Сабақ тақырыбы: XIII – XV ғғ. өнер мен әдебиет ортағасырлық қоғамды қалай бейнелейді?

Сабақ жоспары

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

XIII – XV ғғ. Қазақстан.

Мектеп: №18

Күні: 19.02.18ж

Мұғалімнің аты-жөні: Алипова М.

Сынып: 7

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

XIII – XV ғғ. өнер мен әдебиет ортағасырлық қоғамды қалай бейнелейді?

Осы сабақта қолжеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

Күй, аңыз, шежіре, эпостық жырлардың тарихи дереккөзі ретіндегі маңыздылығын айқындау

Тарихи концепт (фокус): дәлел

Сабақ мақсаттары

Барлығы: берілген деректерден қажетті ақпараттарды іріктеп алып, сұрақтарға жауап береді.

Көпшілігі: деректерді салыстыра талдап, ұқсастықтары мен ерекшеліктерін түсіндіріп, тақырып бойынша қорытынды жасайды

Кейбірі: дерек көзін қолданып, көшпелілердің түркі кезеңіндегі қоғамды бейнелейтін философиялық және әдеби шығармаларын бірнеше аспектіде қарастырып, өзіндік пайым жасайды.

Бағалау критерийлері

Күй, аңыз, шежіре, эпостық жыр, жырау ұғымдарын түсіндіреді;

Жырлардың тарихи дереккөз ретіндегі маңыздылығын анықтайды;

Асанқайғы жайлы бейнебаянда аталатын аймақтарды біледі және картадан көрсетеді;

Түркі кезеңіндегі қоғамды бейнелейтін әдеби шығармаларды біледі;

Тақырыпқа қатысты мәліметтерді жинақтап өз ойын айтады;

Еңбектерді тарихи дерек ретінде талдайды.

Тілдік мақсаттар

Қажетті терминдер мен сөз тіркестері:

Сәулет өнері, жыршы, жырау, тарихи шығарма, жылнама сөздерін қолданып сипаттайды.

Құндылықтарды дарыту

- патриотизм

- батылдылық

- көшбасшылық

- төзімділік

Пәнаралықбайланыстар

География, дүниежүзі тарихы, әдебиет.

АКТ қолдану дағдылары

АКТ дағдыларын дамыту. (ноутбук, теледидар)

Бастапқы білім

Қазақстан жерінде моңғол экспансиясына дейінгі түркі тілдес тайпалардың этносаяси бірлестігі қалыптасқанын және олардың әлеуметтік – экономикалық, саяси, мәдени жағдайын біледі.

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

3 минут

Сабақтың

ортасы

5 минут

15 минут

7 минут

3 минут

5 минут

Сәлемдесу, ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру.

Миға шабуыл

1) (Б) Диалог. Оқушыларға ақын, жырау, күйші, сәулетшіге қажет құралдардың (домбыра, кітап, кесене) суреттерін көрсету арқылы сабақ тақырыбын болжату. (2 минут)

2) Сабақтың тақырыбы және мақсаттары, бағалау критерийлерімен таныстыру. (3 минут)

1 тапсырма

Б Оқушыларға бейнебаян көрсетіледі. «Қайран Еділ» Қазтуған жырау.

Критерий:

1. Сұрақтарға жауап беріңіз.

Жырда қандай адам есімдері аталды?

Еділді неге тастап бара жатыр деп ойлайсыңдар?

Жырдан нені біле аламыз?

1. Жырдың бүгінгі сабақпен байланысын анықтаңыз.

Оқушылардың жауаптарын тыңдап, кері байланыс беремін.

2 тапсырма

Т Мәтінмен жұмыс.

Зерттеу сұрақтары:

➢ Күй, аңыз, шежіре дегеніміз не?

➢ Күй, аңыз, шежіре, эпостық жырлар бізге қандай тарихи мәлімет береді?

Оқушылар пазл әдісі бойынша 2 топқа бөлінеді.

Топтарға тақырыпқа сай мәтіндер таратылады, әр топ берілген критерий бойынша деректерді талдау жұмысын жүргізеді.

