Мені? ?мірім- мені? ???ы?ым

Ақсай қаласының №2 жалпы орта білім беретін мектебі

Дайындаған: Хасанова Ж.З

Мақсаты:

• Қ.Р Конституциясында белгіленген адамның негізгі құқықтарымен таныстыру.
• Бала құқығы Конвенциясының қалыптасуы және оны зерттеу.
• Оқыту үрдісіндегі оқушылардың құқықтық қарым-қатынас туралы көзқарастарын қалыптастыру. Мектептегі құқықтары мен міндеттерін талдау

1- тапсырма Мына сөздерге түсініктеме бер

“ Құқық”

“ Міндет”

“ Еркіндік”

Құқық– мемлекет тарапынан заңмен әрбір адамға берілген ерік, бостандық.

Міндет – сөзсіз орындалатын парыз, борыш.

Еркіндік – белгілі бір салада өзін еркін ұстап, мақсаты мен арманын жүзеге асыру

2- тапсырма Балалар, қандай құжаттарда адам құқықтары мен міндеттері жазылған?

Адам құқықтар туралы декларацияда

“ Бала құқығын қорғау Конвенциясында”

Қазақстан Республикасы

Конституциясында

Қ.Р “Балалар құқығын қорғау туралы” заңында

Мектеп Жарғысында

Балалар

құқығының

конвенциясы

Бала құқықтары туралы Конвенция Балалардың жеке, саяси, азаматтық, әлеуметтік және мәдени құқықтарын жариялады. Бұл құқықтарға бала дүниеге келгеннен бастап 18 жасқа толғанға дейін қорғалады.

Конвенцияның негізгі мазмұны

• Әрбір бала өмір сүру құқығына ие және мемлекет оның өсуі мен дамуын қамтамасыз етуге міндетті.
• Бала дүниеге келген соң өзіне есім алуға құқылы. Бала сондай-ақ азаматтық алуға, өз ата-анасын танып білуге, олар тарапынан қамқорлық көруге құқылы
• Бала өз ойын, пікірін еркін жеткізуге құқылы және балаға қатысты мәселелерді шешу барысында бұл пікірлерге тиісті назар аударылуы лазым
• Әрбір бала өзінің денелік, ойлық, рухани және адамгершілік пен әлеуметтік дамуына лайықты өмір деңгейіне мүдделі және құқылы

• Бала білім алуға құқылы. Ал міндетті түрдегі тегін білім алуды, кез-келген бала оқи алатын орта білімді қолдауды, және қабілетіне байланысты жоғарғы білім алуды қамтамасыз ету – мемлекеттің міндеті болып табылады.
• Бала мәдени және творчествалық, яғни шығармашылық өмірге қатысуға демалуға және бос уақытқа құқылы

Неліктен бала құқығын білуіміз қажет?

Адамдар неғұрлым бала құқығы жөнінде көп біліп,Сол құқықтық принциптер бойынша өмір сүруге тырысса, дүниежзүзінде бала құқығын қорғайтын адамдар саны да арта түсеріне сенім мол.

3 - тапсырма

Балалар таза су мен толық тамақтануғақұқыл ы

Адам құқығына байланысты қандай аталып өтілетін даталарды білесің?

4- тапсырма Құқық күнтізбесі ( сәйкестендір )

жылдар

оқиғалар

1948 ылы 10 желтоқсанда

Адам құқығының декларациясы қабылданды

1995 ж 30 тамызда

2003 жылы 1 сәуірден

Қ.Р Конституциясы қабылданды

Қ.Р “Балалар құқығы туралы” заң

1989 жылы 20 қараша

БҰҰ Бас

Ассамблеясында бала құқығын қорғау Конвенциясы қабылданды

1 маусым

Халықаралық балаларды қорғау күні

4 маусым

Халықаралық агрессияғаұшыраған балаларды еске алу күні

Оқушылардың құқықтары мен міндеттері

Мектеп оқушылары құқылы

Мектеп оқушылары міндетті

• Жеке басының бостандығы мен қадір-қасиетін қоғау жіне сыйлауға
• Жеке мүлкіне қол сұқпауға және хат жазысу құпиялылығын сақтауға
• Өз пікірін еркін білдіруге
• Өз қызығушылығына сәйкес әртүрлі секциялар, үйірмелерге қатысуға
• Сыныптағы және мектептегі барлық іс-шараларға қатысуға
• Бақылау жұмысы болатыны жөнінде алдын-ала хабарлама алуға
• Мектеп ішінде денсаулығының қорғалуына және медициналық жәрдем алуына

