Сыныбы: 3 «Б»
Уақыты: 24.09.16ж
Мұғалім:Исаева Г.
Сабақтың атауы
Ана тілім – асыл қазынам!
Мақсаты
1.Оқушылардың өз ана тіліне деген құрмет сезімін арттыру, тіл мәртебесін көтеру, таза сөйлеуге үйрету, өз ұлтына, еліне деген сүйіспеншілігін ояту. 2.Ана тіліміздің тұғырының мықты болуына негіз қалаған бабаларымыздың бойында қалыптасқан игі қасиеттерді оқушы бойына дарытуға ықпал ету
Қазақстан мемлекетінде тұратын барлық халықтардың тілдерін құрметтеу.
Күтілетін нәтиже
1. Оқушылар сын тұрғысынан ойлайды.
2. Қазақстан мемлекетінде тұратын барлық халықтардың тілдерін құрметтей алады.
Көрнекі
құралдары
Компьютер, А.Байтұрсыновтың, А Құнанбаевтың, Ы. Алтынсариннің суреті,тапсырмалар жазылған үлестірмелер.
Психологиялық ахуал. 3 минут
Ана тілі – атаңның, анаңның тілі, туған халқыңның тілі. Ана сүтіндей бойымызға біртіндеп сіңіреміз. Өнерлі, білімді, мәдениетті қоғамның белсенді азаматы болуды біз тіл арқылы үйренеміз.
Жеке бір адам ұлт тілін жасай алмайды. Тіл бүкіл халықтың игілігі, халықпен бірге жасап, бірге дамиды.Халықтың тарихта қалуы тіліне байланысты. Тіл – халықтың жаны, сәні, дәлірек айтқанда, тұтастай кескін-келбеті. Адамды мұратқа жеткізетін тіл мен ата-дәстүрі. Ана тіліміз туралы М.Мақатаев, Ә.Тәжібаев, Д.Әбілев, М.Шаханов, Ж.Аймауытов сияқты көптеген ақиық ақындарымыз жырлар жазды.
Әнұран елді басқа жерде таныстырушы, сондықтан тіліміз әлемнің түкпір–түкпірінде естілуде. Ендеше, кешімізді Бір шаңырақ астында Әнұранмен бастайық!
Қызығушылықты ояту. 3 минут
Сұрақтарға жауап беру арқылы топқа бөлу.
1.Қазақ даласында алғаш мектеп ашқан ұлы ағартушы кім?
2.Қазақ тілі білімінің атасы,қазақ әліпбиінің негізін салушы,құрастырушы кім?
3.Қазақтың ұлы ақыны кім?
1 шарт:
Оқушыларға өз топтарын қорғап постер жасау тапсырылады.
2 шарт: 3 минут
«Мақал сөздің мәйегі» деп аталады. мақал-мәтелдің, қанатты сөздердің жалғасын табу керек.Мақалдар тақырыбы тіл, сөз қадірі жайлы болмақ.
1 топ 3 минут
1. Тіл тас жарады, тас жармаса. (бас жарады).
2. Дәлелсіз сөз. (желмен тең).
3. Ине көзінен сынады,. (шешен сөзінен сынады).
4. Піл көтермегенді,. (тіл көтереді).
5. Сөз тапқанға. (қолқа жоқ).
6. Жеті жұрттың тілін біл, (Жеті түрлі ілім біл).
7. Шебердің қолы ортақ,. (шешеннің қолы ортақ).
8. Қаһарлы сөз. (қамал бұзар).
9. Бас кеспек болса да,. (тіл кеспек жоқ).
10. Айтылған сөз, атылған. (оқпен тең).
2-топ 3 минут
1. Бал тамған тілден. (у тамған).
2. Тауды, тасты жел бұзар,. (адамзатты сөз бұзар).
3. Жақсы сөз. (жарым ырыс).
4. Жақсы байқап сөйлер,. (жаман шайқап сөйлер).
5. Тіл қылыштан. (өткір).
6. Ана сүті бой өсіреді, ана тілі. (ой өсіреді).
7. Жыланның уы тісінде, адамның уы. (тілінде).
8. Көре-көре көсем боларсың, сөйлей-сөйлей. (шешен боларсың).
9. Тілден артық. (қазына жоқ).
10. Сүңгі жарасы бітер,. (тіл жарасы бітпес).
