Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей
МАТЕМАТИКА САБА?ТАРЫНДА ОЙЫННЫ? ?ЙРЕНУДЕ ЗАМАНЫМЫЗ?А САЙ ?РПА? Т?РБИЕЛЕУГЕ ПАЙДАСЫ
МАТЕМАТИКА САБА?ТАРЫНДА ОЙЫННЫ? ?ЙРЕНУДЕ ЗАМАНЫМЫЗ?А САЙ ?РПА? Т?РБИЕЛЕУГЕ ПАЙДАСЫ
?АЗА?СТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
?ызылopдa ?aлaсы
?лия Молда??лова атында?ы №173
орта мектебіні? математика
п?ніні? м??aлімі
Жаксылыкова С.Т
Жас ?рпа? – елімізді? тірегі, мыз?ымас болаша?ы ж?не ?мірімізді тікелей жал?астырушы ?кіл. Б?гінгі жас ?ркенні? ерте?гі ?андай азамат болатыны м??гілік та?ырып. Б?л – білім мен т?рбиені? егіз ??ым екенін к?рсетеді. Аса ма?ызды б?л іс орта мектепті?, жас жеткіншектерге т?лім – т?рбие беретін орындарды? еншісінде.
Т?рбие - ?сіп келе жат?ан ?рпа?ты ?мірге даярлауды? барлы? жа?ын ?амтитын, ?о?амны? талап – тілегіне т?уелді к?рделі процесс. Оны? ?зіне т?н за?дылы?ы, ?а?идасы, ?йымдастыру формалары мен ?дістері бар. Халы?та «?уелі – т??ым, сонан со? – к?тім» деген асыл с?з бар.
Т?рбиені?, саба?та?ы жиі ?олданылатын ??ралдарыны? бірі-ойын.
Ойын - бала ?рекетіні? бір т?рі, адамзат м?дениетіні? ?азынасы. ?лы педагогтер, ?алымдар баланы т?рбиелеудегі ойын р?лін жо?ары ба?ала?ан. Бала ойын ар?ылы ?мірге енеді, таби?атпен, ?орша?ан ортамен ?арым-?атынас?а т?седі, атын – т?сінігін арттырады, е?бек ете білу да?дысы ?алыптасады.
Ойынны? на?ты ма?саты: мазм?ны, ??ралдары, ?йымдастыру формасы, т?рлері.
Б?л ж?йені бастауыш мектепте о?ыту процесінде басшылы??а алуда м??алімге ?дістемелік талаптар ?ойылады.
М??алімге ?ойылатын бірінші талап – ойынны? на?ты ма?саттарын т?сіну ж?не білу болып табылады, ойынны? негізгі ма?саттары т?мендегідей: Бастауыш сынып о?ушыларына ?рбір п?н бойынша ме?геруге тиісті білім м?лшерін саналы т?рде игеріп, о?ушыларды? іске икемділігін ?алыптастыру; Бала ?абілетіні? ?ырларын жан – жа?ты дамыту; Ой - ?рісін, д?ниетанымын ке?ейту; Е?бек, дене т?рбиесін жетілдіру, оны? ?мірге к?з?арасын, адамгершілік ?асиеттерін ?алыптастыру, эстетикалы? тал?амын арттыру; Есте са?тау ?абілетін дамыту.
Екінші талап – ойынны? мазм?нын аны?тау. М?нда ?ажетті шарт – ойынны? к?мегімен ж?зеге асырылатын деректі о?ушыны? жас ерекшеліктеріне, ба?дарламалы? талаптар?а, на?ты ма?сат?а с?йкес д?л білу болып табылады.
Дидактикалы? ойынды ?йымдастыру формаларына ?ойылатын талаптар: (?жымды?, топты? ж?не даралы? та?дау) е? алдымен о?ушыларды? ойлауыны? даму де?гейін, коммуникативтік іскерліктерді (о?у, жазу), ?арым – ?атынас іскерлігін ?алыптастыру де?гейін на?ты есепке алу негізінде аны?талады 6 – 7 жасар балалар?а т?н к?рнекті - ?рекеттік ж?не к?рнекті – бейнелік ойлауды? даму ерекшеліктеріне с?йене отырып, біз топты? немесе дара ойындарды пайдалану тиімді деп есептейміз.
