Мені? ???ы?ым мен міндетім

Саба?ты? та?ырыбы: «Мені? ???ы?ым мен міндетім»

Ма?саты:
Білімділік: Та?ырыпты? мазм?нына байланысты білім беру ар?ылы о?ушыларды? азаматты? жауаптылы?ын, ?о?ам алдында?ы міндеттерін т?сіндіру.
Дамытушылы?: О?ушыларды? тере? ойлау, ?з ойларын ашы? ж?не толы? жеткізе білу, пікір таластыру ?абілеттерін дамыту.
Т?рбиелік: Эстетикалы?, адамгершілік, азаматты? т?рбие беру.

Т?рбие са?атыны? т?рі: топты? ж?мыс

К?рнекілігі: слайд, жапсырмалар, постер

Саба?ты? барысы: І.?йымдастыру кезе?і. С?лемдесу.

О?ушыларды т?рлі-т?сті ?а?аз ар?ылы ?ш топ?а б?лу. Та?да?ан т?стеріне ?арай ?р топ?а психологиялы? мінездеме беру.

«Жасылдар» тобы. Жасыл т?с та?да?ан адамдар - еркіндікке деген жігерлікті, табандылы?ты, ма?саткерлікті, ?зімшілдікті, «Мен» деп ?зіне жо?ары ба?а берушілікті білдіреді. Б?л т?сті та?да?андар – ?зіні? ??ндылы?ына деген сенімді жо?арылат?ысы келетіндер, айналасында?ы адамдардан ма?таулар, жа?сы пікірлер к?тетін адмадар. Сондай-а?, б?л т?с т?каппарлы?ты? нышаны.

«?ызылдар» тобы. ?ызыл т?с та?да?ан адамдар - адамны? энергия?а толы екенін к?рсетеді. ?мірлік к?шті, белсенділікті, н?тиже, с?ттілікке ?ол жеткізу ?шін барлы? м?мкін бол?ан талпынысты, бейімділікті, албыртты?ты, же?іске деген жігерді, ??лшынысты білдіреді. Б?л т?сті та?да?андар - кез келген ?иынды??а мойынс?нбайтын, к?рескер, батыл адамдар.

«К?кшілдер» тобы. К?к т?с та?да?ан адамдар- жан тынышты?ын, молшылы?ты, татулы?ты білдіреді. Ол адамдар мен ?о?амды байланыстыратын негізгі д?некер іспетті, бірлік, к?пшілдік сезімні?, сенімні? т?сі. Сондай–а?, к?к т?сті ?нататындар ?кпелегіш, сары уайым?а салын?ыш болып келеді. ?сіресе, к?к т?сті молшылы?ты? нышаны бол?анды?тан семіз келген адамдар ?натады. К?к т?сті та?да?андар – тыныш ортаны, мазасызды? пен сот?арлы?тан, келіспеушіліктен алыс болуды ?алайтындар. Олар бір-біріне деген сенімді ?алайды ж?не ?згелерді? де олар?а сенуіне ?бден болады.

М??алім: О?ушылар, б?гін біз 3 топ болып ж?мыс жасаймыз. Отбасында ж?не ?о?амда баланы? ???ы?тары мен міндеттері т?мендегі за? ??жаттарында к?рсетілген.Е? бірінші бала деген кім? ?ай жас?а дейін бала болып есептелеміз? Б?л, балаларды? ???ы?тарын ?ор?айтын негізгі за?дар жина?ы- «Балалар ???ы?ы туралы КОНВЕНЦИЯНЫ?» бірінші бабында к?рсетілген.

«…18 жас?а тол?ан?а дейінгі ?рбір адам бала болып саналады»

Бала ???ы?ы туралы Конвенция. 1-бап

?о?ам балалар?а ?атысты т?рде ?амтамасыз етуі тиіс негізгі принциптер:

-Бала м?ддесін барынша жа?сы ?амтамасыз ету;

Кемсітпеу;

?мір с?ру, есею ж?не ержету ???ы?ы;

Бала к?з?арастарына ??рметпен ?арау;

Баланы ?ор?ау, оны? ?о?ам ?міріне белсенді т?рде ?атысуын ?амтамасыз ету.

