дыбыстан басталатынын сұрайды. Содан кейін басқадай сөздер беріледі: достарының аттары, жануарлар, заттар. Дыбыстардың нақты айтуын қадағалау (дыбысты созбай айтқызу б-бэ емес)
Сөздегі соңғы дыбысты ата Мақсаты: фонематикалық қабылдауын дамыту.
Қажетті құралдар: суреттер (автобус, жаз, қаз, тас, тіс, күз, мұз, тұз, бас ) Ойын барысы: Тәрбиеші суретті көрсетіп соңғы дыбысты атауын сұрайды. Барлық суреттерді атап өткесін, С дыбысына аяқталатын сөздерді бір жаққа, З дыбысына аяқталатын екінші жаққа бөлінеді.
Асықпай ойлан Мақсаты: Балаларға тез ойлауына бірнеше тапсырмалар беріледі, және сөзде берілген дыбысты анықтаушылығын тексеру Ойын барысы: «Бал» сөзіндегі соңғы дыбысқа сөз ойлап табу. Қар сөзіндегі соңғы дыбысы бар құстың атын есіңе түсір (торғай, тырна, қарға...) Бірінші дыбысы қ – болатындай, соңғы дыбысы Ш болатындай сөздерді ойлап тап. (Қарандаш, Қәмәш, қамшы, қайшы…) Егер ТО-ға бір дыбысты қосса қандай сөз болады? (тон, тор, тоқ, топ) Барлық сөздер бірдей дыбыстардан басталғандай сөйлем құрастыр: ж - Жазда Жанат және Жанар жылғаның жағасында жарысып жүгірді.
Орыс тіліндегі дидактикалық ойындар
Составление геометрических фигур
Составить 2 равных треугольника из 5 палочек
Составить 2 равных квадрата из 7 палочек
Составить 3 равных треугольника из 7 палочек
Составить 4 равных треугольника из 9 палочек
Составить 3 равных квадрата из10 палочек
Из 5 палочек составить квадрат и 2 равных треугольника
Из 9 палочек составить квадрат и 4 треугольника
Из 9 палочек составить 2 квадрата и 4 равных треугольника (из 7 палочек составляют 2 квадрата и делят на треугольники
Составление геометрических фигур
Цель: упражнять в составлении геометрических фигур на плоскости стола, анализе и обследовании их зрительно-осязаемым способом.
Составить квадрат и треугольник маленького размера
Составить маленький и большой квадраты
Составить прямоугольник, верхняя и нижняя стороны которого будут равны 3 палочкам, а левая и правая – 2.
Составить из ниток последовательно фигуры: круг и овал, треугольники. Прямоугольники и четырёхугольники.
Найди и назови
Цель: закрепить умение быстро находить геометрическую фигуру определённого размера и цвета.
Ход игры: На столе перед ребёнком раскладываются в беспорядке 10-12 геометрических фигур разного цвета и размера. Ведущий просит показать различные геометрические фигуры, например: большой круг, маленький синий квадрат и т.д.
Назови число
Играющие становятся друг против друга. Взрослый с мячом в руках бросает мяч и называет любое число, например 7. Ребёнок должен поймать мяч и назвать смежные числа – 6 и 8 (сначала меньшее)
Сложи квадрат
Цель: развитие цветоощущения, усвоение соотношения целого и части; формирование логического мышления и умения разбивать сложную задачу на несколько простых. Для игры нужно приготовить 36 разноцветных квадратов размером 80×80мм. Оттенки цветов должны заметно отличаться друг от друга. Затем квадраты разрезать. Разрезав квадрат, нужно на каждой части написать его номер (на тыльной стороне).
Задания к игре:
Разложить кусочки квадратов по цвету
По номерам
Сложить из кусочков целый квадрат
Придумать новые квадратики.
Кинопробы
Цель:развивать способность управлять своими эмоциями, выражать свое состояние с помощью вербальных и невербальных средств общения.
Оборудование: «кинокамера» для «оператора».
Ход игры:Ребенок — «режиссер» фильма — приглашает «актеров» поочередно на кинопробы, предлагая им изобразить различные эмоционально насыщенные ситуации (например: Золушка, счастливая, веселая, красивая танцует на балу или Золушка возвращается с бала очень печальной, она больше не увидит принца, да к тому же еще потеряла свою туфельку... Карабас Барабас очень рад: сейчас он поймает Буратино или Карабас Барабас топает ногами, размахивает кулаками, он очень зол: от него сбежали все куклы. Оператор «снимает» эпизоды. Затем они вместе с «режиссером» решают, кто выразительнее передал эмоции и будет играть главную роль.
Для «сценария» фильма можно использовать любимые сказки и популярные мультфильмы.
При обсуждении игры важно обратить внимание детей на то, что именно радует и огорчает положительных и отрицательных героев.
Смак
Цель: развивать уверенность в себе, умение вести разговор на определенную тему в присутствии большого количества людей.
Оборудование: посуда, плита, стол, фартуки.
Ход игры: Для этой игры-тренинга можно использовать сюжет известной телевизионной передачи, которую любит смотреть ребенок. Ему предлагается представить себе, что он самый лучший на свете повар и его пригласили выступить в телевизионной передаче, чтобы поделиться секретом приготовления самых диковинных, самых изысканных блюд.
Ведущим может быть взрослый. В игре желательно присутствие зрителей.
Прогноз погоды
Цель: учить детей передавать информацию с помощью эмоций, мимики и пантомимики.
Оборудование: карточки с рисунками или схематическим изображением состояния погоды.
Ход игры: Ребенок — «диктор телевидения» — садится за стол, перед ним рисунок или карточка со схематическим изображением состояния погоды (ясная солнечная погода, жаркая погода, будет пасмурно, ожидается сильный мороз, ветер, ливень, гроза, снегопад и т. п.). Он должен познакомить телезрителей с прогнозом погоды, но внезапно исчез звук. Как сообщить информацию без слов, только с помощью эмоций, мимики и пантомимики? Диктор без слов передает прогноз погоды. Остальные дети — «телезрители» — стараются его угадать. Кто это сделает лучше?
Остров плакс
Цель: развивать умение с помощью мимики и пантомимики выражать эмоции и влиять на эмоциональное состояние другого человека.
Оборудование: магнитофон.
Ход игры: Путешественники на воздушном шаре прилетели на остров Плакс и очень удивились: вокруг ни одного веселого лица, все жители этого острова без конца плачут. Тогда они решили развеселить плакс.
Дети становятся в пары лицом друг к другу. По сигналу путешественники стараются развеселить, рассмешить своих партнеров, не говоря им ни слова, не прикасаясь к ним, с помощью мимики и пантомимики. Плаксы стараются продержаться как можно дольше.
Выигрывает тот, кто быстрее всех рассмешит партнера или дольше продержится без смеха. Потом дети меняются ролями. В конце игры все вместе танцуют под веселую музыку. Нет больше острова Плакса он стал островом Радости.
Передача чувств
Цель: развивать умение понимать и передавать состояние и настроение другого человека.
Ход игры:
Вариант 1. Водящему ребенку предлагают выйти, без него группа выбирает определенный вкус пищи. Затем приглашается водящий и участники игры демонстрируют ему мимику, жесты, телодвижения, выражающие задуманные вкусовые ощущения (сладко, горько, кисло, солоно). Водящий угадывает их.
Вариант 2. Можно передавать настроение, эмоциональное состояние (весело, грустно, больно, спокойно, испуг, удивление и т. д.).
Вариант 3. Передаются чувства от музыки с помощью мимики и пантомимики (веселая, грустная, ритмичная, лирическая, задумчивая мелодия).