Ойынны? ??ралдарына ?ойылатын талаптар: ойынны? ма?саты, мазм?ны ж?не формасы ар?ылы аны?талады. Б?л жа?дайда ойын?а ?атысты ?рбір зат о?ушылар?а жа?сы таныс болуы керек.
Дидактикалы? ойындар арнайы ма?сатты к?здейді ж?не ны?ты міндеттерді шешеді.
Ойынны? ма?саты ба?дарламада аны?тал?ан білім, білік, да?дылар жайында т?сінік беру оларды ?алыптастыру, тияна?тау ж?не пысы?тау немесе тексеру сипатында болып келеді.
Ойынны? міндеті баланы? ?ызы?ушылы?ын оятып, белсенділігін арттыру ма?сатында реттеліп алын?ан на?ты мазм?нмен аны?талады.
Дидактикалы? ойындар – балалар ?шін ?зіне т?н ж?ру барысы, ма?саты, ма?ызы бар ?рекет. М?ндай ойындарды ?йымдастыру ?ашанда т?мендегідей екі ма?сатты к?здейді: 1) Танымды?, я?ни балада тану, іздену ?рекетін дамыту; 2) Т?рбиелік, я?ни ?лкендермен немесе ?з т?р?ыластарымен ?арым-?атынас жаса?анда ?ажетті негізгі да?дыларды, адамгершілік ?асиеттерді ?алыптастыру.
Дидактикалы? ойындарды ??ру мына негіздерге с?йенеді:
1) Балаларды? іс-?рекетінде ойын т?рлерімен о?уды байланыстыру ж?не біртіндеп ?ызы?ты, же?іл ойындардан ойын тапсырмалар ар?ылы о?у-т?рбие м?селесіне к?жу; 2) Ойынны? шарты мен о?у міндеттеріні? біртіндеп к?рделенуі; 3) Берілген тапсырмаларды шешуге баланы? а?ыл – ой белсенділігіні? к?шеюі; 4) О?у мен т?рбие ма?саттарыны? бірлігі.
Дидактикалы? ойындар ?ш топ?а б?лінеді:
1) Затты? дидактикалы? ойындар дидактикалы? ойыншы?тармен ж?не т?рлі ойын материалдарымен ?йымдастырылады.
2) ?стел ?стінде ойналатын дидактикалы? ойындар.
3) С?здік дидактикалы? ойындар.
Мысалы: «Кім жылдам?», «К?рші?ді тап», «жеміс жинау», «Алтын ?а?па», «Б?йге», «Ж?з бір ж?мба?, мы? бір ма?ал», «Ж?мба? шешу», «Сен білесі? бе?», «Ойлан тап!», «?айда мені? ?з орным», «А??ала» деген сия?ты ойындарды атау?а болады. Енді, осы ойындарды? ма?ызы мынада:
1) Ойындар о?ушыларды? ?орша?ан д?ние туралы т?сінігін ке?ейтеді, оны бекітіп, на?тылай т?седі.
2) ?рбір ойын о?ушыны ойнай білуге баулып, с?здік ?орын молайтады, а?ыл-ой ?ызметін ?алыптастырады.
3) Ойындар адамгершілікке т?рбиелеу ??ралы болып табылады. Ойын ережелері балалардан ?стамдылы?ты, т?ртіптілікті ?ажет етеді.
Ойындар, дидактикалы? ойындар о?ушыларды ?з бетінше ж?мыс істей білуіне да?дыландырады, ойлау ?абілеттерін, ізденімпазды?ын арттырады, с?здік ?орын молайту?а к?мектеседі.
Ойындар, дидактикалы? ойындарды? тиімділігі, оларды? саба?ты, саба?ты? ?р кезе?індегі орны мен міндетін,ма?сатын д?л аны?тау?а, оны ?олдануды? теориясы мен практикасын бастауыш сынып м??аліміні? жетік ме?геруіне, шеберлік танытуына, ойын?а ?ажетті материалдарды алдын ала дайындап алу?а, ойын ?рдісіне о?ушыларды белсенді ?атыстыру?а байланысты.
