Бәйрәм "Туган ягым"

ГБОУ "Ново-Кинерская школа-интернат для детей с ограниченными возможностями здоровья", РТ

Хисматова Рания Фархатовна

воспитатель 1 квалификационной категории

«ТУГАН ЯГЫМ»

Максат: балаларның республикабыз һәм аның символикасы турындагы мәгълүматләрен арттыру.

Бурычлар:

– туган җиреңне хөрмәт итү, халкыңа ихтирам хисетәр бияләү, дус – тату яшәү теләге уяту,

– балаларның туган ил турындагы белемнәрен камилләштерү,

– фикерләүсәләтен, сәнгатьле сөйләм телен үстерү.

Җиһазлар: символик билгеләр (флаг, герб).

Техник чара: магнитофон.

Дидактик материал: читек, түбәтәй, алъяпкыч.

Зал бизәлеше. Стенагашарларэленгән. Уңякта Татарстан картасы. Сулякта «Туганягым» темасына балалар рәсемнәре күргәзмәсе.

Балаларбеләналданәзерлек: җырлар, шигырьләр, мәкальлләр өйрәнү, альбомнар карау.

Тәрбиячеһәм музыка җитәкчесенеңэше: балаларны, залныәзерләү.

Бәйрәм барышы.

Татарстан гимны яңгырый. Залга татар халыккостюмнарыннанбалаларкерә. Ярым түгәрәккәбасалар.

1  бала:

Туганҗирем! Матуртаңнар

Иленәтиңлиманы.

Ул – минем Татарстаным,

Бар татарныңВатаны.

1 Алыпбаручы: Татарстан – ул минем Туган илем, торган җирем, туган йортым. Туган җир һәр кешегә газиз, кадерле. Без Татарстанда яшәвебез белән горурланабыз. Бәйсездәүләт, бик бай, бикматур, гүзәл республика. Якынча 4 миллион кеше, 107 милләтвәкилеяши. Башкаласы – Казан. Татарстанда ике тел – татар һәм рус телләре – дәүләттелләре булып санала. Татарстанның флагы, гербы, гимны бар. Балалар, игътибар итегез әле, флагта нинди төсләр күрәсез? (Балалар җавабы). Алар нәрсәне аңлата? (Яшел төс – тырыш, мул, бай табигатьле урман-кырлар, актөс – дуслык, сафлык, күңел тынычлыгы, кызыл төс – туганлык, бердәмлек, кояш, ут төсе, тормыш билгесе). Икенче символик билге   герб (ачыклана). Канатлы  барс сүрәтләнгән (флаг төсендәге тасмалардан тора, санапчыгарга мөмкин). Аның табигатенә сокланып туеп булмый.

2 бала:

Ниндикүркәм минем илем,

Кояштайбалкып тора.

Урманнарыҗыршикелле

Моңланыпшаулап тора.

3 бала:

Туганҗирем – таңнар иле,

Таңнаргатиңлиманы.

Һәркөнсаенматурланып

Атааныңһәртаңы.

4 бала:

Ямь – яшел, куебулганга

Һәркемяратааны.

Андабиккүпагачлар,

Җырсузасандугачлар.

2 Алыпбаручы:

Әйе, балалар, аның зифа каенлы урманнарын, көмешсулы күлләрен, балык белән тулы киңелгаларын бик яратабыз. Эш сөючән, уңган, тырыш халкын күреп сокланабыз. Әйдәгез, бүгенге бәйрәм көнендә Татарстаныбыз турында җырҗырлыйк.

Җыр: «Кояшлы ил»

(Ә.Рәшитовсүз.,  Л.Батыр – Болгарикөе).

1 Алыпбаручы: Татарстан – күп милләтле республика. Анда татарлар, руслар, чувашлар, башкортлар, марилар һәм башка милләт кешеләре бер гаилә кебек бергәләп эшлиләр,  дус – тату яшиләр.

5 бала:

Дусяшәргәкирәкҗирйөзендә,

Дусларкирәкһәрберкешегә.