?з пікірін еркін білдіру

Бала ?з м?ддесіне ?атысты кез-келген отбасылы? м?селелерді шешу кезінде ?з пікірін еркін білдіруге ???ылы. М?селен, ?андай мектепте о?у, жаз?ы демалысты ?айда ?ткізу,т. б. Бала ?зі ?ала?ан ?йірмелерді ж?не спорт секцияларын жеке ?зі аны?тай алады. Біра? барлы? м?селелерді ?зі шеше алмайды. Оны? жасын ж?не шеше алатын м?селелерін ескеру ?ажет. 10 жас?а тол?ан баланы? жеке пікірін міндетті т?рде ескеру ?ажет. М?селен, аты-ж?ні, тегін ?згерткенде, асырап ал?анда немесе асырап алудан бас тарт?ан кезде. Ата-аналар ажырас?ан жа?дайда баланы? оларды? ?айсысымен ?алатынды?ы ж?ніндегі пікірін ескеру ?ажет.

Отбасында?ы баланы? ???ы?ы

Бала ?шін билологиялы? ата-ананы? ?ам?орлы?ы аса ?ажет. Егер ата-аналары жо? болса м?мкіндігінше ба?ып-?а?умен баланы? туыстары айналысуы керек. Ал туыстары арасында баланы орналастыру?а м?мкіндік болмаса, ондай жа?дай ?зге отбасыларды? ?л (?ыз) асырап алуы д?рыс болма?. Егер баланы? ?з елі жа?ында ?ам?орлы??а алатын ешкімі болмаса, онда ата-анасыны? ?арауынсыз ?ал?ан баланы ?зге біреуді? асырап алуы баланы орналастыруды? баламалы ?дісі ретінде ?арастарылуы м?мкін.Бар м?мкіндігінше ?рбір бала отбасында ?мір с?руге ж?не т?рбиеленуге ???ылы. Бала ?з ата-анасымен ж?не бас?а да туыстарымен отбасында т?ру?а, олармен ?арым-?атынас жасау?а ???ылы.?рбір бала ?з ата-анасын білуге ж?не оларды? ?ам?орлы?ын сезінуге, сондай-а?, ?ке-шешесімен бірге т?ру?а ???ылы.Б??-ны? “Баланы? ???ы?тары туралы” халы?аралы? Конвенциясы баланы? ?з ата-анасынан ажырап ?алмауын міндеттейді. Ал егер ажырап ?алса, ата-аналарыны? біреуімен, немесе екеуімен де ?арым-?атынас жасап отыру?а м?мкіндік береді. Бала ?з ата-анасыны? т?рбиесін алу?а, оларды? ?ызы?ушылы?тарын, жан –жа?ты дамуын ?амтамасыз етуге, оны? адамды? ?адір ?асиетін сыйлау?а ???ылы.

3. Даралы? ???ы?ы

Бала ???ы?тары туралы Конвенция?а с?йкес, оларды? ?р?айсысы ?зіні? даралы?ын са?тау?а ???ылы. Даралы?ты? белгісіне оны? есімі, тегі, ?кесіні? аты жатады. Бала?а есім ата-анасыны? келісімі бойынша беріледі. ?детте, ата-аналар ?з балаларына кез келген атты ойлап ?оя береді.Дегенмен, ондай та?дауды? шегі бар. Баланы? м?ддесін ескере отырып, ата-аналар ?з ???ы?тарын пайдаланып, баланы? м?ддесіне ?арама-?айшы келетін, айналасына к?лкі, не жа?ымсыз жа?дай туындататын есімді та?дамау керек. Баланы? ?кесіні? аты ?лтты? д?ст?р ескеріле отырып, ?кесіні? есімімен жазылады. М?селен, ата-аналарыны? ?алауына ?арай ?кесіні? атына “?лы”, “?ызы” с?здері ?осылып жазылуы м?мкін. Егер баланы? ?кесіні? аты ?ос аттан т?рса (м?селен ?ділм?рат) ата-аналарыны? ?алауына ?арай екі атты? бірі баланы? ?кесіні? аты болып жазылады. Егер ?кесіні? аты белгісіз болса, шешесіні? н?с?ауымен баланы? ?кесі ретіндегі адамны? есімі жазылады, ал тегі шешесіні? тегімен к?рсетіледі.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Мені? ???ы?ым мен міндетім»

Күні: 3.02.2016

Сынып: 6 «в»

Сабақтың тақырыбы: «Менің құқығым мен міндетім»

Мақсаты:
Білімділік: Тақырыптың мазмұнына байланысты білім беру арқылы оқушылардың азаматтық жауаптылығын, қоғам алдындағы міндеттерін түсіндіру.
Дамытушылық: Оқушылардың терең ойлау, өз ойларын ашық және толық жеткізе білу, пікір таластыру қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік: Эстетикалық, адамгершілік, азаматтық тәрбие беру.