• Мектептің ішкі тәртіп ережелері мен мектеп жарғысын сақтауға
• Педаготар мен әкімшіліктің талаптарын орындауға
• Сынып бөлмесінде тазалық пен реттілік сақтауға, мектеп мүлкіне ұқыпты қарауға, егер бүлдірсе оны қалпына келтіру шығынын өтеуге
• Сабаққа қажетті сабақ құралдарының толық болуына
• Сабаққа 5 минуттан кеш емес ерте келуге
• Кезекшіліктің міндеттерін ұқыпты орындауға
• Сабақ кезінде тәртіп пен тыныштық сақтауға

Мұғалімнің құқықтары мен міндеттері

Мұғалім құқығы

Мұғалім міндеті

• Әкімшілік оқушы және ата-аналардың оның жеке басының кәсіби қадір-қасиетін сыйлауына
• Үзілісте және сабақтан соң демалуға
• Өз пікірін ашық, еркін білдіруге
• Кәсіби шеберлігін арттыруға
• Мектеп әкімшілігінен өзіне қажетті мәлімет алуға
• Мектепте еркіндік пен қауіпсіздіктің сақталуына, еңбек етуге тиісті жағдайдың жасалуына

• Мектеп жарғысының талаптарын, ішкі тәртіп ережелерін, қызметтік нұсқауларды сақтауға
• Мектепте және қоғамдық орындарда үлгі-өнеге көрсетуге
• Ата-аналар мен олардың заңды өкілдерінің құқығын сақтауға
• Өз кәсіби шеберлігін үнемі арттырып отыруға
• Оқушылармен оқыс оқиғалардың болмауын алдын-алуға
• Кзекші мұғалімнің міндеттерін атқаруға
• Журналды ұқыпты толтыруға,бақылау жұмысы туралы алдын-ала хабарлауға

Ата-аналадың құқықтары мен міндеттері

Ата-аналар құқылы

Ата-аналар міндетті

• Өз балалары оқитын білім беру мекемесінің басқару қызметіне қатысуға
• Білім беру үдерісін реттейтін жарғымен және басқа құжаттармен танысуға
• Балалардың үлгерімі туралы ақпаратпен танысуға
• Мектепке немесе мұғалімге арызы болған жағдайда онымен мектеп әкімшілігіне не сол мұғалімге ескертуге
• Балардың білім алуымен тәрбиеленуі жөнінде мектептен жәрдем алуға
• Мектепке демеушілік көмек көрсетуге

• Баласының дұрыс дамып жетілуіне жағдай туғызуға
• Өз балаларын ізгілік тұрғысынан тәрбиелеуге
• Балаларының негізгі жалпы білім алуын қамтамасыз етуге
• Балаларының құқықтары мен ынта-жігеріне қолдау көрсетуге
• Мектеп жарғысының талаптарын орындауға
• Педагогикалық ұжымның қызметіне ретсіз, жөнсіз араласпауына
• Мектепке шамасы келгенше еркін көмек көрсетуге

6- тапсырма «Жаттығайық!» Ертегідеде бұзылған құқықтарды атаңыз

• “ Бремен музыканттары”
• - “К үл - қыз ”
• - Қызыл телпек”

- “Бремен музыканттары” (еркін қозғалу құқығы, еңбек құқығы, жеке өміріне қол сұқпау, заң алдында өзін - өзі қорғау құқығы , бейбіт жиындарға қатысуқұқығы, еркіндік құқығы).

- “Күл - қыз (жеке өміріне қол сұқпау, өмір сүру құқығы,, елдегі құқықтық ережелердің сақталуына, өз ойын ортаға салу құқығы, азаматтық құқығы, мүліктік құқық)

- “Қызыл телпек” (еркін қозғалу құқығы, еңбек құқығы, жеке өміріне қол сұқпау, заң алдында өзін - өзі қорғау құқығы , еркіндік құқығы, өмір сүру құқығы).

7- тапсырма Адам құқықтары мен күнделікті өмірдің арасындағы байланысты табу

Мен бүгін не істедім?

Адам құқығы

Бүгінгі сабақтан алған білімдерің бойынша төмендегі сұраққа жауап беріңдер

Қалайша өзгенің құқығын қорғай отырып, өзіңнін құқықтарыңды орындауға болады?

• Өз құқықтарың бұзылмас үшін, ол құқықтар өзгенің құқығына нұқсан келтірмеуі керек

• өз құқығыңды жариялай отырып, ол барлығына тең екенін есте сақта!

• Өзіңді сыйласын десең, сен оларды сыйла!

Назарлары ң ызға

рахмет !

Милованова О.М.