?ш тілім - ?шт??ырым - внеурочная работа, мероприятия

?ш тілім - ?шт??ырым

?останай автомобиль к?лігі колледжіні?

жо?ары санатта?ы о?ытушысы

М?хамбетжанова Г?лбану Здей?ызы

«?ш тілім – ?шт??ырым»

Ма?саты: 1. Білім алушыларды? ?з ана тіліні? ?адір-?асиетін біліп, ?з ана тіліні? к?ркемдігін сезініп, с?з ??діретін т?сініп, оны? адам ?міріндегі ма?ызын ??у?а ?йрету.

2. Тіл ?уезділігін, к?ркемдігін, байлы?ын, шешендігін к?рсететін на?ыл с?здер, ма?ал-м?телдер ар?ылы о?ушы д?ниетанымын, ой ?рісін дамыту.

3. Тіл тазалы?ын са?тау, м?дениетті с?йлеу, шешендік ?нерді о?ушы бойына сі?іре отыра, ана тіліне с?йіспеншілігін ?алыптастыру, мемлекеттік тіл м?ртебесін к?теруге атсалысу?а ша?ыру.

Іс - шара барысы

О?ытушы: Тіл – халы?ты? е? басты ?азынасы. ?шт??ырлы тіл саясатын ?ол?а алса? та, ?з елімізді? ішінде ?аза? тілін ?гейсітуге болмайтынын ?сте естен шы?ару?а болмайды. М?ндайда «?зге тілді? б?рін біл, ?з тілі?ді ??рметте» - деген даналы? с?з ойымыз?а орала кетеді. Тіл білу – байлы?. ?сіресе, ?ркениеттік ?релік ал?а шы?ып, жа?андануды? лебі есіп т?р?анда к?п тілді игергенге ешкімні? таласы бола ?оймайтыны аны?. Б?гінгі іс-шарамызд ?аза?, орыс ж?не а?ылшын тілдерін жетік ме?герген ?рпа? ?алыптастырып, б?секеге ?абілетті маман болу ма?сатында ?йымдастырып отырмыз.

Жалпы, «?шт??ырлы тіл» туралы жобаны Елбасы Н.?.Назарбаев 2006 жылды? ?азанында ?ткен ?аза?стан хал?ы ассамблеясыны? XII ??рылтайында жария еткен болатын. Ал 2007 жыл?ы “Жа?а ?лемдегі жа?а ?аза?стан” атты халы??а жолдауында “Тілдерді? ?шт??ырлылы?ы” атты м?дени жобаны кезе?-кезе?мен іске асыруды ?сын?аны м?лім.

«?штілділік мемлекеттік де?гейде ынталандырылуы керек:

?аза? тілі – бізді? рухани негізіміз ... . Біз ?аза? тілін жа??ыртуды ж?ргізуге тиіспіз .... . ?аза?станны? болаша?ы ?аза? тілінде ... .
Орыс тілін білу – бізді? ?лтымызды? тарихи арты?шылды?ы екені барша?а белгілі ... .
А?ылшын тілін игеруде серпіліс жасауымыз керек.

?азіргі ?лемні? осы «лингва франкасын» ме?геру бізді? елімізді? ?рбір азаматына ?мірдегі шексіз жа?а м?мкіндіктерін ашады» деген с?здері ар?ылы тілдерді? ?шт??ырлы?ы саясатыны? ма?ызы зор екенін а??ару ?иын емес.

Іс-шараны? барысы :

1 “Тап?ыр болса?, тауып к?р ”. Ж?мба?ты шеші?дер.

Т?рт ая?ты ,екі к?зді,
?зі жансыз ж?реді.
От пен майдан жемі бар,
??рыш болат ж?регі. (автомобиль)

Кеудесінде жаны жо?,
Тамырында ?аны жо?.
Май жейді ,
Су ішеді. (машина)

2. “Жылдамды?пен шешпек жол” - ?ріптерден к?сіби с?з ??растырып, ?ш тілде жауап беру.

?, Ш, Б, С, Р, А, Т, ?, К, Д, Ж, М

3. «?ш?ыр ойдан ?тымды жауап» - с?ра? - жауап.