Топтар өз зерттеу нәтижелерін келесі форматта көрсетулері тиіс:

1. Постер жасау арқылы

1топ

Критерий:

1. «Жырау» ұғымын түсіндіреді;

2. «Оның қоғамдағы орны қандай?» деген сұраққа жауап дайындайды.

2- топ

Критерий:

1. Күй, аңыз, шежіре, жыршы ұғымдарын түсіндіреді;

2. Олардың тарихи дереккөз ретіндегі маңыздылығын анықтайды;

Қ/Б Топтар берілген критерийлер бойынша өзара бағалау жүргізеді.

3 тапсырма

Ж Оқушыларға аудиоматериалды тыңдауды ұсынамын. Асан қайғы.

Критерий:

1. Кем дегенде 5 жер атауын жазу.

2. Аталған аймақтарды картадан көрсету.

3. Өзің қай жерді таңдар едің? Неліктен?

4. Бұл деректің маңыздылығы неде?

Қ/Б «Сыйлықтар кәрзеңкесі». Жауаптар әртүрлі категориялы карточкалармен бағаланады.

4 тапсырма-сергіту сәті:

Рөлдік ойын.

5 тапсырма

«Иә» немесе «Жоқ» позициясы

Б «XIII – XV ғасырлар қазақ халқының өнері мен әдебиетінің өркендеу кезеңі болды. Таңдаған позициясын қорғау.

Сыныптың екі бұрышына «Жоқ» және «Иә» деген сөздер ілінеді.

Оқушылар бір-бірлеп тақтаға шығып, екі позицияның бірін таңдайды. Неге осы жауапты таңдағанын топта талқылап, әр топтан 2 оқушы түсіндіруі керек. «Біздің бұл жауапты таңдаған себебіміз...»

Критерий:

1. Дәлелді нақты дәйектер келтіру арқылы дәлелдеу.

2. Сөйлеу шеберлігі.

Бейнебаян

«Қайран Еділ» Қазтуған жырау.

немесе

Б. Тілеухан. Еділ жыры.

http://www.youtube.com/watch?v

=9J08d14qUvs

Әдеби жәдігерлер. Жиырма

томдық. Ұжымдық. Авт. Таймас баспа үйі, 2007

Қазақстың салт – дәстүрлері мен әдет – ғұрыптары. Коллективн. Авт. – А: Атамұра, 2010

Қазақ халқының тұрмысы мен мәдениеті. Коллективн. Авт. – А: Алматыкітап, 2010

Бас ред. М.Х.Асылбеков, Қ.С.Алдажұманов, К.М.Байпақов. Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін. 5 томдық. ІІІ том. – А: Атамұра, 2010

Қазақстан музейлері. Коллективн. Авт. – А: Алматыкітап баспасы, 2009

Бабалар сөзі: Жүз томдық. – Астана: «Фолиант», 2006. Т.38 Батырлар жыры, 2006

Қазақстан тарихы: энциклопедиялық анықтамалық. [бас сарапшы: Б. Аяған, М. Қойгелдиев]. Қазақстан Республикасы Мәдениет, ақпарат және спорт министрлігі.- Алматы, Аруна, 2006

Аманжолов Қ. Р. Түркі халықтарының тарихы. 1-2 кітаптар. – Алматы: Білім, 2002.

А – 3 форматындағы қағаздар, фломастер, түрлі бояулар, түрлі түсті қағаздар

Сабақтың соңы

2 минут

(Б) Қорытынды кезеңі. Бағалау критерийлеріне оралып, тапсырманың қаншалықты дұрыс орындалғандығын талқылау.

Мұғалім және оқушылар тарапынан сабақ мақсаттарының орындалуы туралы пікір алмасу.

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Саралау әртүрлі қабілеттерді дамытатын тапсырмаларды орындау арқылы және тапсырманы жеке дара, жұппен, топпен орындау формалары арқылы жүзеге асырылады.

Қабілеті жоғары оқушылар жұптық, топтық тапсырмаларды орындауда ресми емес топбасшы рөлін орындап, басқа оқушыларға өз ойын түсіндіреді.