Тәрбие сағатының түрі: топтық жұмыс

Көрнекілігі: слайд, жапсырмалар, постер

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі. Сәлемдесу.

Оқушыларды түрлі-түсті қағаз арқылы үш топқа бөлу. Таңдаған түстеріне қарай әр топқа психологиялық мінездеме беру.

«Жасылдар» тобы. Жасыл түс таңдаған адамдар - еркіндікке деген жігерлікті, табандылықты, мақсаткерлікті, өзімшілдікті, «Мен» деп өзіне жоғары баға берушілікті білдіреді. Бұл түсті таңдағандар – өзінің құндылығына деген сенімді жоғарылатқысы келетіндер, айналасындағы адамдардан мақтаулар, жақсы пікірлер күтетін адмадар. Сондай-ақ, бұл түс тәкаппарлықтың нышаны.

«Қызылдар» тобы. Қызыл түс таңдаған адамдар - адамның энергияға толы екенін көрсетеді. Өмірлік күшті, белсенділікті, нәтиже, сәттілікке қол жеткізу үшін барлық мүмкін болған талпынысты, бейімділікті, албырттықты, жеңіске деген жігерді, құлшынысты білдіреді. Бұл түсті таңдағандар - кез келген қиындыққа мойынсұнбайтын, күрескер, батыл адамдар.

«Көкшілдер» тобы. Көк түс таңдаған адамдар- жан тыныштығын, молшылықты, татулықты білдіреді. Ол адамдар мен қоғамды байланыстыратын негізгі дәнекер іспетті, бірлік, көпшілдік сезімнің, сенімнің түсі. Сондай–ақ, көк түсті ұнататындар өкпелегіш, сары уайымға салынғыш болып келеді. Әсіресе, көк түсті молшылықтың нышаны болғандықтан семіз келген адамдар ұнатады. Көк түсті таңдағандар – тыныш ортаны, мазасыздық пен сотқарлықтан, келіспеушіліктен алыс болуды қалайтындар. Олар бір-біріне деген сенімді қалайды және өзгелердің де оларға сенуіне әбден болады.

Мұғалім: Оқушылар, бүгін біз 3 топ болып жұмыс жасаймыз. Отбасында және қоғамда баланың құқықтары мен міндеттері төмендегі заң құжаттарында көрсетілген.

Ең бірінші бала деген кім? Қай жасқа дейін бала болып есептелеміз? Бұл, балалардың құқықтарын қорғайтын негізгі заңдар жинағы- «Балалар құқығы туралы КОНВЕНЦИЯНЫҢ» бірінші бабында көрсетілген.

«…18 жасқа толғанға дейінгі әрбір адам бала болып саналады»

Бала құқығы туралы Конвенция. 1-бап

Қоғам балаларға қатысты түрде қамтамасыз етуі тиіс негізгі принциптер:

-Бала мүддесін барынша жақсы қамтамасыз ету;

Кемсітпеу;

Өмір сүру, есею және ержету құқығы;

Бала көзқарастарына құрметпен қарау;

Баланы қорғау, оның қоғам өміріне белсенді түрде қатысуын қамтамасыз ету.

Өз пікірін еркін білдіру

Бала өз мүддесіне қатысты кез-келген отбасылық мәселелерді шешу кезінде өз пікірін еркін білдіруге құқылы. Мәселен, қандай мектепте оқу, жазғы демалысты қайда өткізу,т. б. Бала өзі қалаған үйірмелерді және спорт секцияларын жеке өзі анықтай алады. Бірақ барлық мәселелерді өзі шеше алмайды. Оның жасын және шеше алатын мәселелерін ескеру қажет. 10 жасқа толған баланың жеке пікірін міндетті түрде ескеру қажет. Мәселен , аты-жөні, тегін өзгерткенде, асырап алғанда немесе асырап алудан бас тартқан кезде. Ата-аналар ажырасқан жағдайда баланың олардың қайсысымен қалатындығы жөніндегі пікірін ескеру қажет.