Сені? маманды?ы? ?андай? - Сені? маманды?ы?ны? ?ызметі ?андай?
Ал?аш?ы пайда бол?ан механизмдерді ата. - Ал?аш?ы автомобильдерді ата.
АП? ?андай т?рлерге б?лінеді? - Автомобильдерді? 5 неізгі мех-рін ата.
Автобустар ?андай ?ызмет ат?арады? - Автобус т?рлерін ата.
Же?іл автомобиль ?анша адам тасиды? - Ж?к автомобиль т?рлерін ата

4. “ Зеректік ” Б?л кезе?ні? шартымен таныс болы?ыздар. ?азір ма?ал - м?тел о?ылады, оларды? бір с?зі т?сіріліп о?ылады. Сол с?зді тауып, оны 3 тілге аударасыздар. 1.

... – инемен ??ды? ?аз?андай. (о?у)

О?ыма?ан бір бала, о?ыса екі ... . (бала)
О?у – білім ... . (б?ла?ы)
?мір – ?лкен ... ( мектеп).
Кітап – алтын ... (?азына).
?стаздан ... озар. (ш?кірт)
Кітап-?ылым – тілсіз ... (м??алім).
Наданмен дос бол?анша,

Кітаппен ... бол. (дос)

Білегі?е сенбе, білімі?е ... (сен).

- А?ыл –дария, ой – ... (те?із).

2.- К?ш – білімде, білім – ... (кітапта).

- Алтын алма, білім ... (ал)

Мектеп – ..,, білім – те?із.
?стазды ?лы ?ке?дей ... (сыйла)
Кісіні? к?ркі киім емес - ... (білім)
Білім арзан, білу ... (?ымбат)
Тіл – ?ылыштан ... (?ткір)
... тілден басталады (т?рбие)
Ж?з сомы? бол?анша, ж?з ... болсын (досы?)
Тіл ... (тиексіз)

5. “Б?йге ”

Б?л б?лімде сайыс?а ?атысушылар?а бір с?з беріледі, сол с?зден к?сіби с?здер ??растыру керек. Барлы? с?з таптарын ?атыстыру?а болады.
Берілетін с?з – «Тарат?ыштарсыз»
К?рермендермен «С?здік ойыны».

6. «Жекпе - жек» - к?рермендермен ?ткізіледі.
Орысша берілген ма?алды? ?аза?ша баламасын табу.
1. Доброе слово – половина блага/ Жа?сы с?з жарым ырыс
2. Сказанное слово – вылетевшая пуля/ Айтыл?ан с?з атыл?ан о?
3. Даже говоря в шутку - подумай/ Ойнап с?йлесе? де, ойлап с?йле
4. Начало искусства красноречие/ ?нер алды – ?ызыл тіл
5. Человек без Родины, как соловей без леса/ Отансыз адам, ормансыз б?лб?лмен те?
6. Язык острее клинка/ Тіл – ?ылыштан да ?ткір
7. Кто слов не ценит, сам себя не ценит / С?з ?адірін білмеген ?з ?адірін білмейді
8. То что не поднимет слон, поднимет язык / Піл к?термегенді, тіл к?тереді
9. Много видевший станет предводителем, много говорящий станет оратором / К?ре - к?ре к?сем боларсы?, с?йлей - с?йлей шешен боларсы?

7. “Кім ?т?ыр ойлы”Шашыра??ы с?здерден с?йлем ??ру.

1.?ш мы??а, жуы? тіл, бар, д?ние ж?зінде.

2796 т?рлі тіл, ?олданылады, д?ниеде, ?азір.?ытай, а?ылшын, ресми тіл, орыс, испан, д?ние ж?зінде, француз, араб тілдері, саны .алтау.100-і ?ана, тілді?, м?ртебесі бар, 6 мы??а, мемлекеттік, жуы?.

2.Ме?герген, тілді, 70-ке жуы?, ?л-Фараби.Орыс, ?аза?, ?лы Абай, ме?герген, парсы, араб тілдерін. Білген,француз, а?ылшын тілдерін, неміс, білген, итальян, испан, грек, славян, А.С. Пушкин. С?йлеген, орыс,ша?атай, Шо?ан, т?ркі тілдерінде, У?лиханов, араб.

8. ?орытынды
Сайысты ?орытындылап, ?пай саны бойынша н?тижесі шы?арылады.