Критерийлерге сәйкес өзара бағалау, топтық бағалау түрлері ұйымдастырылады. Өз тарапымнан оқушылардың оқу тапсырмаларын орындауы бойынша кері байланыс беріп, білімдерін жақсарту жолдарын түсіндіремін.

Оқушылардың денсаулығына мән беріп, компьютерді, интерактивті тақтаны қажет емес жағдайда өшіру.

Кабинеттің ауасын желдетіп, жарықтың оқушы столына дұрыс түсуін, дұрыс отыруын қадағалаймын.

Тапсырмалардың әртүрлі формаларын қолдану арқылы сабақ үстінде оқушылардың еркін қозғалуына мүмкіндік жасалды.

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Сабақ мақсаттары орындалды.

ОМ қол жеткізілді.

Орыс тілді сыныптарда кейбір оқушылардың қазақ тілін нашар меңгеру кедергілері бар болғандықтан, мәтінді жақсылап оқып үлгермеуіне байланысты, үйде аяқтауға берілді.

Сабақ жоспарынан айтарлықтай ауытқу болған жоқ.

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1. Күй, аңыз, шежіре, эпостық жырлардың тарихи дереккөзі ретіндегі маңыздылығын анықтады.

2. Оқушылар берілген деректерден барынша ақпарат алып, оны талдап, қорытынды шығарды.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1. Оқушылардың белсенділігі және оқушылардың тілдік білімін жақсартуы.

2. Материалдардың сапалылығы.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

Жұптық және топтық жұмыстар оқушылардың бірлесіп жұмыс жасау (бірін бірі тыңдау, өз пікірін білдіру, дәлелдер келтіру) дағдыларын жетілдіруге әсерін тигізді.

Деректік мәтіндерді өңдеп, қысқартпай-ақ оқушылардың жақсы түсінгені байқалды. Дегенмен салыстыра талдау жасауда қиналатын оқушылар бар. Сөздікті қолданып отырған оқушыларға осы тақырыпқа лайықтап сөздік жасап қою жөн деп санаймын. Сонымен бірге, құндылықтар туралы пікірлерін ортаға салып отыру қажет.

Күй, аңыз, шежіре, эпостық жыр, жырау ұғымдарын түсіндіреді;

Жырлардың тарихи дереккөз ретіндегі маңыздылығын анықтайды;

Асанқайғы жайлы бейнебаянда аталатын аймақтарды біледі және картадан көрсетеді;

Түркі кезеңіндегі қоғамды бейнелейтін әдеби шығармаларды біледі;

Тақырыпқа қатысты мәліметтерді жинақтап өз ойын айтады;

Еңбектерді тарихи дерек ретінде талдайды.

Күй, аңыз, шежіре, эпостық жыр, жырау ұғымдарын түсіндіреді;

Жырлардың тарихи дереккөз ретіндегі маңыздылығын анықтайды;

Асанқайғы жайлы бейнебаянда аталатын аймақтарды біледі және картадан көрсетеді;

Түркі кезеңіндегі қоғамды бейнелейтін әдеби шығармаларды біледі;

Тақырыпқа қатысты мәліметтерді жинақтап өз ойын айтады;

Еңбектерді тарихи дерек ретінде талдайды.

Күй, аңыз, шежіре, эпостық жыр, жырау ұғымдарын түсіндіреді;

Жырлардың тарихи дереккөз ретіндегі маңыздылығын анықтайды;

Асанқайғы жайлы бейнебаянда аталатын аймақтарды біледі және картадан көрсетеді;

Түркі кезеңіндегі қоғамды бейнелейтін әдеби шығармаларды біледі;

Тақырыпқа қатысты мәліметтерді жинақтап өз ойын айтады;

Еңбектерді тарихи дерек ретінде талдайды.

Күй, аңыз, шежіре, эпостық жыр, жырау ұғымдарын түсіндіреді;

Жырлардың тарихи дереккөз ретіндегі маңыздылығын анықтайды;

Асанқайғы жайлы бейнебаянда аталатын аймақтарды біледі және картадан көрсетеді;

Түркі кезеңіндегі қоғамды бейнелейтін әдеби шығармаларды біледі;

Тақырыпқа қатысты мәліметтерді жинақтап өз ойын айтады;

Еңбектерді тарихи дерек ретінде талдайды.