Магазин зеркал
Цель: развивать внимание, наблюдательность, способность распознавать и адекватно выражать соответствующие эмоции.
Ход игры: Детям предлагается представить, что они пришли в магазин зеркал. Одна половина группы — зеркала, другая — разные звери. Звери ходят мимо зеркал вдоль стены, прыгают, строят рожицы — зеркала должны точно отражать движения и выражения лиц. Затем дети меняются ролями.
Доктор Айболит
Цель: учить детей понимать язык чувств, развивать способность к эмпатии.
Ход игры: После чтения произведения К.И. Чуковского «Доктор Айболит» воспитатель предлагает детям поиграть. Один ребенок — Айболит, остальные дети — больные звери. Они, изображая разных животных, плачут, держатся кто за живот, кто за щеку, кто за голову и т. д., жалуются: «Ой, ой, болит!» Доктор Айболит дает им лекарства, старается утешить их (погладить по голове, щеке, плечу и т. д.). Зверушки поправляются и пляшут вместе с доктором Айболитом.
Что нам осень принесла?
Цель: закреплять с детьми признаки осени и ее дары; развивать память, мышление, речь.
Материал: разноцветные листочки, овощи, фрукты, картина «Осень».
Ход игры: Воспитатель выставляет перед детьми картину «Осень», просит назвать время года, вспомнить, какие дары принесла осень людям. Для подсказки на столе разложены овощи, фрукты, разноцветные листочки.
Зимние развлечение
Цель: закреплять знания детей о зимних развлечениях; развивать речь, внимание; воспитывать любовь к разным временам года.
Материал: сюжетные картинки на тему «Зимние развлечения».
Ход игры: Дети рассматривают сюжетные картинки и рассказывают: в какие игры дети любят играть зимой.
Весна
Цель: закреплять с детьми признаки весны; учить подбирать прилагательные к существительным; развивать речь, память, мышление.
Материал: мяч.
Ход игры: Воспитатель бросает детям по очереди мяч.Воспитатель. Весна какая? Весной трава какая? Весной солнышко какое?Ребенок отвечает на вопросы и бросает мяч воспитателю.
Времена года
Цель: учить детей называть времени года по их признаками, находить соответствующие картинки; развивать зрительную память, внимание.
Материал: большие картины с временами года и маленькие карточки с временами года для всех детей.
Ход игры: На стульях перед детьми стоят картины с временами года. На коврике лежат карточки. Воспитатель предлагает каждому ребенку взять одну карточку и подойти к картине с соответствующим временем года. Далее необходимо назвать свое время года, объяснить, почему ребенок подошел к той или иной картине.
Когда это бывает?
Цель: учить детей называть времени года по их признакам; развивать мышление, память, внимание.
Материал: картинки с временами года, загадки о временах года.
Ход игры: Воспитатель загадывает детям загадки о временах года, дети их отгадывают, находят соответствующие времени года на картинках и выставляют их на мольберт.
Снег на полях,
Лед на реках
Вьюга гуляет,
Когда это бывает? (Зимой)
Сошли снега, шумит вода,
Земля уже цветами полна.
Растет травка молодая,
Все мертвое оживает,
Когда это бывает? (Весной)
Солнце печет, липа цветет,
Вишня поспевает,
Когда это бывает? (Летом)
Голые поля, мокнет земля,
Дождь поливает, когда это бывает? (Осенью)
Отгадать по описанию
Цель: учить детей называть времени года по их признакам; развивать мышление, память, внимание.
Материал: картинки с временами года.
Ход игры: Воспитатель описывает время года, а дети его отгадывают.Воспитатель. В это время года дети любят кататься на санках, лепить снеговика.Дети отвечают или поднимают карточку с изображением зимы.
Что похоже на солнышко?
Цель: закреплять знания детей о солнце, его форме, цвете, развивать зрительную память, логическое мышление.
Материал: солнышко, предметные картинки.
Ход игры: На коврике лежат предметные картинки. Воспитатель предлагает детям взять только одну картинку, которая похожа на солнце (например: яблоко, мяч, вишня, апельсин).
Дети по очереди показывают свои карточки и объясняют, почему они взяли именно эту картинку. (Например: «У меня мяч, потому что он круглый как солнышко».)
День - ночь
Цель: закреплять знания детей о времени суток, действия людей ночью, днем; развивать внимательность.
Ход игры: Воспитатель называет действия людей днем или ночью. Дети, если это «день», прыгают, кружатся, танцуют, ходят, а если «ночь» - приседают, закрывают глаза, кладут ручки под щечку.
Что изменилось?
Цель: учить детей замечать в пейзажах изменения; развивать зрительную память, внимание; воспитывать усидчивость.
Ход игры: Воспитатель предлагает детям рассмотреть весенний пейзаж. Затем дети закрывают глаза, воспитатель в это время что-то меняет что-то в весеннем пейзаже (добавляет птичку, убирает солнышко, добавляет цветок и т.д.).
Дети открывают глаза и называют, что изменилось.
Во дворе
Цель: Развивать речевой слух и способность к звукоподражанию.
Цель: Закреплять правильное звукопроизношение. Развивать речевой слух и речевую активность, умение произносить звуки и звукосочетания по подражанию.
Оборудование: Большая кукла, петух, кошка, утка, медведь, лягушка.
Ход: Воспитатель сопровождает свой рассказ показом игрушек-персонажей; четко произносит звукоподражания и добивается этого от ребенка при ответах на вопросы по рассказу.
Запела девочка песенку,
Пела, пела и допела.
- Теперь ты, петушок, пой!
- Ку-ка-ре-ку! – пропел петушок.
- Ты спой, мурка!
- Мяу-мяу, - спела кошка.
- Твоя очередь, уточка!
- Кря-кря-кря, - затянула уточка!
- А ты, Мишка?
- Ряв-ряв-ряв, - зарычал медведь.
- Ты, лягушка, спой
- Квак-квак-квак, - проквакала лягушка.
- А ты, кукла, споешь?
- Ма-ма, ма-ма!
Сладкая песенка!
(Г. Гербова)
В конце рассказа ребенку задают вопросы: «Как поет кошечка? Как поет Мишка?».
Курочка и цыплята
Цель: Развивать звукоподражание, ориентировку в пространстве.
Оборудование: Шапочки курочки и цыплят (по количеству детей)
Ход: Воспитатель изображает курочку, а дети цыплят. «Курочка» с «цыплятами» ходят по лужайки и «клюют зернышки» (стучат пальцами об пол).
Вышла курочка гулять,
Свежей травки пощипать,
А за ней ребятки,
Желтые цыплятки.
Ко-ко-ко да ко-ко-ко,
Не ходите далеко,
Лапками гребите,
Зернышки ищите!
(Т. Волгина)
Важно добиваться, чтобы дети подговаривали за воспитателем, отчетливо произносили звукосочетания «ко-ко-ко».
Гав-гав
Цель: Закреплять произношение звуков по подражанию.
Оборудование: Картинки с изображением щенка, коня, теленка, цыпленка, козленка.
Ход: Воспитатель сопровождает чтение стихотворения показом картинок с изображением животных и птиц.
«Гав! Гав!» – на заре,
«Гав! Гав!» – на дворе.
На дворе щенок бежал,
А в конюшне конь заржал.
Он сердился: «Ты чего
Спать мешаешь? И-го-го!»
И сказал теленок: «Му!»
Спать мешает он ему.
И сказал теленок: «Пи!
Ты, щенок, еще поспи!»
А козленок: «Ме!» да «Ме!»,
«Подремать не дали мне».