Тілсіз келген білімні?,

Т?бі на?ыз ?и?ылы?.

К?сегесі тілімні?,

К?теремін ту ?ылып.

Д?улет деген –

??ы?дар! –

Кеше болса, б?гін жо?.

Тілі? болса – к?ні? бар,

Тіл болмаса – т?гі? жо?! ( ?адір Мырзалиев)

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«?ш тілім - ?шт??ырым »

Қостанай автомобиль көлігі колледжінің

жоғары санаттағы оқытушысы

Мұхамбетжанова Гүлбану Здейқызы

«Үш тілім – үштұғырым»

Мақсаты: 1. Білім алушылардың өз ана тілінің қадір-қасиетін біліп, өз ана тілінің көркемдігін сезініп, сөз құдіретін түсініп, оның адам өміріндегі маңызын ұғуға үйрету.

2. Тіл әуезділігін, көркемдігін, байлығын, шешендігін көрсететін нақыл сөздер, мақал-мәтелдер арқылы оқушы дүниетанымын, ой өрісін дамыту.

3. Тіл тазалығын сақтау, мәдениетті сөйлеу, шешендік өнерді оқушы бойына сіңіре отыра, ана тіліне сүйіспеншілігін қалыптастыру, мемлекеттік тіл мәртебесін көтеруге атсалысуға шақыру.

Іс - шара барысы

Оқытушы: Тіл – халықтың ең басты қазынасы. Үштұғырлы тіл саясатын қолға алсақ та, өз еліміздің ішінде қазақ тілін өгейсітуге болмайтынын әсте естен шығаруға болмайды. Мұндайда «өзге тілдің бәрін біл, өз тіліңді құрметте» - деген даналық сөз ойымызға орала кетеді. Тіл білу – байлық. Әсіресе, өркениеттік өрелік алға шығып, жаһанданудың лебі есіп тұрғанда көп тілді игергенге ешкімнің таласы бола қоймайтыны анық. Бүгінгі іс-шарамызд қазақ, орыс және ағылшын тілдерін жетік меңгерген ұрпақ қалыптастырып, бәсекеге қабілетті маман болу мақсатында ұйымдастырып отырмыз.

Жалпы, «Үштұғырлы тіл» туралы жобаны Елбасы Н.Ә.Назарбаев 2006 жылдың қазанында өткен Қазақстан халқы ассамблеясының XII құрылтайында жария еткен болатын. Ал 2007 жылғы “Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан” атты халыққа жолдауында “Тілдердің үштұғырлылығы” атты мәдени жобаны кезең-кезеңмен іске асыруды ұсынғаны мәлім.

«Үштілділік мемлекеттік деңгейде ынталандырылуы керек:

Қазақ тілі – біздің рухани негізіміз ... . Біз қазақ тілін жаңғыртуды жүргізуге тиіспіз .... . Қазақстанның болашағы қазақ тілінде ... .
Орыс тілін білу – біздің ұлтымыздың тарихи артықшылдығы екені баршаға белгілі ... .
Ағылшын тілін игеруде серпіліс жасауымыз керек.

Қазіргі әлемнің осы «лингва франкасын» меңгеру біздің еліміздің әрбір азаматына өмірдегі шексіз жаңа мүмкіндіктерін ашады» деген сөздері арқылы тілдердің үштұғырлығы саясатының маңызы зор екенін аңғару қиын емес.

Іс-шараның барысы :

1 “Тапқыр болсаң, тауып көр ”. Жұмбақты шешіңдер.

Төрт аяқты ,екі көзді,
Өзі жансыз жүреді.
От пен майдан жемі бар,
Құрыш болат жүрегі. (автомобиль)

Кеудесінде жаны жоқ,
Тамырында қаны жоқ.
Май жейді ,
Су ішеді. (машина)

2. “Жылдамдықпен шешпек жол” - әріптерден кәсіби сөз құрастырып, үш тілде жауап беру.

Қ, Ш, Б, С, Р, А, Т, Ә, К, Д, Ж, М

3. «Ұшқыр ойдан ұтымды жауап» - сұрақ - жауап.

Сенің мамандығың қандай? - Сенің мамандығыңның қызметі қандай?
Алғашқы пайда болған механизмдерді ата. - Алғашқы автомобильдерді ата.
АПҚ қандай түрлерге бөлінеді? - Автомобильдердің 5 неізгі мех-рін ата.
Автобустар қандай қызмет атқарады? - Автобус түрлерін ата.
Жеңіл автомобиль қанша адам тасиды? - Жүк автомобиль түрлерін ата

4. “ Зеректік ” Бұл кезеңнің шартымен таныс болыңыздар. Қазір мақал - мәтел оқылады, олардың бір сөзі түсіріліп оқылады. Сол сөзді тауып, оны 3 тілге аударасыздар. 1.

... – инемен құдық қазғандай. (оқу)

Оқымаған бір бала, оқыса екі ... . (бала)
Оқу – білім ... . (бұлағы)
Өмір – үлкен ... ( мектеп).
Кітап – алтын ... (қазына).
Ұстаздан ... озар. (шәкірт)
Кітап-ғылым – тілсіз ... (мұғалім).
Наданмен дос болғанша,

Кітаппен ... бол. (дос)

Білегіңе сенбе, біліміңе ... (сен).

- Ақыл –дария, ой – ... (теңіз).

2.- Күш – білімде, білім – ... (кітапта).

- Алтын алма, білім ... (ал)

Мектеп – ..,, білім – теңіз.
Ұстазды ұлы әкеңдей ... (сыйла)
Кісінің көркі киім емес - ... (білім)
Білім арзан, білу ... (қымбат)
Тіл – қылыштан ... (өткір)
... тілден басталады (тәрбие)
Жүз сомың болғанша, жүз ... болсын (досың)
Тіл ... (тиексіз)

5. “Бәйге ”

Бұл бөлімде сайысқа қатысушыларға бір сөз беріледі, сол сөзден кәсіби сөздер құрастыру керек. Барлық сөз таптарын қатыстыруға болады.
Берілетін сөз – «Таратқыштарсыз»
Көрермендермен «Сөздік ойыны».

6. «Жекпе - жек» - көрермендермен өткізіледі.
Орысша берілген мақалдың қазақша баламасын табу.
1. Доброе слово – половина блага/ Жақсы сөз жарым ырыс
2. Сказанное слово – вылетевшая пуля/ Айтылған сөз атылған оқ
3. Даже говоря в шутку - подумай/ Ойнап сөйлесең де, ойлап сөйле
4. Начало искусства красноречие/ Өнер алды – қызыл тіл
5. Человек без Родины, как соловей без леса/ Отансыз адам, ормансыз бұлбұлмен тең
6. Язык острее клинка/ Тіл – қылыштан да өткір
7. Кто слов не ценит, сам себя не ценит / Сөз қадірін білмеген өз қадірін білмейді
8. То что не поднимет слон, поднимет язык / Піл көтермегенді, тіл көтереді
9. Много видевший станет предводителем, много говорящий станет оратором / Көре - көре көсем боларсың, сөйлей - сөйлей шешен боларсың

7. “Кім ұтқыр ойлы”Шашыраңқы сөздерден сөйлем құру.

1.Үш мыңға, жуық тіл, бар, дүние жүзінде.

2796 түрлі тіл, қолданылады, дүниеде, қазір.Қытай, ағылшын, ресми тіл, орыс, испан, дүние жүзінде, француз, араб тілдері, саны .алтау.100-і ғана, тілдің, мәртебесі бар, 6 мыңға, мемлекеттік, жуық.

2.Меңгерген, тілді, 70-ке жуық, Әл-Фараби.Орыс, қазақ, ұлы Абай, меңгерген, парсы, араб тілдерін. Білген,француз, ағылшын тілдерін, неміс, білген, итальян, испан, грек, славян, А.С. Пушкин. Сөйлеген, орыс,шағатай, Шоқан, түркі тілдерінде, Уәлиханов, араб.

8. Қорытынды
Сайысты қорытындылап, ұпай саны бойынша нәтижесі шығарылады.

Тілсіз келген білімнің,

Түбі нағыз қиғылық.

Көсегесі тілімнің,

Көтеремін ту қылып.

Дәулет деген –

Ұғыңдар! –

Кеше болса, бүгін жоқ.

Тілің болса – күнің бар,

Тіл болмаса – түгің жоқ! ( Қадір Мырзалиев)