Күй, аңыз, шежіре, эпостық жыр, жырау ұғымдарын түсіндіреді;

Жырлардың тарихи дереккөз ретіндегі маңыздылығын анықтайды;

Асанқайғы жайлы бейнебаянда аталатын аймақтарды біледі және картадан көрсетеді;

Түркі кезеңіндегі қоғамды бейнелейтін әдеби шығармаларды біледі;

Тақырыпқа қатысты мәліметтерді жинақтап өз ойын айтады;

Еңбектерді тарихи дерек ретінде талдайды.

Күй, аңыз, шежіре, эпостық жыр, жырау ұғымдарын түсіндіреді;

Жырлардың тарихи дереккөз ретіндегі маңыздылығын анықтайды;

Асанқайғы жайлы бейнебаянда аталатын аймақтарды біледі және картадан көрсетеді;

Түркі кезеңіндегі қоғамды бейнелейтін әдеби шығармаларды біледі;

Тақырыпқа қатысты мәліметтерді жинақтап өз ойын айтады;

Еңбектерді тарихи дерек ретінде талдайды.

Күй, аңыз, шежіре, эпостық жыр, жырау ұғымдарын түсіндіреді;

Жырлардың тарихи дереккөз ретіндегі маңыздылығын анықтайды;

Асанқайғы жайлы бейнебаянда аталатын аймақтарды біледі және картадан көрсетеді;

Түркі кезеңіндегі қоғамды бейнелейтін әдеби шығармаларды біледі;

Тақырыпқа қатысты мәліметтерді жинақтап өз ойын айтады;

Еңбектерді тарихи дерек ретінде талдайды.

Күй, аңыз, шежіре, эпостық жыр, жырау ұғымдарын түсіндіреді;

Жырлардың тарихи дереккөз ретіндегі маңыздылығын анықтайды;

Асанқайғы жайлы бейнебаянда аталатын аймақтарды біледі және картадан көрсетеді;

Түркі кезеңіндегі қоғамды бейнелейтін әдеби шығармаларды біледі;

Тақырыпқа қатысты мәліметтерді жинақтап өз ойын айтады;

Еңбектерді тарихи дерек ретінде талдайды.

Күй, аңыз, шежіре, эпостық жыр, жырау ұғымдарын түсіндіреді;

Жырлардың тарихи дереккөз ретіндегі маңыздылығын анықтайды;

Асанқайғы жайлы бейнебаянда аталатын аймақтарды біледі және картадан көрсетеді;

Түркі кезеңіндегі қоғамды бейнелейтін әдеби шығармаларды біледі;

Тақырыпқа қатысты мәліметтерді жинақтап өз ойын айтады;

Еңбектерді тарихи дерек ретінде талдайды.

Күй, аңыз, шежіре, эпостық жыр, жырау ұғымдарын түсіндіреді;

Жырлардың тарихи дереккөз ретіндегі маңыздылығын анықтайды;

Асанқайғы жайлы бейнебаянда аталатын аймақтарды біледі және картадан көрсетеді;

Түркі кезеңіндегі қоғамды бейнелейтін әдеби шығармаларды біледі;

Тақырыпқа қатысты мәліметтерді жинақтап өз ойын айтады;

Еңбектерді тарихи дерек ретінде талдайды.

Күй, аңыз, шежіре, эпостық жыр, жырау ұғымдарын түсіндіреді;

Жырлардың тарихи дереккөз ретіндегі маңыздылығын анықтайды;

Асанқайғы жайлы бейнебаянда аталатын аймақтарды біледі және картадан көрсетеді;

Түркі кезеңіндегі қоғамды бейнелейтін әдеби шығармаларды біледі;

Тақырыпқа қатысты мәліметтерді жинақтап өз ойын айтады;

Еңбектерді тарихи дерек ретінде талдайды.