Отбасындағы баланың құқығы

Бала үшін билологиялық ата-ананың қамқорлығы аса қажет. Егер ата-аналары жоқ болса мүмкіндігінше бағып-қағумен баланың туыстары айналысуы керек. Ал туыстары арасында баланы орналастыруға мүмкіндік болмаса, ондай жағдай өзге отбасылардың ұл (қыз) асырап алуы дұрыс болмақ. Егер баланың өз елі жағында қамқорлыққа алатын ешкімі болмаса, онда ата-анасының қарауынсыз қалған баланы өзге біреудің асырап алуы баланы орналастырудың баламалы әдісі ретінде қарастарылуы мүмкін.Бар мүмкіндігінше әрбір бала отбасында өмір сүруге және тәрбиеленуге құқылы. Бала өз ата-анасымен және басқа да туыстарымен отбасында тұруға, олармен қарым-қатынас жасауға құқылы.Әрбір бала өз ата-анасын білуге және олардың қамқорлығын сезінуге, сондай-ақ, әке-шешесімен бірге тұруға құқылы.БҰҰ-ның “Баланың құқықтары туралы” халықаралық Конвенциясы баланың өз ата-анасынан ажырап қалмауын міндеттейді. Ал егер ажырап қалса, ата-аналарының біреуімен, немесе екеуімен де қарым-қатынас жасап отыруға мүмкіндік береді. Бала өз ата-анасының тәрбиесін алуға, олардың қызығушылықтарын, жан –жақты дамуын қамтамасыз етуге, оның адамдық қадір қасиетін сыйлауға құқылы.

3. Даралық құқығы

Бала құқықтары туралы Конвенцияға сәйкес, олардың әрқайсысы өзінің даралығын сақтауға құқылы. Даралықтың белгісіне оның есімі, тегі, әкесінің аты жатады. Балаға есім ата-анасының келісімі бойынша беріледі. Әдетте, ата-аналар өз балаларына кез келген атты ойлап қоя береді.Дегенмен, ондай таңдаудың шегі бар. Баланың мүддесін ескере отырып, ата-аналар өз құқықтарын пайдаланып, баланың мүддесіне қарама-қайшы келетін, айналасына күлкі, не жағымсыз жағдай туындататын есімді таңдамау керек. Баланың әкесінің аты ұлттық дәстүр ескеріле отырып, әкесінің есімімен жазылады. Мәселен, ата-аналарының қалауына қарай әкесінің атына “ұлы”, “қызы” сөздері қосылып жазылуы мүмкін. Егер баланың әкесінің аты қос аттан тұрса (мәселен Әділмұрат) ата-аналарының қалауына қарай екі аттың бірі баланың әкесінің аты болып жазылады. Егер әкесінің аты белгісіз болса, шешесінің нұсқауымен баланың әкесі ретіндегі адамның есімі жазылады, ал тегі шешесінің тегімен көрсетіледі.

Қорғалу құқығы

Құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау үшін баланың құқығы заңмен бекітіледі.Құқық қорғауды ата-аналар, бағып-қағу және қамқорлыққа алу органдары, сот, прокурор жүзеге асырады. Заң баланы озбырлықтың түрлерінен оның абройын төмендетуден, ата-аналар тарапынан болатын қиянаттан қорғайды.ҚР-да балалардың мүддесі қорғала отырып, ондай ата-аналарды ата-аналық құқықтан және баланы бағып-қағуға беруден айыруға байланысты шараларды қолдану заңдық тұрғыда қарастырылған. Бала мүліктік құқыққа да ие. Ол көбінесе өз ата-аналарының және отбасының өзге де мүшелерінің күтіп бағуы құқықтарына байланысты болмақ.Алименттер, зейнетақы мен жәрдемақылар ата-ананың атына келіп түседі, алайда, ол қаржы баланы күтіп-бағуға, білім беруге және тәрбиелеуге жұмсалады. Заң балаға сыйға немесе мұраға алған мүлікті меншігіне алу құқығын береді, сондай- ақ еңбекпен айналыса отырып, өзінің жеке еңбегінің кірістерін алуға, жекеленген пәтердің иесі болуға, т.б. мүмкіндік береді.Балаларға қамқорлық жасай отырып, мемлекет бала туған кезде жәрдемақы төлейді. Көп балалы отбасыларын түрлі жағынан қорғауға алынған.

Кәмелеттік жасқа толмағандардың міндеттері

ҚР “ҚР-сындағы бала құқықтары туралы” заңының 20 бабына сәйкес әрбір бала ҚР Конститутциясын және заңдарын сақтауға, өзге адамдардың құқықтарын, еркіндіктерін, ары мен абройын, республиканың мемлекеттік символдарын сыйлауға, еңбекке жарамсыз ата-анаға қамқорлық жасауға, тарихи және мәдени мұраларды, ескерткіштерді қорғауға, табиғатты сақтап, табиғи байлықтарға ұқыппен қарауға міндетті.

Бала құқықтары туралы Конвенция тек баланың құқықтары мен оларды қорғауды қарастырады.

І топ:

Кәмелеттік жасқа толмағандардың міндеттері мен құқықтары

ІІ топ:

Мектеп оқушысының міндеттері мен құқықтары

ІІІ топ:

Ата-ананың міндеттері мен құқықтары

Оқушыларға үш түрлі таұырыпта мәлімет беріп, сол туарлы оқып, постер қорғау.

Оқушылар топтық жұмыс жасап жатқанда, ата-аналармен мақал-мәтелдің жалғасын тап, мағынасын ашуға тапсырмалар орындау.

Ұры - бір түнде бай,

бір түнде кедей.

Ұры түн асқанша,

Бөрі қыр асқанша.

Ұры ұрлығын қойса да,

Ұры аты қалмайды.

Ұрының үйі көп,

Бірінен алады, біріне береді.

Ұры қосыларда ауыз жаласады,

Айырыларда итше таласады.

Ұры басқаның малын жейді,

Өзінің арын жейді.

Ұры малға байымайды,

Қомағай асқа жарымайды.

Ұрымен жақын болсаң, ұятқа қаларсың,

Бөрімен жақын болсаң, қораға шабарсың.

Білген кісі ұрыны пақыр дейді,

Білмеген кісі ұрыны батыр дейді.

Кебіс ұрлаған - бір кісі,

Күмәнді болар мың кісі.

Түйе ұрлаған да ұры,

Түйме ұрлаған да ұры.

Біреудің жоғын біреу,

Өлең айтып жүріп іздейді.

Балаң жаман болса,

Көрінгеннің мазағы.

Қарға баласын аппағым дер,

Кірпі баласын жұмсағым дер.

Атаның көңілі балада,

Баланың көңілі далада.

Балалы үйдің ұрлығы жатпас.

Жалғыз түйе бақырауық,

Жалғыз бала жылауық.

Балалы үй базар,

Баласыз үй қу мазар.

Балаға пышақ бермесең бір жылар,

Берсең екі жылар.

Ата-ананың қадірін

балалы болғанда білерсің.

Оқушылар ортаға шығып постер қорғайды. Қосымша сұрақтарға жауап береді.

Қорытындылау.

Бала құқығы туралы заң жөнінен қойылатын сұрақтар

Бала дегеніміз- .....жасқа толмағандар? (18)

Бала - жетім болып табылады, егер ..........? (. Ата-анасының екеуі де қайтыс болса)

Қанша жасынан баланың өз атын, әкесінің атын, тегін иеленуге құқығы бар?

(Туылған жасынан бастап)

Рефлексия. Өз тобыңнан басқа топтың жұмысына баға беру, постердің үстіне смайлик жапсыру. Смайлик санына байланысты жақсы жұмыс жасаған топты анықтау.

«Құбыр». Сабаққа қатысушылардың барлығына А4 форматтағы қағазды тарату. Ортасынан бір бүктеп, барлық қатысушылар «құбыр» жасауы керек. Дайын болған кезде, мұғалім допты «құбыр» бойына жібереді. Ескертетін жағдай, доп қағаз бетінен шығып кетіп немесе домаламай тұрып қалмауы керек.

Барлық қатысушыларға рахмет!