Ойындарда?ы тапсырмалар сыныптары ?скен сайын к?рделене береді.
Ж?мба? ойыны балаларды? ?здігінен ойлауына м?мкіндік жасайды, оларды дерексіз ойлаудан на?тылы ойлау?а жетелей т?седі.
Жа?ылтпаштарды? тіл дамытуда,с?зді таза с?йлеп, шира? айтуда?ы пайдасы к?п.
Саба?тарда ойын т?рлерін к?рделендіріп, «Ойлан, тап!» ойынын ойнату?а болады. Б?л ойынды саба?ты? ма?сатына ?арай т?рлендіріп, тапсырманы орындату?а болады.
Сан есім та?ырыбына байланысты: «Сен білесі? бе?» ойынын ойнату?а болады. М?нда м??алім бір ??гімені о?итынын, оларды? онда?ы сан есімдерді атап берулерін ескертеді. Балаларды топтар?а б?ліп,м??алім о?ып т?р?анда к??іл ?ойып ты?даулары шарт. ?ай топ ??гімедегі сан есімдерді к?бірек та?та?а жазса,сол топ озады. Сыныптары жо?арыла?ан сайын сан есімді к?рделендіруге болады. Есептік сан есімдерді бір топ?а, реттік сан есімдерді екінші топ?а б?луге болады. Дара,к?рделі деп б?луге болады. Б?л ойыннан о?ушыларды? алары к?п. Дара, к?рделі сан есімді жазып ?йренуге да?дыланады, сауатты жазу?а жатты?ады.
Математика саба?тарында да ойын т?рлерін т?рлендіріп алу?а болады. О?ушыны? ал?ан білімін к?нделікті ?мірмен ?штастыру?а ?олайлы. Ойын саба?ты? басында ?олданылатын болса, жа?а саба??а, ?й тапсырмасына о?ушыларды т?гел ?атыстыру ма?сатын к?здейді. Егер ойын саба?ты? ортасында ?олданылатын болса, та?ырыпты бекіту, не сол саба?тан ал?ан білімді жина?тау ма?сатында пайдаланылады. Ойындарды саба?тарды ?айталау кезінде де ?олдану?а болады.
Математика саба?тарында білім шы?дауды? басты бір жолы-кері есептерді шы?ару ?дістерін пайдалану. Оны? бірнеше ерекшеліктері бар:
А) «Бірдей сандар», «Фигуралар», «Шамалар» ??ымдары ?р ?ырынан тал?ыланып,т?рлі ?дістермен шы?арылады.
Б) Шамалар бойынша ?зара кері байланыстар аны?талады.Есепті? тура ма?ынасында затты? ??нын тапса,кері есеп жа?дайында оны? ба?асы ж?не затты? саны аны?талады.
В) Кері есептерді шешу о?ушыларды? ?з беттерімен есеп шы?ару?а да?дыландырады.
Г) О?ушылар 2-3 амалды бір мезгілде орындайды. Мысалы: 3-сыныпта?ы «1000 к?лемдегі сандар» тарауында?ы «?осу мен азайту» та?ырыбанда алын?ан есепті? д?рысты?ына к?з жеткізу ?шін №1 есеп былай талданады: І-?осыл?ыш- 300, ІІ-?осал?ыш- 200, ?осынды м?ні - 500.Есепті? д?рысты?ына к?з жеткізу ?шін ?осу амалына кері амал азйтумен тексереміз. Бірінші ?осыл?ышты табу ?шін ?осынданы? м?нінен екінші ?осыл?ышты азайтамыз. Егер екінші ?осыл?ыш белгісіз болса, онда ?осындыны? м?нінен бірінші?осыл?ышты айтамыз.
300+200 500-200 500-200
Б?л дегеніміз - ?зара бірдей 3 саныны? арасында ты?ыз байланыс бар екенін к?рсетеді. К?бейту мен болу амалдары ж?нінде де осыны айту?а болады.