А щенок все «Гав!» да «Гав!»,
У него веселый нрав!
И веселый этот нрав
Называется «Гав – гав!»
(по Т. Волгиной)
Важно добиваться, чтобы дети отчетливо произносили звукосочетания, подражая голосам животных.
На птичьем дворе
Цель: Закреплять произношение звуков по подражанию.
Оборудование: Картинки с изображением уточек, гусей, индюка, голубей, курочек, петушка.
«Как кричит уточки?» - спрашивает воспитатель. Малыш отвечает на этот и другие вопросы обо всех птицах. Так он уточняет и закрепляет произношение звуков.
В лес за грибами
Цель: Формироватьу детей представления о количестве предметов «один - много», активизировать в речи детей слова «один, много».
Ход игры: Приглашаем детей в лес за грибами, уточняем, сколько грибов на поляне (много). Предлагаем сорвать по одному. Спрашиваем у каждого ребенка, сколько у него грибов. «Давайте сложим все грибы в корзинку. Сколько ты положил, Саша? Сколько ты положил, Миша? Сколько стало грибов в корзинке? (много) По сколько грибов осталось у вас? (ни одного).
Малина для медвежат
Цель: Формировать у детей представление равенства на основе сопоставления двух групп предметов, активизировать в речи слова: «столько – сколько, поровну», «одинаково».
Ход игры. Воспитатель говорит:
- Ребята, медвежонок очень любит малину, он собрал в лесу целую корзинку, чтобы угостить своих друзей. Посмотрите, сколько пришло медвежат! Давайте их расставим правой рукой слева направо. А теперь угостим их малиной. Надо взять столько ягод малины, чтобы хватило всем медвежатам. Скажите, сколько медвежат? (много). А теперь надо взять столько же ягод. Давайте угостим медвежат ягодами. Каждому медвежонку надо дать по одной ягодке. Сколько вы принесли ягод? (много) Сколько у нас медвежат? (много) Как еще можно сказать? Правильно, их одинаково, поровну; ягод столько, сколько медвежат, а медвежат столько, сколько ягод.
Угости зайчат
Цель: Формировать у детей представления равенства на основе сопоставления двух групп предметов, активизировать в речи слова: «столько – сколько, поровну», «одинаково», поровну».
Ход игры: Воспитатель говорит: «Посмотрите, к нам в гости пришли зайчата, какие они красивые, пушистые. Давайте их угостим морковками. Я поставлю зайчат на полочку. Поставлю одного зайчонка, еще одного, еще одного и еще одного. Сколько всего зайчат? (много) Давайте зайчат мы угостим морковками. Каждому зайчику дадим по морковке. Сколько морковок? (много). Их больше или меньше, чем зайчат? Сколько зайчат? (много). Поровну ли зайчат и морковок? Правильно, их поровну. Как еще можно сказать? (одинаково, столько же). Зайчатам очень понравилось с вами играть».
Угостим белочек грибочками
Цель: Формировать у детей представления равенства на основе сопоставления двух групп предметов, активизировать в речи слова: «столько – сколько, поровну», «одинаково», поровну».
Ход игры: Воспитатель говорит: «Посмотрите, кто пришел к нам в гости. Рыженькие, пушистые, с красивым хвостиком. Конечно, это белочки. Давайте мы их угостим грибками. Я белочек поставлю на стол. Поставлю одну белочку, оставлю окошко, еще поставлю одну белочку и еще одну. Сколько всего белочек? А теперь мы их угостим грибками. Одной белочке дадим грибок, еще одной и еще одной. Всем белочкам хватило грибков? Сколько грибков? Как еще можно сказать? Правильно, белочек и грибков поровну, их одинаково. А теперь вы угостите белочек грибками. Белочкам очень понравилось с вами играть».
Жучки на листиках
Цель: Формировать умение детей сравнивать две группы предметов на основе сопоставления, устанавливать равенство и неравенство двух множеств.
Ход игры: Воспитатель говорит: «Дети, посмотрите, какие красивые жучки. Они хотят с вами поиграть, вы станете жучками. Наши жучки живут
на листиках. У каждого жучка свой домик – листик. Сейчас вы будете летать по полянке, а по моему сигналу найдете себе домик – листик. Жучки, летите! Жучки, в домик! Всем жучкам хватило домиков? Сколько жучков? Сколько листиков? Их поровну? Как еще можно сказать? Жучкам очень понравилось с вами играть». Далее повторяем игру, устанавливая отношения «больше, меньше», при этом учим уравнивать множества путем добавления и убавления.
Бабочки и цветы
Цель игры: Формировать умение детей сравнивать две группы предметов на основе сопоставления, устанавливать равенство и неравенство двух множеств,активизировать в речи слова: «столько – сколько, поровну», «одинаково».
Ход игры. Воспитатель говорит: «Дети, посмотрите, какие красивые бабочки. Они хотят с вами поиграть. Сейчас вы станете бабочками. Наши бабочки живут на цветочках. У каждой бабочки свой домик – цветочек. Сейчас вы будете летать по полянке, а по моему сигналу найдете себе домик – цветочек. Бабочки, летите! Бабочки, в домик! Всем бабочкам хватило домиков? Сколько бабочек? Сколько цветочков? Их поровну? Как еще можно сказать? Бабочкам очень понравилось с вами играть».
Украсим коврик
Цель игры: Развивать умение детей сравнивать два предмета по величине, активизировать в речи детей слова «большой, маленький».
Ход игры: Воспитатель говорит: «Дети, к нам в гости пришел мишка. Он хочет подарить своим друзьям красивые коврики, но он не успел их украсить. Давайте мы ему поможем украсить коврики. Чем мы их будем украшать? (кругами) Какого цвета круги? По величине они одинаковые или разные? Куда вы положите большие круги? (в углы) Куда вы положите маленькие круги? (посредине) Какого они цвета? Мишке очень понравились ваши коврики, он теперь подарит эти коврики своим друзьям».
Домики для медвежат
Цель игры: Развивать умение детей сравнивать два предмета по величине, активизировать в речи детей слова «большой, маленький».
Ход игры. Воспитатель говорит: «Ребята, я вам сейчас расскажу интересную историю. Жили – были два медвежонка, и вот однажды они решили построить себе домики. Взяли стены и крыши для домиков, но только не поймут, что делать дальше. Давайте мы им поможем сделать домики. Посмотрите, какие у нас по величине медвежата? Какой этот медвежонок по величине, большой или меленький? Какой мы ему будем делать домик? Какую ты возьмешь стену, большую или меленькую? Какую надо взять крышу? А этот медвежонок какой по величине? Какой ему надо сделать домик? Какую ты возьмешь крышу? Какого она цвета? Давайте возле домиков посадим елочки. Елочки одинаковые по величине или разные? Где мы посадим высокую елочку? Где посадим низкую елочку? Медвежата очень рады, что вы им помогли. Они хотят с вами поиграть».
Угости мышек чаем
Цель игры: Развивать умение детей сравнивать два предмета по величине, активизировать в речи детей слова «большой, маленький».
Ход игры. Воспитатель говорит: «Посмотрите, кто к нам пришел в гости, серые мышки. Посмотрите, они принесли с собой угощение. Посмотрите, мышки одинаковые по величине или разные? Давайте мы их угостим чаем. Что для этого нужно? Сначала мы возьмем чашки. Какая эта чашка по величине, большая или маленькая? Какой мышке мы ее отдадим?» Затем сравниваем по величине блюдца, конфеты, печенье, яблоки и груши и сопоставляем их с величиной мышек. Предлагаем детям напоить мышек и угостить их фруктами.
Подбери дорожки к домикам
Цель игры:Развивать умение детей сравнивать два предмета по длине, активизировать в речи детей слова «длинный, короткий».
Ход игры: Рассказываем детям о том, что зверюшки построили себе домики, но не успели построить к ним дорожки. Посмотрите, вот домики зайки и лисички. Найдите дорожки к их домикам. Какую дорожку вы сделаете зайчику, длинную или короткую? Какую дорожку вы положите к домику лисы? Далее подбираем дорожки к домикам других зверюшек.
Почини коврик
Цель игры: Развивать умение детей сравнивать два предмета по величине, активизировать в речи детей слова «большой, маленький».
Ход игры: Воспитатель говорит: «Посмотрите, какие коврики нам принесли зайки, красивые, яркие, но кто – то эти коврики испортил. Зайки теперь не знают, что с ними делать. Давайте мы им поможем починить коврики. Какие коврики по величине? Какие заплатки мы положим на большой коврик? Какие мы положим на маленький коврик? Какого они цвета? Вот мы и помогли зайчатам починить коврики».
Мостики для зайчат
Цель игры: Развивать умение детей сравнивать два предмета по величине, активизировать в речи детей слова «большой, маленький, длинный, короткий».
Ход игры: Воспитатель рассказывает: «Жили – были в лесу два зайчика и решили они сделать себе мостики на полянку. Нашли они дощечки, только никак не поймут, кому какую дощечку надо взять. Посмотрите, зайчики одинаковые по величине или разные? Чем отличаются дощечки? Положите их рядом и посмотрите, какая из них длиннее, а какая короче. Проведите пальчиками по дощечкам. Какую дощечку вы отдадите большому зайчику? Какую - маленькому? Давайте возле мостиков посадим елочки. Какая эта елочка по высоте? Куда мы ее посадим? Какую елочку мы посадим возле короткого мостика? Зайчики очень рады, что вы им помогли».
Сбор урожая
Цель игры: Развивать умение детей сравнивать два предмета по величине, активизировать в речи детей слова «большой, маленький».
Ход игры.Воспитатель рассказывает о том, что зайка вырастил очень большой урожай, теперь его надо собрать. Рассматриваем, что выросло на грядках (свекла, морковь, капуста). Уточняем, во что мы будем собирать овощи. Воспитатель спрашивает: «Какая эта корзина по величине? Какие овощи мы в нее положим?» В конце игры обобщаем, что в большой корзине лежат большие овощи, а в маленькой – маленькие.
Кто что есть?
Цель: познакомить детей с тем, что едят животные. Следует использовать строительный материал для по стройки домиков и игрушки, изображающие животных (кошку, петуха и козу), и соответствующую еду.
Ход игры: «Вот, дети, сейчас мы построим домики. Кто же будет в них жить? (строит). Вот в этом домике будет жить кошка, в этом коза, а еще один домик мы построим для петушка. Сейчас мы будем их кормить. Кто хочет покормить кошечку? Наташа, ты хочешь? Иди покорми. А ты знаешь, что ест кошка»?
Наташа отвечает: «Молоко, я дам ей молока». «Хо рошо, Наташа, возьми мисочку с молоком и покорми кошечку». Юра говорит: «Я хочу покормить козочку». Воспитательница отвечает: «Хорошо, Юра, покорми ко зочку. А ты знаешь, что она ест? Она ест травку или сено. Возьми, здесь у меня приготовлено сено». Юра кормит козочку, а затем дает ей попить воды.
«А петушок тоже хочет кушать —он любит клевать зернышки. Кто ему зернышек даст? Иди, Таня, насыпь петушку зернышек. Ну вот, детки, всех зверюшек мы. накормили, а теперь они будут спать, а мы пойдем гу лять».
Отгадай и назови!
Цель:знакомство с назначением разных предметов. Берется набор различных игрушек и предметов, например мяч, корзинка, карандаш, наперсток, погремушка и другие в коробке.
Ход игры: Игра проводится с подгруппой детей в 10—12 человек, которые усаживаются полукругом на стульчиках. Посредине стоит стол. Воспитательница по казывает детям взятые для игры пособия и спрашивает: «Что это?» Дети называют: корзиночка, утюг и пр.
Воспитательница: Для чего он (она) нужен (нужна)?
Дети: Собирать ягоды, гладить.
Воспитательница (поясняет): Да, корзиночка нужна, чтобы собирать в лесу ягоды или грибы, утюгом гладят белье и платье.
Если дети не назовут показанный предмет, воспита тельница называет его сама и объясняет его назначение. Каждый рассматриваемый предмет воспи тательница ставит перед детьми на стол. Когда рассмот рены все предметы или игрушки, она вызывает детей по одному и предлагает принести игрушку, не называя ее, а говорит примерно так: «Принеси мне то, что надо взять с собой, чтобы собрать грибы или ягоды, или то, в чем мама варит суп или кашу» и т. д.
Ребенок раньше, чем выполнить задание, должен внимательно выслушать воспитательницу. Взятый со стола предмет ребенок убирает в находящуюся у воспи тательницы коробку.
Примечание: игрушек должно быть на 1—2 боль ше количества участвующих детей, чтобы у последнего вызванного ре бенка была возможность выбора.
Игра в лото
Участвуют в занятии 6—8 человек.
Цель: учить называть все имеющиеся в данном лото изображения, упражнять детей в умении сравнивать и различать предметы.
Начинают с 3—5 человек, по мере усвоения ее пра вил число играющих увеличивается до 8—10.
Для игры берется один из видов лото (игрушки, животные, одежда, мебель и др.). большинство названий которого известно детям. Количество больших карточек должно равняться числу детей. Кроме того, должна быть одна добавочная карта для воспитательницы. Допусти мо, чтобы у 2—3 детей карты были одинаковые, поэтому в игре может быть использовано 2 набора лото одного и того же названия. На большой карте должно быть не больше 3—4 изображений.
Ход игры: воспитательница говорит: «Сейчас я по кажу детям картинки», — показывает по одной малень кой картинке, спрашивая у детей, что это. Если дети молчат, сама называет, повторно спрашивает и просит повторить. Поправляет, если дети неправильно назы вают или неверно произносят слова. Показав все карточ ки, она кладет на стол одну из больших карт и вместе с детьми рассматривает изображения на ней и называет их. Потом показывает одну из маленьких картинок и спрашивает у детей, кто на картинке. После того, как изображение названо, предлагает найти и показать та кую же на большой карте: «Тут петушок. А где еще пе тушок? Вот еще петушок! На маленькой картинке пету шок и на большой тоже петушок. Давайте, закроем его, вот так закроем». И закрывает петушка на большой карте маленькой картинкой рисунком вниз. Постепенно дети начинают сами показывать карточ ки. При этом обычно ребенок показывает картинку и сам называет ее, не дожидаясь, пока это сделают дру гие. «Гусь, у кого есть гусь?» Против этого не следует возражать, так как основная цель занятия — упражне ние в активной речи — достигается.
Когда дети хорошо усвоят правила игры, активно следят за ходом игры и сами уже показывают малень кие картинки, можно, не прекращая организованных игр в лото, давать детям в самостоятельное пользование хо рошо знакомые наборы лото, но объединяя в игре не больше 2—3 детей.
Предметное лото
Цель: уметь различать, называть и сравнивать объ емные предметы с их изображением на картинках.
Берутся маленькие деревянные предметы и карты (фанерные или картонные) с изображением этих же предметов.
Шестеро человек за столом с воспитательницей.