Дуслыкбулсаяшәүдәкүңелле,

Уңайбулаһәрберэшеңдә.

2 Алыпбаручы:

Безнең татар халкында бер мәкаль бар, «Һөнәрле үлмәс, һөнәр сез көн күрмәс», диләр. Халкыбыз төрле һөнәрләргә ия, бигрәктә татар хатын – кызлары чигәргә яраталар (сөлгеләр, алъяпкычлар, яулыклар).

6 бала:

Бәрхетләрдәнтегелгән,

Укабеләнчигелгән

Нәкышләрекөмешләргә

Алтыннаргакүмелгән.

7 бала:

Бигрәкматуртүбәтәе

Энҗебөртекләребелән.

Алармондакилгәнгүя

Чынәкиятиленнән.

8 бала:

Алъяпкычымныңбизәге

Әлләкайданкүренә,

Аллы- гөллечәчәктөшкән,

Килешәдерүземә.

9 бала:

Оста кулларСабантуйга

Матурсөлгечигәләр.

Батырлыгынкүрсәткәнгә

Бүләкитепбирәләр.

1 Алыпбаручы: Рәхмәт сезгә, кадерле балалар. Шундый остазларыбыз булганда «күңелләр дә халкым бизәкл­әре» гаилә бәйрәмнәре оештырган дамилли сәнгатебез мәңге сүрелмәс.

10 бала:

Дусларяндачактакөнкояшлы,

Гомер матурбию – җырбелән.

Якындусларбеләнбергә

Уйныйк без әйлән – бәйлән.

2 Алыпбаручы: Бәйрәмебезне дәвам итәбез. Малайларны бирегә чакырабыз. Түгәрәктә  җырлы- сүзле уен башкарыла:

«Башмагым» (татар халыкуены)

Уйнаучылар кулга – кул тотынышып түгәрәк ясап басалар. Уртада «Башмакчы» булып берәү утыра. Ул кәвеш теккән кыяфәт тәкыланып көйли:

Итек, читек, энә, без,

Матуритептегәбез,

Башмак башычигәбез,

Кемгәбулырдиябез.

Кирәкмиме, алмыйсызмы,

Әлләкиепкарыйсызмы?

Түгәрәктәгеләраңакаршы:

И, башмакчы, башмакчы,

Үзең оста такмакчы,

Синсайраматакмагың

Бир кияргә башмагың,- дип бер таба әйләнеп йөгерә башлыйлар. Башмакчы утырган килеш йөгерүчеләрнең аягына кулы белән тиеп калырга тиеш. Тия алса, аны үз урынына утыртып, түгәрәккә керә. Тидерә алмаса, түгәрәкне өч кат әйләнә, тагын шул сүзләрне көйләп әйтә.

1 Алыпбаручы: Бәйрәмебезне дәвам итәбез. Татарстан табигате белән генә түгел, үзенең табигый байлыгы беләндә дан тота. Иң зурбайлыгыбыз – ул «кара алтын». Ә нәрсәсоң ул «кара алтын»? Кем белә? (Нефть). Нефть кайсы шәһәрдә чыга? Дөрес, Әлмәт, Бөгелмә (карта буенча күрсәтелә). Ә үзебезнең Яр Чаллы шәһәрендә нинди зур завод бар? Әйе,  КамАЗ заводы. Анда КамАЗ машинасы җитештерелә.

Әйе, балалар бүгенге көндә безнең республикабыз зур сәяси, фәнни, мәдәни үзәк. Дөнья күләм танылган театрлар, музейлар, югары уку йортлары, мәктәпләр  һәм балалар бакчалары бар.

Бәйрәмдәге мизгелләр күңелләребездә калсын. Туган як хәтирәләре йөрәкләрдә саклансын, онытылмасын.

Барыбыз бергә туган Татарстаныбызга иминлек, муллык теләп калабыз, һәм бәйрәмебезне җыр беләнт әмамлыйбыз.

«Туган телдә җырыбыз»

(Ф.Әмәксүз.,Л.Батыр-Болгарикөе).

6