Ойын-ойды ?сіреді. О?ушыны? ойын оятып, ?иялына ?анат бітірер п?н аралы? байланыс ??рып «Кім жылдам», «?ажайып шаршы» ойындары ?з н?тижесін к?рсетеді.
Математика саба?ында «санама?», «он сауса?» ?ле?дерін жаттату ар?ылы,мазм?нын т?сіндіріп,о?ушыларды? тілін ?штартып,логикалы? ой ж?йелерін ?алыптастыру?а болады.?лтты? ойындарды ?немі пайдалану, дидактикалы? ойындарды пайдалану ар?ылы о?ушыларды ауызша есептеуге жатты?тыру?а,логикалы? ойлау ж?йелеріні? жетіле т?суіне толы? м?мкіншілік бар. «?ай ?олымда?», «Тор?ай мен б?та?», «Мы? ?ойда неше ба?айшы? бар?» ойындарын к?нделікті саба?та пайдалану ж?не логикалы? ойындар да баланы? да тере?ірек ойлауына ?келеді.
Мысалы: 1) Бір ж?мырт?а 5 минут піссе, 5 ж?мырт?а неше минутта піседі? 2) Та?тайды? т?рт б?рышы бар еді,бір б?рышын ?иып тастаса, неше б?рышы ?алады? деген сия?ты.
Сонымен ?атар математика саба?ында ойынды пайдалану м?мкіншілігі к?п. Оларды ?олдану ретіне ?арай т?рлендіріп ?туге болады. Мысалы: «Математикалы? жарыс», «математикалы? нары?тар», «Математикалы? пойыз», «Математикалы? лото» сия?ты ойындар. Бір саба?ты? ?зін ойын саба? етіп ?туге де болады.
?орытынды:
?орыта айт?анда, ойынны? ?йренуде, к?нделікті т?рмыста пайдалануды? заманымыз?а сай ?рпа? т?рбиелеуге пайдасы орасан зор. Ойын баланы? алдынан ?мірді? есігін ашып, оны? шы?армашылы? ?абілетін оятып, б?кіл ?міріне ?штаса береді. Сонымен ?атар ойын-тынысы ке?, алыс?а ме?зейтін, ойдан-ой?а жетелейтін, адам?а ?иялымен ?анат бітіретін осындай ?ажайып н?рсе, а?ыл-ой жетекшісі, денсаулы? кепілі, ?мір тынысы демекпін.
ПАЙДАЛАНЫЛ?АН ?ДЕБИЕТТЕР:
1. Жары?баев Н. «Жалпы психология» Алматы – 2004.
2. Кішібаева Д. ?лтты? ойындарды? пайдасы /УБастауыш мектеп, 2004
Просмотр содержимого документа
«МАТЕМАТИКА САБА?ТАРЫНДА ОЙЫННЫ? ?ЙРЕНУДЕ ЗАМАНЫМЫЗ?А САЙ ?РПА? Т?РБИЕЛЕУГЕ ПАЙДАСЫ»
МАТЕМАТИКА САБАҚТАРЫНДА ОЙЫННЫҢ ҮЙРЕНУДЕ ЗАМАНЫМЫЗҒА САЙ ҰРПАҚ ТӘРБИЕЛЕУГЕ ПАЙДАСЫ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
Қызылopдa қaлaсы
Әлия Молдағұлова атындағы №173
орта мектебінің математика
пәнінің мұғaлімі
Жаксылыкова С.Т
Жас ұрпақ – еліміздің тірегі, мызғымас болашағы және өмірімізді тікелей жалғастырушы өкіл. Бүгінгі жас өркеннің ертеңгі қандай азамат болатыны мәңгілік тақырып. Бұл – білім мен тәрбиенің егіз ұғым екенін көрсетеді. Аса маңызды бұл іс орта мектептің, жас жеткіншектерге тәлім – тәрбие беретін орындардың еншісінде.