Ход игры: воспитательница вынимает из коробки объемные предметы данного лото, спрашивает, что это, называет их, убирает обратно. Раздает каждому по кар те с изображением 4 предметов, рассматривает с детьми картинки, задает вопросы: «Как они назы ваются?».
Затем вынимает из коробочки один предмет и спра шивает: «Что это?» После того, как название определе но, обращается к детям: «У кого кувшинчик?» Ребенок, у которого изображен данный предмет, говорит: «У ме ня», получает его, называет и ставит на соответствую щее изображение.
После усвоения содержания игры дети играют самостоятельно.
Перекладывание цветных шариков
Цель: научить различать и называть основные цвета (в данной игре — красный и-синий).
Для игры используются красные и синие шарики в красной и синей корзинках.
Ход игры: 8—10 детей сидят полукругом на стуль чиках, воспитательница — напротив за столом. Воспита тельница приносит красную и синюю корзинки и шарики тех же цветов, показывает детям, дает каждому по ша рику и спрашивает, какого он цвета. Затем она садится за стол, ставит на него корзинки и говорит: «Наташа и Вова, подойдите к столу. Вова; какого цвета у тебя ша рик?»— Вова отвечает. Воспитательница говорит: «По-» ложи в красную корзиночку свой красный шарик. А у тебя, Наташа, какого цвета шарик? У тебя синий шарик. Положи свой синий шарик в синюю корзиночку. Ты не правильно положила, ты положила синий шарик в крас ную корзиночку. Вынь синий шарик и положи его в синюю корзиночку. Теперь правильно. Садитесь, дети, на место».
Воспитательница вызывает опять двоих детей и сно ва предлагает назвать цвет своих шариков и положить в корзинки тех же цветов.
Катание цветных шариков
Цель: различать и называть основные цвета, разви вать координированные движения руки.
Для игры используются воротца 4 цветов (красные, синие, желтые, зеленые) и шарики тех же цветов по 2 шарика каждого цвета в ящике.
Ход игры: дети сидят на стульях полукругом. Воспи тательница — за детским столом перед ними. Воспита тельница приносит 4 цветных воротца, показывает де тям, спрашивает, какого они цвета, и ставит в ряд пе ред детьми. Вызывает детей по очереди, предлагает взять из ящика шарик по своему выбору. Спрашивает? «Наташа, скажи, пожалуйста, какого цвета твой ша рик?» «Красный!» — «Правильно, покати его через крас ные ворота. Возьми зеленый шарик. Нет, это не зеленый шарик, это синий. Возьми зеленый. Покати его через зеленые ворота. Теперь возьми еще синий шарик, пра вильно, покати его через синие ворота. Садись на место, теперь подойдет Вова». Таким же образом воспитатель ница вызывает еще несколько человек.
Для знакомства с основными цветами можно исполь зовать цветные лоскутки и «цветные фоны» с изображе нием мелких предметов соответствующих цветов к ним.
Узнавание игрушки на ощупь
Цель: уметь на ощупь по форме узнать предмет а назвать его. Для игры используются картонная муфточ ка и мешочек с игрушками по количеству детей. Напри мер, мячик, куколка, машина, тарелочка, шарик, кубик, кирпичик и т. п. Игрушки детям знакомы.
Ход игры: 5—6 детей сидят на стульях. Воспитатель ница показывает детям муфточку и мешочек с игруш ками. Предлагает детям отвернуться и не смотреть, а в это время кладет в муфточку одну игрушку. Вызывает одного ребенка, дает ему муфточку, показывает, как вложить в нее руки и предлагает сказать, какая игруш ка там лежит. Ребенок должен, ощупывая двумя рука ми, назвать игрушку. После этого он вынимает ее и по казывает детям.
В течение игры воспитательница предлагает детям по очереди опустить одну руку в мешочек, ощупать одну из игрушек, назвать ее и вынуть.
Потрогайте и угадайте, что я вам дала
Цель: определять на ощупь и называть знакомые предметы по форме.
Используются мелкие предметы, знакомые детям. Количество преметов соответствует количеству детей (шарик, кубик, кирпичик, катушка, карандаш и др.),
Ход игры: 5—6 детей сидят полукругом на стульях, воспитательница предлагает детям положить руки за спину, показывает мешочек с мелкими игрушками и го ворит: «Сейчас я каждому из этого мешочка что-то по ложу в руку. Вы не смотрите, а потрогайте и узнайте. Потом я спрошу, у кого что есть». Обращается по оче реди к детям: «Наташа, что у тебя в руках? Не смотри и скажи». — Наташа называет. — «Теперь покажи. Пра вильно. У тебя шарик, положи его в мешочек». Так, по очереди опрашивает каждого. При повторных занятиях комплект предметов обновляется и увеличивается коли чество детей до 10—12.
Большая и маленькая куклы
Цель: различать и называть предметы по величине. Берутся: кукла, стол, стул, посуда больших размеров и такие же предметы — маленькие.
Ход занятия: дети сидят полукругом на стульях, вос питательница напротив за детским столом. Воспитатель ница ставит на стол справа кукольный стол и стул боль ших размеров и сажает крупную куклу, а слева — маленькую мебель и сажает маленькую куклу. После этого обращается к детям: «Это большая кукла, а эта — маленькая. Большая — сидит на большом стуле, около большого стола. Большую куклу зовут Катя, а малень кую куколку—Катюша. Зачем они сели за стол, На таша?»
«Наверное, им пора завтракать. Спросите у Кати и Катюши, мыли они руки?» Наклоняется по очереди к обеим куклам и говорит детям: «Катя и Катюша говорят, что они мылись. Завяжем им салфетки и будем их кор мить. Нина, подойди ко мне (показывает две тарелки — большую и маленькую). Из какой тарелки мы будем кормить Катю? А Катюшу? Правильно, Катя большая, поставь перед ней большую тарелку, а Катюша малень кая, поставь перед ней маленькую тарелочку. Юра, по дойди. У меня две ложки, дай ложки Кате и Катюше. Правильно. Катя большая, ей нужно дать большую лож ку, а Катюша маленькая, ей надо дать маленькую лож ку. Марина, подойди, покажи, это какая кукла? (пока зывает на Катю). Большая, правильно. Покорми боль шую куклу Катю из большой тарелки большой ложкой. А ты, Оля, подойди, и скажи, какая это кукла, большая или маленькая? (Показывает на Катюшу). Правильно, это маленькая куколка — Катюша. Покорми маленькую куклу с маленькой тарелочки, маленькой ложкой».
Вместо кукол можно брать другие игрушки.
Много, мало
Цель: сформировать представления много, мало, один.
Используется мишка, кукла, мешок с кубиками (ша риками, орехами, шишками) и 2 мисочки.
Ход игры: 10—12 детей полукругом, воспитатель ница перед ними за столом. Воспитательница сажает на стол мишку и куклу и ставит перед ними по миске, по казывает детям свой мешок с кубиками и говорит: «Тут в мешочке у меня много кубиков, а у Кати и Мишки нет ничего. Сейчас я насыплю им кубиков». — Насыпает в миску кукле много кубиков, а Мишке 2—3 штуки.—• «Смотрите, дети, у Кати много кубиков, а у Мишки мало. Надо чтобы Катя с Мишкой поделилась». — Пересыпает. — «Теперь у Мишки стало много кубиков, а у Кати мало».
«Мишка, поделись кубиками с детьми». Воспитатель ница наклоняется к Мишке, и спрашивает: «Миша, ты кому хочешь дать свои кубики?» После паузы: «Он хо чет дать кубики Сереже! Иди сюда, Сережа, возьми ку бики у Миши. Теперь у тебя кубиков много, а у Мишки нет ничего, дай ему один кубик. А ты с кем хочешь по делиться? С Наташей? Оставь себе один, а остальные дай Наташе». Таким образом дети делятся кубиками, оставляя себе по одному. В конце игры они возвращают все кубики кукле и Мишке.
Скажи, что звучит?
Цель: различать звучание различных музыкальных .инструментов: (колокольчика, барабана, дудочки).
Ход игры: дети сидят на стульях полукругом. Воспи тательница напротив за столом. «Дети, смотрите, что я принесла — это барабан. Послушайте, как я бью палоч ками в барабан: трам-там-там, трам-там-там. А те перь, Вова, подойди побей в барабан палочками. Кто еще хочет. А это колокольчик динь-динь-динь. Вот как он звенит. Подойди, Люся, позвени колокольчиком. Так, а это дудочка, послушайте, как я буду на ней играть ду-ду-ду (детям дудочку в руки не дает).
А теперь послушайте, что звучит? Встаньте, поверни тесь спиной ко мне и слушайте внимательно.
Стойте, не поворачивайтесь, послушали? Повернитесь и скажите, на чем я играла. Правильно, Наташа угада ла, я играла на дудочке.
Еще раз отвернитесь и послушайте, что звучит. Пра вильно, Юра, барабан».
Для усложнения игры можно ввести еще какие-ни будь музыкальные инструменты. Например, треугольник, металлофон, бубен, погремушку и др.
Что я делаю?
Цель: различать по звуку действия с различными предметами: мяч, 2 кубика, говорящая кукла, озвучен ный волчок и т. п.
Ход игры: дети сидят, воспитательница прячется за ширму, стоящую перед ней (ширма закрывает ее до поя са), игрушки за ширмой. Воспитательница предлагает детям сидеть тихо, послушать и угадать, с какой игруш кой она будет играть. Уходит за ширму, берет, напри мер, мяч и бросает его на пол. Спрашивает одного ре бенка: «Лена, как ты думаешь, с чем я играю?» Если ребенок не угадал, повторяет игру с мячом и спраши вает другого.
Затем стучит кубиком о кубик или заводит волчок. Дает время детям послушать и опять спрашивает. Когда ребенок дает правильный ответ, дети и воспитательница хлопают в ладоши.
Где звенит? (Куда спрятался Вова?)
Воспитательница дает одному ребенку погремушку или колокольчик, а остальным детям предлагает отвер нуться и не смотреть, куда спрячется их товарищ. Няня подзывает к себе детей, чтоб их отвлечь.
Воспитательница в это время прячется где-нибудь в комнате или выходит за дверь вместе с ребенком и предлагает ему звенеть погремушкой. Дети по направ лению звука отыскивают спрятавшегося товарища. Игра повторяется по желанию детей. В дальнейшем дети пря чутся самостоятельно.
Сделай, как было
Цель: заметить перемену в расположении игрушек. Берутся 4—5 игрушек, знакомых детям (пирамида, авто мобиль, кукольная кроватка, кукла).
Ход игры: 10—12 человек сидят на стульях полукру гом. Воспитательница, сидя за детским столом перед детьми, вынимает из мешочка игрушки, рассматривает их с детьми, называет и расставляет на столе. «Посмот рите, дети, на эти игрушки, как они лежат на столе. По дойди к столу, Наташа, посмотри внимательно и запом ни, где что лежит. Ты отвернешься, а я одну игрушку переложу, повернешься — скажешь, что я переложила и сделаешь, как было. Отвернись!» — Перекладывает, на пример, куклу кладет на кровать. Обращается к Ната ше: «Теперь посмотри и сделай, как было, скажи, где была кукла? Правильно. Кукла на кровати не лежала, она сидела вот тут на стуле». Наташа садится на место. Вызывает второго ребенка и снова повторяет то, что говорила Наташе. Когда он отвернулся, кладет, напри мер, пирамиду на машину. Таким образом, перемещая игрушки, она предлагает по очереди сказать, что изме нилось и сделать, как было.
Усложнение игры может быть за счет увеличения ко личества предметов. Когда игра усвоена, можно предло жить отвернуться всем детям, а затем вызвать одного из них, чтобы он сделал, как было.
Чего не хватает?
Цель: определить, что спрятано. Для игры исполь зуются игрушки средней величины, можно предметы до машнего обихода (4—8 штук).
Ход игры: 10—12 детей сидят на стульях полукру гом. Воспитательница у стола лицом к детям.
«Дети, смотрите, что я вам принесла! Вы называйте, а я буду ставить на стол». Дети называют предметы, воспитательница ставит их на стол и еще раз называет каждый предмет. Затем воспитательница закрывает сал феткой расставленные предметы и один из них незамет но для детей прячет к себе на колени. Чтобы привлечьвнимание детей, считает до трех и затем снимает сал фетку. «Дети, кто скажет, что я спрятала, чего здесь не хватает? — Кто хочет сказать? Ты, Наташа? Правиль но, Наташа, здесь лежала куколка, вот она, возьми. Те перь еще раз посмотрим, что у нас?» Еще раз показывает предметы, предлагает детям их назвать и таким же образом закрывает их и прячет новый предмет. Игра повторяется несколько раз.
Усложняя игру, можно вводить большее число пред метов. Таким же образом можно проводить игру «Что прибавилось?», начиная с 3 предметов, добавляя посте пенно до 5—6.
Изменение количества предметов на столе дает воз можность участвовать в игре детям с разной степенью, внимания и памяти.
Сюрпризы
Цель: запомнить и сказать, что в пакетиках.
Берутся мелкие предметы и игрушки, завернутые каждый в бумажную салфетку (по количеству детей).
Ход игры: подгруппа 8—10 человек вокруг двух сдвинутых столов. Воспитательница приносит и ставит на стол коробку с пакетиками. «Я принесла вам короб ку, а в ней какие-то пакетики. Интересно, что это такое? Хотите посмотреть?» Вынимает один пакетик и, прояв ляя большую заинтересованность, разворачивает. «Что это?». Дети называют. Если дети не могут назвать пред* мет, называет его сама и ставит на стол. Затем дает пакетик одному ребенку, предлагает развернуть, ска зать, что у него, и показать детям. Таким образом все пакетики развернуты, бумага аккуратно сложена. Все выставленное на стол рассматривается. Выясняется, для чего служит тот или иной предмет, его цвет, форма и т. п. Затем воспитательница предлагает каждому завер нуть один предмет и положить снова в коробку. «Что ты завернула в пакетик, Наташа?, — спрашивает воспита тельница.— А Юра? А Вова?» и т. д. Тем самым воспи тательница заставляет каждого ребенка вспомнить на звание завернутого им предмет
Угадай-ка!
Цель: угадывать действия других детей.
Ход игры: дети сидят на стульях полукругом, воспи тательница напротив. Воспитательница предлагает одному из детей выйти из комнаты или спрятаться за шкаф, чтобы он не видел, что делают остальные дети, и показывает какое-нибудь действие, которому дети должны подражать. Например, все должны умываться, или при чесываться, или пить из чашечки, зашнуровывать бо тинки и т. п. Воспитательница предлагает позвать ушед шего ребенка, говоря стихотворение, известное в детских учреждениях, которое дети за ней повторяют:
Выходи-ка, наш товарищ,
Посмотри-ка ты на нас,
Угадай-ка, наш товарищ,
Что мы делаем сейчас,
Что мы делаем, не скажем,
Что мы делаем, покажем.
Ребенок подходит к детям, воспитательница совмест но с детьми начинают выполнять задуманное действие, угадавший садится в круг, а другому ребенку предла гается выйти из комнаты, и игра повторяется.
