Домбыра жасау ?нері мен тарихы

8 сынып

П?н: Технология

Саба?ты? та?ырыбы: «Домбыра жасау ?нері мен тарихы».

 О?ыту міндеттері:   

         1. білімділік: - ?аза?ты? ?лтты? аспабы – домбыра ж?ніндегі білімдерін бекіту, ?ажеттілігін т?сіну.

         2. дамытушылы?: - О?ушыны? к?сіптік бейімділігін, шы?армашылы? шеберлігін, е?бекке іскерлігі мен икемдіілігін дамыту.

         3. т?рбиелік: - ?лтты? ?нерді с?йюге, эстетикалы? тал?амдылы??а т?рбиелеу.

       Ма?саты: А?аш ??деу ар?ылы ?лшем д?лдігімен б?йым жасап шы?ару.

Саба?ты? т?рі: д?ст?рлі, аралас саба?.

?діс-т?сілдері: репродуктивті н?с?ама, білімдерді ж?йелеу мен жалпылау, практикалы? ж?мыс.

Саба?ты? барысы

І ?йымдастыру кезе?і

1. Амандасу

2. Сыныпты? саба??а дайынды?ын тексеру

3. Жо? балаларды белгілеу

4. Саба?ты? та?ырыбын айту

5. Ма?сатын айту

ІІ ?ткен саба?та?ыны ?айталау

1. ?здері? білетін киіз ?й т?рлерін ата?дар.
2. Киіз ?й жасайтын шеберді ?алай атайды?
3. Киіз ?йді ?алай жылытады?
4. Фольга дегеніміз не?

О?ушылар «?лтты? музыка аспаптары» атты ?й тапсырмасы бойынша баяндама жасайды.

?осымша с?ра?тар ?ойылады.

ІІІ Жа?а саба?ты ме?герту

?аза? ?уені баяу естіліп т?рады.

• Мынау ?андай аспапты? ?ні?
• О?ушылар, біз б?гінгі к?ні ?лтты? аспаптарымызды? бірі домбыраны? ?ыр –сырын ме?геретін боламыз.
• Ол ?шін алдымен тарих ?ойнауына да бір с?т ??ілейік.

«Домбыра – ?аза? хал?ыны? рухы мен жаны» - деген на?ыл с?з бар. Домбыра ас?а?тата ?н салып, к?мбірлете к?й т?ккен ?нерпаз хал?ымызды?  асылынан арты? ?астерлеп, ?кі та??ан, тас т?ріне ілген, е? ?ымбат д?ниесі.

Олай болса, домбыраны? шы?уы туралы а?ыз ??гімеге ??ла? т?релік.

Бая?ыда бір байды? ?ызы болыпты, ол бір кедейді? жігітіне ?ашы? болса керек. ?ызды? ?кесі ?арсы болып ?лтірмекке бел буады. ?ызы ж?кті болып егіз ?л табады. Екі ?лды ?кесі орман ішіне апарып, бірін к?ншы?ыс?а, бірін батыс?а ?аратып аяусыз байлап кетеді. Бірнеше уа?ыт ?ткен со? ?ыз ?йінен ?ашып шы?ып, ?з ?лдарын іздейді. Жолда жыла?ан дауыс естіп, жетіп барса, бір тал басында екі шек салбырай ілініпт?рады. Іштей осы екі шекті? ?з балаларыны? шегі екендігіне ?бден к?зі жетеді. А?ашты? ойыл?ан жерінде екі шек бір – біріне т?йісіп, дыбыс шы?арып т?р?ан екен. Анасы салбырап т?р?ан шекті тарта отырып, ?зіні? ішкі м??ын зарлай жеткізсе керек. Домбыра осыдан пайда бол?ан деседі.

Домбыра -  шекті топ?а жататын, ?аза?ты? ке? тара?ан халы?ты?? аспабы.

1. Суреттер ар?ылы дамбыраларды? т?рлерімен таныстыру
2. Дамбыраны? ??рылысымен таныстыру

тиегі

т?ймесі(ілгегі)

?аза?ты? ?лтты? музыкалы? аспаптарын шырша, арша, ?ара?ай, ?ара?аш, терек, жиде ж?не т.б. а?аштардан жасайды. Б?л материалдар аспаптарды? жа?сы ?н шы?аруына жа?дай жасайды.

IV Ме?герілген білімді тексеру

Ба?ылау с?ра?тары.

1. Домбыра ?нін немен те?еуге болады?
2. ?аза?ты? халы? аспабы – домбыра ?андай топ?а жатады?
3. Домбыраны? ке? тара?ан т?рлерін ата?дар?
4. Домбыраны? балалайкадан ерекшелігі неде?
5. Музыкалы? аспаптарды ?андай материалдан ж?не а?ашты? ?андай т?рлерінен жасайды?

V Практикалы? ж?мыс

Негізгі ?аралатын ?зекті м?селелер

1

Техникалы? ?ауіпсіздік ережелерін ?айталау

2

Ал?аш?ы н?с?ау

3

Ж?мыс орнын ?йымдастыру

4

Технологиялы? картамен ж?мыс (о?улы?ты? 72-беті).

а) репродукциялы? ж?мыс

б) шы?армашылы? ж?мыс

5

А?ымда?ы ж?мыс

6

Нысанны? (б?йымны?) со??ы ж?мыстары

VI Саба?ты ?орыту

• Не білдік?
• ?здері?е ?андай жа?алы? алды?дар?

VII Ба?алау

VIII ?йге тапсырма беру

Домбыраны ажарлап шы?у, гуашьпен ?рнекті сурет салу немесе ?абырша?тан ою.