Тәрбие - өсіп келе жатқан ұрпақты өмірге даярлаудың барлық жағын қамтитын, қоғамның талап – тілегіне тәуелді күрделі процесс. Оның өзіне тән заңдылығы, қағидасы, ұйымдастыру формалары мен әдістері бар. Халықта «Әуелі – тұқым, сонан соң – күтім» деген асыл сөз бар.
Тәрбиенің, сабақтағы жиі қолданылатын құралдарының бірі-ойын.
Ойын - бала әрекетінің бір түрі, адамзат мәдениетінің қазынасы. Ұлы педагогтер, ғалымдар баланы тәрбиелеудегі ойын рөлін жоғары бағалаған. Бала ойын арқылы өмірге енеді, табиғатпен, қоршаған ортамен қарым-қатынасқа түседі, атын – түсінігін арттырады, еңбек ете білу дағдысы қалыптасады.
Ойынның нақты мақсаты: мазмұны, құралдары, ұйымдастыру формасы, түрлері.
Бұл жүйені бастауыш мектепте оқыту процесінде басшылыққа алуда мұғалімге әдістемелік талаптар қойылады.
Мұғалімге қойылатын бірінші талап – ойынның нақты мақсаттарын түсіну және білу болып табылады, ойынның негізгі мақсаттары төмендегідей: Бастауыш сынып оқушыларына әрбір пән бойынша меңгеруге тиісті білім мөлшерін саналы түрде игеріп, оқушылардың іске икемділігін қалыптастыру; Бала қабілетінің қырларын жан – жақты дамыту; Ой - өрісін, дүниетанымын кеңейту; Еңбек, дене тәрбиесін жетілдіру, оның өмірге көзқарасын, адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру, эстетикалық талғамын арттыру; Есте сақтау қабілетін дамыту.
Екінші талап – ойынның мазмұнын анықтау. Мұнда қажетті шарт – ойынның көмегімен жүзеге асырылатын деректі оқушының жас ерекшеліктеріне, бағдарламалық талаптарға, нақты мақсатқа сәйкес дәл білу болып табылады.
Дидактикалық ойынды ұйымдастыру формаларына қойылатын талаптар: (ұжымдық, топтық және даралық таңдау) ең алдымен оқушылардың ойлауының даму деңгейін, коммуникативтік іскерліктерді (оқу, жазу), қарым – қатынас іскерлігін қалыптастыру деңгейін нақты есепке алу негізінде анықталады 6 – 7 жасар балаларға тән көрнекті - әрекеттік және көрнекті – бейнелік ойлаудың даму ерекшеліктеріне сүйене отырып, біз топтық немесе дара ойындарды пайдалану тиімді деп есептейміз.
Ойынның құралдарына қойылатын талаптар: ойынның мақсаты, мазмұны және формасы арқылы анықталады. Бұл жағдайда ойынға қатысты әрбір зат оқушыларға жақсы таныс болуы керек.
Дидактикалық ойындар арнайы мақсатты көздейді және нықты міндеттерді шешеді.
Ойынның мақсаты бағдарламада анықталған білім, білік, дағдылар жайында түсінік беру оларды қалыптастыру, тиянақтау және пысықтау немесе тексеру сипатында болып келеді.
Ойынның міндеті баланың қызығушылығын оятып, белсенділігін арттыру мақсатында реттеліп алынған нақты мазмұнмен анықталады.
Дидактикалық ойындар – балалар үшін өзіне тән жүру барысы, мақсаты, маңызы бар әрекет. Мұндай ойындарды ұйымдастыру қашанда төмендегідей екі мақсатты көздейді: 1) Танымдық, яғни балада тану, іздену әрекетін дамыту; 2) Тәрбиелік, яғни үлкендермен немесе өз тұрғыластарымен қарым-қатынас жасағанда қажетті негізгі дағдыларды, адамгершілік қасиеттерді қалыптастыру.
Дидактикалық ойындарды құру мына негіздерге сүйенеді:
1) Балалардың іс-әрекетінде ойын түрлерімен оқуды байланыстыру және біртіндеп қызықты, жеңіл ойындардан ойын тапсырмалар арқылы оқу-тәрбие мәселесіне көжу; 2) Ойынның шарты мен оқу міндеттерінің біртіндеп күрделенуі; 3) Берілген тапсырмаларды шешуге баланың ақыл – ой белсенділігінің күшеюі; 4) Оқу мен тәрбие мақсаттарының бірлігі.