Кто ушел?
Цель: угадать, кто ушел.
Ход игры: половина группы детей сидит на стульях. Сбоку четыре стула для участников игры. Воспитатель говорит детям, что сейчас они будут угадывать, кто ушел? Вызывает 4 детей. Трое садятся в ряд, 4-й напротив них. Воспитательница предлагает ему внима тельно посмотреть, кто сидит напротив, сказать, как их зовут, и уйти в другую комнату. Один из трех прячется» Угадывающий возвращается и садится на свое место* «Вова, посмотри внимательно и скажи, кто ушел»? Если он угадал, спрятавшийся выбегает, и все хлопают в ла доши. Эта четверка садится на свои места, а воспита тельница вызывает новых 4 детей, и игра возобнов ляется.
Усложнение: увеличивать число детей и угадывать, кто ушел из 4 и 5 детей.
Занятия для развития мелкой моторики рук
Вышивание
Цель: втыкание шнурка в дырочки. Для занятия используются картонные полоски с вы битыми дыроколом дырочками. К одной дырочке при вязан шнурок или кусок сутажа с твердым кончиком (шнурки лучше цветные).
Занятие проводится индивидуально с каждым рейфбенком.
Ход занятия: воспитательница дает ребенку планку с дырочками и показывает, как надо «вышивать». Сначала ребенок втыкает куда попало, затем, подражая взрослому, усваивает как вдевать в дырочки по поряд ку, чтобы получилось красиво.
После того, как ребенок овладел способом вышива ния, нужно давать ему вышивать самостоятельно.
Взрослый следит за тем, чтобы дети бережно обра щались со своей работой, не сгибали картонки, не рвали. После занятия все складывается аккуратно в коробку и убирается в шкаф.
Нанизывание колец
Цель: втыкать шнурок в отверстие колец.
Берутся кольца с небольшим просветом (1—0,5 см) или косточки от счетов, или катушки, окрашенные в ос новные цвета.
Занятия проводятся индивидуально.
Ход занятия: воспитатель дает ребенку горсточку «колец» и шнурок с закрепленным одним концом, чтобы кольца не проскакивали, показывает ребенку, как надо держать кольцо в левой руке, правой рукой брать кончик шнурка и пропускать в кольцо.
Во время занятия не следует много разговаривать, нужно дать ребенку сосредоточиться. Взрослый может предложить выбрать из общей кучки, например, красные колечки, только их и нанизывать на шнурок. Взрослый спрашивает у ребенка, какого цвета колечко. Если ре бенок говорит неправильно, взрослый должен назвать цвет. Когда все колечки нанизаны, воспитательница свя зывает концы шнурка, хвалит ребенка и предлагает ему убрать все в коробку. Если ребенок не устал, можно дать ему другой шнурок и другие колечки.
Ағылшын тіліндегі дидактикалық ойындар
Apples
Мақсаты: балаларды санай білуге үйрету, сөздік қорын дамыту.
Ойын барысы: Педагог «Apples» санамағын балаларға оқып бірнеше рет қайталап айтқызады. Балалар сол санамаққа сәйкес алмаларды себетке салады:
One little, two little, three little apples,
Four little, five little, six little apples,
Seven little, eight little, nine little appels,
All fell to the ground.
Colors
Мақсаты: Өлең оқып беру арқылы ағылшын тілінде түстер аттарын бекіту.Сөздік қорларын дамыту.
Ойын барысы: Педагог балаларға түстер туралы өлеңді өзі оқып береді. Өлеңдегі түстердің аттарын қайталап айтқызады. Содан соң өлеңді балаларға қайталатып айтқызады:
I see green, I see yellow,
I see that funny fellow.
I see white, I see black,
I see this and that and that.
I see pink, I see brown,
I stand up and I sit down,
I see red, I see blue
I see you and you and you!
What is the season?
Мақсаты: жыл мезгілі туралы түсініктерін одан әрі кеңейту. Жыл мезгілі аттарын ағылшын тілінде есте сақтау.
Ойын барысы: Жыл мезгілдері суреттерін көрсетіп, суретте қай мезгіл бейнеленгенін сұрау. Ойынды бірнеше рет қайталап ойнату. Season, summer, spring, autumn, winter.
Look at the picture?
What is the picture?
What is this?
Мақсаты: Табиғат туралы түсініктерін одан әрі қеңейту. Сөздік қорларын дамыту.
Ойын барысы: Көкөністер мен жемістер суреттерін көрсетіп, олардың не зат екенін сұрау.
What is this?
What day is it today?
Мақсаты: Апта күндері туралы білімдерін бекіту. Ағылшын тілінде апта күндерінің аттарын есте сақтау.
Ойын барысы: Сұрақ қойып, апта күнін сұрау. What day is it today? апта күндері балалардың есінде қалу үшін ойынды бірнеше рет қайталап ойнату.
What is her name?
Мақсаты: Сөздік қорларын дамыту. Ағылшын тілінде сұраққа жауап беруге үйрету.
Ойын барысы: Педагог балаларға сұрақтар қояды балалар сұрақтарға жылдам, әрі нақты жауап береді. Содан соң балалар өздері бір-біріне сұрақ қояды:
What is her name? Her name is…..
Where does she live? She lives….
My family
Мақсаты: Отбасы жайлы білімдерін тиянақтау. Ағылшын тілінде отбасы мүшелері туралы сөздерді есте сақтауға үйрету.
Ойын мақсаты балалар саусақтарына қуыршақтарды киіп (саусақ театрын пайдаланып) отбасы мүшелерін атайды: This is my mother. This is my father. This is my grandmother. This is my grandfather. This is my brother. How I love them all.
Boasters
Мақсаты: Ойыншықтардың ағылшын тіліндегі атауларын бекіту. Сөздік қорларын дамыту.
Ойын барысы: Балаларға өткен тақырыптарға байланысты ойыншық атауларын жылдам және көп айтып жарыстыру.
Eat – don’t eat
Мақсаты: Заттарды топтастыра білуге үйрету. Заттардың атауларын ағылшын тілінде атауды бекіту. Белсенді сөздікті дамыту.
Ойын барысы: Педагог балаларға заттардың атын атайды. Балалар сол заттарды «жеуге болады-жеуге болмайды» деп топқа бөліп ажыратады. Ойынды бір-біріне допты лақтырып ойнауға болады.
алма – an apple
нан – a break
қияр – a cucember
мәшине – a car
кітап - a book
What is missing?
Мақсаты: Балалардың аңғарымпаздық қасиетін дамыту, тез ойланып шешім қабылдауға үйрету.
Қажетті Қажетті құралдардар: суретті карточкалар.
Ойын мақсаты: Кілем үстіне суретті карточкалар жайып қойылады. Педагог «Close your eyes!» деген нұсқау береді да 1-2 карточканы алып қояды. Содан соң балаларға «Open your eyes!» нұсқау беріп, «What is missing?» деп сұрақ қояды. Балалар жоғалған карточкаларды еске түсіріп, айтады.
Words road
Мақсаты: Заттардың атауларын таба білу. Белсенді сөздіктерін дамыту. Шапшаң қимылдауға үйрету.
Қажетті заттар: суреттер.
Ойын барысы: Кілем үстіне суреттер кішкене арақашықтықта Бала жайылып қойылады. Бала суреттердің шетімен жүріп, заттарды атайды. Суреттер белгілі бір өткен тақырып бойынша немесе араластырып қойылады.
Opposites
Мақсаты: 1. Қарама – қарсы мағыналы сөздерді табуға үйрету. Белсенді сөздіктерін дамыту.
Ойын барысы:1-нұсқа: Педагог сөзді айтады, ал балалар бұған қарама-қарсы сөзді айтады (топтарға бөлініп ойнауға да болады, бір топ сөзді айтады, қарсы топ қарама-қарсы сөзді тауып айтады).
Мысалы: big-small, clean-dirty, young-old, happy-sad, eampty-full, good-bad, long-short.
2-нұсқа: Ойынды жүргізуші дыбысты айтып, допты ойыншыға лақтырады. Ол сол дыбысқа кез-келген сөзді айтуы керек. Немесе балаларды шеңберге тұрғызып, қолдан-қолға беру арқылы ойнатуға болады. Мұнда жүргізушінің қызметін әрбір ойнаушы атқара алады.
3-нұсқа: Педагог дыбысты айтады, ал сосын сөздерді айтады. Егер сөзде берілген дыбыс бар болса - балалар алақандарын шапалақтайды, егер сөзде жоқ болса – қолдарын шапалақтамайды.
Is it true or not?
Мақсаты: Заттардың сипаттамалық қасиеттерін ажырата білуге үйрету. Сөздік қорын дамыту.
Ойын барысы: Ойынды доппен ойнауға болады. Педагог балалардың біреуіне допты лақтырып, сөз тіркесін айтып «Is it true not?» деп сұрақ қояды.
Мысалы: Yellow lemon. Pink piggy. Orange bear. Brown monkey. White snow. Red crocodile. Purple mouse. Green grapes. Grey elephant. Purple cucumber.
Clap the sound
Мақсаты: Белгілі бір дыбыстары бар сөздерді табу. Балалардың сөздік қорын дамыту. Дыбыстар туралы білімін бекіту.
Ойын барысы: Педагог дыбысты айтады, содан соң сөздерді айтады. Егер сөздің ішінде берілген дыбыс болса - бала қолын шапалақтайды, егер дыбыс болмаса - қолдарын шапалақтамайды.
Мысалы: «B»дыбысы – butter, cucumber, brother, cat, mother.
Snowball
Мақсаты: Балаларға сөздерді жылдам және дұрыс айта білуге үйрету. Сөздерді тізбектеп айта білу.
Ойын барысы: Бір бала шығып бір сөз айтады. Келесі бала алдындағы баланың сөзін қайталап, өзінің сөзін жалғастырып айтады. Ойын осылай жалғаса береді.
Мысалы: rabbit. rabbit-wolf, rabbit-wolf-cat, rabbit-wolf-cat-dog, rabbit-wolf-cat-dog-for, rabbit-wolf-cat-dog-for-monkey.
Blocks
Мақсаты: Балаларды заттардың атауын жылдам , дұрыс айтуға үйрету.
Ойын барысы: Ойын текшемен ойналады. Текшенің әрбір бетінде заттардың суреттері бар. Текшені лақтырып қай зат көрінсе сол затты балалар ағылшын тілінде атаулары керек.
What doesn’t belong?
Мақсаты: Балаларға заттарды топтастыра білуге, жылдам , дұрыс жауап беруді үйрету.
Ойын барысы: Педагог кілем үстіне суретті карточкаларды жайып қояды. Балалар кезектесіп суреттердің ішінен сол немесе басқа топтарға жатпайтын суреттерді алып береді, педагог ол суреттерді алып қояды. Содан соң әрбір топты жалпылама сөзбен атайды(тапсырманы күрделендіру үшін ойынды карточкасыз - ауызша өткізуге болады). Мысалы:
Cow-horse-window-pig
What doesn’t belong?
The window is doesn’t belong!
Cow-horse-pig are domestic animals.
It will be a…
Мақсаты: Заттарды топтастыра білуге үйрету. Берілген заттың сыңарын табу.
Ойын барысы: Ойынды карточкалармен немесе карточкаларсыз өткізуге болады. Бірінші жағдайда педагог карточкаларды араластырып қояды, ал балалар сәйкес сыңарын табады.
Мысалы:
Egg-chicken Break-house
Boy-man Show-showman
Girl woman Puppy-dog
Paper-book Kitten-cat
Night-day Flour-bread
The Family (саусақтармен ойын)
This is our mother,
This is our feather,
This is our brother tall,
This is our sister,
This is our body,
Oh, how we love then all!
"Volchevny mirror".
Мақсаты: Зейінді дамыту.
Айнадан ойыншық-аңдардың бейнесі біртіндеп балаларға көрсетіледі. Содан соң сиқырлы айнадан бірнеше аңдар бір мезгілде көрсетіледі. Балаларға сұрақтар қойып, нені көргенін және оның санын сұрау керек: I see a dog. I see five d
I can't see".
Мақсаты: Зейінді дамыту.
Ойынның барысы: Үстел үстіне бірнеше ойыншық аңдар қойылады. Балалар көздерін жұмады, ал бір аң «жүгіріп қашады». Қатысушылар ойыншықтың қайсысы жетіспейтінін және қайсысы қалғанын айтып жауап беруі керек.
I can see…
I can't see…
Simon says
Мақсаты: Танымдық қызығушылығын дамыту.
Ойынның барысы: Балалар педагогтың жанында (немесе бастаушының)тұрады. Балалардың міндеті «Simon says» сөзі нұсқаудың алдында айтылғанда, Hands up! Sit down! Jump! Run! және с.с.педагогтың нұсқауын орындау:
Бұл ойынды өткізу барысында түрлі тақырыптағы лексикалық материалды қолдануға болады.
Toy Shop
Мақсаты: әлеуметтік құзіреттілікті қалыптастыру.
– What are you? – I am a shop-assistant. – Where do you work? – I work in the toy-shop. – What can you do? – I can sell toys. Содан соң балалар сатушыдан сөреге қойылған ойыншықтарды «сатып алады»
– What would you like to buy? – I'd like to buy a toy car. – Here are you. – Thank you. – You are welcome. Барлық балалар ойыншықтарды сатып алған соң, сатушымен бірге ән салады.
I want to be a shop-assistant, assistant, assistant.
I want to be a shop-assistant.
I want to sell some toys.
Countries
Мақсаты: қоршаған орта суреттерін құрастыру
Керекті заттар: суреттер.
Ойын барысы:
Make the countries: 1) Work in groups of four. Decide which country each person will make. 2) Draw the countries. 3) Cut out the countries. 4) Make two circles for the map. 5) Put the countries on the map. "My family", "My hobby", "Animals" және басқа тақырыптар бойынша ұқсас ойындар өткізуге болады .
Seasons
Мақсаты: қоршаған орта суреттерін құрастыру.
Қажетті құралдар: жыл мезгілдері суреттері.
Ойын барысы: Тақтаға түрлі жыл мезгілдері суреттері ілінеді. Балалар қандай сурет туралы айтылғанын табу (дыбыстық шуларды: құстардың әнін, жаңбырдың дыбысын және т.б. қолданып жыл мезгілдері туралы қысқа мәтіндерді магнитофонмен, компьютермен тыңдату).
Марапат
Мақсаты: эмоциялық күйзелістерін дамыту.
Ойын барысы: Балалар шеңбер жасап, қолдарынан ұстап тұрады. Көршісінің көзімен көзін түйістіріп, оған бірнеше мейірімді сөздерді айтып, ризашылық білдіреді«You are my friend», «You are very good», «Your eyes are kind» және т.б, ал келесі бала оған былай деп айтады: «Thank you».
Егер бала жақсы сөздерді айтуға қиналатын болса, онда педагог оған көмектеседі немесе өзі марапат білдіреді.