3-топ 3 минут
1. Тіл - адам ойының. (айнасы)
2. Аңдамай сөйлеген. (ауырмай өледі)
3. Ойнап сөйлесең де. (ойлап сөйле)
4. Тисе терекке, тимесе. (бұтаққа)
5. Айтылған сөз,. оқпен тең (атылған)
6. Бал тамған тілден. тамар (у)
7. Көп сөз -. (бос сөз)
8. Көп сөз - күміс, аз сөз -. (алтын)
9. Жасыңда қылжаң болсаң, өскенде. боласың. (мылжың)
10. Таза сөйлеу – биік. (мәдениеттілік)
Халықаралық байланыста әлемдік деңгейде қолданылатын 6 тіл бар. Олар: ағылшын, француз, орыс, испан, қытай, араб тілдері. Жарқын болашаққа ұмтылған Қазақстан үшін бүгінгі жағдайда біздің көп тіл білуіміз қажет. Бірақ өзге тілді білсек те, өз ана тілімізді ұмытпай, қастерлеп, құрметтей білуіміз керек. «Өзге тілдің бәрін біл, өз тіліңді құрметте!» дегендей, өз тілімізді құрметтеп өсу біздің парызымыз.
3 шарт: 5 минут
«Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы».
Әр топтан бір оқушы шығып белгілі бір тақырыпта қазақша өлеңдер оқиды.Олар өлеңді мәнерлеп оқып беруі тиіс.Бұл кезеңде тілдің машықтығы, оқудың тазалығы бағаланады.
"Туған тіл – тұғырың, туған тіл –қыдырың” дегендей, туған жер, туған тіл адамға қандай ыстық, қандай қымбат! Оның қасиетін, қадірін бір сөзбен, бір өлең шумағымен айтып жеткізу мүмкін емес.
4 шарт «Білгірлер». 3 минут
1-топ «Сыйқырлы телефон». Бір сөз беріледі.Бұл сөзден1минутта бірнеше сөз құрау.
2-топ «Сөз тізбек». Бір сөз беріледі сол сөздің аяқталғаан дыбысынан сөз құрап жалғастыру
3-топ «Баспалдақ» ойыны. Қ әрпінен басталатын тиісті сөздерді торкөзге орналастыру.
«Кім жылдам?» Әр топ басшысы берілген сөздерді қимылмен көрсету керек, ал жанкүйерлер бұл сөздерді дұрыс табуы тиіс.
1 топқа берілген сөздер: жұлдыз, қайық, аю,ұшақ, айна, қоңырау, мысық,
2 топқа берілген сөздер: доп, сызғыш, сабақ, маймыл,қолшатыр.гүл.
3 топқа берілген сөздер: кітап, жаңбыр, себет, үзіліс, қоян, сурет, пойыз,
5 шарт «Сен білесің бе?» 5 минут Интербелсенді тақтада сандар жазылған торкөздердің астында сұрақтар жасырылған. Әр жауап 5 балмен есептеледі.
1. Қазақ тілі алғаш мемлекеттік мәртебесін қай жылы алды? (1989).
2. ҚР қашан тәуелсіздік алады? (1991 ж. 16 желтоқсан).
3. Қазақтың тұңғыш ғарышкері кім? (Тоқтар Әубәкіров).
4. Қазақ әліппесін құрастырушы кім? (А. Байтұрсынов).
1. «Қазақ хрестоматиясын» жазған кім? (Ы.Алтынсарин).
2. Күй атасы кім? (Құрманғазы).
3. Қазақ тілі қай тілдер тобына жатады? (түркі тілдес).
4. «і» қандай дыбыс?
1. Ақыл сөзінің түбірі? (ақыл).
2. Қазақ алфавитін жасаған ғалым кім? (А.Байтұрсынов).
3. Беташар қашан айтылады? (келін түскенде).
4. Тұңғыш кемеңгер? (Ыбырай).
Бала Жамбылдың өлеңін тыңдау. Өз пікірін білдіру.
Сергіту сәті
Ой толғаныс
Кері байланыс 2 минут
Үйге тапсырма
Бала Жамбылға хат жазу, тіл жанашырлары туралы мәліметтер жинақтау.
Бағалау
Оқыту үшін бағалау
Мұғалім:
Қалың елің қазағыңа қорған бол!
Жеткіншегім жайқала өсіп орман бол,
Шет тілі мен компьютерді меңгеріп,
Елге тірек, нағыз ұлттық тұлға бол!
Жомарттық пен мәрттік. Бұлардың негізінде үш нәрсе бар: бірі – өз айтқан сөзіңді өзің орындау; екіншісі — әділдік пен туралыққа нұқсан келтірмеу; үшіншісі — қайырымдылықты есіңе ұстап ұмытпау. Егер мәрттік пен жомарттық жолында жүрмек болсаң, әр уақытта үш нәрседен сақтанғайсың: көзді — жаман назардан, қолды — жаман істен, тілді — жаман сөзден.