Дидактикалық ойындар үш топқа бөлінеді:
1) Заттық дидактикалық ойындар дидактикалық ойыншықтармен және түрлі ойын материалдарымен ұйымдастырылады.
2) Үстел үстінде ойналатын дидактикалық ойындар.
3) Сөздік дидактикалық ойындар.
Мысалы: «Кім жылдам?», «Көршіңді тап», «жеміс жинау», «Алтын қақпа», «Бәйге», «Жүз бір жұмбақ, мың бір мақал», «Жұмбақ шешу», «Сен білесің бе?», «Ойлан тап!», «Қайда менің өз орным», «Аққала» деген сияқты ойындарды атауға болады. Енді, осы ойындардың маңызы мынада:
1) Ойындар оқушылардың қоршаған дүние туралы түсінігін кеңейтеді, оны бекітіп, нақтылай түседі.
2) Әрбір ойын оқушыны ойнай білуге баулып, сөздік қорын молайтады, ақыл-ой қызметін қалыптастырады.
3) Ойындар адамгершілікке тәрбиелеу құралы болып табылады. Ойын ережелері балалардан ұстамдылықты, тәртіптілікті қажет етеді.
Ойындар, дидактикалық ойындар оқушыларды өз бетінше жұмыс істей білуіне дағдыландырады, ойлау қабілеттерін, ізденімпаздығын арттырады, сөздік қорын молайтуға көмектеседі.
Ойындар, дидактикалық ойындардың тиімділігі, олардың сабақты, сабақтың әр кезеңіндегі орны мен міндетін,мақсатын дәл анықтауға, оны қолданудың теориясы мен практикасын бастауыш сынып мұғалімінің жетік меңгеруіне, шеберлік танытуына, ойынға қажетті материалдарды алдын ала дайындап алуға, ойын үрдісіне оқушыларды белсенді қатыстыруға байланысты.
Ойындардағы тапсырмалар сыныптары өскен сайын күрделене береді.
Жұмбақ ойыны балалардың өздігінен ойлауына мүмкіндік жасайды, оларды дерексіз ойлаудан нақтылы ойлауға жетелей түседі.
Жаңылтпаштардың тіл дамытуда,сөзді таза сөйлеп, ширақ айтудағы пайдасы көп.
Сабақтарда ойын түрлерін күрделендіріп, «Ойлан, тап!» ойынын ойнатуға болады. Бұл ойынды сабақтың мақсатына қарай түрлендіріп, тапсырманы орындатуға болады.
Сан есім тақырыбына байланысты: «Сен білесің бе?» ойынын ойнатуға болады. Мұнда мұғалім бір әңгімені оқитынын, олардың ондағы сан есімдерді атап берулерін ескертеді. Балаларды топтарға бөліп,мұғалім оқып тұрғанда көңіл қойып тыңдаулары шарт. Қай топ әңгімедегі сан есімдерді көбірек тақтаға жазса,сол топ озады. Сыныптары жоғарылаған сайын сан есімді күрделендіруге болады. Есептік сан есімдерді бір топқа, реттік сан есімдерді екінші топқа бөлуге болады. Дара,күрделі деп бөлуге болады. Бұл ойыннан оқушылардың алары көп. Дара, күрделі сан есімді жазып үйренуге дағдыланады, сауатты жазуға жаттығады.
Математика сабақтарында да ойын түрлерін түрлендіріп алуға болады. Оқушының алған білімін күнделікті өмірмен ұштастыруға қолайлы. Ойын сабақтың басында қолданылатын болса, жаңа сабаққа, үй тапсырмасына оқушыларды түгел қатыстыру мақсатын көздейді. Егер ойын сабақтың ортасында қолданылатын болса, тақырыпты бекіту, не сол сабақтан алған білімді жинақтау мақсатында пайдаланылады. Ойындарды сабақтарды қайталау кезінде де қолдануға болады.
Математика сабақтарында білім шыңдаудың басты бір жолы-кері есептерді шығару әдістерін пайдалану. Оның бірнеше ерекшеліктері бар:
А) «Бірдей сандар», «Фигуралар», «Шамалар» ұғымдары әр қырынан талқыланып,түрлі әдістермен шығарылады.
Б) Шамалар бойынша өзара кері байланыстар анықталады.Есептің тура мағынасында заттың құнын тапса,кері есеп жағдайында оның бағасы және заттың саны анықталады.
В) Кері есептерді шешу оқушылардың өз беттерімен есеп шығаруға дағдыландырады.
Г) Оқушылар 2-3 амалды бір мезгілде орындайды. Мысалы: 3-сыныптағы «1000 көлемдегі сандар» тарауындағы «Қосу мен азайту» тақырыбанда алынған есептің дұрыстығына көз жеткізу үшін №1 есеп былай талданады: І-қосылғыш- 300, ІІ-қосалғыш- 200, қосынды мәні - 500.Есептің дұрыстығына көз жеткізу үшін қосу амалына кері амал азйтумен тексереміз. Бірінші Қосылғышты табу үшін қосынданың мәнінен екінші қосылғышты азайтамыз. Егер екінші қосылғыш белгісіз болса, онда қосындының мәнінен біріншіқосылғышты айтамыз.
300+200 500-200 500-200
Бұл дегеніміз - өзара бірдей 3 санының арасында тығыз байланыс бар екенін көрсетеді. Көбейту мен болу амалдары жөнінде де осыны айтуға болады.
Ойын-ойды өсіреді. Оқушының ойын оятып, қиялына қанат бітірер пән аралық байланыс құрып «Кім жылдам», «Ғажайып шаршы» ойындары өз нәтижесін көрсетеді.
Математика сабағында «санамақ», «он саусақ» өлеңдерін жаттату арқылы,мазмұнын түсіндіріп,оқушылардың тілін ұштартып,логикалық ой жүйелерін қалыптастыруға болады.Ұлттық ойындарды үнемі пайдалану , дидактикалық ойындарды пайдалану арқылы оқушыларды ауызша есептеуге жаттықтыруға,логикалық ойлау жүйелерінің жетіле түсуіне толық мүмкіншілік бар. «Қай қолымда?», «Торғай мен бұтақ», «Мың қойда неше бақайшық бар?» ойындарын күнделікті сабақта пайдалану және логикалық ойындар да баланың да тереңірек ойлауына әкеледі.
Мысалы: 1) Бір жұмыртқа 5 минут піссе, 5 жұмыртқа неше минутта піседі? 2) Тақтайдың төрт бұрышы бар еді,бір бұрышын қиып тастаса, неше бұрышы қалады? деген сияқты.
Сонымен қатар математика сабағында ойынды пайдалану мүмкіншілігі көп. Оларды қолдану ретіне қарай түрлендіріп өтуге болады. Мысалы: «Математикалық жарыс», «математикалық нарықтар», «Математикалық пойыз», «Математикалық лото» сияқты ойындар. Бір сабақтың өзін ойын сабақ етіп өтуге де болады .
Қорытынды:
Қорыта айтқанда, ойынның үйренуде, күнделікті тұрмыста пайдаланудың заманымызға сай ұрпақ тәрбиелеуге пайдасы орасан зор. Ойын баланың алдынан өмірдің есігін ашып, оның шығармашылық қабілетін оятып, бүкіл өміріне ұштаса береді. Сонымен қатар ойын-тынысы кең, алысқа меңзейтін, ойдан-ойға жетелейтін, адамға қиялымен қанат бітіретін осындай ғажайып нәрсе, ақыл-ой жетекшісі, денсаулық кепілі, өмір тынысы демекпін.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:
1. Жарықбаев Н. «Жалпы психология» Алматы – 2004.
2. Кішібаева Д. Ұлттық ойындардың пайдасы /УБастауыш мектеп, 2004
Полезное для учителя
* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт